SALIK BLMLER FAKLTES HEMRELK BLM CERRAH HASTALIKLAR HEMREL
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ CERRAHİ HASTALIKLAR HEMŞİRELİĞİ I Dr. Öğr. Üyesi Özge İŞERİ
CERRAHİ HEMŞİRELİĞİNDE TEMEL KAVRAMLAR HEM 605 -Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği I Hafta-3
Sunum içeriği • • • Cerrahi ve Tarihçesi Cerrahi Hemşireliği ve Tarihçesi Ağrı Stres Beden İmgesi Kayıp ve Yas
Dersin öğrenme hedefleri • Cerrahi kavramını ve tarihçesini tanımlar. • Cerrahi hemşireliği kavramını ve tarihçesini tanımlar. • Ağrı kavramını, türlerini, ağrının fizyolojisini ve belirtilerini açıklar. • Stresi tanımlar, stresin fizyolojisini, cerrahi stresi açıklar. • Beden imgesi kavramını tanımlar. • Kayıp durumlarını, kayıp sonrası yas sürecini tanımlar.
1. CERRAHİ VE TARİHÇESİ 1. Cerrahinin Tanımı Cerrahi kelimesinin kökü latince chirurgia(şirurji) sözcüğünden gelir ve ‘el’ ile yapılan iş anlamına gelir. Türkçe de ise cerrah, Arapça ‘cerh’ kökünden gelen yara açıp tedavi eden kimse anlamında kullanılmaktadır. Cerrahi girişim hasta bireyin normal fizyolojik fonksiyonlarını değiştirebilecek ‘kontrollü ve planlı travma’ olarak tanımlanır…… 5
2. CERRAHİ HEMŞİRELİĞİ 2. 1. Cerrahi Hemşireliğinin Tanımı Cerrahi ya da diğer invaziv girişimler nedeniyle savunma refleksleri veya kendine bakabilme yetileri tehlikeye giren hastaların kişisel gereksinimlerini karşılamak üzere hemşirelik sürecini kullanarak bakımı belirleyen, koordine eden ve bakım veren profesyonel hemşirelik işlevleridir Association of Operating Room Nurses AORN 6 .
CERRAHİ HEMŞİRESİ; Hastanın ; Ameliyata hazırlanmasında, Ameliyat esnasında gözetimi sürdürmede, Komplikasyonları önleme ve Ameliyat sonrası bakımda önemli rol oynar……. . 7
3. AĞRI 3. 1. Ağrının Tanımı Ağrı, Uluslararası ağrı çalışmaları birliğine (International Association for the Study of Pain. IASP) göre, ‘’gerçek ya da potansiyel doku hasarıyla ilişkili ya da bu hasar ile tanımlanan, hoş olmayan bir duyusal ve duygusal (emosyonel) deneyim’’ şeklinde tanımlanmaktadır………. 8
4. STRES 4. 1. Stres Kavramı Stres kelimesi, Latince’de zorlanma, baskı ve gerginlik anlamına gelen ‘estrica’ ve eski Fransızca “estrece” sözcüklerinden gelir. Stres kelimesi 17. yy ‘da bela , felaket , musibet, dert, keder, elem gibi anlamlarda kullanılmış, 18. Ve 19. yy’larda ise güç, baskı, zor gibi anlamlarda objelere, kişiye, organa veya ruhsal yapıya yönelik anlamlarıyla kullanılmıştır………. 9
5. BEDEN İMGESİ 5. 1. Beden İmgesi Tanımı Beden imgesi, kişinin kendi fiziksel görünümü ile ilgili algılarını, tutumlarını, düşüncelerini ve davranışlarını kapsayan bir kavramdır. Beden imgesi, kişinin doğumla başlayıp yaşamı boyunca devam eden öznel deneyimlerini içeren bir kavramdır. Başka bir deyimle beden imgesi kendi bedenimizi zihnimizde biçimlendirdiğimiz resim anlamına gelmektedir……. 10
6. KAYIP 6. 1. Kayıp Kavramı Kayıp, önem verilen bir nesne veya kişinin algılanan, potansiyel veya gerçek değişimiyle ulaşılamaz olduğu bir durumdur. Kayıp somut, soyut, fiziksel ve durumsal olarak ortaya çıkabilir. 11
6. 2. Kayıp ve Yas • Kayıp, tüm insanların yaşadığı bir durumdur. • İnsanlar her gelişim döneminde kazançlarla beraber belli kayıplar da yaşar. • Her kaybın ardından bir yas süreci yaşanır. • Yas, herhangi bir kayıp ve ayrılığa ya da hayattaki deneyimlediği değişikliklere verdiği fiziksel, duygusal ve bilişsel tepkilere verilen addır. • Yas, bireysel ve kendine özgü bir süreçtir……. . 12
Kaynakça Aksoy G. Cerrahi Ve Cerrahi Hemşireliği. Aksoy G, Kanan N, Akyolcu N. Cerrahi Hemşireliği. 1. Basım, Ankara, Nobel Tıp Kitapevi. 2017; 1 -36. Karadağ M. Cerrahi Hemşireliği. Karadağ M, Bulut M. Cerrahi Hemşireliği Kavram Haritası ve Akış Şeması. 1. Basım, Ankara, Vize Yayıncılık. 2019; 451 -464. Eti Aslan F. Cerrahi Hemşireliğinin Tarihçesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2009; 12: 1. Özer N. Cerrahi Ve Cerrahi Hemşireliğinin Tarihçesi Cerrahinin Sınıflandırılması Cerrahi Gerektiren Durumlar Ve Hasta Üzerine Etkileri. Eti Aslan F. Cerrahi Bakım Vaka Analizleri İle Birlikte. 2. Baskı, Ankara, Akademisyen Tıp Kitapevi. 2017; 3 -39. Ignatavicius DD. Introduction to Medical-Surgical Nursing Practice. Ignatavicius DD, Workman. ML. Medical-Surgical Nursing, 8 th, Elsevier, 2013. Eti Aslan F. Ağrı. Karakovan A, Eti Aslan F. Dahili ve Cerrrahi Hastalıklarda Bakım. 5. Baskı, Ankara, Akademisyen Kitapevi. 2020; 127 -148. Demir S. Cerrahi Hastasında Beden İmgesi. Karadağ M, Bulut M. Cerrahi Hemşireliği Kavram Haritası ve Akış Şeması. 1. Basım, Ankara, Vize Yayıncılık. 2019; 333 -355. 13
Teşekkürler!. .
- Slides: 14