SALIK BLMLER FAKLTES EBELK BLM EBE 306 Aratrma
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ EBELİK BÖLÜMÜ EBE 306 -Araştırma Dr. Öğr. Üyesi Emine KOÇ
Araştırma Sürecine Giriş EBE 306 -Araştırma Hafta-2
ARAŞTIRMANIN TANIMI VE EBELİK İÇİN ÖNEMİ NEDEN ÖNEMLİ? Sağlık sisteminde hastalıkların önlenmesi, tanılama ve tedavi yöntemlerinin ve bakım uygulamalarının değişmesini sağlar.
Araştırma nedir? • Araştırma, bilgi aramaktır. • Araştırma, “problemlere güvenilir çözümler aramak amacı ile planlı ve sistemli olarak, verilerin toplanması, çözümlenmesi, yorumlanarak değerlendirilmesi ve rapor edilmesi süreci”dir. • Araştırma, temelde bir arama, öğrenme, bilinmeyeni bilinir yapma, karanlığa ışık tutma, kısaca bir aydınlanma sürecidir.
BİLİM Bilimin tanımında iki öğe bulunmaktadır: Bilme ve üretme ya da bilgi ve yöntem. Bilim hem gözlemsel hem de rasyoneldir. Bilim gözlemseldir, çünkü bilim konusu gözlenebilen olgulardır. Rasyoneldir, çünkü gözlemler, olgular ve ilişkiler akıl yoluyla analize, senteze, betimlemeye, açıklamaya ve değerlendirmeye tabi tutulmaktadır.
Bilme yollarının çeşitleri 1. İnanç yoluyla bilme 2. Sınama yanılma yoluyla bilme 3. Otorite ve gelenek yoluyla bilme(Başhem. Dr) 4. Deneyim yoluyla bilme 5. Mantığa uygun düşme yoluyla bilme 6. Bilimsel yöntemle bilme
EBELİK VE BİLİM • Ebelik bilimi kuşkusuz, ebeliğe özgü bilgi birikiminin bilimsel yöntem ışığında oluşturulmasıyla mümkündür. • Ebelik mesleğinin tarihi eski ancak bilimsel gelişimi yeni.
Bilimsel yöntemin hemşirelikte bilimsel bilgilerini üretmekte kullanmasıyla; • Ebelikte yeni gerçeklerin, doğruların, bilgilerin ortaya çıkmasını sağlayabilmekte, • Bakım standardı daha da yükseltilebilmekte, • Hasta bakımında düzelmesi gereken noksanlıklar ortaya çıkmakta ve değerlendirilmekte, • Hasta bakımında olup biten gerçekler açıklanabilmekte ve yordanabilmektedir(tahmin veya öngörüde bulunmak- prediction)
Bilim eleştirel düşünce ile başlar. Eleştirel düşünme bir sorunu fark etme ile başlar, sorunu tanımlama, soruna ilişkin bilgi toplama ve ilgili bilgiyi seçme, denence kurma ve test etme ve genelleme yapma ile devam eder.
2000’li yılların ebesi; • Düşünen aklını kullanan, • problem çözme yetisine sahip, • kendi öğrenme gereksinimlerinin farkında, • yetkin, azimli, kendine güvenen ve güvenilen, sorumluluklarının bilincinde, • bireylere ve topluma danışmanlık edebilen, • sosyal, politik ve ekonomik durumdan haberdar, • güdülmeyen, özgür, insan haklarına ve bireyselliğe saygılı • insanı bir bütün olarak gören birey olarak toplumda yerini alan bir profesyonel olmalıdır.
FELSEFE NEDİR? • Felsefe, doğruyu aramaktır, • Felsefenin özü, bir bilgiye sahip olmaktan çok, onu arayıp, araştırmaktır. • Felsefe yapmak ise, bu bilgiler üzerinde düşünmek, onları sorgulamak yani “yeniden gözden geçirip” tartışmaktır
FELSEFE VE BİLİM Bilimsiz felsefe; sağır ve dilsiz, felsefesiz bilim ise; kördür. Bilim gerçeği parçalara ayırarak inceler. Evreni ve onda meydana gelen olayları ayrı parçalayarak gösterir. Felsefe gerçeği bir bütün olarak ele alıp, inceler. Bu nedenden dolayı felsefe, doğayı ve toplumu oluşturan tüm değerleri bütünsel olarak kavrayıp, bunu sistemleştirmeye çalışır.
• Bilim, gerçeğe bilimsel yöntemi kullanarak ulaşmaya çalışır. Deney, gözlem, inceleme, araştırma yapıp, kanıtlanmış ya da kanıtlanacak doğruluk değeri yüksek bilgiler sunar. • Felsefe ise gerçeğe hem bilimden, hem de sanat, düşünce, etik gibi alanlardan elde ettiği bilgiler ile genellikle akıl yürütme yollarını kullanarak onun tümüne ulaşmaya çalışır.
Ortak Özellikleri: • Şüphe • Süreç sonunda elde edilen bir bilgi
MANTIKSAL YARGILAMA Mantık, düşüncenin düşünceyle doğrulanması bilimidir: • Tümdengelim(insanlar ölümlüdür) • tümevarım • retrodüktif yaklaşımlar(Fikirlerin Doğması)
EBELİKTE ARAŞTIRMA Araştırma temelli ebelik yaklaşımının yararları; • Ebelik uygulamalarını geliştirme, • Bakımın maliyetini azaltma, • Şikayetlere karşı sorumluluk alma, • Var olan ebelik bilgisine katkı sağlama ve • Ebelik mesleğini zenginleştirme olarak sıralanabilir
Ebelik Araştırmalarının Amacı ve Önemi Ebelik araştırmalarının temel amaçları; • Ebelik etkinlikleri için savunulabilir bilimsel nedenleri ortaya koymak, • Ebelik girişimleri açısından savunulabilir bilimselliği arttırmak, • Standartları ve nitelik güvenliğini sağlamak, • Ebeliğin güçlü ve zayıf yönlerini ve gerçekleri ortaya koymak, • Eleştirel düşünce için akademik açıdan merakları doyurmak,
Ebelik geçmişte Geleneksel Uygulama Ebelik araştırmaları Ebelik uygulamaları için güçlü bilimsel taban
Ebelik Araştırmaları İçin Metotlar ve Paradigmalar Paradigma bir dünya görüşüdür, gerçek dünyanın karmaşıklıklarıyla ilgili genel bir perspektiftir. Türk Dil Kurumu’na göre belirli bir alanda çalışan bilim adamlarının paylaştığı ortak değerler ve anlayışlar dizisi, örnek, dizi anlamına gelmektedir • Pozitivist Paradigma • Doğal Paradigma • Çoklu Paradigmalar
Nightingale’in Kırım Savaşı sırasında ayrıntılı gözlemlerini kayıt ederek yaralı askerlere bakım vermesi, istatistikler yapması hemşirelikte araştırmalara ilk örnektir. Nightingale’in çabaları ile ölüm oranı 6 aylık periyotta % 42 den % 2. 2 ye düşmüştür.
Ebelikte Araştırma Sonuçlarının Uygulamaya Geçirilmesi Önemli Midir? • Ebelikte üretilen bilgi kullanılır, geliştirilir. Ebelik bakımının kalitesini arttırır. • Toplumdaki ebelik imajı olumlu kılınır. • Maliyette etkinlik sağlanır. • Sağlık politikalarının oluşturulmasına olanak verir. • Ebelik sağlık hizmetinin sunumunda etkili rol oynayarak kendilerinin uygulamada karar verici güçlerini kavrarlar, özgüvenleri artar, mesleklerini daha istekli olarak sürdürürler.
Araştırma Sonuçlarının Uygulamaya Yansıtılamamasındaki Nedenler? – En önemli sorunlardan biri bilginin uygulamaya geçişinin zaman almasıdır. – Akademisyenlerle uygulayıcı (klinisyen) ebe/hemşireler arasında köprü kurulamaması, güçlerinin birleştirilememesidir. – Sağlık kurum ve kuruluşlarında ebelikte/hemşirelikte araştırma ve geliştirme biriminin bulunmamasıdır. – Yönetsel ve finansal desteklerdeki yetersizliktir.
Araştırmaları uygulamada kullanım ölçütleri: • Klinik Uygunluk: Araştırmaya dayalı bilginin uygulama problemlerine çözüm getirmesi beklenir. • Bilimsel Değer: Her araştırmanın bilimsel değerinin özellikle geçerliliği, güvenirliği, genellenebilirliği ve istatiksel önemi olmalıdır. • Uygulanma Gücü: (uygulanabilirliği, maliyet-yarar oranı): Sonuçların uygulamaya aktarılabilirliği olmalıdır.
Araştırmacının Görevleri • Nitelikli araştırma yapmalıdırlar. • Araştırma sonuçlarını mutlaka yayınlamalıdırlar. • Araştırma raporları ve sunumları anlaşılır hazırlanmalıdırlar. • Araştırma raporlarında bulguların uygulamada nasıl kullanılacağı belirtilmelidir. • Araştırmasını, kongre ve konferanslarda da sunarak daha çok kişiye ulaşmayı hedeflemelidirler.
Uygulamadaki/Klinikteki Ebeler • Mesleki yayınları ciddi şekilde okumalı ve izlemelidirler. • Mesleki konferans, sempozyum ve kongre gibi toplantılara katılmalıdırlar • Araştırmacı/ eğitimci ebeler ile işbirliği yapmalıdırlar. • Klinikte yeni araştırmacıları inceleyip tartışabilecekleri oturumlar düzenlemelidirler. • Araştırma kullanım projelerine katılmalıdırlar.
Yöneticiler • Entelektüel merak ortamı oluşturmalıdırlar. • Duygusal ya da moral destek vermelidirler. • Araştırma kullanımı için kaynak ya da mali destek sağlanmalıdırlar. • Araştırma kullanım çabalarını ödüllendirmelidirler
Araştırma Süreci Aşamaları • • • Kavramsal Uygulama Düzenleme Analiz Yorum
1. Kavramsal Aşama • • • Problemi tanımlama ve önemini belirtme Amacını belirleme Problemi açıklama Literatürü gözden geçirme Değişkenleri belirleme Hipotez araştırma sorularını düzenleme Sınırlılıklar Kavramların tanımlanması Etik şartlar
2. Uygulama Aşaması • • Zaman çizelgesi hazırlama Bütçe ve malzeme temini Örneklem oluşturma Veri toplama
3. Düzenleme Aşaması • • Araştırma tipinin seçilmesi Örnekleme planına karar verilmesi Veri toplama yönteminin belirlenmesi Pilot çalışma
4. Analiz Ve Yorum Aşaması • Veri analizi • Bulguların değerlendirilmesi • Bulguların iletilmesi, yayınlanması
Kaynaklar 1. Bostancı, K. , & Yüksel, M. (2005). Araştırma nasıl yapılır, makale nasıl yazılır. Türk G öğüs Kalp Damar Cerrahisi Derg, 13(3), 298 -302. 2. Deliktaş, A. , Kabukcuoğlu, K. , Kış, A. (2016). Hemşirelikte meta-analiz uygulama sü reci: Metodolojiye yönelik bir rehber. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1906 -1925. 3. Köroğlu, S. A. (2015) Literatür Taraması Üzerine Notlar ve Bir Tarama Tekniği. GIDB, 1, 61 -69. 4. Nahcivan, N. (2014). Araştırma Konusunu Belirleme&Literatür Tarama Ve İnceleme. Erdoğan, S. , Nahcivan, N. , Esin, M. N. (Eds. ) Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygula ma ve Kritik. 1. Baskı, 29 -63. 5. Seviğ, Ü. (2002). Araştırma Süreci. Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri. Erefe, İ. (Ed. ). Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Derneği-Hemar-Ge, 1. Baskı, 49 64. 6. 6. Tiryaki, O. (2014). Bilimsel Yayın Hazırlama Teknikleri. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergis i (COMU Journal of Agriculture Faculty), 2(1), 143 -155. 7. Tok, M. , Gönülal, N. (2016). Akademik Yazma Sürecine İlişkin Bir İhtiyaç Analizi. Ul uslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Dergisi: Kuram ve Uygulama, 1(1), 142 -161.
8. İslam, Y. (2005). Araştırma-Yazma ve Sunu Teknikleri Yönlendirilmiş Çalışma I-II Seçkin Yayıncılık, Ankara 9. BALCI, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem. A Yayıncılık 10. KARASAR, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
- Slides: 33