SALIK BLMLER ENSTTS SALIK YNETM ANABLM DALI SKY
SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ SAĞLIK YÖNETİMİ ANABİLİM DALI SKY 618 SAĞLIK KURUMLARINDA STRATEJİK YÖNETİM PROF. DR. ELİF DİKMETAŞ YARDAN
SAĞLIK KURUMLARINDA STRATEJİK KONTROL, SAĞLIK KURUMLARI İŞLETME İŞLEVLERİNDE STRATEJİK YÖNETİM SKY 618 SAĞLIK KURUMLARINDA STRATEJİK YÖNETİM Hafta-11
SAĞLIK KURUMLARINDA STRATEJİK KONTROL, • Stratejik kontroller stratejinin plana göre uygulanıp uygulanmadığına ve strateji tarafından üretilen sonuçların istendik şekilde olup olmadığına odaklanır. Kontrol ayrıca, kaynakların örgütün amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını da değerlendirir. • Kontrolün amacı; sonuç ve çıktıların misyon, amaç ve stratejiye göre uygunluğunu belirlemek için ölçmektir. • Stratejik kontrol; uygulanan stratejiyi izlemek, stratejinin öngördüğü değişimleri veya sorunları bularak gereken düzetmeleri yapmakla ilgilidir.
Stratejik Kontrol Yaklaşımları • a) Girdi Odaklı Kontroller • b) Sonuç Odaklı Kontroller • c) Girdi ve Sonuçları Değerlendirmeye Dayanan Kontroller
Stratejik Kontrol Uygulamalarının Oluşturulması • Stratejik kontrolün dört bulunmaktadır. Bunlar; • • Öngörü (Tahmin) Kontrolü Stratejik Denetim Özel Uyarı Kontrolü Uygulamanın Kontrolü temel şekli
Stratejik Kontrol Süreci • Stratejik kontrolde, yöneticiler stratejinin uygulaması ile ilgili performanstaki ilerlemeyi gözden geçirir veya değerlendirir, uygulamaya konulan stratejiden fiili performans sapmalarını bulmaya çalışır ve gerektiği durumlarda stratejinin işe yaraması için gerekli ve uygun önlemleri alır. • Stratejik kontrolde geleneksel ve çağdaş olarak iki yaklaşım bulunmaktadır
• Stratejik kontrol süreci modeline göre stratejik kontrol aşamaları: • 1. Kontrol edilecek durum belirlenmeli. • 2. Kontrol standartları oluşturulmalı. • 3. Performans ölçülmeli. • 4. Performans standartlarla karşılaştırılmalı. • 5. Sapmaların nedenleri belirlenmeli. • 6. Düzeltici önlemler alınmalı ve iyileştirici faaliyetler yapılmalı mı?
Stratejik Kontrol Yöntemleri • Stratejinin ne kadar başarılı şekilde uygulandığının belirlenmesi için çeşitli stratejik kontrol yöntemleri kullanılır. Yaygın şekilde kullanılan kontrol yöntemlerinden bazıları; – Stratejik amaçların değerlendirilmesi, – İşlevsel analiz (stratejik uyumluluk kontrolü), – PIMS Analizi (Profit Impact of Market Strategy-Pazar Stratejilerinin Kar Etkisi), – Esnek bütçe uygulamaları, – Açık analizi, – Sorumluluk merkezleri aracılığı ile kontrol, – Kritik başarı faktörlerinin belirlenmesi – Dengeli puan kartıdır
SAĞLIK KURUMLARI İŞLETME İŞLEVLERİNDE STRATEJİK YÖNETİM • Stratejik Üretim Yönetimi • Üretim yönetimi en az maliyetle, daha az zamanla, istenilen kalite ve miktarda mal ve hizmetin planlanması, örgütlenmesi, koordine edilmesi, yürütülmesi ve son olarak faaliyetlerin amacına ulaşıp ulaşmadığının kontrol edilmesi süreçlerini kapsayan bir kavramdır. • “Üretim stratejisi”, rekabet avantajı sağlayacak yeteneklerin kazanılması için üretim kaynaklarıyla ilgili temel kararları ve rekabet önceliklerini belirlemeyi amaçlar.
• “Stratejik üretim yönetimi” kalitenin iyileştirilmesi ve maliyetlerin azaltılabilmesi için çevresel faktörler dikkate alınarak üretim yapılmasına yönelik strateji geliştirme, uygulama ve kontrol etme olarak tanımlanabilir. • Sağlık kurumlarında üretim yöneticisi, gelecekte hangi hizmete ne zaman ve ne ölçüde talep olacağını öngörmek ve gerek duyulacak üretim faktörlerini bu yönde planlamak durumundadır.
Stratejik Pazarlama Yönetimi • Sağlık hizmetlerinde pazarlama, sağlık hizmet alıcılarının ihtiyaçlarını tespit ederek, bunları karşılayacak şekilde hizmetlerini şekillendirme, yeni hizmetler sunabilme ve hastaları sunulan bu hizmetleri kullanmaya teşvik etme süreci olarak tanımlanabilir. • Stratejik pazarlama, başarı sağlamak için müşterilerden elde edilecek bilgiye ulaşarak, pazarlama çabalarının örgütün genel stratejisiyle uyumlu olmasını sağlar. • “Stratejik pazarlama yönetimi” ise bir iş stratejisi yaratma, değiştirme, sürdürme ve stratejik vizyon yaratmada yönetime yardımcı olmak için tasarlanmış bir sistemdir.
• Stratejik pazarlama yönetiminde 5 temel faaliyet bulunur: – – – Hedefleri belirlemek, Strateji geliştirmek, Taktikleri tasarlamak, Uygulama planını belirlemek ve Faaliyetin başarısını ölçmek için denetim ölçüleri belirlemek.
• Chernev & Kotler hedef pazarı “ 5 -C” şeklinde tanımlar: – – – Müşteriler (customers), Örgüt (company), İş ortakları (collaborators), Rakipler (competitors) ve Çevre (context).
• Pazarlama karması, hangi hizmetin, nerede ve hangi bedelle sunulacağı ve bu hizmetlerin potansiyel kullanıcılara nasıl duyurulacağı konusunda kurumun yaptığı tercihtir. • Pazarlama karması elemanları (pazarlamanın 4 -P’si ); – Ürün (product), – Fiyat (price), – Yer (place) ve – Tutundurmadır (promotion).
• Pazar bölümlendirme, değişken ihtiyaç ve beklentilere sahip tüketici ve alıcılardan oluşan (heterojen) bir pazarın, daha benzer (homojen) yapıdaki alt pazarlara ayrılması yaklaşımıdır. • Pazar bölümlendirmede, pazardaki farklı gruplar tanımlanıp; bu grupların taleplerine göre farklı ürün ve pazarlama programları geliştirilir. • Pazar bölümlendirme stratejisi ise, pazardaki farklı bölümler için farklı pazarlama programlarının geliştirilmesi ve uygulanmasını içerir
• Konumlandırma ise, mal ya da hizmetin rakiplere üstünlük sağlayacak biçimde farklılaştırılması ve tüketicinin bu farkı algılamasını sağlamaktır
Stratejik Finansal Yönetim • Finansal yönetimde temel amaç işletmenin firma değerini maksimize etmektir. • Bir hastanenin borçlarını ödeyebilme gücü ve çalışma sermayesinin farkında olması, uzun vadeli yükümlülüklerini yerine getirebilme yeterliliği, sahip olunan varlıkların etkin kullanım düzeyi, özsermayesi ve temin ettiği yabancı kaynakları verimli kullanma ölçüsü finansal başarısını gösterir. • Stratejik finansal yönetim ise, örgüt stratejisinde yer alan finansal yönetim hedeflerini içerir.
• Stratejik finansal yönetim, stratejik kararlarda ve örgüt değerlendirmesinde etkinlik sağlamada yönetime yardım amacıyla finansal verilerin tanımlanması, toplanması, seçilmesi ve analizini içeren bir süreçtir. • Stratejik finansal karar vermede izlenecek adımlar şu şekilde sıralanabilir : – Kuruluşun amaçlarını belirleme, – Tüm olası eylem planlarını tanımlama, – Her bir alternatif işlem türüyle ilgili veriyi toplama, harmanlama ve kaydetme, – Veriyi karar almaya uygun biçimde çözümleme, özetleme ve sunma, – Nicel ya da nitel (sosyal, kültürel, normatif, psikolojik vb. ) tüm faktörleri dikkate alarak karara varma, – Planı gerçekleştirmek için faydacı (pragmatik) ve eşgüdümlü eylemlerle kararları uygulama, – Planlanan sonuç ile gerçek sonuç arasındaki farkı inceleme, – Performansı artırmak üzere –gerekliyse– planda düzenleme yapma.
Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi • Örgütler kurumsal stratejilerini ve hedeflerini gerçekleştirebilmek için etkili insan kaynakları yönetimi uygulamalarına sahip olmalıdır. Bu bağlamda, örgütle doğrudan ya da dolaylı olarak ilişkili olan iç ve dış çevresel faktörlerin analizini yapmaları gerekir. • Stratejik insan kaynakları yönetimi, örgütün en tepesinden en alt kademesine kadar herkesin işini başarılı kılacak şeyler yapmalarını sağlamaktır.
• Stratejik insan kaynakları yönetiminde aşağıdaki beş temel (5 -P)faaliyet alanı yer almaktadır: – – – Felsefe (philosophy), Politika (policies), Programlar (programs), Uygulamalar (practices), Süreçler (processes)
Stratejik Halkla İlişkiler Yönetimi • Halkla ilişkiler “örgüt ile hedef kitle arasında karşılıklı iletişimi, anlayışı oluşturmaya ve sürdürmeye yardımcı olan ayrıcalıklı bir yönetim görevi” olarak tanımlanabilir. • Halkla ilişkiler, stratejik yönüyle iç ve dış çevrede yaşanan gelişmeleri sürekli ve düzenli olarak izler; gelişmeler doğrultusunda örgütün doğru yönetsel kararlar almasına katkı sağlar. • İyi planlanmış halkla ilişkiler stratejisi, hem örgütün toplum tarafından daha iyi anlaşılmasını hem de örgütün toplumun beklentilerini daha iyi anlamasını sağlar.
Stratejik İnovasyon ve Araştırma-Geliştirme Yönetimi • Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütüne (OECD) göre araştırma ve geliştirme “bilim ve teknolojinin gelişmesini sağlayacak yeni bilgiler elde etmek veya mevcut bilgilerle yeni malzeme, ürün ve araçlar üretmek, yazılım üretimi dâhil olmak üzere yeni sistem, süreç ve hizmetler oluşturmak veya mevcut olanları geliştirmek amacı ile yapılan sistematik ve düzenli çalışmalardır”. • Doğru yürütülen araştırma ve geliştirme faaliyeti müşterinin örgüte olan sadakatini geliştirerek örgütün rekabet ortamına dayanabilmesine de olanak tanır.
• İnovasyon, bir düşünce biçimi olup, insanların ihtiyaçlarını giderip sorunlarını çözen; tüketicilere fayda girişimciye kâr sağlayan; merak ve sezgiyle başlayıp hayalle devam eden ve sonunda ürün, hizmet ve toplumsal faydaya dönüşen; keşif, icat ve araştırma ve geliştirme’yi bünyesinde barındıran; yaratıcılık ve yenilik süreçlerinin oluşturduğu bir kavramdır. • İnovasyon fikri konusunda oluşturulacak politikalar, kültürel normlar ve verilecek kararlar işletmelerin stratejik kararları arasında yer alır ve stratejik yönetim açısından önem arz eder.
• “Stratejik inovasyon”, kuralların ve rekabet ortamının değişmesiyle birlikte iş modellerinin yeniden oluşturulması ve mevcut pazarların yeniden biçimlendirilmesi olarak tanımlanabilir. • Stratejik inovasyon yönetiminde bilgi ve iletişim teknolojileri, öğrenme süreçleri, müşteriler, tedarikçiler, insan kaynağı, finansal kaynaklar ve örgütün yapısı dışında üst yönetimin inovasyona yaklaşımı, bu konudaki desteği ve teşviki de oldukça önemlidir.
• Örgütlerin takip etmesi gereken inovasyon stratejilerinden bazıları; – – – Saldırgan yenilik stratejisi, Savunmaya yönelik strateji, Taklitçi strateji, Bağımlı strateji, Geleneksel strateji, Fırsatları izleme stratejisi ve – Elde etme stratejisidir.
- Slides: 25