SALIK BLMLER ENSTTS HEMRELK YKSEK LSANS PROGRAMI Hem

SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI Hem 653 -Hemşirelik Hizmetlerinde Örgütsel Davranış Dr. Öğr. Üyesi Nihal ÜNALDI BAYDIN

Örgütsel Davranışın Tarihsel Gelişimi Hem 653 -Hemşirelik Hizmetlerinde Örgütsel Davranış Hafta-1

Dersin Hedefleri • Örgütsel davranışın tanımını yapabilme, • Örgütsel davranışın tarihsel gelişimini açıklayabilme, • Yönetim kuramları içinde örgütsel davranışı kavrayabilmektir.

İçerik Planı • Örgütsel Davranış Nedir • Örgütsel Davranışın Tarihsel Gelişimi • Yönetim kuramları içinde örgütsel davranış

Örgütsel Davranış Nedir? • Örgütler belirli amaçlarla kurula, bir düzene göre işleyen teknik, sosyal ve ekonomik yapılardır. • Örgütler, insan kaynağının üretici çabalarını koordine ederek amaçlarını gerçekleştirmeye çalışır. • Örgütsel davranış, örgütsel ortamda çalışanların duygu, düşünce, tutum ve davranışlarının bilimsel ve sistematik olarak incelenmesidir.

Örgütsel davranışın tarihsel gelişimi • • • Platon, iş ilişkilerinde eşitlik ve etkileşim. Aristo, iletişim ve adalet. Niccola Machiavelli, örgütsel politika ve güç, Adam Smith, iş bölümüne dayanan yeni bir örgüt yapısı. Robert Owen, çalışanların ihtiyaçlarının insanca karşılanması. F. W. Taylor, «Nasıl ki bir iş için en iyi makine varsa, insanların işlerini yapmalarının da en iyi yolu vardır. • Elton Mayo ve Arkadaşları (Hawthorne araştırmaları), Örgütlerde grup oluşturma, grupta arkadaşlık bağlarının bulunması, işletme yöneticilerinin davranışlarında olumlu değişimler iletmeyi ve üstlerini benimseme duygusunu yaratmakta, örgüt iklimi daha olumlu algılanmakta.

• 19. yy başlarında Robert Owen adlı bir İngiliz, endüstriyel işçilerin çalışma koşullarını düzeltmek amacıyla bazı çalışmalar yapmıştır. • Kendisi hem çalışma koşullarını düzenlemiş hem de çocukların e düşük hangi yaşlarda çalıştırılabileceğini savunmuş ve işçilere yiyecek vererek, haftalık çalışma sürelerini azaltmıştır. • 20. yy. başlarında Alman psikolog Hugo Mustenberg, ilk defa psikolojinin güdülenme ve insanların istihdamlarında katkıları olabileceği görüşünü savunmuştur.

Yönetim kuramları içinde örgütsel davranış • Bu felsefi yaklaşım içinde iki bilinen önemli kuramcı Douglas Mc Gregor ve Abraham Maslow’dur. Mc Gregori bilinen kuramında zıt iki görüşü ortaya atarak bunlardan hangilerinin çalışanlar için geçerli olduğunu araştırıyordu. Bunlar X ve Y kuramlarıydı. Mc Gregor, X kuramında olumsuz ve bazı karamsar görüşleri savunurken; Y kuramında insan ilişkileri yaklaşımının temel görüşleri yer almaktaydı. • Çalışanlar, X kuramının önerilerini değil, Y kuramının önerilerini olumlu bulmuşlardır.

• Birinci Kuram (X), çalışanların çoğunun işerini sevmediklerini ve mümkün olduğu kadar ondan kaçmak istediklerini öne sürmekteydi. Aynı zamanda çalışanların tembel, işlerini sevmeyen, çalışırken gücünün tamamını kullanmayan, bencil, değişmeye direnç gösteren kimseler olduğunu söylemekteydi. • Buna göre bu kimselerden yüksek başarı koordinasyon, kontrol ve tehdide dayanmaktaydı. elde etmeleri,

• Y kuramı ise insanları yönetmeye yönelik daha insancıl ve onları destekleyici öneriler grubundan oluşuyordu. Böylece, Y kuramında çalışanların tembel olmadıklarını, tembel olsalar dahi bunu sebebinin örgütlerde geliştirilen çeşitli tutumlardan oluştuğunu vurgulamaktaydı. • Bu ortamın ve amaçların yöneticiler tarafından sağlandığı takdirde işçilerin potansiyellerini savunmaktaydı. ortay en iyi biçimde koyacaklarını

• Hawthorne çalışmaları ve insan ilişkileri yaklaşımı örgütsel davranışın disiplininin oluşmasında temel olan iki temel kuramdır. Günümüzde bu iki kuramın temel önerilerinin yanlış olduğu ileri sunulsa da, yine de insana verdikleri değer açısından köşe taşıdırlar. • Örgütsel davranışın oluşum özellikle 1950 -1960 yıllarında yapılan çalışmalarla önem kazanmıştır ve uygulamalı bir disiplin olarak benimsenmiştir.

Kaynaklar • ÖZKALP, E. , KIREL, Ç. (2004), Örgütsel Davranış, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web-ofset, 2. Baskı • https: //acikders. ankara. edu. tr/pluginfile. ph p/7657/mod_resource/content/0/KONU%2 06. pdf Erişim tarihi: 30. 12. 2019