SALIK BLMLER ENSTTS HEMRELK ANABLM DALI HEM 701

SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI HEM 701 İleri Hemşirelik Esasları I Prof. Dr. Zeliha KOÇ

TOPLUM VE TÜKETİCİ HAKLARI HEM 701 İleri Hemşirelik Esasları I 6. Hafta

TOPLUM VE TÜKETİCİ HAKLARI • Sağlığın korunması ve hastalıkların önlenmesi ve devamlılığı profesyonel hemşireliğin holistik uygulamaları için temeldir. • Toplum sağlığı ortamları içinde hemşireler ihtiyaç duyulan halk ve toplum sağlığı hizmetleri çeşitlerinin belirlenmesi, tanılaması, planlaması, uygulaması ve değerlendirmesinde liderdir.

• Toplum sağlığı hemşireliği ve toplum kökenli hemşirelik genel halk sağlığını geliştiren sağlık hizmetleri sunum sisteminin bileşenleridir. • Toplum temelli sağlık hizmetlerinin önemini anlamak önemlidir. Toplum temelli sağlık hizmeti toplumdaki herkesin bakım modelidir. • Birincil yerine kurumsal veya akut bakım, sağlık hakkında bilgiyi sağlama ve sağlığın korunması ve toplum bakım modelleri üzerinde odaklanır.

• Toplum temelli sağlık hizmeti hastaneler gibi geleneksel sağlık hizmeti kurumlarının dışında açığa çıkar. O toplumdaki aile ve bireylere akut ve kronik durumlarda hizmet sağlar. • Bugün toplum temelli sağlık hizmetinde bir çok zorluk (sıkıntı) vardır.

• Bu problemlerin bazıları evsiz ve göçmen nüfusta artış, cinsel yolla bulaşan hastalıklarda artış, infant ve çocukların eksik aşılanması ve hayati risk oluşturan hastalıkları içermektedir. Daha önce hiç olmadığı kadar sağlık hizmeti reformu tüm toplumların sağlık hizmeti gereksinimlerine dikkat çekmek için gereklidir.

Toplum Sağlığı Hemşireliği Çoğunlukla toplum sağlığı hemşireliği ve halk sağlığı hemşireliği terimleri birbirinin yerine kullanılır. Benzerlikleri vardır. Bir halk sağlığı hemşireliği popülasyonun gereksinimlerini anlamayı gerektirir veya biri veya daha kişisel veya çevresel karekteristiklere ortak sahip kişilerin toplamı üzerine odaklanır.

Bir halk sağlığı hemşiresi sağlığın korunması ve sürdürülmesini etkileyen faktörleri, popülasyondaki hastalıkların insidansını etkileyen eğilimleri ve paternleri, sağlık ve hastalığa etken çevresel faktörleri ve kamu politikası için kullanılan siyasi süreçleri anlar.

Toplum sağlığı hemşireliği toplumdaki bireylerin, ailelerin ve grupların birincil sağlık hizmetleri üzerine odaklanan toplumdaki hemşirelik uygulamasıdır. Amaç, sağlığı sürdürme, koruma, geliştirme ve bakımını sağlamadır. Hemşirelik hizmetlerinde olduğu gibi toplumdaki yaşam ve sağlık kalitesini artırmaktır.

Toplum Sağlığında Hemşirelik Uygulamaları • Toplum odaklı hemşirelik uygulamaları eşsiz bilgi ve beceri gerektirir. • Uzman toplum sağlığı hemşireliği, kişilerin ve ailelerin sosyal ve sağlık hizmetleri sorunlarıyla çalışma deneyimi vasıtasıyla toplumun ve popülasyonun gereksinimlerini anlamayı gerektirir. • Eleştirel düşünme; aile teorileri, toplum sağlığı hemşireliği, halk sağlığı ilkelerini uygulamada ve aileler ile ortaklık yaparak en iyi girişimleri yapmada iletişim yönüyle önemlidir.

• Başarılı toplum sağlığı hemşirelik uygulamaları toplum ile ilişkiler kurmayı ve toplumdaki değişimlere karşı sorumlu olmayı kapsar. • Toplum sağlığı hemşiresi toplumun aktif bir parçasıdır. Bu hemşire toplum üyelerini, gereksinimleri, kaynakları bilir ve dahası hastalıkların önlenmesi ve sağlığın korunmasında etkili toplum liderleriyle birlikte işbirliği yaparak çalışır.

Toplum Temelli Hemşirelik • Toplum temelli hemşirelik bireylerin ve ailelerin gereksinimleri üzerinde odaklanan ev veya klinik gibi toplum ortamlarında yerini alır. • Bireylerin ve ailelerin akut ve kronik bakımını, öz bakımları için kapasitelerinin artırılmasını ve karar vermede otonomilerinin desteklenmesini içerir. • Toplum temelli hemşirelik, sağlık hizmetleri sistemi ve bir toplumdaki üyeler arası bağlantıda birinci düzey olarak işlevi görmesiyle merkezde yer alır.

• Sağlık hizmetlerini sağlamada ideal olan hizmet alanların yaşadıkları yere yakın olmaktır. • Bu yaklaşım hizmetin finansal sıkıntısı ile bağlantılı stresin yanı sıra hizmet alanların sağlık hizmeti maliyetlerinin azaltılmasına yardım eder.

• Bununla birlikte bu merkezler hemşirelere doğrudan erişim, hastanın rahatlıkla dahil edildiği, ailesi veya arkadaşlarının da bakıma katıldığı hasta merkezli sağlık hizmetleri sağlaması yönünden tercih edilir. • Aile merkezli bakım toplum temelli hemşireliğin içeriğidir. Bu odak aile teorisi, iletişim ilkeleri, grup dinamisi ve kültürel farklılıklarda güçlü bir temel bilgi gerektirir.

Korunmasız (Zayıf Popülasyon) Korunmasız Popülasyona; • Ekonomik sıkıntı içinde yaşayan bireyler, • Yaşlılar, • Evsizler, • Göçmen popülasyon, • Madde bağımlılığı ve • Ciddi zihinsel hastalığı olan kişiler örnek olarak verilebilir.

Toplum Temelli Hemşireliğin Yetkileri Toplum temelli uygulamalarda hemşireler hastaların sağlık hizmeti ihtiyaçlarının karşılanmasında hastalara başarılı bir şekilde yardımcı olmada çeşitli beceri ve yeteneklere sahiptir. Bu ortamda başarılı olmak için hemşirenin; • Bir bakım verici, • Vaka yönetici, • İş birlikçi,

• • • Eğitici, Danışman, Hasta savunucusu, Değişim ajanı ve Epidemiyolog olması gereklidir.

Toplum Değerlendirmesi • Toplum değerlendirmesi, popülasyonda sistematik veri toplanması, popülasyonun sağlık durumunu gözleme ve toplum sağlığı hakkında uygun bilgi elde etmedir. • Bu hizmet alanların yaşadığı ve çalıştığı çevredir. • Çevre yeterli anlaşılmadığında hizmet alanların sağlığını geliştirme çabaları ve gerekli değişimlerin başlatılmasının başarılı olması imkansızdır.

• Toplum üç bileşene sahiptir; Yapı veya yer, insanlar ve sosyal sistemler. • Tam bir toplum değerlendirmesi yapılabilmesi için bu üç bileşenin her birine dikkatlice bakmak, sağlık politikası ihtiyaçlarının, sağlık programlarının ve ihtiyaç duyulan sağlık hizmetlerinin tanılanmasına başlamak gerekir. SUNUM SONRASI BU KONU İLE İLGİLİ YURT İÇİ VE YURT DIŞI ARAŞTIRMA BULGULARININ TARTIŞILMASI

KAYNAKLAR Atabek Aştı T. , Karadağ A, Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri, Nobel Kitabevi, 2011. Bektaş H. , Klinik Hemşirelik Becerileri (Çeviri: Taylor S. ), Nobel Tıp Kitabevi, 2015. Berman A. , Snyder S. , Frandsen G. , Kozier&Erb’s Fundamentals of Nursing Concepts, Process and Practice Tenth Edition, Pearson, 2016. Birol, L. Hemşirelik Süreci, 10. Baskı, İzmir, Etki Yayınları, 2011; 54 -58.

Erkal İlhan S, Ançel G, Hakverdioğlu Yönt G. Hemşirelik Tanıları, Girişimleri, Sonuçları. 1. Baskı, Andaç Yayınları Alter Yayıncılık, Ankara, 2017. Kapucu S, Akyar İ, Korkmaz F. (Çeviri: Nursing Diagnosis Handbook). Hemşirelik Tanıları El Kitabı, 11. Baskı, Pelikan Yayınevi, 2018. Karadağ A, Atabek Aştı T. Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilim ve Sanatı, İstanbul, Akademi Yayıncılık, 2016.

Potter PA, Perry AG, Stockert P, Hall A. , Fundamentals of Nursing 8 th Edition, Elsevier, 2013. Wilkinson JM, Tras LS, Barnett KL, Smith MH, Fundamentals of Nursing (Two Volume Set) 3 rd Edition, F. A. Davis Company Philadelphia, 2016. Sabuncu, N. , Alpar, Ş. E. , Özdilli, K. , Batmaz, M. , Bahçecik, N. , İlhan, S. E. , Özhan, F. , Dursun, S. : Hemşirelik Bakımında İlke ve Uygulamalar. Alter Yayıncılık, Ankara 2009.

Uysal N. , Çakırcalı E. , Hemşirelik Esasları İnsan Sağlığı ve Fonksiyonları, Palme Yayıncılık, 2015. Taylor CR, Lillis C, Le. Mone P, Lynn P, Fundamentals of Nursing: The Art and Science of Nursing Care Seventh, North American Edition, Lippincott Williams & Wilkins, 2011. Wilkinson JM, Tras LS, Barnett KL, Smith MH, Fundamentals of Nursing (Two Volume Set) 3 rd Edition, F. A. Davis Company Philadelphia, 2016.

Potter PA, Perry AG. Fundamentals of Nursing (7 th ed), Mosby Elsevier, Canada, 2009, s. 70 -79. Kozier B, Erb G, Olivieri R. Fundamentals of Nursing Copcepts Process and Practise (4 th ed), Addison-Wesley Publishing Company, United States of America, 1991, s. 82 -93.