SALIK BLMLER ENSTTS ACL HEMREL ANABLM DALI ATH
SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ACİL HEMŞİRELİĞİ ANABİLİM DALI ATH 612 Hemşirelik Felsefesi Kavram v Uygulamaları I Prof. Dr. Zeliha KOÇ
KİŞİSEL TEMİZLİK VE HİJYEN ATH 612 Hemşirelik Felsefesi Kavram ve Uygulamaları I 7. Hafta
KİŞİSEL HİJYEN VE BAKIMI Kişisel hijyen; kişinin anatomik, fizyolojik, psikolojik, genetik, kalıtsal özellikleri gibi doğuştan var olan nitelik ve yetenekleriyle, sonradan kazandığı, geliştirdiği yetenekleri ve giyim, temizlenme, kültürfizik, beslenme alışkanlıkları gibi kişisel bünyesine ve davranışlarına ait özelliklerin düzenlenmesidir.
Kişisel hijyen kişinin inançları, değerleri ve alışkanlıkları doğrultusunda geliştirdiği uygulamalardır. Bu nedenle kişisel hijyen uygulamalarını, kültürel, sosyal, ailesel faktörler ile bireyin sağlık ve hijyene ilişkin bilgi düzeyi ve gereksinimleri etkiler. Kişisel hijyenin anlamı kişiler arasında farklılıklar gösterir. Bu farklılıklar hijyenik uygulamaların sıklığında ve yönteminde de gözlenebilir.
Hijyenik Uygulamaları Etkileyen Faktörler Bireyler hijyen ile ilgili uygulamalarını gerçekleştirirken çeşitli faktörlerden etkilenirler. Hijyen uygulamalarını etkileyen faktörler şöyle sıralanabilir: • Beden imgesi • Sosyo-ekonomik ve kültürel durum • Bilgi düzeyi • Bireysel tercihler
Hijyen uygulamalarının amaçları • Vücuttan salgılanan salgıları, atıkları ve mikroorganizmaları uzaklaştırmak • Bireyin rahatlamasını, dinlenmesini, gevşemesini sağlamak • Kas gerilimini azaltmak • Vücuttaki kötü kokuları gidermek • Bireyin genel görünümünü olumlu hâle getirmek, kendine olan güvenini artırmak • Deri sağlığını sürdürmek ve geliştirmek.
Deri ve Deri Hijyeni Normal deri özellikleri • Deri rengi canlıdır ve rengi vücut bölgelerine göre değişir. • Deri turgoru esnek ve yumuşaktır. • Deri dokunulduğunda ılıktır. • Deri bütündür ve üzerinde sıyrık yara yoktur.
Derinin görevleri • Vücudu dış etkenlerden korumak ve mikroorganizmaların girmesini önlemek • Duyu organı görevi yapmak • Ultraviyole ışınlarının etkisiyle D vitamini oluşturmak • Ter bezleri ve yağ bezleri yoluyla vücutta biriken atık maddeleri atmak • Sıvı elektrolit dengesini sağlamak • Vücut ısısını ayarlamak • Pigmentasyonu (derideki renk koyuluğu) sağlamak.
Derinin bütünlüğünü bozan nedenler • Yetersiz beslenme, • Derideki duyu bozukluğu, • Kan dolaşımının yetersiz olması, • Derinin devamlı ıslak kalması, • Derinin aşırı kuru ve gergin olması, • Yaralanma, vurma, çarpma gibi travmalar, • Deride tahrişe neden olan fiziksel ve kimyasal maddelerdir.
Derinin değerlendirilmesi • Rengine, • Isısına, • Kalınlığına, • Turgoruna, • Nem derecesine, • Deri bütünlüğünün bozulup bozulmadığına bakılır.
Ağız hijyeni uygulamasının amaçları • Ağız mukozasının bütünlüğünü sağlamak, • Diş ve diş etlerinin sağlığını sürdürmek, • Ağızdaki rahatsız edici tat ve kokuları gidermek, • Bireyin, doğru ağız hijyeni uygulamalarını öğrenmesini sağlamaktır.
Banyo ve Önemi • Deriden ter, sebum, ölü hücreleri ve bazı mikroorganizmaları uzaklaştırarak temizliği sağlar. • Kan dolaşımını uyarır. • Bireye iyilik ve canlılık duygusu verir. • Vücut kokularını azaltır. • Kas tonusunu artırır ve eklem hareketlerini sağlar. • Bireyi rahatlatır ve güven duygusunun artmasına neden olur.
Hemşirenin Çalışma Ortamında Alacağı Bireysel Önlemler Hemşirelerin çalışma ortamlarında sağlıklarını olumsuz etkileyen faktörler • Enfeksiyonlar, • Bulaşıcı hastalıklar, • Stres, • Aşırı ve uzun çalışmaya ilişkin sorunlar, • Yorgunluk,
• Anestezik gazlar, • Kemoterapi, • Radyasyon, • Güvenlik, • İş kazaları, • Havasızlık ve gürültü gibi ortama ilişkin sorunlardır.
Hemşirelerin çalışma ortamlarında karşılaştıkları risklere karşı alınması gereken bireysel önlemler • Eldiven, maske, gerektiğinde gömlek kullanmak, • Enfeksiyonlardan korunmaya yönelik gerekli tedbirleri almak, • Kişisel hijyen kurallarına uymak, • Aşı yaptırmak, • Dezenfeksiyona önem vermek, • Radyasyon ve kemoterapötik ilaçlardan korunmaya çalışmak, • Sorunları yetkililere zamanında iletmektir. .
SUNUM SONRASI BU KONU İLE İLGİLİ YURT İÇİ VE YURT DIŞI ARAŞTIRMA BULGULARININ TARTIŞILMASI
KAYNAKLAR Atabek Aştı T. , Karadağ A, Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri, Nobel Kitabevi, 2011. Bektaş H. , Klinik Hemşirelik Becerileri (Çeviri: Taylor S. ), Nobel Tıp Kitabevi, 2015. Berman A. , Snyder S. , Frandsen G. , Kozier&Erb’s Fundamentals of Nursing Concepts, Process and Practice Tenth Edition, Pearson, 2016. Birol, L. Hemşirelik Süreci, 10. Baskı, İzmir, Etki Yayınları, 2011; 54 -58.
Erkal İlhan S, Ançel G, Hakverdioğlu Yönt G. Hemşirelik Tanıları, Girişimleri, Sonuçları. 1. Baskı, Andaç Yayınları Alter Yayıncılık, Ankara, 2017. Kapucu S, Akyar İ, Korkmaz F. (Çeviri: Nursing Diagnosis Handbook). Hemşirelik Tanıları El Kitabı, 11. Baskı, Pelikan Yayınevi, 2018. Karadağ A, Atabek Aştı T. Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilim ve Sanatı, İstanbul, Akademi Yayıncılık, 2016.
Potter PA, Perry AG, Stockert P, Hall A. , Fundamentals of Nursing 8 th Edition, Elsevier, 2013. Wilkinson JM, Tras LS, Barnett KL, Smith MH, Fundamentals of Nursing (Two Volume Set) 3 rd Edition, F. A. Davis Company Philadelphia, 2016. Sabuncu, N. , Alpar, Ş. E. , Özdilli, K. , Batmaz, M. , Bahçecik, N. , İlhan, S. E. , Özhan, F. , Dursun, S. : Hemşirelik Bakımında İlke ve Uygulamalar. Alter Yayıncılık, Ankara 2009.
Uysal N. , Çakırcalı E. , Hemşirelik Esasları İnsan Sağlığı ve Fonksiyonları, Palme Yayıncılık, 2015. Taylor CR, Lillis C, Le. Mone P, Lynn P, Fundamentals of Nursing: The Art and Science of Nursing Care Seventh, North American Edition, Lippincott Williams & Wilkins, 2011. Wilkinson JM, Tras LS, Barnett KL, Smith MH, Fundamentals of Nursing (Two Volume Set) 3 rd Edition, F. A. Davis Company Philadelphia, 2016.
- Slides: 20