SALIK BLMER FAKLTES FAKLTE ADI EVDE BAKIM HEMREL

SAĞLIK BİLİMERİ FAKÜLTESİ FAKÜLTE ADI EVDE BAKIM HEMŞİRELİĞİ EBH 616 -EVDE BAKIM HEMŞİRELİĞİ Doç. Dr. Birsen ALTAY

EVDE BAKIMDA YASAL KONULAR VE EVDE BAKIM ALAN HASTANIN HAKLARI EBH 616 -EVDE BAKIM HEMŞİRELİĞİ Hafta-3

İÇERİK • Sağlık Bakanlığınca Sunulan Evde Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul Ve Esasları Hakkında Yönerge • Bakım Alan Hastanın Hakları

SAĞLIK BAKANLIĞINCA SUNULAN EVDE SAĞLIK HİZMETLERİNİN UYGULAMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE ARAÇ, GEREÇ VE TIBBİ CİHAZLARIN TAHSİSİ

ARAÇ, GEREÇ VE TIBBİ CİHAZLARIN TAHSİSİ • Evde sağlık hizmeti verilen hastaların fonksiyonlu hasta karyolası, havalı yatak ve benzeri, tedaviye yardımcı olabilecek ve demirbaş niteliğindeki tıbbi cihazlar, imkânlar ölçüsünde, hizmeti veren müdürlük veya sağlık kurumu tarafından temin edilerek evde sağlık bakım hizmeti süresince hasta veya yakını adına düzenlenen zimmet karşılığında, hastanın kullanımına tahsis edilebilir.

ARAÇ, GEREÇ VE TIBBİ CİHAZLARIN TAHSİSİ • Zimmet karşılığı tahsis edilen demirbaş cihazlar, evde sağlık hizmetinin sonlanmasını takiben devir teslim tutanağı ile geri alınır. Hastaların kullanımına tahsis edilecek demirbaş niteliğindeki cihazların listesi Bakanlıkça belirlenir.

SAĞLIK BAKANLIĞINCA SUNULAN EVDE SAĞLIK HİZMETLERİNİN UYGULAMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE • PERSONEL GÖREVLENDİRİLMESİ VE ASGARİ PERSONEL STANDARDI,

PERSONEL GÖREVLENDİRİLMESİ VE ASGARİ PERSONEL STANDARDI • Evde sağlık hizmetleri biriminde görevlendirilecek sorumlu tabip veya sorumlu diş tabibi ve diğer personel ilgili kurum amirince belirlenir. • Evde sağlık hizmetleri ekibinde ise asgari bir diş tabibi, bir hemşire/sağlık memuru veya tercihen bir acil tıp teknisyeni ile bir diş protez teknisyeni ve bir şoför görevlendirilir.

SAĞLIK BAKANLIĞINCA SUNULAN EVDE SAĞLIK HİZMETLERİNİN UYGULAMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE BİRİMİN ÇALIŞMASI, HİZMETİN KAPSAMI VE KONSÜLTASYON, BAŞVURULAR VE BAŞVURULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ, KABUL VE SEVK ESASLARI

BİRİMİN ÇALIŞMASI Evde sağlık hizmetleri sağlık kurum veya kuruluşunun bulunduğu il veya ilçenin belediye mücavir alanı ile sınırlıdır. Birim, randevu sistemi ile ve mesai saatleri dahilinde çalışır. Resmi tatil günlerine isabet eden önceden planlanmış ev ziyaretleri nöbet hizmetleri kapsamında değerlendirilir.

HİZMETİN KAPSAMI VE KONSÜLTASYON • Evde sağlık hizmetleri biriminin görevi hastalığın teşhisini koymak olmayıp daha önce ilgili dal uzman tabiplerince konulmuş olan tanı ve planlanan tedavi çerçevesinde ve kişinin bulunduğu ev ortamında; • muayene, tetkik, tahlil, tedavi, tıbbi bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinin verilmesi, • sağlık raporu ile belgelendirilen ilaçların reçete edilmesi,

HİZMETİN KAPSAMI VE KONSÜLTASYON • Tıbbi cihaz ve malzeme kullanımına ilişkin raporların çıkarılmasına yardımcı olunması, • hastanın ve ailesinin evde bakım sürecinde üstlenebilecekleri görevler ve hastalık ve bakım süreçleri ile ilgili bilgilendirilmesi • ve hastalığı ile alakalı evde kullanımı gerektiren tıbbi cihaz doğru ve uygun koşullarda kullanılması konusunda eğitim ve danışmanlık gibi hizmetlerin verilmesini kapsar

HİZMETİN KAPSAMI VE KONSÜLTASYON Lüzumu halinde ilgili dal uzmanlarının da görüşü alınarak gerekli konsültasyon sağlanır. Zorunlu hallerde uzman tabibin hastayı evinde konsülte etmesi sağlanır. Gerektiğinde, stoma ve yara bakımı, diyabet eğitimi hemşiresi gibi, konularında eğitim almış hemşirelerin hizmete katılması sağlanır.

SAĞLIK KURUM VEYA KURULUŞUNA SEVK Evde sağlık hizmeti alan kişiler, tıbbi zorunluluk hallerinde sorumlu tabibin veya diş tabibinin gördüğü lüzum üzerine en uygun sağlık kurum veya kuruluşuna sevk edilir. Nakil işlemi için yeterli sayıda yardımcı personel görevlendirilir. Nakille ilgili giderler hastaya fatura edilemez

EVDE SAĞLIK HİZMETLERİ BAŞVURUSU Başvurular, hastalar veya aile bireyleri tarafından Evde Sağlık Hizmeti Başvuru Formu ile veya müdürlük bünyesindeki koordinasyon merkezine veya sağlık kurumları bünyesindeki birimlere; § telefon müracaatı ile § sözlü olarak veya § toplum sağlığı merkezi, § aile sağlığı merkezi veya § aile hekimleri aracılığı ile yapılabilir.

BAŞVURULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE EVDE SAĞLIK HİZMETİNE KABUL Telefon veya form ile yapılan başvurular ilgisine göre, birim sorumlusu tabibe veya diş tabibine havale edilir. Başvurular kayıt altına alınarak en kısa zamanda duruma göre, tabip veya diş tabibi, hemşire veya sosyal çalışmacı tarafından ikametine gidilerek vaka yerinde değerlendirilir. Hastanın evde sağlık hizmetine kabul edilip edilmediği koordinasyon merkezine ve kayıtlı olduğu aile hekimine de bildirilir.

BAŞVURULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE EVDE SAĞLIK HİZMETİNE KABUL Aile hekimi hizmetin sağlık kurumu bünyesinde kurulu birim vasıtası ile verilmesini gerektirdiği kanaatinde ise başvuru formunu doldurarak koordinasyon merkezine gönderir. Başvuru, komisyon tarafından değerlendirilir ve hizmetin hangi seviyede verilmesi gerektiğini karara bağlar.

• SAĞLIK BAKANLIĞINCA SUNULAN EVDE SAĞLIK HİZMETLERİNİN UYGULAMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE ÇALIŞMA DÜZENİ VE İŞ PLANLARI, RANDEVU SİSTEMİ VE KAYITLARIN TUTULMASI

ÇALIŞMA DÜZENİ VE İŞ PLANLARI Evde sağlık hizmetlerinde çalışma düzeni ve saatleri birim sorumlu tabibi veya diş tabibi tarafından hazırlanan ve ilgili kurum amirince uygun görülerek onaylanan çalışma ve iş planına göre yürütülür.

ÇALIŞMA DÜZENİ VE İŞ PLANLARI Evde sağlık hizmetleri vakanın durumuna göre müdavi tabip, ilgili uzman tabipler ve ekip personeli ile de istişare edilerek; ziyaret zaman ve süreleri, yapılacak tetkikler, uygulanacak bakım ve tedaviler, ekipte yer alacak personel ve iş akış planı, götürülmesi gerekli araç, gereç, tıbbi cihaz, malzeme ve basılı formlar bakımından ayrıntılı olarak planlanır.

RANDEVU SİSTEMİ Evde sağlık hizmetleri randevu sistemine dayalı olarak yürütülür. Vakanın durumuna göre günlük, haftalık veya aylık dilimler halinde önceden hazırlanan ziyaret gün ve saatlerini, ekipte yer alacak personelin unvan ve kimlik bilgilerini içeren ziyaret planı evde sağlık hizmeti verilecek kişi veya aile bireylerine önceden bildirilerek randevu alınır.

KAYITLARIN TUTULMASI Başvurusu değerlendirilen ve kabulü uygun görülen kişiler için hasta kayıt dosyası açılır. Bu dosyada; hastanın kimlik bilgileri, adresi, � iletişim telefonları, � sosyal güvencesi, � sosyal durumu, � hastalığı, uygulanan tedaviler, � sürekli kullandığı ilaçlar, � kullandığı tıbbi cihaz, � protezlere ilişkin bilgiler � var ise alkol sigara ve benzeri alışkanlıkları � ile evde bakım hizmeti veren sağlık ekibinin takip notları yer alır �

SAĞLIK BAKANLIĞINCA SUNULAN EVDE SAĞLIK HİZMETLERİNİN UYGULAMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

EV ZİYARETLERİNDE UYULACAK İLKELER Evde sağlık hizmetlerinin sunumunda belirtilen ilke ve kurullara uyulması zorunludur. İlgili mevzuatı gereği evde sağlık hizmeti alması uygun görülen kişilerin rızasının alınması zorunludur. Kişinin tıbbi durumunun onay vermeye elverişli olmaması halinde kanuni temsilcisinin bilgilendirilmiş onam formu ile rızası alınır.

EV ZİYARETLERİNDE UYULACAK İLKELER Hizmetin verilmesi sırasında tıbbi deontoloji ve mesleki etik ilkeleri ile hasta hakları mevzuatına uygun olarak hareket edilmesi zorunludur. Ev ziyaretlerinde verilen sağlık hizmetleri sırasında hastanın ailesinden birinin veya bir yakınının bulunması sağlanır. Yalnız yaşayan hastalara yapılan ev ziyaretlerinde ekipte görevli diğer bir sağlık personeli hizmete katılır.

EVDE SAĞLIK HİZMETİNİN SONLANDIRILMASI Kişiye verilen evde sağlık hizmeti aşağıdaki hallerde sonlandırılır: a) Evde sağlık hizmeti verilen hastanın uygulanan tedavi ile iyileşerek tedavi ihtiyacının ortadan kalkması, b) Evde sağlık hizmeti sunulan hasta için uygulanacak sağlık bakım ve tedavinin, belli bir aşamadan sonra sağlık personeli gerektirmeden uygulanabilecek hale gelmesi,

EVDE SAĞLIK HİZMETİNİN SONLANDIRILMASI c) Hastanın kendisi veya kanuni temsilcilerinin hizmeti sonlandırmayı talep etmesi, ç) Hastanın vefat etmesi, d) Hasta veya yakınlarının tedaviye uyumsuz davranışları, direnç göstermeleri, önerilere uymamaları halinde hizmetin sonlandırılmasına karar verilebilir. e) Evde sağlık hizmeti sunulan hastanın ikamet ettiği bölgenin değişmesi halinde yeni ikamet bölgesindeki evde sağlık hizmet birimine devri gerçekleştirilir.

DENETİM VE SORUMLULUK • Evde sağlık hizmetlerinin koordinasyonundan ve bu Yönerge hükümlerine uygun olarak etkin bir şekilde eksiksiz olarak yürütülmesinden müdürlükler ve grup başkanlıkları sorumludur

SAĞLIK HİZMETLERİNİN SUNULMASINDA UYULMASI GEREKEN İLKELER a) Bedeni, ruhi ve sosyal yönden tam bir iyilik hali içinde yaşama hakkının, en temel insan hakkı olduğu, gözönünde bulundurulur. b) Herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkını haiz olduğu bilinerek, hastaya insanca muamelede bulunulur.

SAĞLIK HİZMETLERİNİN SUNULMASINDA UYULMASI GEREKEN İLKELER c) Sağlık hizmetinin verilmesinde, hastaların, ırk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç ve ekonomik ve sosyal durumları ile sair farklılıkları dikkate alınamaz. Sağlık hizmetleri, herkesin kolayca ulaşabileceği şekilde planlanıp düzenlenir.

SAĞLIK HİZMETLERİNİN SUNULMASINDA UYULMASI GEREKEN İLKELER d) Tıbbi zorunluluklar ve kanunlarda yazılı haller dışında, rızası olmaksızın kişinin vücut bütünlüğüne ve diğer kişilik haklarına dokunulamaz. e) Kişi, rızası ve Bakanlığın izni olmaksızın tıbbi araştırmalara tabi tutulamaz. f) Kanun ile müsaade edilen haller ile tıbbi zorunluluklar dışında, hastanın özel hayatının ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.

Hastanın Uyması Gereken Kurallar Hasta sağlık hizmeti alırken aşağıdaki kurallara uyar: � a) Başvurduğu sağlık kurum ve kuruluşunun kural ve uygulamalarına uygun davranır ve katılımcı bir yaklaşımla teşhis ve tedavi ekibinin bir parçası olduğu bilinciyle hareket eder. � b) Yakınmalarını, daha önce geçirdiği hastalıkları, gördüğü tedavileri ve tıbbi müdahaleleri, eğer varsa halen kullandığı ilaçları mümkün olduğunca eksiksiz ve doğru olarak verir.

Hastanın Uyması Gereken Kurallar � c) Hekim tarafından belirlenen sürelerde kontrole gelmeli ve tedavisinin gidişatı hakkında geri bildirimlerde bulunur. � ç) Randevu tarih ve saatine uyar ve değişiklikleri ilgili yere bildirir. � d) İlgili mevzuata göre öncelik tanınan hastalar ile diğer hastaların ve personelin haklarına saygı gösterir. � e) Personele sözlü ve fiziki saldırıya yönelik davranışlarda bulunmaz. � f) Haklarının ihlal edildiğini düşündüğünde veya sorun yaşadığında hasta hakları birimine başvurur.

BAKIM ALAN HASTANIN HAKLARI

Sağlık Hizmetlerinden Faydalanma Hakkı � Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma � Bilgi İsteme � Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme � Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme � Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme � Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım � Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Yasağı � Ötenazi Yasağı � Tıbbi Özen Gösterilmesi

Sağlık Hizmetlerinden Faydalanma Hakkı � Güvenliğin Sağlanması � Dini Vecibeleri Yerine Getirebilme ve Dini Hizmetlerden Faydalanma � İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi ve Ziyaret � Refakatçi Bulundurma � Hizmetin Sağlık Kurum ve Kuruluşu Dışında Alınması � Müracaat, Şikayet ve Dava Hakkı

Sağlık Durumu İle İlgili Bilgi Alma Hakkı Bilgilendirmenin Kapsamı Hastaya; a) Hastalığın muhtemel sebepleri ve nasıl seyredeceği, b) Tıbbi müdahalenin kim tarafından nerede, ne şekilde ve nasıl yapılacağı ile tahmini süresi, c) Diğer tanı ve tedavi seçenekleri ve bu seçeneklerin getireceği fayda ve riskler ile hastanın sağlığı üzerindeki muhtemel etkileri,

Sağlık Durumu İle İlgili Bilgi Alma Hakkı ç) Muhtemel komplikasyonları, d) Reddetme durumunda ortaya çıkabilecek muhtemel fayda ve riskleri, e) Kullanılacak ilaçların önemli özellikleri, f) Sağlığı için kritik olan yaşam tarzı önerileri, g) Gerektiğinde aynı konuda tıbbî yardıma nasıl ulaşabileceği hususlarında bilgi verilir.

Sağlık Durumu İle İlgili Bilgi Alma Hakkı � Kayıtları İnceleme Hakkı: Hasta, sağlık durumu ile ilgili bilgiler bulunan dosyayı ve kayıtları, doğrudan veya vekili veya kanuni temsilcisi vasıtası ile inceleyebilir ve bir suretini alabilir. � Kayıtların Düzeltilmesini İsteme Hakkı: Hasta; sağlık kurum ve kuruluşları nezdinde bulunan kayıtlarında eksik, belirsiz ve hatalı tıbbi ve şahsi bilgilerin tamamlanmasını, açıklanmasını, düzeltilmesini ve şahsi durumuna uygun hale getirilmesini isteyebilir.

Hasta Haklarının Korunması Mahremiyete Saygı Gösterilmesi Hastanın, mahremiyetine saygı gösterilmesi esastır. Hasta mahremiyetinin korunmasını açıkça talep de edebilir. Her türlü tıbbi müdahale, hastanın mahremiyetine saygı gösterilmek suretiyle icra edilir.

Mahremiyete saygı gösterilmesi ve bunu istemek hakkı; � a) Hastanın, sağlık durumu ile ilgili tıbbi değerlendirmelerin gizlilik içerisinde yürütülmesini, � b) Muayenenin, teşhisin, tedavinin ve hasta ile doğrudan teması gerektiren diğer işlemlerin makul bir gizlilik ortamında gerçekleştirilmesini, � c) Tıbben sakınca olmayan hallerde yanında bir yakınının bulunmasına izin verilmesini, � d) Tedavisi ile doğrudan ilgili olmayan kimselerin, tıbbi müdahale sırasında bulunmamasını,

Hasta Haklarının Korunması � e) Hastalığın mahiyeti gerektirmedikçe hastanın şahsi ve ailevi hayatına müdahale edilmemesini, � f) Sağlık harcamalarının kaynağının gizli tutulmasını, kapsar. � Ölüm olayı, mahremiyetin bozulması hakkını vermez. Eğitim verilen sağlık kurum ve kuruluşlarında, hastanın tedavisi ile doğrudan ilgili olmayanların tıbbi müdahale sırasında bulunması gerekli ise; önceden veya tedavi sırasında bunun için hastanın ayrıca rızası alınır.

Tedaviyi Reddetme ve Durdurma Kanunen zorunlu olan haller dışında ve doğabilecek olumsuz üzere; hasta sonuçların sorumluluğu hastaya ait olmak tedaviyi reddetmek veya durdurulmasını istemek hakkına sahiptir. Bu halde, tedavinin uygulanmamasından doğacak sonuçların hastaya veya yakınlarına anlatılması ve bunu gösteren yazılı belge alınması gerekir.

kaynaklar Sağlık Bakanlığınca Sunulan Evde Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul Ve Esasları Hakkında Yönerge; Https: //Www. Saglik. Gov. Tr/TR, 11271/Saglik-bakanliginca-sunulanevde-saglik-hizmetlerinin-uygulama-usul-ve-esaslari-hakkindayonerge. Html � Hasta Hakları Yönetmeliği; Https: //Www. Mevzuat. Gov. Tr/Metin. Aspx? Mevzuatkod=7. 5. 4847&s ourcexmlsearch=&mevzuatıliski=0 �