SALII VE GVENL YNETM SSTEM TS 18001 2008

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ (TS 18001: 2008)

İSG Yönetim Sisteminin Doğuşu l İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemlerinin temeli OHSAS 18001’dir. (Occupational Health and Safety Assessment Standards) l OHSAS 18001, BSI (İngiliz Standartlar Enstitüsü) tarafından yayınlanmış olan “İş Sağlığı ve Güvenliği" standardıdır. l OHSAS 18001; ISO 9000 ve ISO 14000 gibi diğer uluslararası standartlardan farklı olarak bazı ulusal standart kuruluşları ve belgelendirme kuruluşlarının birlikte çalışmasıyla gerçekleştirilmiştir ve bir ISO standardı değildir. l Türk Standartları Enstitüsü de bu standardı aynen kabul ederek TS 18001 olarak yayınlamıştır.

TS 18001 uygulayan bir kuruluş; l Tabi olunan yasal mevzuatın sağlıklı bir şekilde takibini yapmış ve gerekliliklerini yerine getirmiştir. Zira Avrupa Birliği ile entegrasyonda da en önemli konulardan olan İş Sağlığı ve Güvenliği, Türk İş Hukuku Mevzuatında da bire bir yer almıştır. l İSG risklerini belirlemiş ve en aza indirmiş/ indirmek için eylem planları yürütmektedir. l Acil durumlara hazırlıklıdır.

TS 18001 uygulayan bir kuruluş; l İSG hedefleri belirlemiş ve bunlara ulaşmak için eylem planları yürütmektedir. l İSG sistem performansını iç denetimlerle izlemekte ve sürekli iyileştirmektedir. l İSG’ye yönelik tüm kayıtları tutmakta ve saklamaktadır (ki bu yasal olarak işçi ve işverenin haklarının korunması açıdan çok önemlidir). Genel anlamda bakıldığında kuruluş, kazaları önleyerek maddi-manevi her türlü hasarın önüne geçebildiği için hem yasalar önünde rahattır, hem de iş verimini yükseltmiştir.

l OHSAS 18001, BSI (British standarts Institute) tarafından yayınlanmış olan "İş Sağlığı ve Güvenliği" standardıdır. l OHSAS 18001; ISO 9000 ve ISO 14000 gibi bir ISO standardı değildir. l OHSAS 18001 diğer uluslararası standartlardan farklı olarak bazı ulusal standart kuruluşları ve belgelendirme kuruluşlarının birlikte çalışmasıyla gerçekleştirilmiştir. – 1996’da BS 8800 Mesleki sağlık ve güvenlik yönetim sis. rehberi – 1997’de Technical report NPR 5001 – 1999’da BS tarafından OHSAS 18001 (İngiltere’de) – 2001 tarihinde TSE (Türk Standartları Enstitüsü) tarafından kabul edildi ve TS 18001 olarak yayınlandı

TS 18001 (OHSAS) SERİSİ l OHSAS 18001 : İş Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme Serisi – İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Spesifikasyonu (2001) l OHSAS 18002 : İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi OHSAS 18001 Uygulama Rehberi (Şubat 2004)

TS 18001: 2008 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ

GİRİŞ l İSG Yönetim sistemi standardının amacı, diğer yönetim sistemleri ile entegre edilebilen, kuruluşa etkili bir İSG yönetim sistemi sağlamak ve kuruluşa İSG ve ekonomik hedeflerine ulaşma konusunda yardımcı olmaktır. l Diğer uluslararası standartlarda olduğu gibi tarife dışı ticari engeller oluşturmak veya kuruluşun yasal yükümlülüklerini arttırmak/ değiştirmek amacını taşımamaktadır.

GİRİŞ Sistemin başarısı kuruluşun bütün seviyelerinden ve fonksiyonlarından ve özellikle de üst yönetimden taahhüt alınmasına bağlıdır. Bu tür bir sistem kuruluşa; l İSG politikasını geliştirme, l Politika taahhütlerini gerçekleştirecek hedefleri ve prosesleri belirleme, l Gerektiğinde performansın iyileştirilmesi için tedbir alma ve l Sistemin bu standardın gereklerine uygunluğunu gösterme Konularında sistematik bir imkan sağlar.

GİRİŞ l Bu standart ISO 9001 ve ISO 14001 gibi Planla- Uygula- Kontrol et- Önlem al (PUKÖ) metodolojisi üzerine kurulmuştur. l Bu standart kalite, çevre, güvenlik, mali yönetim gibi diğer sistemlere has şartları kapsamaz, ancak diğer sistemlerle entegre hale getirilebilir. l Sistemin detay seviyesi; kuruluşun yapısına, büyüklüğüne ve yaptığı işin karmaşıklığına göre değişebilir.

TANIMLAR l İş Sağlığı ve Güvenliği : Çalışanların, taşeronların, ziyaretçilerin ve çalışma alanındaki diğer insanların sağlık ve güvenliklerini etkileyen şartlar ve faktörler. l İlgili Taraf : İşyerinin içinde veya dışında olan ve kuruluşun İSG performansı ile ilgilenen yada bu performanstan etkilenen kişi/ kurum. (tedarikçiler, müşteriler, tüketiciler, devlet, çalışanlar, halk, yatırımcılar, sigorta şirketleri, bağlı bulunan holding, üyesi olunan sendika, OSB vb. kurum ve kuruluşlar. . . )

l Tehlike : İnsanların yaralanması ve/veya sağlığının bozulmasına sebep olabilecek kaynak, durum, işlem. l Tehlike Tanımlaması : Tehlikenin varlığını tanıma ve özelliklerini tarif etme prosesi. l Sağlığın Bozulması : Bir iş faaliyetinin veya işle ilgili durumun yol açtığı ve/veya kötüleştirdiği belirlenebilir, olumsuz fiziksel veya ruhsal durum.

l Olay : Kaza, yaralanma, sağlığın bozulması veya ölüme sebep olan veya sebep olacak potansiyele sahip olan, işle ilgili olaylar. NOT 1. Yaralanma, sağlığın bozulması veya ölüme sebep olmadan gerçekleşen olaylara “hasarsız olay” veya “tehlikeli oluşum” gibi adlar verilir. NOT 2. “Acil durum”, olayın özel bir tipidir.

l Risk : Tehlikeli bir olayın veya maruz kalma durumunun meydana gelme olasılığı ile bunun yol açabileceği yaralanma veya sağlık bozulmasının ciddiyet derecesinin birleşimi. l Kabul Edilebilir Risk : Kuruluşun yasal zorunluluklara ve kendi İSG politikasına göre, tahammül edebileceği düzeye indirilmiş risk. l Risk Değerlendirmesi : Tehlikelerden kaynaklanan riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve mevcut kontrollerin yeterliliğini dikkate alarak riskin kabul edilebilir olup olmadığına karar vermek için kullanılan yöntem.

TS 18001 (OHSAS) Standardı 1. KAPSAM 2. ATIF YAPILAN STANDARDLAR 3. TERİMLER VE TARİFLER 4. İSG YÖNETİM SİSTEMİ UNSURLARI 4. 1 GENEL ŞART 4. 2 İSG POLİTİKASI 4. 3 PLANLAMA 4. 3. 1 Tehlike Tanımlaması, Risk Değerlendirmesi ve Risk Kontrolü İçin Planlama 4. 3. 2 Yasal ve Diğer Şartlar 4. 3. 3 Hedefler 4. 3. 4 İSG Yönetimi Programları 4. 4. UYGULAMA VE İŞLETME 4. 4. 1 Yapı ve Sorumluluk 4. 4. 2 Eğitim, Bilinç ve Yeterlilik 4. 4. 3 Danışma ve İletişim 4. 4. 4 Dokümantasyon 4. 4. 5 Doküman ve Veri kontrolü 4. 4. 6 İşletme Kontrolü 4. 4. 7 Acil Durum Hazırlığı ve Bu Hallerde Yapılması Gerekenler 4. 5. KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET 4. 5. 1 Performans Ölçümü ve İzleme 4. 5. 2 Kazalar, Olaylar, Uygunsuzluklar, Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler 4. 5. 3 Kayıtlar ve Kayıtların Yönetimi 4. 5. 4 Tetkik 4. 6. YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ

TS 18001 Standart 6 ana maddeden oluşur: 4. 1. Genel Şartlar 4. 2. İSG Politikası 4. 3. Planlama 4. 4. Uygulama ve İşletme 4. 5. Kontrol 4. 6. Yönetimin Gözden Geçirmesi

TS 18001 Standart 6 ana maddeden oluşur: 4. 1. Genel Şartlar 4. 2. İSG Politikası 4. 3. Planlama 4. 4. Uygulama ve İşletme 4. 5. Kontrol 4. 6. Yönetimin Gözden Geçirmesi

4. 1. Genel Şartlar l Kuruluş bu standardın şartlarına uygun olarak bir İSG Yönetim sistemi oluşturmalı, dökümante etmeli, uygulamalı, devamlılığını sağlamalı ve sürekli iyileştirmeli ve bu şartları nasıl karşıladığını belirlemelidir. l Kuruluş kendi İSG yönetim sistemi kapsamını tarif etmeli ve dökümante etmelidir.

TS 18001 Standart 6 ana maddeden oluşur: 4. 1. Genel Şartlar 4. 2. İSG Politikası 4. 3. Planlama 4. 4. Uygulama ve İşletme 4. 5. Kontrol 4. 6. Yönetimin Gözden Geçirmesi

4. 2. İSG POLİTİKASI Yönetimin Gözden Geçirmesi Tetkik POLİTİKA Planlama Performans Ölçüm Girdileri

4. 2. İSG Politikası l Kuruluşun İSG risklerinin yapısına ve büyüklüğüne uygun olmalı, l Yaralanmaların ve sağlık bozulmalarının önlenmesi ve İSG yönetiminin ve performansının sürekli iyileştirilmesi için taahhüt içermeli, l En azından yürürlükteki İSG mevzuatına ve üyesi olduğu kuruluşların şartlarına uyulacağına dair taahhüt içermeli, l İSG hedeflerinin belirlenmesi ve gözden geçirilmesi için bir çerçeve sağlamalı, l Dokümante edilmeli, uygulanmalı, sürdürülmeli, l Çalışanların kendi bireysel İSG sorumluluklarının farkında olmaları amacıyla kuruluşun kontrolü altındaki tüm çalışanlara duyurulmalı, l İlgili taraflar için ulaşılabilir olmalı, l Kuruluşa uygun olarak kalması için periyodik olarak gözden geçirilmeli.

İSG Politikasında, l Kazaların Azaltılması l Güvenli Çalışma Ortamı l Risklerin Azaltılması l Çalışanların Eğitimi, Katılımı l Sağlık l Çalışanlara Verilen Önem l Yasalara Uyum l Sürekli Gelişme Konuları işlenebilir.

İSG Politikasının rolü l İSG politikası, kuruluşun tüm İSG performansı ile ilgili niyet ve İSG yönetim sisteminin yönünü gösterir. l Faaliyetler ve daha spesifik İSG amaç ve hedeflerinin gelişmesi için çerçeve görevi görür. l Özellikle de şu açılardan önemlidir : – ÜST YÖNETİM DESTEĞİNİN AÇIK DELİLİ – TAAHHÜTLERİN İLGİLİ TARAFLARA BEYANI – GENİŞ KAPSAMLI ÇALIŞMALARI İÇERMESİ

İSG Politikası l Kuruluşun hemen her noktasında ulaşılabilir olmalı, l İşe yeni başlayanlara, oryantasyon eğitimi sırasında anlatılmalı, l Çalışanlara periyodik eğitimlerle benimsetilmeli, l Kuruluş web sitesinde, varsa çıkardığı bültenlerde vs. yayınlanarak duyurulmalı.

TS 18001 Standart 6 ana maddeden oluşur: 4. 1. Genel Şartlar 4. 2. İSG Politikası 4. 3. Planlama 4. 4. Uygulama ve İşletme 4. 5. Kontrol 4. 6. Yönetimin Gözden Geçirmesi

4. 3. PLANLAMA 4. 3. 1 Tehlike Tanımlaması, Risk Değerlendirmesi 4. 3. 2 Yasal ve Diğer Şartlar 4. 3. 3 Hedefler 4. 3. 4 İSG Yönetimi Programları

4. 3. PLANLAMA POLİTİKA TETKİK PLANLAMA PERFORMANS ÖLÇÜMÜNDEN GELEN GERİ BESLEME

4. 3. 1. Tehlike Tanımlaması, Risk Değerlendirme ve Kontrollerin Belirlenmesi Kuruluşun bunun için bir prosedür oluşturmalıdır ve bu prosedürde; l Rutin ve rutin olmayan faaliyetler, acil durumlar, l Taşeronlar ve ziyaretçilerin faaliyetleri, l İnsan davranışları, kabiliyetleri, l İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini tehdit eden tehlikeler, l İşyeri civarında ve kuruluşun kontrolü altındaki faaliyetlerden kaynaklanan tehlikeler, l İşyerindeki altyapı, teçhizat ve malzemeler, l Faaliyetler, malzemeler veya sistemde yapılan/ yapılması önerilen değişiklikler, l Yasal yükümlülükler, l Proses, tesis, makina, ürün tasarımı göz önünde bulundurulmalıdır.

Risk Değerlendirme l Kuruluşun risk değerlendirme metodolojisi düzenleyici değil, önleyici olmalıdır. l Risklerin tanımlanması, önceliğinin belirlenmesi ve kontrollerin uygulanmasını sağlamalıdır. l Risklerin azaltılmasında aşağıdaki hiyerarşiye uygun hareket edilmelidir: – Ortadan kaldırma (kaynakta yok etme) – Yerine koyma (daha az tehlikeli olanla değiştirme) – Mühendislik kontrolleri (maruziyet süresini kısaltma, maruz kalan kişileri azaltma vb) – İşaretler, uyarılar, idari kontroller ve eğitim – Kişisel koruyucu donanım

RİSK DEĞERLENDİRME SÜRECİ 1. Tehlikeleri tanımlamak, 2. Etkilenecek kişileri belirlemek, 3. Tehlikenin boyutunu tahmin etmek, 4. Riskin kabul edilip edilemeyeceğine karar vermek, 5. Riski kontrol altına almak, 6. Oluşturulan planı gözden geçirip, iyileştirmek.

4. 3. 2 Yasal ve Diğer Şartlar l Kuruluş kendisine uygulanabilen yasal ve diğer İSG şartlarını (uymayı taahhüt ettiği diğer şartlar) belirlemek ve bunlara ulaşmak için prosedür oluşturmalıdır. l Bu bilgiler güncel tutulmalıdır. l İlgili taraflara yasal ve diğer şartlar hakkında ilgili bilgiler iletilmelidir.

4. 3. 2 Yasal ve diğer şartlar l Türk İş Hukuku mevzuatı l Ürünün ihraç edildiği ülkenin mevzuatları l Organize sanayi bölgelerinde bulunan işletmeler için OSB yönetiminin kendi kuralları l Genelgeler l Kamu ve sivil toplum kuruluşlarıyla yapılan anlaşmalar, l Bağlı olunan üst kuruluşun kamuya karşı taahhütleri, l Topluluk şirketlerinin, müşterilerin şartları.

4. 3. 3 Hedefler l Uygun fonksiyon ve seviyelerde İSG hedefleri oluşturulmalı, uygulanmalı ve devamlılığı sağlanmalıdır. l Hedefler ölçülebilir olmalı, yasal ve diğer şartlara uyma, sürekli iyileşme ve yaralanma ve sağlığın bozulmasının önlenmesi taahhütlerini içermeli, İSG politikasıyla tutarlı olmalı, l Önemli İSG risklerinin yanı sıra teknolojik seçenekler, mali, işletme ve iş hayatının gerekleri ile ilgili tarafların görüşleri dikkate alınmalıdır. l Hedefleri gerçekleştirmek için kaynaklar, sorumluk, yöntem ve terminin belirtildiği programlar oluşturulup, uygulanmalı, sürekliliği sağlanmalıdır. Programlar düzenli olarak gözden geçirilmeli ve gerektiğinde yeniden düzenlenmelidir.

SORUMLULUKLAR HEDEFLER ARAÇLAR ZAMAN PROGRAMLAR 4. 3. 4 İSG PROGRAMLARI

TS 18001 Standart 6 ana maddeden oluşur: 4. 1. Genel Şartlar 4. 2. İSG Politikası 4. 3. Planlama 4. 4. Uygulama ve İşletme 4. 5. Kontrol 4. 6. Yönetimin Gözden Geçirmesi

4. 4. UYGULAMA VE İŞLETME 4. 4. 1 Yapı ve Sorumluluk 4. 4. 2 Eğitim, Bilinç ve Yeterlilik 4. 4. 3 Danışma ve İletişim 4. 4. 4 Dokümantasyon 4. 4. 5 Doküman ve Veri kontrolü 4. 4. 6 İşletme Kontrolü 4. 4. 7 Acil Durum Hazırlığı ve Yapılması Gerekenler

4. 4. UYGULAMA VE İŞLETME PLANLAMA TETKİK UYGULAMA VE İŞLETME PERFORMANS ÖLÇÜMÜNDEN GELEN GERİ BESLEME KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET

4. 4. 1 Kaynaklar, görevler, sorumluluk, hesap verme ve yetki l İSG ve İSG Yönetim Sisteminin nihai sorumluluğu üst yönetimindir. l Üst yönetim İSG yönetim sisteminin oluşturulması, uygulanması ve sürekliliğinin sağlanması ve iyileştirilmesi için gerekli kaynakları sağlamalıdır. Bunlar; l İnsan kaynağı (yetkinlik ve yeterliliğe sahip) l Uzmanlık becerileri (ehliyet gerektiren durumlar için özel yetenekler) l Kurumsal altyapı (makina, teçhizat, bina, tesis, donanım, destek hizmetler vb) l Teknolojik kaynaklar (kuruluşun imkanları ve yasalar çerçevesinde) l Mali kaynaklar (özellikle de yatırım gerektiren çalışmalar için)

l Görev, sorumluluk ve hesap verme durumları belirlenmeli, dokümante edilmeli ve ilgililere duyurulmalıdır. l Yönetim temsilcisi atanmalı ve kimliği çalışanlara ve taşeronlara bildirilmelidir. Yönetim temsilcisi; - İSG Yönetim Sisteminin kurulması, uygulanması ve devam ettirilmesini sağlar, - Gözden geçirme faaliyetleri sonunda iyileştirme önerileri ile sistemin performansı hakkında üst yönetime rapor sunar.

4. 4. 2 Eğitim, bilinç ve yeterlilik l Kuruluş kendisi için veya kendisi adına, İSG performansını etkileyebilecek görevleri yerine getiren kişilerin eğitim, öğretim veya tecrübe bakımından yeterli olmalarını sağlamalı, bununla ilgili kayıtları muhafaza etmelidir. l Kendi İSG riskleri ve yönetim sistemi ile ilgili eğitim ihtiyaçlarını belirlemeli, eğitim alınması sağlamalı, etkinliğini değerlendirmelidir.

l Öncelikle önemli İSG risklerinin hangi işler/ görevler sırasında oluştuğu tespit edilmeli, bu işleri/ görevleri yapan çalışanların, tedarikçilerin veya yan sanayilerin eğitim/deneyim yönünden yetkin olması sağlanmalıdır. l İSG risklerinin ortaya çıktığı noktalarda çalışacak personelin öğrenim/ eğitim ve deneyimleri belirlenmelidir. Tüm çalışanlar “Riskler ve Risk Yönetimi” konusunda bilgilendirilmelidir.

4. 4. 3 İletişim, katılım ve danışma 4. 4. 3. 1. İletişim Kuruluş İSG tehlikeleri ve İSG yönetim sistemi ile ilgili olarak; l Çeşitli seviye ve fonksiyonlardaki iç iletişim, l Taşeronlar ve ziyaretçilerle iletişim l Dış kurumlardan ilgili iletişimin alınması, dokümante edilmesi ve cevap verilmesi hususları için prosedürler oluşturmalıdır.

4. 4. 3 İletişim, katılım ve danışma 4. 4. 3. 2. Katılım ve Danışma a) Kuruluş çalışanların aşağıdaki faaliyetlere katılması için; - Tehlike tanımlama, risk değerlendirme ve kontrolleri belirleme, - Olay araştırması, - Politika ve hedeflerin geliştirilmesi ve gözden geçirilmesi, - İSG’ yi etkileyen değişiklikler ve - İSG konuları b) İSG’ yi etkileyen değişikliklerin yüklenicilerle paylaşılması için ve c) Kuruluş dışındaki ilgili taraflarla uygun hallerde danışılması için prosedürler oluşturmalıdır.

İletişim metotları l l l l Eğitim Sistem Dokümanı Toplantı Yazışma İlan panoları Yüz yüze görüşme Telefon, Faks İnternet, intranet Hangi durumlar için hangi metot tercih edilecek, kim tarafından nasıl uygulanacağı ve dış kuruluşlar (Holding, Topluluk şirketleri, OSB, komşu fabrikalar, Tedarikçiler, Taşeron firma, Çalışma İl Müd. , Çalışma Bakanlığı vs) iletişim metotları tanımlı olmalı.

4. 4. 4 Dokümantasyon l İSG politikası, amaçlar ve hedefler l İSG Yönetim Sisteminin kapsamının tarifi l Yönetim sisteminin ana unsurlarının ve bunlar arasındaki ilişkilerin tarifi ve ilgili dokümanlara yapılan atıf l Kayıtlar ve standardın istediği prosedürler l Kuruluş tarafından belirlenen kayıtlar, kuruluşun önemli İSG risklerinin yönetilmesine ilişkin süreçlerin etkin planlamasını, işletilmesini ve kontrolünü sağlamak için gerekli dokümanlar

4. 4. 5 Doküman Kontrolü l Yayınlanmadan önce dokümanların yeterliliği onaylanmalı, l Gerektiğinde dokümanlar gözden geçirilmeli, güncellenmeli, yeniden onaylanmalı, l Dokümanlardaki değişikliklerin ve güncel revizyon durumlarının anlaşılır olması sağlanmalı, l Kullanım noktalarında geçerli dokümanların ilgili sürümleri bulunmalı, l Dokümanlar okunaklı ve kolay tanınabilir olmalı, l Dış kaynaklı dokümanlar tanımlanmalı ve kontrol edilmeli, l Güncelliğini yitirmiş dokümanın kullanımı önlenmeli, uygun şekilde işaretlenmeli

4. 4. 6 İşletme kontrolü l l Kuruluş belirlenmiş tehlikelerle ilgili olan ve İSG risklerinin yönetilmesi için kontrol tedbirlerinin uygulanması gereken işlemleri ve faaliyetleri belirlemelidir. Kuruluş; Uygulanabilir işletme kontrolleri Satın alınan mal ve hizmetlerle ilgili kontroller Taşeron ve ziyaretçilerle ilgili kontroller yapmalı, Prosedür olmaması halinde İSG politika ve hedeflerinden sapmanın meydan gelmesi söz konusu durumları kapsayan prosedürler oluşturmalı ve böyle durumlar için yapılması hükme bağlanmış kriterleri uygulamalıdır.

İSG riski taşıyan bazı alanlar; l Dış kaynak kullanımı (taşeron vb) l Satınalma (malzemeler ve tedarikçiler) l Depolama, taşıma, nakliye l Tehlikeli görevler (yüksek yerde çalışma gibi) l Tehlikeli malzemeler (kimyasallar, parlayıcı/patlayıcı maddeler vb) l Makina ve yardımcı tesis bakımı

4. 4. 7 Acil durum hazırlığı ve bu hallerde yapılması gerekenler l Potansiyel acil durumlar tanımlanmalı ve bunlara nasıl müdahale edileceği belirlenmelidir. l Gerekli müdahale yapılmalı ve olumsuz İSG sonuçları önlenmeli veya hafifletilmelidir. l Acil durumlarda yapılacak işlemler planlanırken ilgili tarafların (komşular, acil servis vb) ihtiyaçları dikkate alınmalıdır. l Özellikle olay veya acil durum meydana geldikten sonra, acil durumlara hazırlıkları ve müdahale prosedürleri gözden geçirilmelidir. l Belirli periyotlarda da bu prosedürlerin denemesi (tatbikatlar) yapılmalı ve tatbikatlardan sonra plan ve prosedürler gözden geçirilmelidir.

ACİL DURUM PLANLARI l Acil durum tanımı l Görev alacak personelin sorumluluk ve yetkileri l Acil durumlarda tehlikeli malzemelere ne olacağı l İç ve dış iletişim l Hayati ekipmanların korunması l Acil durum ekipmanları l Acil durum dokümanları l Acil hal mahallinin tahliyesi

ACİL DURUM EKİPMANLARI l Alarm sistemleri l Acil durum aydınlatması, Kaçış yolları l Kritik izolasyon valfleri, anahtar ve kesiciler l Yangın ekipmanları l İlk Yardım Malzemeleri l İletişim araçları

ACİL DURUM TATBİKATLARI l Tatbikatlar programlı yapılmalı, l Dışardan yardım alınması teşvik edilmeli, l Acil durum planlarının işlerliği test edilmeli. l Aksaklıklar tespit edilmeli. l Acil durum ekipmanı kontrol edilmeli.

TS 18001 Standart 6 ana maddeden oluşur: 4. 1. Genel Şartlar 4. 2. İSG Politikası 4. 3. Planlama 4. 4. Uygulama ve İşletme 4. 5. Kontrol 4. 6. Yönetimin Gözden Geçirmesi

4. 5. KONTROL ETME 4. 5. 1 Performans Ölçümü ve İzleme 4. 5. 2 Kazalar, Olaylar, Uygunsuzluklar, DÖF 4. 5. 3 Kayıtlar ve Kayıtların Yönetimi 4. 5. 4 Tetkik

4. 5 KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET UYGULAMA VE İŞLETME TETKİK KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ PERFORMANS ÖLÇÜMÜNDEN GELEN GERİ BESLEME

4. 5. 1 Performans ölçümü ve izleme l İSG performansını düzenli bir temelde izlemek ve ölçmek için prosedürler oluşturulmalı ve uygulanmalıdır. l Performans kriterleri ölçülebilir olmalı, l İSG hedeflerine ulaşma derecesi izlenmeli, l Kontrollerin etkinlik derecesi izlenmeli, l İSG programları, işetme kriterleri ve yasal mevzuat şartlarına uygunluk izlenmeli, l Kaza, hastalık, olay (hasarsız olaylar dahil) ve yetersiz İSG performansı izlenmeli, l Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin analizini kolaylaştırmak için yeterli izleme ve ölçme sonuçları ve verileri kaydedilmelidir. l Kalibre edilmiş, doğrulanmış ve bakımı yapılmış izleme ve ölçme donanımının kullanılması ve sürdürülmesi sağlamalıdır. Kalibrasyon ve bakım kayıtları muhafaza edilmelidir.

Performans Ölçümü ve İzleme Yöntemleri l Risk değerlendirme sonuçları l Soru listeleri kullanımı l Gözlemleme sonuçları (Gözlem Formları) l Kişisel ölçümler (odiometri, göz muayenesi, periyodik sağlık kontrolleri) l Ekipman kontrolleri (yükleme-kaldırma araçları, paratoner, basınçlı sistemler, yangın ekipmanları vb) l Çalışma ortamı kontrolleri (aydınlık, titreşim, gürültü vb) l Kayıtlar (iş kazası formları, risk bildirim formları vb)

4. 5. 2 Uygunluğun değerlendirilmesi l Kuruluş “uygunluk”la ilgili taahhüdü ile tutarlı olarak uygulanabilir yasal şartlara uymayı taahhüt ettiği diğer şartlara uygunluğun periyodik olarak değerlendirilmesi için prosedürler oluşturmalıdır ve değerlendirme sonuçları kayıt altına alınmalıdır. l Uygunluk değerlendirmesinin kim tarafından, hangi periyotlarda ve nasıl yapılacağı prosedürde anlatılmalıdır.

4. 5 Kazalar, olaylar, uygunsuzluklar, düzeltici ve önleyici faaliyetler Kuruluş; l Olayların meydana gelmesine sebep olabilen İSG eksikliklerini ve diğer faktörleri belirlemek, l Düzeltici faaliyet ihtiyaçlarını belirlemek, l Önleyici faaliyet ihtiyaçlarını belirlemek, l Sürekli iyileştirme fırsatlarını tespit etmek, l Tüm bu araştırmaların sonuçlarını yayınlamak üzere olayları kaydetmek, araştırmak ve analiz etmek için prosedürler oluşturulmalıdır.

4. 5. 3. 2 Uygunsuzluk, düzeltici faaliyet, önleyici faaliyet Gerçek ve potansiyel uygunsuzlukların ele alınması, düzeltici ve önleyici faaliyetlerin yapılması için prosedürler oluşturulmalıdır. l Uygunsuzlukların belirlenmesi ve bunların İSG üzerindeki etkisini azaltmak için tedbirler alınmalı, l Uygunsuzlukların araştırılması ve tekrarının önlenmesi için tedbirler alınmalı, l Alınan tedbirlerinin değerlendirilmesi ve sebeplerinin belirlenerek ortadan kaldırılması için uygun tedbirler uygulamalıdır. Faaliyet sonuçları kaydedilmeli ve etkinlikleri gözden geçirilmelidir.

4. 5. 4 Kayıtların Kontrolü l Kuruluş kendi İSG sisteminin, bu standardın şartlarıyla ve elde edilen sonuçlarla uyumlu olduğunu göstermek için gerekli kayıtları tutmalıdır. l Kayıtların oluşturulması, muhafaza edilmesi, korunması, düzeltilmesi, bekletilme süresi ve bertaraf edilmesi için prosedür oluşturulmalıdır. l Kayıtlar okunaklı olmalı, kolay tanımlanabilir ve izlenebilir olmalıdır.

İSG ile ilgili kayıtlar; l l l l l Tehlike belirleme ve risk değerlendirme kayıtları Sağlık gözetim raporları Kaza/ Olay raporları Muayene, bakım, kalibrasyon kayıtları Tatbikat raporları Süreç izleme kayıtları Eğitim kayıtları Tetkik sonuçları YGG sonuçları, toplantı notları Yürürlükteki yasal şartlara ve yasalara uygunluk kayıtları l Kuruluş dışı iletişimlere ilişkin kayıtlar, l İSG performansına dair bilgi

4. 5. 5 İç Tetkik l İSG Yönetim sisteminin bu standardın şartları ile planlanan düzenlemelere uygunluğunu, l Gereğince uygulandığının ve sürekliliğinin sağlandığını tayin etmek l Politika ve hedefleri karşılama etkinliğini takip etmek ve l Yönetime performans ile ilgili bilgi sağlamak için planlanan aralıklarla iç tetkik yapmalıdır.

İç Tetkikte; l Tetkiklerin planlanması, uygulanması, sonuçlarının bildirilmesi, kayıtlarının tutulması ile ilgili sorumluluk ve yetkiler ile şartlar tanımlanmalıdır. l İç tetkik programı hazırlanmalıdır. l Tetkik kriterlerinin; kapsamı, sıklığı ve metodu belirlenmelidir. l Seçilen tetkikçiler tetkik edilecek prosesten bağımsız olmalıdır.

TS 18001 Standart 6 ana maddeden oluşur: 4. 1. Genel Şartlar 4. 2. İSG Politikası 4. 3. Planlama 4. 4. Uygulama ve İşletme 4. 5. Kontrol 4. 6. Yönetimin Gözden Geçirmesi

4. 6. YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ (TS 18001: 2008)

4. 6 YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET İÇ FAKTÖRLER YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ POLİTİKA DIŞ FAKTÖRLER

l Üst yönetim, planlanan aralıklarla, İSG Yönetim Sisteminin uygunluğunun, yeterliliğinin ve etkinliğinin sürekliliğini sağlamalıdır. l Gözden geçirmeler, İSG politikası, ve hedefleri de dahil olmak üzere İSG’ye ilişkin değişiklik ihtiyacı ve iyileştirme fırsatlarını da içermelidir. l Kayıtlar muhafaza edilmelidir.

YGG’de görüşülecek konular: l İç tetkik sonuçları ile kuruluşun uymakla yükümlü olduğu yasal ve diğer şartlara uygunluğun değerlendirilmesi, l Katılım ve danışma sonuçları, l İlgili taraflarla yapılan iletişim (şikayetler dahil) l Kuruluşun İSG performansı l Hedeflere ulaşma derecesi, l Olayların araştırılmasının, düzeltici ve önleyici faaliyetlerin durumu, l Önceki YGG’ye ait faaliyetlerin izlenmesi, l İSG ile ilgili yasal ve diğer şartlardaki gelişmeler ve değişen durumlar, l İyileştirme ilgili tavsiyeler.

TEŞEKKÜRLER. . .

25 Aralık 2010 C İş Güvenliği Uzmanlığı Sınav Soruları

14. Aşağıdakilerden hangisi OHSAS 18001 yönetim sisteminde ilk aşamadır? l A) Uygulama l B) Politika l C) Kontrol l D) Planlama

14. Aşağıdakilerden hangisi OHSAS 18001 yönetim sisteminde ilk aşamadır? l A) Uygulama l B) Politika l C) Kontrol l D) Planlama

15. ISO 9000 -14001 ve OHSAS 18001'in ortak olmayan yönü aşağıdakilerden hangisidir? A) İş Sağlığı ve Güvenliği B) Proses Güvenliği C) Ürün Güvenliği D) Acil Durum

15. ISO 9000 -14001 ve OHSAS 18001'in ortak olmayan yönü aşağıdakilerden hangisidir? A) İş Sağlığı ve Güvenliği B) Proses Güvenliği C) Ürün Güvenliği D) Acil Durum

22. Aşağıdakilerden hangisi risk değerlendirme yöntemidir? l A) OHSAS 18001 l B) ISO 14001 l C) HAZOP l D) BS 8800

22. Aşağıdakilerden hangisi risk değerlendirme yöntemidir? l A) OHSAS 18001 l B) ISO 14001 l C) HAZOP l D) BS 8800

24 Aralık 2011 A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sınav Soruları

13. OHSAS 18001'de yer alan politikada yapılmaması gereken nedir? l A) Revizyonun sıklığı l B) Ulaşılabilir hedefler l C) Üst yönetimce onaylama l D) Sağlık ve güvenlik geliştirme taahhüdü

13. OHSAS 18001'de yer alan politikada yapılmaması gereken nedir? l A) Revizyonun sıklığı l B) Ulaşılabilir hedefler l C) Üst yönetimce onaylama l D) Sağlık ve güvenlik geliştirme taahhüdü

14. OHSAS 18001'de yer alan talimatlar kaçıncı derece dokümanlardır? l A) Birinci l B) İkinci l C) Dış kaynaklı l D) İç kaynaklı

14. OHSAS 18001'de yer alan talimatlar kaçıncı derece dokümanlardır? l A) Birinci l B) İkinci l C) Dış kaynaklı l D) İç kaynaklı

20. OHSAS 18001 standardının asıl amacı aşağıdakilerden hangisi/hangileridir? o I- Düzenlemek o II- Planlamak o III- Kontrol etmek A) Yalnız I B) I - II C) I - III D) I - III

20. OHSAS 18001 standardının asıl amacı aşağıdakilerden hangisi/hangileridir? o I- Düzenlemek o II- Planlamak o III- Kontrol etmek A) Yalnız I B) I - II C) I - III D) I - III

21 Ekim 2012 C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sınav Soruları

17. "OHSAS 18001, bir kuruluşun iş sağlığı ve güvenliği risklerini kontrol etmesi, performansının iyileştirilmesini sağlamak için gerekli. . . . şartlarını kapsar. " ifadesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) iş sağlığı ve güvenliği B) İSG kılavuzluğu C) yönetim sistemi D) idari

17. "OHSAS 18001, bir kuruluşun iş sağlığı ve güvenliği risklerini kontrol etmesi, performansının iyileştirilmesini sağlamak için gerekli. . . . şartlarını kapsar. " ifadesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) iş sağlığı ve güvenliği B) İSG kılavuzluğu C) yönetim sistemi D) idari

21 Ekim 2012 B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sınav Soruları

25. ". . . . , OHSAS 18001'in uygulamasına ilişkin kılavuzluk bilgilerini vermektedir. " ifadesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? l l A) OSHA 1903 B) OHSAS 18000 C) BS 8800 D) OHSAS 18002

25. ". . . . , OHSAS 18001'in uygulamasına ilişkin kılavuzluk bilgilerini vermektedir. " ifadesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? l l A) OSHA 1903 B) OHSAS 18000 C) BS 8800 D) OHSAS 18002

26. Aşağıdakilerden hangisi OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi unsurlarından değildir? l l A) Planlama B) Rutin olmayan faaliyet C) Kontrol ve düzeltici faaliyet D) İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası

26. Aşağıdakilerden hangisi OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi unsurlarından değildir? l l A) Planlama B) Rutin olmayan faaliyet C) Kontrol ve düzeltici faaliyet D) İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası

21 Ekim 2012 A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sınav Soruları

4. OHSAS 18001'e göre İSG Politikasının girdi ve çıktıları aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) Tetkik - yönetimin gözden geçirilmesi - performans ölçümünden gelen geri besleme girdidir, planlama çıktıdır. B) Tetkik - planlama - performans ölçümünden gelen geri besleme girdidir, yönetimin gözden geçirilmesi çıktıdır. C) Tetkik - yönetimin gözden geçirilmesi - planlama girdidir, performans ölçümünden gelen geri besleme çıktıdır. D) Planlama - yönetimin gözden geçirilmesi - performans ölçümünden gelen geri besleme girdidir, tetkik çıktıdır.

4. OHSAS 18001'e göre İSG Politikasının girdi ve çıktıları aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) Tetkik - yönetimin gözden geçirilmesi - performans ölçümünden gelen geri besleme girdidir, planlama çıktıdır. B) Tetkik - planlama - performans ölçümünden gelen geri besleme girdidir, yönetimin gözden geçirilmesi çıktıdır. C) Tetkik - yönetimin gözden geçirilmesi - planlama girdidir, performans ölçümünden gelen geri besleme çıktıdır. D) Planlama - yönetimin gözden geçirilmesi - performans ölçümünden gelen geri besleme girdidir, tetkik çıktıdır.

14. "Kılavuz niteliği taşıyan ilk sağlık ve güvenlik standardı olan. . . Mesleki Sağlık ve Güvenlik Yönetim Sistem Rehberi 1996'da İngiliz Standartlar Enstitüsü tarafından yayınlanmıştır. " ifadesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) DIN 180 B) OHSAS 18002 C) ANSI 2000 D) BS 8800

14. "Kılavuz niteliği taşıyan ilk sağlık ve güvenlik standardı olan. . . Mesleki Sağlık ve Güvenlik Yönetim Sistem Rehberi 1996'da İngiliz Standartlar Enstitüsü tarafından yayınlanmıştır. " ifadesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) DIN 180 B) OHSAS 18002 C) ANSI 2000 D) BS 8800

15. OHSAS 18001 yönetim sisteminde aşağıdakilerden hangisi bulunmaz? l A) Müşteri memnuniyet analizleri l B) İç ve dış denetlemeler l C) Risk değerlendirmesi l D) Acil durum planları

15. OHSAS 18001 yönetim sisteminde aşağıdakilerden hangisi bulunmaz? l A) Müşteri memnuniyet analizleri l B) İç ve dış denetlemeler l C) Risk değerlendirmesi l D) Acil durum planları

18 Mayıs 2013 C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sınav Soruları

22. OHSAS 18001'de meydana gelebilecek zararlı bir olayın sonuçları ve oluşma olasılığının bileşkesi hangisidir? l A) Risk l B) Zarar l C) Uygunsuzluk l D) Vak'a

22. OHSAS 18001'de meydana gelebilecek zararlı bir olayın sonuçları ve oluşma olasılığının bileşkesi hangisidir? l A) Risk l B) Zarar l C) Uygunsuzluk l D) Vak'a

18 Mayıs 2013 B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sınav Soruları

12. ISO 14001'de öne çıkan husus aşağıdakilerden hangisidir? l A) Yönetimi gözden geçirme l B) Acil durum hazırlığı l C) Atık yönetimi l D) Yasal şartlar

12. ISO 14001'de öne çıkan husus aşağıdakilerden hangisidir? l A) Yönetimi gözden geçirme l B) Acil durum hazırlığı l C) Atık yönetimi l D) Yasal şartlar

13. Aşağıdakilerden hangisi OHSAS 18001 yönetim sisteminin kurulmasıyla elde edilmesi beklenen kazançlardan biri değildir? A) Verimin artması B) Ürün güvenliğinin sağlanması C) İş sağlığı güvenliği riskleri en düşük seviyeye gelmesi D) Firmanın toplum üzerindeki imajının olumlu yönde değişmesi

13. Aşağıdakilerden hangisi OHSAS 18001 yönetim sisteminin kurulmasıyla elde edilmesi beklenen kazançlardan biri değildir? A) Verimin artması B) Ürün güvenliğinin sağlanması C) İş sağlığı güvenliği riskleri en düşük seviyeye gelmesi D) Firmanın toplum üzerindeki imajının olumlu yönde değişmesi

16. OHSAS 18001'e göre kuruluşta çalışan personelin yetki ve sorumluluğunu gösteren ana doküman hangisidir? l A) Politika l B) Proses planı l C) Acil eylem planı l D) Organizasyon şeması

16. OHSAS 18001'e göre kuruluşta çalışan personelin yetki ve sorumluluğunu gösteren ana doküman hangisidir? l A) Politika l B) Proses planı l C) Acil eylem planı l D) Organizasyon şeması

17. OHSAS 18001'de yer alan politikada aşağıdakilerden hangisi yer almaz? l l A) Sürekli iyileştirme için taahhüt B) Kesintili olarak gözden geçirme C) İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uyum D) Kuruluşun iş sağlığı ve güvenliği açısından risklerinin büyüklüğü

17. OHSAS 18001'de yer alan politikada aşağıdakilerden hangisi yer almaz? l l A) Sürekli iyileştirme için taahhüt B) Kesintili olarak gözden geçirme C) İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uyum D) Kuruluşun iş sağlığı ve güvenliği açısından risklerinin büyüklüğü

19. TS 18001'de yaralanmaya veya ölüme sebep olabilecek potansiyele sahip vaka hangisidir? l A) Olay l B) Zarar l C) Uygunsuzluk l D) Risk

19. TS 18001'de yaralanmaya veya ölüme sebep olabilecek potansiyele sahip vaka hangisidir? l A) Olay l B) Zarar l C) Uygunsuzluk l D) Risk

20. OHSAS 18001'e göre, acil durum hazırlığı ve bu hâllerde yapılması gerekenler ile ilgili plan ve prosedür oluşturma çalışmaları iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin hangi unsuru kapsamında yer alır? A) Planlama B) Uygulama ve işletme C) Kontrol ve düzeltici faaliyet D) İş sağlığı ve güvenliği politikası

20. OHSAS 18001'e göre, acil durum hazırlığı ve bu hâllerde yapılması gerekenler ile ilgili plan ve prosedür oluşturma çalışmaları iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin hangi unsuru kapsamında yer alır? A) Planlama B) Uygulama ve işletme C) Kontrol ve düzeltici faaliyet D) İş sağlığı ve güvenliği politikası

21. ISO 9001'de yer almayıp, ISO 14001 ve OHSAS 18001'de yer alan madde aşağıdakilerden hangisidir? l A) Politika l B) Planlama l C) Acil hâl hazırlığı l D) Yönetimi gözden geçirme

21. ISO 9001'de yer almayıp, ISO 14001 ve OHSAS 18001'de yer alan madde aşağıdakilerden hangisidir? l A) Politika l B) Planlama l C) Acil hâl hazırlığı l D) Yönetimi gözden geçirme

18 Mayıs 2013 A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sınav Soruları

13. ISO 9001, ISO 14001 ve OHSAS 18001'de bir üst düzeye çıkabilmenin şartı nedir? l A) Politika l B) Planlama l C) Sürekli iyileştirme l D) Yönetimi gözden geçirme

13. ISO 9001, ISO 14001 ve OHSAS 18001'de bir üst düzeye çıkabilmenin şartı nedir? l A) Politika l B) Planlama l C) Sürekli iyileştirme l D) Yönetimi gözden geçirme

14. ISO 9001, ISO 14001 ve OHSAS 18001'de şirket içi uygunsuzluklar hangi başlık altında incelenir? l A) Tetkik l B) Politika l C) Planlama l D) Yönetimi gözden geçirme

14. ISO 9001, ISO 14001 ve OHSAS 18001'de şirket içi uygunsuzluklar hangi başlık altında incelenir? l A) Tetkik l B) Politika l C) Planlama l D) Yönetimi gözden geçirme

18 Ağustos 2013 B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sınav Soruları

1. Potansiyel bir uygunsuzluğun veya başka bir istenmeyen durumun sebebinin ortadan kaldırılması için yapılan işlem, TS 18001 iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminde aşağıdakilerden hangisi olarak adlandırılmaktadır? A) Düzeltici faaliyet B) Tehlike tanımlaması C) Sürekli iyileştirme D) Önleyici faaliyet

1. Potansiyel bir uygunsuzluğun veya başka bir istenmeyen durumun sebebinin ortadan kaldırılması için yapılan işlem, TS 18001 iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminde aşağıdakilerden hangisi olarak adlandırılmaktadır? A) Düzeltici faaliyet B) Tehlike tanımlaması C) Sürekli iyileştirme D) Önleyici faaliyet

18 Ağustos 2013 A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sınav Soruları

13. TS 18001'de yer alan "Potansiyel bir uygunsuzluğun veya başka bir istenmeyen durumun sebebinin ortadan kaldırılması için yapılan işlem" ifadesi ile aşağıdaki hangi kavram tanımlanmaktadır? A) Tetkik B) Kalite arayışı C) Önleyici faaliyet D) Muhtemel tehlike tedbiri

13. TS 18001'de yer alan "Potansiyel bir uygunsuzluğun veya başka bir istenmeyen durumun sebebinin ortadan kaldırılması için yapılan işlem" ifadesi ile aşağıdaki hangi kavram tanımlanmaktadır? A) Tetkik B) Kalite arayışı C) Önleyici faaliyet D) Muhtemel tehlike tedbiri

TEŞEKKÜRLER BAŞARILAR