S Y t thnh ph Nng Trung tm

Sở Y tế thành phố Đà Nẵng Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona (2019 -n. Co. V) Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP. Đà Nẵng, ngày 01/02/2020 1

Nội dung trình bày PHẦN 2 PHẦN 1 TRIỆU CHỨNG TÌNH HÌNH DỊCH PHẦN 3 PHẦN 4 NHẬN ĐỊNH NGUY CƠ PHÒNG BỆNH Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP. Đà Nẵng, ngày 01/02/2020 2

Phần 1. TÌNH HÌNH DỊCH Từ 31/12/2019 đến 01/02/2020 thế giới có 11. 972 ca nhiễm coronavirus (2019 -n. Co. V) đã được xác nhận trong phòng xét nghiệm, và 259 trường hợp tử vong đã được báo cáo (14 h, 01/02/2020). Tổng số trường hợp mắc bên ngoài Trung Quốc 160 ca. Hơn 12. 000 trường hợp khác nghi nhiễm đang được theo dõi. Toàn bộ 31 tỉnh ở Trung Quốc và các vùng lãnh thổ của nước này đều đã có người nhiễm 2019 -n. Co. V. Các trường hợp đã được báo cáo ở các châu lục sau: 26 quốc gia và vùng lãnh thổ Châu Á: Trung Quốc (11. 812), Thái Lan (19); Singapore (16); Nhật Bản (11); Malaysia (08); Hàn Quốc (12); Việt Nam (06); Campuchia (01); Nepal (01); Sri Lanka (01); Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất (04); Hồng Kông-Trung Quốc (13); Macau, Trung Quốc (7); Đài Loan-Trung Quốc (10), (Tổng số: 26 quốc gia, vùng lãnh thổ có ghi nhận ca bệnh), Ấn Độ (1), Philippin (1). Châu u: Pháp (6) và Đức (7). Mỹ: (7), Canada (4), ý (2), Anh (2), Nga (2), Phần Lan (1), Thụy Điển (1), Tây Ban Nha (1). Châu Đại Dương: Úc (10). Nguồn Bộ Y tế

Sự lây lan của n. Co. V cho đến ngày 29/01/2020. Nguồn: WHO 6

Cập nhật lúc 19 h 59 ngày 30 -1 -2020 7

8

2019 - n. Co. V tại Việt Nam - Hai trường hợp đầu tiên là hai cha con người Trung Quốc nhập viện tại Bệnh viện Chợ Rẫy (TP. HCM) ngày 22/01/2020 - 3 người Việt vừa được chính thức xác định nhiễm n. Co. V-2019 sau khi từ Wuhan trở về Việt Nam ngày 17/01/2020 - 1 người ở Khánh Hòa (lễ tân KS)ỆNH - Như vậy, tính tới chiều 01/02/2020, Việt Nam đã xác định được 6 trường hợp nhiễm viêm phổi cấp 2019 -n. Co. V. - Thủ tướng chính phủ ra QĐ 173/QĐTTg công bố dịch truyền nhiễm tại Việt Nam (03 tỉnh: Khánh Hòa, Vĩnh Phúc và Thanh Hóa) 9

Thành phố Đà Nẵng • Hiện chưa phát hiện trường hợp (+) với 2019 -n. Co. V trên địa bàn thành phố. 10

Tổng quan về Vi-rút Corona • Vi-rút Corona là một họ vi-rút lớn, một số gây bệnh ở người và một số khác gây bệnh ở động vật, chẳng hạn như dơi, lạc đà và cầy hương. Ở người chúng thường gây ra các triệu chứng cảm lạnh thông thường, nhiễm trùng mũi, xoang hoặc cổ họng và lây lan qua hắt hơi, ho. • Hiếm khi vi-rút Corona ở động vật có thể tiến hóa để lây nhiễm và lây lan ở người. Tuy nhiên một số chủng Corona khi gây nhiễm ở người đã lây lan thành dịch bệnh nghiêm trọng như dịch SARSCo. V (hội chứng hô hấp cấp tính nặng) xuất hiện vào năm 20022003 và dịch MERS-Co. V (hội chứng hô hấp Trung Đông) xuất hiện vào năm 2012. • Loại coronavirus mới (2019 -n. Co. V) là một betacoronavirus, giống như MERS-Co. V và SAR-Co. V đang gây xôn xao là một chủng coronavirus mới chưa được xác định trước đây ở người. 11

Tổng quan về Vi-rút Corona (tt) • Chủng vi rút corona mới này gây viêm phổi phát sinh từ một khu chợ hải sản ở Vũ Hán. • Vi-rút này không phù hợp với bất kỳ vi-rút nào được biết đến. Điều này gây lo ngại vì chúng ta không biết nó ảnh hưởng đến con người như thế nào. • Có 7 loại coronavirus gây bệnh trên người: – 4 loại gây bệnh cảm lạnh thường gặp [1] – 2 loại từng gây ra thảm họa là SARS-Co. V (gây hội chứng hô hấp cấp tính nặng) năm 2003 và MERS-Co. V (gây Hội chứng hô hấp Trung Đông) năm 2013. – Loại thứ 7 là 2019 -n. Co. V hiện đang gây ra dịch viêm phổi Vũ Hán do coronavirus mới (n. Co. V) [2]. [1]. Corman VM (2018). [2]. Zhu, N (2020) 12

Tổng quan về Vi-rút Corona (tt) Giải trình tự gen cho thấy mức độ tương đồng với bộ gen SARS-Co. V là 85% [3] và tương đồng với chủng coronavirus phân lập từ dơi là 96% [6]. [3]. Zhu, N. , D. Zhang (2020); [6] Zhou, P (2020) 13

Con đường lây lan của 2019 -n. Co. V? • Các báo cáo ban đầu chỉ ra rằng hầu hết các trường hợp đã tiếp xúc trước với các môi trường có nguy cơ như chợ hải sản và động vật sống, cho thấy nguy cơ lây nhiễm có nguồn gốc từ động vật như dơi, rắn, . . • Tuy nhiên, gần đây, một số bệnh lây truyền từ người sang người đã được báo cáo, trong các cụm gia đình và nhân viên y tế. • 2019 -n. Co. V được lây truyền từ người sang người rất có thể là qua tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân mắc bệnh, qua đường thở (nói chuyện, ho, hắt hơi) và qua vật thể và bề mặt bị ô nhiễm (ăn sau khi bắt tay, cầm, nắm vật dụng bị nhiễm vi-rút). 14

Virus lây truyền như thế nào? • WHO thông báo rằng lây truyền 2019 -n. Co. V từ người sang người đang xảy ra với một ước tính sơ bộ R 0 = 1, 4 - 2, 5. • Các ước tính hiện tại về thời gian ủ bệnh của virus nằm trong khoảng từ 7 -14 ngày, nhưng cần thêm thông tin về chế độ lây truyền để xác nhận điều này. Các chuyên gia cũng vẫn chưa rõ liệu lây truyền có thể xảy ra từ các cá nhân không có triệu chứng hoặc trong thời gian ủ bệnh. European Respiratory Society (30/01/2020)

Virus tồn tại như thế nào? (*) • 2019 - n. Co. V chưa có thông tin chính thức là ở nhiệt độ nào thì nó bị tiêu diệt. n. Co. V phát triển ở nơi có nhiệt độ thấp và ẩm, thường dưới 25 độ C, chung cho cả dòng coronavirus. • Nhiệt độ ở Việt Nam, cụ thể TP HCM trên 28 độ C. Sau khi ra khỏi vùng hầu họng của người mang bệnh, virus có thể sống trong giọt bắn của người bệnh, nếu nhiệt độ thấp, thì sức sống của nó rất lâu đến vài giờ. Trong môi trường vừa có nắng, vừa nhiệt độ cao, thì chỉ trong 3 -5 phút nó có thể bị tiêu diệt, giúp khả năng lây nhiễm giảm đi nhiều. (*) Tiến sĩ Lê Quốc Hùng-Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới BV Chợ Rẫy 16

Cơ chế lây lan - Người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện phát tán virus qua các giọt nhỏ - Người nhiễm hít phải giọt nhỏ, tiếp xúc các bề mặt vấy bẩn có nhiễm virus - Lây qua niêm mạc mắt bị tiếp xúc giọt nhỏ mang virus ? - Quá trình nhiễm virus khởi phát quá trình viêm gây tổn thương tạng (phổi) và kích thích sinh miễn dịch loại bỏ virus 17

Ai có nguy cơ? • Sống hoặc đi du lịch tới vùng có bệnh nhân 2019 -n. Co. V trong vòng 14 ngày trước khi khởi phát • Có mặt tại cơ sở y tế có BN đang điều trị 2019 -n. Co. V trong vòng 14 ngày • Có tiếp xúc với bệnh nhân được xác định nhiễm 2019 -n. Co. V trong vòng 14 ngày. 18

PHẦN 2: Triệu chứng Lâm sàng [1] • Thời gian ủ bệnh: từ 10 – 14 ngày • Triệu chứng lâm sàng: – Sốt (98%); – Ho (76%); – Khó thở (55%) – Đau mỏi người (44%) – Tăng tiết đờm dãi (28%) – Đau đầu (8%) – Đi ngoài phân lỏng (3%) • Thời gian xuất hiện suy hô hấp từ khi khởi phát: 10, 5 ngày [1] Chaolin Huang (2020) 19

Chẩn đoán • Ca bệnh nghi ngờ: Có yếu tố dịch tễ + các triệu chứng lâm sàng • Ca bệnh có thể: Có yếu tố dịch tễ + Triệu chứng lâm sàng + không lấy được bệnh phẩm để chẩn đoán xác định • Ca bệnh xác định: Triệu chứng lâm sàng + RT-PCR (+) với 2019 -n. Co. V hoặc giải trình tự gen 20

Nguyên tắc điều trị – Ca bệnh nghi ngờ và có thể phải được cách ly theo dõi để làm xét nghiệm khẳng định – Ca bệnh xác định cần được nhập viện cách ly để điều trị – Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên chủ yếu điều trị triệu chứng và hỗ trợ hô hấp cũng như các tạng suy 21

Phần 3. NHẬN ĐỊNH NGUY CƠ - Hiện nay tình hình dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do 2019 -n. Co. V đang diễn biến rất phức tạp tại Trung Quốc và 26 quốc gia, vùng lãnh thổ khác. Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá nguy cơ bệnh do 2019 -n. Co. V khẩn cấp toàn cầu và bệnh lây truyền hạn chế từ người sang người. - Địa bàn thành phố Đà Nẵng có sân bay quốc tế, cảng biển, là đầu mối giao thông quan trọng và là điểm đến của nhiều khách du lịch quốc tế (đặc biệt có số lượng lớn khách du lịch từ Trung Quốc và các nước đang có dịch đến thành phố hàng ngày) nên nhận định nguy cơ dịch bệnh có thể xâm nhập và bùng phát tại thành phố trong thời gian đến là rất lớn. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP. Đà Nẵng, ngày 31/01/2020 22

NHẬN ĐỊNH NGUY CƠ • Nguy cơ cho các cá nhân là phụ thuộc vào tiếp xúc. • Tại thời điểm này, một số người sẽ tăng nguy cơ nhiễm trùng, ví dụ nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân 2019 -n. Co. V và các liên hệ gần gũi khác. • Đối với công chúng, những người không có khả năng tiếp xúc với vi-rút này, nguy cơ sức khỏe ngay lập tức do 2019 n. Co. V được coi là thấp. • Mục tiêu của phản ứng y tế công cộng đang diễn ra là ngăn chặn sự bùng phát này và ngăn chặn sự lây lan 2019 -n. Cov. 23

Phòng ngừa 2019 -n. Co. V • Giữ vệ sinh chung: đeo khẩu trang y tế khi ở trong bệnh viện, ra đường, ở nơi đông người. • Rửa tay sạch bằng nước sạch, xà phòng, dung dịch sát khuẩn. • Che mũi miệng khi ho, hắt hơi. Cất giấy lau chùi vào thùng có nắp. • Hạn chế đến nơi tập trung đông người hoặc có người nghi ngờ bị nhiễm bệnh. • Tránh tiếp xúc các động vật hoang dã. Sử dụng thịt động vật phải được nấu chin. • Khi có biểu hiện mắc bệnh cần đến ngay cơ sở y tế, không tự ý chữa bệnh. 24

Phòng ngừa 2019 -n. Co. V 25

26

27

28

29

30

Hướng dẫn cách ly • Những người từ Trung Quốc trở về Việt Nam cần tự cách ly tại nhà và theo dõi sức khỏe trong vòng 14 ngày. Cần khai báo với cơ quan sở tại nơi gần nhất để được hỗ trợ khi cần thiết. • Nếu có dấu hiệu sốt, ho, khó thở phải đeo khẩu trang bảo vệ, thông báo ngay đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời. Khi đến cần gọi điện trước để thông tin về các triệu chứng và lịch trình đã di chuyển trong thời gian gần đây để có biện pháp hỗ trợ. 31

TR N TRỌNG CẢM ƠN QUÝ VỊ ĐÃ LẮNG NGHE!