S GIO DC V O TO KHNH HA

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KHÁNH HÒA TRƯỜNG THPT LÝ TỰ TRỌNG MÔN : GIÁO DỤC CÔNG D N LỚP 10 BÀI 11: MỘT SỐ PHẠM TRÙ CƠ BẢN CỦA ĐẠO ĐỨC HỌC (TIẾT 1) GV: HÀ THỊ HỒNG ANH 1

1. Nghĩa vụ: a. Khái niệm : b. Nghĩa vụ của thanh niên hiện nay. 2. Lương tâm. a. Khái niệm: b. Làm thế nào để trở thành người có lương tâm trong sáng. 3. Nhân phẩm và Danh dự. a. Nhân phẩm b. Danh dự 4. Hạnh phúc a. Hạnh phúc là gì? b. Hạnh phúc cá nhân và hạnh phúc xã hội. 2

1. Nghĩa vụ: ? Nhìn vào hai hoạt động này em có nhận xét gì? SÓI MẸ NUÔI CON CHA MẸ NUÔI CON 3

Trả lời: § Con vật nuôi con theo bản năng. § Con người nuôi con bằng cả trách nhiệm và nghĩa vụ Ø Nghĩa vụ là 1 trong những nét đặc trưng của đời sống con người, khác với con vật. 4

? Ví dụ : “Trẻ em cần được đi học”. Vậy theo em đâu là nhu cầu và lợi ích cá nhân? Đâu là nghĩa vụ đặt ra? • Nhu cầu : muốn được đi học và được đi học là một quyền lợi, nhu cầu này sẽ không được thực hiện nếu như không có nhà trường, đội ngũ thầy cô giáo. • Nghĩa vụ đặt ra: cha mẹ và mọi người phải đóng thuế xây dựng trường học, trả lương cho thầy cô giáo…. v. Khái niệm Nghĩa vụ: Ø Nghĩa vụ là trách nhiệm của cá nhân đối với yêu cầu lợi ích chung của cộng đồng, của XH. 5

? Qua 3 tình huống sau, em hãy cho biết nhu cầu và lợi ích của cá nhân và Xã hội có quan hệ như thế nào? Nhà máy sản xuất phân đạm tỉnh X xả nước thải làm ô nhiễm nguồn nước ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của nhân dân quanh vùng. Ông giám đốc A thu vén lấy tài sản của nhà nước làm giàu cho bản thân mình. Anh B là thanh niên nghèo phải lên thành phố làm thuê nuôi các em nhỏ, anh được làm trợ lý cho ông chủ X chuyên bán hàng thực phẩm với mức lương khởi điểm khá cao anh B đã phát hiện ông X làm hàng giả, và quyết định tố cáo việc làm phi pháp của ông. Mặc dù anh biết anh sẽ bị đuổi việc và gặp nhiều khó khăn …

Qua 3 tình huống trên chúng ta thấy không phải lúc nào lợi ích của cá nhân cũng phù hợp với nhu cầu và lợi ích của xã hội thậm chí còn mâu thuẫn. v Bài học: - Cá nhân phải biết đặt nhu cầu, lợi ích của XH lên trên. Không những thế còn phải biết hy sinh quyền lợi của mình vì quyền lợi chung. - XH có trách nhiệm bảo đảm cho nhu cầu và lợi ích chính đáng của cá nhân. 7

b. Nghĩa vụ của thanh niên hiện nay. ? 4 Nghĩa vụ cơ bản của HS THPT Là HS trung học em thấy mình có nghĩa vụ gì? Không ngừng học tập nâng cao trình độ văn hoá, tiếp thu KH và CN hiện đại, nâng cao trình độ nhận thức về chính trị, XH. . Chăm lo rèn luyện đạo đức bản thân. có ý thức quan tâm đến những người xung quanh, dám đấu tranh chống lại cái ác. bảo vệ cái thiện. . Tích cực lao động sản xuất , mỗi người phải cần cù, sáng tạo , trung thực và có trách nhiệm. . Sẵn sàng tham gia vào sự nghiệp xây dựng bảo vệ 8 vững chắc tổ quốc Việt Nam XHCN

2. Lương tâm. ? Qua 2 ví dụ (SGK-tr 69, 70). - Em có nhận xét gì về hành Vi của bà A và anh K? - Cả bà A và anh K tự đánh giá điều chỉnh hành Vi của mình như thế nào? - Năng lực tự đánh giá đó gọi là gì? - Năng lực đó thể hiện qua 2 trạng thái như thế nào?

a. Khái niệm lương tâm: v. Lương tâm là năng lực tự đánh giá và điều chỉnh hành vi đạo đức của bản thân trong mối quan hệ với người khác và XH. v. Lương tâm tồn tại ở 2 trạng thái: - Lương tâm thanh thản - Cắn rứt lương tâm. 10

v Lương tâm dù tồn tại ở trạng thái nào cũng có ý nghĩa tích cực đối với cá nhân: - Trạng thái thanh thản giúp cá nhân tự tin hơn vào bản thân và phát huy được tính tích cực trong hành vi của mình. - Trạng thái cắn rứt giúp cá nhân điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với yêu cầu xã hội. • Một cá nhân thường làm điều ác không biết ăn năn hối cải, không thấy cắn rứt lương tâm thì coi là vô lương tâm. 11

b. Làm thế nào để trở thành người có lương tâm. v Đối với mọi người: Ø Thường xuyên rèn luyện tư tưởng , đạo đức theo quan điểm tiến bộ, cách mạng và tự giác thực hiện các hành vi đạo đức hàng ngày để biến ý thức đạo đức thành thói quen đạo đức. Ø Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của bản thân một cách tự nguỵên phấn đấu trở thành công dân tốt, người có ích cho XH. Ø Bồi dưỡng tình cảm trong sáng, đẹp đẽ trong quan hệ giữa người với người ( sống cao thượng và bao dung). v Đối với HS: Ø Tự giác thực hiện nghĩa vụ của HS. Ø Rèn luỵên ý thức đạo đức, tác phong, ý thức kỷ luật. Ø Biết quan tâm giúp đỡ người khác. 12 Ø Có lối sống lành mạnh, tránh xa các tệ nạn XH.

Câu 1: Xắp xếp các yếu tố cột A tương ứng với cột B: A B 1. Trẻ em đi học. a. Cha mẹ nuôi con 2. Chăm sóc yêu thương 3. Kinh doanh hàng hóa b. Trường học và thầy cô giáo c. Bảo vệ tổ quốc 4. Sống tự do-hạnh phúc d. Đóng thuế 13

Câu 2: chọn đáp án đúng nhất để hòan thành câu sau? “ Nghĩa vụ là trách nhiệm của cá nhân đối với……………………. ”. a. Gia đình và mọi người xung quanh b. Sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc c. Yêu cầu, lợi ích chung của cộng đồng của xã hội d. sự phát triển bền vững của đất nước. 14

Câu 3: Hãy điền từ thích hợp vào chỗ trống sau đây? “Lương tâm là năng lực……………. . . hành Tự đánh giá và điều chỉnh vi đạo đức của bản thân trong mối quan hệ với người khác và xã hội”. 15

Câu 4: Những câu tục ngữ nào sau đây nói về Nghĩa vụ và lương tâm? Tục ngữ Nghĩa vụ Lương tâm -Ăn quả nhớ kẻ trồng cây -Có nuôi con mới biết lòng cha mẹ -Đào hố hại người lại chôn mình -Gắp lửa bỏ tay người -Ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng -Một lời nói dối sám hối bảy ngày 16

17