S GIO DC O TO AN GIANG Gio

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO AN GIANG Giáo viên: Phạm Minh Thành

CHƯƠNG III: QUANG HỌC • • • Hiện tượng khúc xạ là gì? Thấu kính hội tụ là gì? Thấu kính phân kì là gì? Các bộ phận chính của mắt là những gì? Tật cận thị là gì? Khắc phục nó như thế nào? Kính lúp dùng để làm gì? Phân tích ánh sáng trắng thành các ánh sáng màu như thế nào? Trộn các ánh sáng màu với nhau sẽ được ánh sáng màu gì? • Tại sao các vật có màu sắc khác nhau? • Ánh sáng có những tác dụng gì, có những ứng dụng gì?

Tại sao khi nhúng trong nước, ta thấy chiếc đũa bị gãy khúc ? 3

Bài 40 HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng 1. Quan sát

BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG Quan sát hình bên và nêu nhận xét về đường truyền tia sáng: a)Từ S đến I ( trong không khí ). Mặt phân cách S Không khí đường thẳng. N b)Từ I đến K ( trong nước ). đường thẳng. c)Từ S đến mặt phân cách rồi đến K. I P Q Nước đường gãy khúc (gãy khúc tại I) N’ K

BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG Tia sáng truyền từ không khí sang nước (tức là truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác) thì bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường. Hiện tượng đó gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng. S Không khí N I P Q Nước N’ K

BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng 1. Quan sát 2. Kết luận Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường, được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng. 3. Một vài khái niệm

BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 3. Một vài khái niệm - I là điểm tới, SI là tia tới. - IK là tia khúc xạ. - Đường NN’ vuông góc với mặt phân cách là pháp tuyến tại điểm tới. - S I N là góc tới, ký hiệu i. K I N' là góc khúc xạ, ký hiệu r. - Mặt phẳng chứa tia tới SI và pháp tuyến NN’ là mặt phẳng tới. S N i I P Q r N’ K

BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nước

Nhóm 1, 2 N P 40 50 60 70 80 30 0 10 10 20 20 30 40 50 60 70 80 I 90 80 70 60 50 90 80 70 Q 60 50 40 30 20 10 20 N’ 30 40 11

Nhóm 3, 4 N P 40 50 60 70 80 30 0 10 10 20 20 30 40 50 60 70 80 I 90 80 70 60 50 90 80 70 Q 60 50 40 30 20 10 20 N’ 30 40 12

Nhóm 1, 2 N P 40 50 60 70 80 30 0 10 10 20 20 30 40 50 60 70 80 I 90 80 70 60 50 90 80 70 Q 60 50 40 30 20 10 20 N’ 30 40 13

Nhóm 3, 4 N P 40 50 60 70 80 30 0 10 10 20 20 30 40 50 60 70 80 I 90 80 70 60 50 90 80 70 Q 60 50 40 30 20 10 20 N’ 30 40 14

BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nước - Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới Góc Lần khúc tới xạ 1 2 300 200 400 300 So sánh góc khúc xạ và góc tới Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới Tia khúc xạ có nằm trong mặt phẳng tới không? Có

BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng C 3: Hãy thể hiện kết luận trên bằng hình vẽ. II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nước S Kết luận - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới - Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới N P Không khí i I Nước r N’ K Q

BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nước III. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí. 1. Dự đoán 2. Thí nghiệm mô phỏng C 4: Kết luận trên có còn đúng trong trường hợp tia sáng truyền từ nước sang không khí hay không ? Đề xuất một phương án thí nghiệm để kiểm tra dự đoán đó Phương án: Đặt nguồn sáng trong nước, ở đáy bình, hoặc chiếu tia sáng qua đáy bình vào nước rồi sang không khí. Tiến hành thí nghiệm như trường hợp ánh sáng truyền từ không khí sang nước

N 40 50 60 70 80 P 30 0 10 20 30 40 50 60 70 80 I 90 80 70 60 50 90 80 70 Q 60 50 40 30 20 10 20 N’ 30 40 18

N 40 50 60 70 80 P 30 0 10 20 30 40 50 60 70 80 I 90 80 70 60 50 90 80 70 Q 60 50 40 30 20 10 20 N’ 30 40 19

BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nước III. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí. 1. Dự đoán 2. Thí nghiệm mô phỏng 3. Kết luận - Góc khúc xạ lớn hơn góc tới - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới

BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nước III. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí. IV. Vận dụng

C 7: Phân biệt các hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG -Tia tới gặp mặt phân cách giữa hai môi trường ……… bị hắt trở lại môi trường ……………… trong suốt cũ. ……………… -Tia tới gặp mặt phân cách gãy giữa hai môi trường bị ……… khúc và tiếp tục truyền vào ……………… môi trường trong suốt thứ ……………… hai. Góc khúc xạ ……………… bằng không bằng - Góc phản xạ ……. . góc …góc tới.

Tại sao khi nhúng trong nước, ta thấy chiếc đũa bị gãy khúc ? 23

Do các khí thải của con người (như các khí NO, NO 2, CO 2 …. . ) các khí này bao bọc trái đất chúng ngăn cản sự khúc xạ ánh sáng chiếu từ mặt trời và phản xạ phần lớn các tia nhiệt trở lại trái đất làm trái đất nóng lên

Tại các đô thị lớn sử dụng nhiều kính xây dựng gây bức xạ nhiệt cho con người, ngoài ra ánh sáng chiếu qua kính càng nhiều gây chói dẫn đến căng thẳng mệt mỏi cho con người

Để hạn chế các tác hại trên ta cần: - Hạn chế khí thải ra môi trường - Có biện pháp che chắn nắng hiệu quả khi nắng gay gắt - Mở cửa nhà thông thoáng để có gió thổi làm giảm nhiệt độ trong nhà … 26

1) Cách vẽ nào biểu diễn đúng hiện tượng khúc xạ của tia sáng khi đi từ không khí (Kk) vào nước ? Kk S N P I Nước A Kk S I Nước N P Q Tiếcquá quá. . . !!! Em Em Emchọn sai rồi Hoan hô. . sai. !rồi. Q Q I Nước B Đúng rồi. . ! N P C Kk K N’ S N P I Q Nước K N’ DD N’ K

2) Tia nào sau đây là tia khúc xạ của tia tới SI? Vì sao? B A a) Tia IA? N C b) Tia IB? c) Tia IC? d) Tia ID? Tia chọn là tia IC vì khi ánh sáng truyền từ nước sang không khí thì góc khúc xạ lớn hơn góc tới P Không khí Nước D Q I N’ S

3) Tia nào sau đây là tia khúc xạ của tia tới SI? Vì sao? N S D a) Tia IA? b) Tia IB? c) Tia IC? d) Tia ID? Tia chọn là tia IB vì khi ánh sáng truyền từ không khí sang nước thì góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới P Không khí Nước Q I C N’ B A

Hướng dẫn về nhà - Học bài - Đọc phần: “Có thể em chưa biết” - Làm bài tập 40. 1 đến 40, 8 trang 83 – 84 trong SBT - Chuẩn bị “Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ”. + Đọc trước phần mở bài + Đọc trước phần đặc điểm của thấu kính hội tụ + Tìm hiểu các khái niệm: trục chính, quan tâm, tiêu điểm, tiêu cự

Nếu ai không biết hiện tượng khúc xạ ánh sáng, họ thường ước lượng nhầm độ sâu của nước. Các em nhỏ lưu ý khi tập bơi, vì qua mắt của chúng ta đáy kênh, hồ ao, sông ngòi, suối, bể chứa nước, … hình như cạn hơn gần 1/3 độ sâu thực của nó. Nếu tin vào độ sâu nhìn thấy đó có thể các em sẽ gặp nguy hiểm. Củng cố