S dng amiang chrysotile an ton T kinh

Sử dụng amiang chrysotile an toàn ___________ Từ kinh nghiệm quá khứ Đến Những yêu cầu hiên tại Kinh nghiệm triển khai tại Bắc Mỹ _______________ Hà Nội , Việt Nam, 10/12/2014 à Nội, Tiến Dunnigan Tiến sỹ Jacques Dunnigan Canada

BÀI HỌC TỪ QUÁ KHỨ CHÚNG TA ĐÃ HỌC ĐƯỢC GÌ? KINH NGHIỆM QUÁ KHỨ DẠY CHÚNG TA NHỮNG BÀI HỌC QUAN TRỌNG: VỚI NHIỀU CHẤT VÀ CÔNG NGHỆ, VIỆC SỬ DỤNG KHÔNG CÓ KIỂM SOÁT VÀ CẨU THẢ ĐÃ DẪN ĐẾN NHỮNG ẢNH HƯỞNG SỨC KHỎE KHÔNG MONG MUỐN, VÀ ĐÔI LÚC CẢ NHỮNG THẢM HỌA MÔI TRƯỜNG

AMIANG – NHỮNG BÀI HỌC TỪ QUÁ KHỨ CHÚNG TA ĐÃ HỌC ĐƯỢC RẰNG SỬ DỤNG AMIANG KHÔNG CÓ KIỂM SOÁT CÓ THỂ DẪN TỚI NHỮNG BỆNH NGHIÊM TRỌNG: XƠ HÓA PHỔI: “BỤI PHỔI AMIANG” UNG THƯ PHỔI UNG THƯ TRUNG BIỂU MÔ

BÀI HỌC TRONG HIỆN TẠI CHÚNG TA CŨNG HỌC ĐƯỢC RẰNG: Các loại amiang khác nhau có khả năng gây bệnh khác nhau Sự khác biệt về khả năng gây bệnh rất rõ rệt, đặc biệt đối với ung thư trung biểu mô Crocidolite: (500) Amosite: (100) Chrysotile: (1) CHÚNG TA CŨNG HỌC ĐƯỢC RẰNG ĐỘ NGUY HIỂM CỦA MỌI VẬT LIỆU SỢI ĐỀU PHỤ THUỘC VÀO 3 D: (Dose) Liều lượng và thời lượng phơi nhiễm (Dimension) Kích thước (Durability) Tính bền (bền sinh học)

“… tầm quan trọng của việc một số sợi cụ thể tồn đọng được thảo luận trong nghiên cứu gần đây. Chúng tôi chắc rằng các bệnh liên quan đến phơi nhiễm với sợi khoáng được gây ra bởi các sợi tồn đọng trong phổi” Wagner, JC and Pooley FD (1986) Thorax 41: 161 -166 “Như vậy kết quả ủng hộ cho giả thuyết rằng các ảnh hưởng tiêu cực gắn với loại sợi tồn đọng (amphibole) thay vì sợi được đào thải (chủ yếu là chrysotile)” Albin et al (1994) Occup Environ Med 51: 205 -

SỰ KHÁC BIỆT VỀ RỦI RO SO SÁNH AMIANG CHRYSOTILE VÀ AMIANG AMPHIBOLE Rủi ro của từng loại sợi Chrysotile Ung thư phổi Amosite Crocidolite 1 10 50 Ung thư trung biểu mô 1 100 500 _____________________________ Hodgson J. T. và Darnton A. (2000). Định lượng rủi ro của ung thư trung biểu mô và ung thư phổi liên quan đến amiang Ann. Occup. Hyg. 44(8): 565 -601

So sánh thời gian bán tiêu huỷ điển hình của các sợi amiang khác nhau Mô hình độc học của Bernstein 100% AMOSITE Sợi tồn đọng trong phổi sau khi phơi nhiễm ARAMID T 1/2 50% RCF CHRYSOTILE Giai đoạn phơi nhiễm qua đường thở 15 90 Số ngày sau khi ngừng phơi nhiễm

HAI CƠ SỞ KHOA HỌC Amiang chrysotile ít nguy hiểm hơn đáng kể so với amiang amphibole Nếu được kiểm soát phù hợp, amiang chrysotile không gây ra rủi ro sức khỏe nghiêm trọng đến người lao động và công chúng

An toàn trong sử dụng amiang chrysotile Khái niệm Sử dụng có Kiểm soát gồm những gì?

Sử dụng có kiểm soát là dựa trên các chứng cứ khoa học, bao gồm • Loại trừ tất cả các loại amiang amphibole • Quy định và sự thi hành • Thực thi: o o Giám sát Khống chế bụi Giám sát y tế Đào tạo và thông tin

SỬ DỤNG CÓ KIỂM SOÁT QUY ĐỊNH VÀ THI HÀNH THỰC THI Giám sát y tế Khống chế bụi Đào tạo và thông tin

SỬ DỤNG CÓ KIỂM SOÁT QUY ĐỊNH & THI HÀNH Trách nhiệm của Chính phủ thông qua “Cơ quan Chức năng” Cơ quan Chức năng: • • • Đặt ra giới hạn phơi nhiễm; Quyết định phương pháp đo; Nhận và lưu trữ kết quả của mọi hoạt động; Có quyền cho ngừng hoạt động; Giữ liên lạc thường xuyên với người sử dụng lao động; Ra quyết định về phương pháp xử lý sản phẩm hư hỏng.

QUY ĐỊNH VÀ THI HÀNH Soạn thảo luật và cách thức thi hành luật rõ ràng là trách nhiệm của Chính phủ. Cơ quan chức năng được Chính phủ ủy quyền phải được xác định và được trao quyền để thiết lập những biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn cho người lao động. Cơ quan này sẽ yêu cầu người sử dụng lao động khai báo các hạng mục hoạt động tại từng nơi làm việc, cụ thể: • • • Bản chất của công việc Địa điểm nơi làm việc Chủng loại và số lượng sản phẩm amiang được sản xuất Số lượng lao động Thời lượng của công việc và các biện pháp bảo vệ ở nơi làm việc Về vấn đề thi hành các quy định, cơ quan chức năng cần hỗ trợ người sử dụng lao động khi phơi nhiễm vượt mức cho phép để đảm bảo điều chỉnh nhanh chóng cho phù hợp với giới hạn phơi nhiễm. Cơ quan chức năng cần có quyền cho dừng hoạt động cho đến khi hoạt động an toàn được tái thiết lập. Từ đó, việc thi hành các quy định và sự tuân thủ ngưỡng phơi nhiễm đòi hỏi sự liên kết và tương tác thường xuyên giữa cơ quan chức năng, người sử dụng lao động và người lao động để việc sử dụng có kiểm soát đảm bảo an toàn trong sử dụng amiang.

SỬ DỤNG CÓ KIỂM SOÁT Giám sát Kiểm soát bụi THỰC THI Giám sát y tế Đào tạo Thông tin

1/ Giám sát cần được tiến hành bởi những chuyên gia vệ sinh công nghiệp kinh nghiệm, sử dụng các phương pháp lấy mẫu và đếm đã được công nhận. Một cách lý tưởng, giám sát nơi làm việc nên được thực hiện bởi một nhóm nhà vệ sinh bao gồm các đại diện từ cả phía người sử dụng lao động và người lao động Việc đo lường phải được thực hiện thường xuyên, kết quả phải được báo cáo đến cả người sử dụng lao động và người lao động, cũng như tới cơ quan chức năng. Điều này có thể đảm bảo các hoạt động điều chỉnh sẽ được đưa ra khi cần thiết.

2/ KIỂM SOÁT BỤI Kiểm soát bụi đầy đủ và hiệu quả (thông gió, biện pháp ướt…) nên được thiết lập tại những nơi làm việc nhạy cảm Các chức năng phù hợp của kiểm soát bụi phải được kiểm soát thường xuyên

3/ GIÁM SÁT Y TẾ Giám sát y tế là hoạt động không thể thiếu. Nó nên là một hoạt động lâu dài và được tổ chức bài bản. Hoạt động giám sát y tế bao gồm: • Khám sức khỏe định kỳ cho công nhân, trước khi vào làm, trong khi làm và sau khi nghỉ việc • Các đợt khám cần được thực hiện theo quy tắc được quốc tế công nhận (X quang, kiểm tra chức năng phổi…) • Người lao động phải được thông báo về kết quả khám • Hồ sơ khám bệnh cần được lưu giữ bởi các bác sỹ nghề nghiệp

4/ ĐÀO TẠO VÀ THÔNG TIN Đào tạo: Tất cả người lao động cần được hướng dẫn đầy đủ về quy trình điều khiển và làm việc an toàn trong nhà máy và cách lắp đặt tại chỗ. Thông tin: Tất cả các vật liệu đầu vào và thành phẩm đầu ra cần được dán nhãn rõ ràng với điểm cảnh báo đầy đủ. Hướng dẫn liên quan đến sử dụng nguyên liệu và sản phẩm một cách hợp lý cần được ghi ở vị trí dễ nhìn thấy (ví dụ dấu hiệu cảnh báo trên bao amiang trắng)

SỬ DỤNG CÓ KIỂM SOÁT Chi tiết quan trọng được liệt kê trong tài liệu hướng dẫn của Tổ chức Lao động Thế giới BỘ QUY PHẠM THỰC HÀNH CỦA ILO “AN TOÀN TRONG SỬ DỤNG AMIANG” http: //www. ilo. org/public/english/protection/safe work/cops/english/download/e 841853. pdf

LIỆU VIỆC SỬ DỤNG CÓ KIỂM SOÁT AMIANG CHRYSOTILE CÓ KHẢ THI?

SỰ AN TOÀN CỦA VIỆC SỬ DỤNG AMIANG CÁC NGHIÊN CỨU ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ CHO THẤY: KHÔNG TÌM THẤY RỦI RO SỨC KHỎE KHI DUY NHẤT AMIANG CHRYSOTILE ĐƯỢC SỬ DỤNG VỚI MỨC PHƠI NHIỄM THẤP ( ≤ 1 sợi/cc )

Xi măng AMIANG Bằng chứng từ Mỹ Weill, H. , Hughes, J. và Waggenspack, C. (1979). Ảnh hưởng của liều lượng và loại sợi đến các rủi ro hô hấp ác tính trong sản xuất xi măng amiang. American Review of Respiratory Disease 120(2): 345 -354. Một cuộc điều tra trên 5. 645 công nhân sản xuất xi măng amiang cho thấy không có sự gia tăng về tỷ lệ tử vong do phơi nhiễm trong 20 năm với amiang chrysotile ở mức tương đương hoặc thấp hơn 100 MPPCF. năm (tương ứng với xấp xỉ 15 sợi/ml. năm). Tác giả đã khẳng định: “…Tuy nhiên, bằng chứng về phơi nhiễm luỹ tích thấp và trong thời gian ngắn không có dấu hiệu gia tăng các rủi ro hô hấp ác tính có thể giúp phát triển các quy định, chính sách, bởi bằng chứng khoa học dựa trên các dữ liệu này cho thấy mức độ phơi nhiễm thấp không liên quan đến rủi ro vượt mức bình thường”

Xi măng AMIANG Bằng chứng từ Anh Thomas, H. F. , Benjamin, I. T. , Elwood, P. C. và Sweetnam, P. M. (1982). Nghiên cứu theo dõi công nhân một nhà máy xi măng amiang. Tạp chí Y tế Công nghiệp Anh (British Journal of Industrial Medicine) 39(3): 273 -276. Trong một nhà máy xi măng amiang chỉ sử dụng amiang chrysotile, 1. 970 công nhân được theo dõi, và hồ sơ tử vong của họ được kiểm tra. Không có sự gia tăng của tỷ lệ tử vong chuẩn đối với các nguyên nhân tử vong được điều tra bao gồm tất cả các nguyên nhân, khối u, ung thư phổi và màng phổi, ung thư đường ruột. Các tác giả chỉ ra: “Như vậy, kết quả chung của khảo sát tỷ lệ tử vong ở công nhân tại nhà máy xi măng amiang không cho thấy rủi ro vượt mức bình thường về tỷ lệ tử vong tổng thể, tất cả các tử vong do ung thư, ung thư phổi và ung thư phế quản hay ung thư dạ dày".

Xi măng AMIANG Bằng chứng từ Anh Gardner, M. J. , Winter, P. D. , Pannett, B. và Powell, C. A. (1986). Nghiên cứu theo dõi công nhân sản xuất các sản phẩm xi măng amiang trắng. Tạp chí Y tế Công nghiệp Anh (British Journal of Industrial Medicine) 43: 726 -732. Một nghiên cứu đoàn hệ được tiến hành trên 2. 617 đối tượng từ năm 1941 đên 1983. Không có trường hợp gia tăng ung thư phổi hay tử vong liên quan đến amiang nào được tìm thấy, khi nồng độ sợi trung bình dưới 1 sợi/ml, mặc dù ở một số khu vực nhất định tại nhà máy xi măng amiang nồng độ có thể cao hơn.

Xi măng AMIANG Bằng chứng từ Thuy Điển Ohlson, C. -G. và Hogstedt, C. (1985). Ung thư phổi ở các công nhân xi măng amiang. Một nghiên cứu đoàn hệ của Thụy Điển và nghiên cứu đánh giá. Tạp chí Y tế Công nghiệp Anh (British Journal of Industrial Medicine) 42(6): 397 -402. Một nghiên cứu đoàn hệ ở 1. 176 công nhân xi măng amiang tại một nhà máy Thụy Điển sử dụng amiang chrysotile cho thấy không có sự gia tăng về tỷ lệ tử vong liên quan với mức phơi nhiễm 10 -20 sợi/ml. năm.

VẬT LIỆU MA SÁT Bằng chứng từ Anh Berry G và Newhouse ML (1983) Tử vong ở công nhân sản xuất vật liệu ma sát có sử dụng amiang: Tạp chí Y tế Công nghiệp Anh (British Journal of Industrial Medicine) 40(1): 1 -7. Một nghiên cứu tử vong (1942 -1980) được tiến hành tại một nhà máy sản xuất vật liệu ma sát, sử dụng chủ yếu amiang chrysotile. So sánh với tỷ lệ tử vong toàn quốc, không có sự gia tăng về tử vong do ung thư phổi, ung thư dạ dày hoặc các ung thư khác. Mức độ phơi nhiễm thấp, với chỉ 5% công nhân nam tích luỹ 100 sợi-ml. năm. Các tác giả tuyên bố rằng: Kinh nghiệm ở nhà máy này trong hơn 40 năm cho thấy amiang chrysotile được sử dụng mà không gây ra sự gia tăng về tử vong.

VẬT LIỆU MA SÁT Bằng chứng từ Anh Newhouse, M. L. và Sullivan, K. R. (1989). Một nghiên cứu tử vong ở công nhân sản xuất vật liệu ma sát 1941 -86. Tạp chí Y tế công nghiệp Anh (British Journal of Industrial Medicine) 46(3): 176 -179. Nghiên cứu được đưa ra trong slide trước đã được kéo dài thêm 7 năm. Các tác giả xác nhận rằng không có sự gia tăng về tử vong do ung thư phổi hoặc các u liên quan đến amiang, hay các bệnh hô hấp mạn tính. Sau năm 1950, kiểm soát vệ sinh đã được từng bước cải thiện ở nhà máy này, và từ năm 1970, nồng độ amiang đã không vượt quá 0, 5 -1, 0 sợi/ml. Các tác giả kết luận: “Có thể kết luận rằng với việc kiểm soát tốt môi trường, amiang chrysotile có thể được sử dụng trong sản xuất công nghiệp mà không gây ra sự gia tăng về tử vong”.

KẾT LUẬN THỰC TIỄN Còn rất nhiều ví dụ về thành công trong việc sử dụng “an toàn” amiang chrysotile, cho thấy việc tuân thủ giới hạn phơi nhiễm thấp và việc áp dụng nguyên tắc lao động an toàn, là có thực. Tin vui là: Việc áp dụng yêu cầu “sử dụng có kiểm soát” (thực thi) trong thực tế đơn giản và dễ dàng.

RỦI RO CHO NGƯỜI D N Sợi amiang đã tồn tại lâu trong không khí và nước nói chung, trước khi con người khai thác khoáng sản này. Hiện tượng này là do sự xói mòn tự nhiên từ sự hình thành địa chất khá phổ biến trên toàn thế giới. Tổng lượng amiang phát tán từ các nguồn tự nhiên lớn hơn nhiều so với từ các nguồn công nghiệp. Nhìn chung, nồng độ của không khí xung quanh hiếm khi vượt quá 0, 001 sợi/cc. Ở mức thấp như vậy, rủi ro gần như không có, thấp hơn các rủi ro khác như phóng xạ mặt đất tự nhiên. Rủi ro thấp này đã được đánh giá là: “có thể chấp nhận được” bởi WHO, “không đáng kể” bởi Ủy ban Amiang Hoàng gia Ontario, “…không có cơ sở để kiểm soát thêm” bởi Hội Hoàng gia, London

NỒNG ĐỘ AMIANG TRONG KHÔNG KHÍ ĐÔ THỊ Phơi nhiễm có thể có từ các vật liệu lợp xi măng amiang ( A C ) Ú c: Quanh trường học c ó mái lợp AC - Không bao giờ vượt m ứ c 0, 002 f/ml - C h ủ y ế u 0 , 0 0 0 2 f / m l ______________________ B á o c á o t ừ “ N h ó m L à m v i ệ c v ề S ả n p h ẩ m X i m ă n g A m i a n g” A n t o à n v à P h ú c l ợ i c ủ a T â y Ú c ( 1 9 9 0 )

NỒNG ĐỘ AMIANG TRONG KHÔNG KHÍ ĐÔ THỊ Phơi nhiễm có thể có từ các vật liệu lợp xi măng amiang ĐỨC Borneman, P. và Hildebrandt, U. (1986). Về vấn đề xoay quanh bằng chứng bụi môi trường do sự mai mọt của xi măng amiang (Đức). Staub-Reinhaltung der Luft 46(11): 487 -489. Các tác giả cho rằng kết quả đo phát thải có tính quyết định đến việc đánh giá ô nhiễm môi trường do sự mai mọt của tấm xi măng amiang. Những giá trị này thấp hơn đáng kể 1. 000 sợi/m 3 (0, 001 sợi/cc)

NỒNG ĐỘ AMIANG TRONG KHÔNG KHÍ ĐÔ THỊ Phơi nhiễm có thể có từ các vật liệu lợp xi măng amiang Áo … so sánh nồng độ sợi amiang ở khu vực có và không có tấm lợp AC - khu đô thị không có tấm lợp A/C: ~ 0, 0001 f/ml - khu đô thị có tấm lợp A/C: ~ 0, 0001 f/ml _______________________________ Felbermayer W và Ussar MB (1980) Báo cáo Viện für Umweltschutz und Emissionfragen Leoben, Áo

Thực thi ở Bắc Mỹ Hoa Kỳ Năm 1986, US EPA đã quyết định đề xuất cấm tất cả các loại amiang, trong đó có amiang chrysotile. Quyết định của EPA đã bị thách thức tại Toà án Kháng cáo Liên bang. Sau khi xem xét dữ liệu 10 năm, Tòa án Kháng cáo Liên bang tại Phiên toà Vòng Thứ Năm (3 quan tòa liên bang) hoàn toàn đồng ý với cơ sở bên thách thức. Vào ngày 18/10/1991, Tòa án Liên bang lật lại đề xuất cấm của EPA

Thực thi ở Bắc Mỹ HOA KỲ Trong số các nguyên nhân dẫn đến quyết định này, Tòa án đã khẳng định rằng EPA: (1) Không có đủ chứng cứ để bảo vệ lệnh cấm (2) Không tìm hiểu các quy định có thể thay thế việc cấm; và (3) Không đánh giá tác hại tiềm ẩn của vật liệu thay thế amiang.

Sản phẩm chứa amiang được phép sử dụng ở Hoà Kỳ Được cho phép Tấm lợp xi măng amiang phẳng và lượn sóng. Ván ốp xi măng amiang. Ống xi măng amiang Vật liệu ma sát. Má phanh. Mặt ốp ổ ly hợp. Đệm phanh đĩa. Khối phanh. Bao bì. Vật liệu bịt. Trang phục amiang Cấm Đệm đạn phản lực Buồng dập hồ quang Tấm ngăn bình điện Nhựa gia cố Sản phẩm dệt Dây thừng Giấy lượn sóng Giấy thương mại Tông lợp Bảng cuộn Giấy đặc biệt Các ứng dụng mới

Thực thi ở Bắc Mỹ CANADA: Phê chuẩn Công ước ILO 162; Công ước kêu gọi cấm amiang amphibole nhưng không cấm amiang chrysotile Tiêu chuẩn ở Canada: Uỷ ban Hoàng gia ORCA Đặt ra giới hạn phơi nhiễm cho phép là trách nhiệm của cấp tienh thông qua Đạo luật Bồi thường Người Lao động Ở Québec : « CSST » - Amiang Chrysotile không bị cấm; - Giới hạn phơi nhiễm nghề nghiệp: 0, 1 đến 1, 0 sợi/cc

CANADA: ORCA: Ủy ban Hoàng gia Báo cáo dài ba tập của Ủy ban, có tổng số hơn 900 trang, phân tích đầy đủ và chi tiết về ảnh hưởng đến sức khỏe của amiang. Phân tích này dựa trên các nghiên cứu khoa học và chứng nhận, xác thực của các chuyên gia amiang hàng đầu thế giới diễn ra trong khuôn khổ các phiên điều trần của Uỷ ban kéo dài 50 ngày. Các chuyên gia trải qua các phiên thẩm tra và chất vấn bởi đại diện của ngành công nghiệp, người lao động và chính phủ.

TRÍCH DẪN TỪ BÁO CÁO “Ủy ban kết luận rằng ba loại amiang quan trọng trong thương mại có sự khác biệt đáng kể về kích thước sợi. Amiang crocidolite và amosite nguy hiểm hơn amiang chrysotile vì khả năng chúng có kích thước nguy hiểm cao hơn. Chúng cũng có khả năng lơ lửng trong không khí cao hơn và do đó xác suất chúng được hít phải cao hơn. Các rủi ro này đã đưa đến kết luận cấm amiang crocidolite và amosite ở Ontario của Ủy ban. Kết luận của Ủy ban rằng các loại sợi khác nhau gây ra rủi ro sức khỏe khác nhau trùng với ý kiến của các cơ quan sức khỏe nghề nghiệp ở Ontario và Vương Quốc Anh. ”

TRÍCH DẪN TỪ BÁO CÁO “Nồng độ sợi amiang thường thấy trong không khí của các tòa nhà này gần như bằng không, hoặc không cao hơn nồng độ ngoài trời. Bất cứ rủi ro ung thư nào có thể xảy ra do phơi nhiễm ở mức thấp này không đáng kể so với các rủi ro khác mà người dân đang phải đối mặt Kể cả không khí bên trong một toà nhà có nồng độ sợi cao gấp 10 lần không khí bên ngoài cũng chỉ có thể gây ra rủi ro tử vong thấp hơn 1/50 rủi ro do tai nạn ô tô khi lái đến và đi khỏi tòa nhà. ”

TRÍCH DẪN TỪ BÁO CÁO “Nồng độ vượt mức 1 triệu sợi/lit được tìm thấy trong rượu vang, bia và các loại đồ uống khác Sau khi xem xét tất cả các chứng cứ y học, Ủy ban kết luận rằng ăn hay uống nước và đồ ăn chứa amiang với nồng độ như hiện tại ở Bắc Mỹ không liên quan đến sự gia tăng đáng kể về bệnh tật. ”

Những gì tôi đã trình bày sáng nay đều là chứng cứ thực tế và các nghiên cứu khoa học chưa từng bị bác bỏ được xuất bản trong các tạp chí khoa học có hệ thống bình duyệt. Những người chống đối amiang có “quan điểm” khác. Trong các vấn đề quản lý nhà nước, các Chính phủ phải lựa chọn giữa THỰC TẾ VÀ QUAN ĐIỂM.

QUAN ĐIỂM CHÍNH THỨC CỦA WHO VỀ QUẢN LÝ AMIANG Đây là quan điểm chính thức hiện tại của WHO, được thông qua vào năm 2007 bởi cơ quan tối cao: Hội đồng Sức khoẻ Thế Giới Tổ chức Y tế Thế giới Hội đồng Y tế Thế giới Nghị quyết cuối cùng – trang 86, mục 10 2007 “WHO sẽ làm việc với các thành viên để giúp các bộ y tế có đủ năng lực để dẫn đầu trong các hoạt động liên quan đến sức khỏe người lao động, xây dựng và thực hiện các chính sách, kế hoạch hành động, và kích thích sự hợp tác liên ngành. Hoạt động bao gồm các chiến dịch toàn cầu để loại bỏ các bệnh bụi phổi liên quan đến amiang – ghi nhớ là các phương pháp tiếp cận cần phải được tiến hành sao cho phù hợp với các văn kiện quốc tế, quy định và văn hoá, kinh tế, chính trị vùng miền, bằng chứng về tính ảnh hưởng cúa sợi. ”

XIN CH N THÀNH CẢM ƠN JACQUES DUNNIGAN, Ph. D. Canada