Rwnonoc Sfera niebieska firmament sklepienie niebieskie abstrakcyjna sfera

Równonoc

Sfera niebieska (firmament, sklepienie niebieskie) abstrakcyjna sfera o nieokreślonym, lecz zwykle dużym promieniu otaczająca obserwatora znajdującego się na Ziemi, utożsamiana z widzianym przez niego niebem. Dawniej wierzono, że sfera niebieska jest rzeczywistą kopułą, dziś wiadomo, że jest to tylko złudzenie optyczne, a sformułowanie to jest używane jedynie w zwrotach językowych, jak np. : widoczny na sferze niebieskiej = widoczny na niebie ruch na sferze niebieskiej = zmiana kąta pod jakim coś widzimy Sfera niebieska jest złudzeniem, wynikającym z ograniczonej możliwości percepcji odległości przez człowieka, które to umiejętności nie sięgają dalej niż klasyczny zasięg widnokręgu (kilkanaście km).

Horyzont - koło powstałe w wyniku przecięcia sfery niebieskiej na dwie części, wyznaczające granicę pomiędzy przestrzenią widoczną dla obserwacji i zasłoniętą przez Ziemię.

Koło wielkie - największe koło, jakie można wpisać w kulę. Jego średnica jest równa średnicy kuli, a samo koło dzieli ją na dwie połowy, czyli półkule. Koło małe - koło powstałe przez przecięcie kuli płaszczyzną nie przechodzącą przez jej środek.

Almukantarat (inaczej almukantar) - koło małe na sferze niebieskiej przechodzące przez punkty o tej samej wysokości nad horyzontem. Jest ono równoległe do horyzontu. Układ współrzędnych horyzontalnych jest układem współrzędnych astronomicznych, w którym oś główną stanowi lokalny kierunek pionu, a płaszczyzną podstawową jest płaczczyzna horyzontu. Biegunami układu są zenit i nadir, których położenie na sferze niebieskiej ściśle zależy od współrzędnych geograficznych obsewatora oraz szybko zmienia się wraz z upływem czasu, tak więc współrzędne horyzontalne opisują jedynie chwilowe położenie ciała niebieskiego.

Merydian Południk niebieski (południk)

Koło wierzchołkowe - wielkie koło sfery niebieskiej przechodzące przez zenit i nadir. Pierwszy wertykał - koło wierzchołkowe prostopadłe do południka. Przecina ono horyzont w dwóch punktach: zachodnim W oraz wschodnim E.

Układ współrzędnych godzinnych jest to układ współrzędnych astronomicznych, którego kołem podstawowym jest równik niebieski, a punktem początkowym - przecięcie lokalnego południka z tym równikiem. Biegunami układu są północny i południowy biegun niebieski. Koła wielkie przechodzące przez te bieguny nazywa się kołami godzinnymi. Położenie obiektu określa się podając kąt godzinny i deklinację, zdefiniowane w następujący sposób: • Kąt godzinny, t - kąt dwuścienny zawarty pomiędzy płaszczyzną lokalnego południka i płaszczyzną koła godzinnego danego obiektu. • Kąt godzinny odmierza się w kierunku zgodnym z dziennym ruchem sfery niebieskiej, a przyjmuje on wartości (0 h, 24 h) lub (0°, 360°) • Deklinacja, δ - kąt zawarty między równikiem niebieskim a kierunkiem na dany obiekt. • Deklinacja zmienia się w zakresie od 90° (biegun północny) przez 0 ° (równik niebieski) do -90° (biegun południowy).

Szerokość geograficzna wysokość północnego bieguna niebieskiego dla obserwatora na północnej półkuli Ziemi.