RRYMA ELEKTRIKE PRFITIMI I RRYMS ELEKTRIKE Rryma elektrike

RRYMA ELEKTRIKE PËRFITIMI I RRYMËS ELEKTRIKE

Rryma elektrike është rrjedhje e ngarkesave elektrike. Në qarqe elektrike kjo ngarkesë zakonisht realizohet nga lëvizja e elektroneve në një kabllo. Ajo mund të realizohet edhe nga jonet në një elektrolitë. rryma elektrike karakterizohet nga disa madhesi si Intenziteti, rezistenca, tensioni, densiteti etj. Njësia për matjen e Intenzitetit të rrymës elektrike në sistemin SI është amperi, që është rrjedhja e ngarkesës elektrike rreth një sipërfaqeje në vlerë prej 1 kuloni për sekond. Intenziteti i rrymës elektrike matet me anë të një pajisjeje që quhet ampermetër. [2]

Rrymat elektrike shkakojnë nxehtësinë e Xhulit, e cila krijonë dritë në një poç elektrik. Ato po ashtu krijojnë fusha magnetike, të cilat përdoren në motora, përçues dhe gjeneratorë. Në një përçues metalik, secili atom ka një ose më shumë se një elektron të lidhur në afërsi. Këto elektrone të lidhura në afërsi konsiderohen si elektrone të lira. Ato mund të lëvizin nga njëra pjesë në tjetrën. Që kur këto elektrone të lira lëvizin gjatë gjithë përçuesit, ato janë bartëse të ngarkesave. Prandaj rrymë elektrike quhet lëvizja e orjentuar e elektroneve të lira nëpër përcjellës metalik.

Çka është rezistenca elektrike ? Rryma elektrike hidhet nga një burim elektrik apo ndonjë bateri në një tel. Varësisht se nga çfarë materiali është bërë teli varet edhe shpejtësia e rrymimit të elektricitetit. Kjo ndodhë për shkak të rezistencës së materialit për të transportuar më tej elektronet. Përçuesit e dobët i rezistojnë rrymimit të elektricitetit me shumë. Rezistenca e materialeve mund të matet, njësia krahasuese e saj quhet Ohm

Rezistenca elektrike është kundërshtimi i lëvizjes së elektroneve të lira përbrenda një përcjellësi. Ajo kufizon kalimin e rrymës dhe shënohet me R. Rezistenca është një dukuri fizike e çdo përcjellësi. Me një fjalë rezistenca R[Ohm] Om(shqip) mundet me u spjeguar edhe sikurse marrim një lum: i njejti lum gjatë shtratit të tij diku është me i hapur diku më i ngushtë, atëherë aty ku është i ngushtë rezistenca. R është e madhe.

NGA QKA VARET REZISTENCA E RRYMES ELEKTRIKE? Nga lloji I matrialit nga I cili jane ndertuar trupat(percjellsat) si dhe Nga dimensionet e trupit(percjellesit)

FORMULA E REZISTENCES SE RRYMES ELEKTIKE R=ρl/s

REZISTENCA SPECIFIKE SHPREHET ρ=RS/l

BURIMET E RRYMËS ELEKTRIKE Bateritë kimike Gjeneratorët e rrymës elektrike

KUSH ISHTE AI QË SHPIKU BATERINË ? Aleksandër Volta (1745 -1827) Më 1799 në mes të dy rriskave (dy pllaka) zinku dhe bakri, futi një copë letër të lagur dhe kështu krijoj një qelizë që prodhonte rrymim. Pasi që vuri disa qeliza të tilla fitoj rrymim shumë më të fortë. Pastaj Volta përmirësoj trungun e voltazhes duke përdorur në vend të ujit thartësira dhe kripëra. Më këtë ai kishte shpikur baterinë e parë në botë.

LLOJET E BATERIVE