Rozwj gospodarczy pastw wiata Opracowaa Anna Kodyniak Rozwj

Rozwój gospodarczy państw świata Opracowała: Anna Kodyniak

Rozwój gospodarczy państw świata • Mierniki rozwoju gospodarczego państw • Podział krajów ze względu na różny poziom rozwoju gospodarczego • Cechy krajów wysoko rozwiniętych • Cechy krajów słabo rozwiniętych • Przyczyny i konsekwencje podziału świata na biedne Południe i bogatą Północ • Bibliografia

Mierniki rozwoju gospodarczego • • • Społeczne Ekonomiczne Gospodarcze Demograficzne Uwzględniające jakość życia

Mierniki ekonomiczne • PKB na 1 mieszkańca • Dynamika przyrostu PKB • Udział poszczególnych działów w tworzeniu PKB • Stopa bezrobocia

PKB na 1 mieszkańca Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Dynamika PKB i stopa bezrobocia Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

Wskaźniki gospodarcze • Struktura towarowa handlu zagranicznego • Struktura zawodowa ludności • Udział kraju w światowej produkcji energii elektrycznej • Intensywność produkcji rolnej

Struktura zawodowa ludności Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno -ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

Udział wpływów z turystyki w wartości eksportu Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

Wskaźniki demograficzne • • Śmiertelność niemowląt Średnia długość życia Odsetek ludności nieumiejącej czytać Poziom skolaryzacji

Średnia długość trwania życia Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

Analfabetyzm Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

Źródło: Kądziołka J. , Kocimowski K. , Wołonciej E. : Świat w liczbach 2006/2007. Książka wraz z płytą CD. Wyd. Wsi. P.

Wskaźniki społeczne • Spożycie kalorii i białka • Udział wydatków na żywność w budżetach domowych • Liczba ludności przypadająca na 1 lekarza • Dostęp do wody pitnej

Dzienne spożycie kalorii i białka Źródło: Skrzypczak W. : Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004

Liczba osób przypadająca na 1 lekarza Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

Ludność w przeliczeniu na 1 lekarza. Łóżka w szpitalach Źródło: Kądziołka J. , Kocimowski K. , Wołonciej E. : Świat w liczbach 2006/2007. Książka wraz z płytą CD. Wyd. Wsi. P.

Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

Dostęp ludności do wody pitnej Źródło: Skrzypczak W. : Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004

HDI (Human Development Index) Jest to wskaźnik rozwoju ludzkości uwzględniający jakość życia. Obejmuje: • Poziom PKB na 1 mieszkańca • Średnią długość trwania życia • Poziom higieny • Poziom usług medycznych • Odsetek osób nie umiejących czytać (KSR) • Odsetek osób rozpoczynających szkołę średnią i studia wyższe (KWR)

HDI Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Podział krajów ze względu na różny poziom rozwoju gospodarczego

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Kraje wysoko rozwinięte gospodarczo (KWR), wg PKB • PKB na 1 mieszkańca powyżej 15 000 $ i wysoki udział usług w tworzeniu PKB Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Kraje średnio rozwiniętego gospodarczo wg PKB • PKB na 1 mieszkańca wynosi od 7000 do 15 000 $ • Kraje: Meksyk, Brazylia, Wenezuela, Argentyna, Chile, RPA, Libia, Malezja, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Białoruś, Rosja, Litwa, Łotwa, Estonia

Kraje słabo rozwinięte gospodarczo (KSR) • PKB na 1 mieszkańca wynosi poniżej 7 000 $ • Wysoki udział rolnictwa i leśnictwa w tworzeniu PKB • Kraje: Chiny, Kazachstan, Iran, Turcja, Ukraina Najbiedniejsze: Etiopia, Sudan, Mali, Nigeria, Demokratyczna Republika Kongo

KWR wg HDI • Wskaźnik w krajach wysoko rozwiniętych zawiera się w wartościach powyżej 1 • Kraje: USA, Kanada, Japonia, Australia, Nowa Zelandia, Chile, Argentyna, kraje Europy Zachodniej, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Izrael

Kraje średnio rozwinięte gospodarczo wg HDI • Wskaźnik zawiera się w wartościach 0, 5 do 0, 8

KSR wg HDI • Wskaźnik zawiera się w wartościach poniżej 0, 5 • Kraje: kraje Afryki Równikowej, Nepal, Afganistan, Bangladesz, Laos

HDI Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Cechy KWR

Cechy demograficzne KWR • • Niski lub ujemny przyrost naturalny Starzejące się społeczeństwo Wysoka średnia długość życia Dominacja zatrudnienia w III i IV sektorze gospodarki Dostępność wody pitnej Niska śmiertelność niemowląt Niski poziom analfabetyzmu Wysoki stopień skolaryzacji

Cechy ekonomiczne KWR • Duży popyt na usługi i dobra konsumpcyjne • Wysoki udział usług w tworzeniu PKB • Wysoki udział handlu zagranicznego w tworzeniu PKB • Dobrze rozwinięty przemysł przetwórczy z działami high – tech • Chłonny rynek zbytu • Malejąca energochłonność produkcji • Rosnąca wydajność pracy • Tworzenie i eksport nadwyżek kapitałowych

Cechy ekologiczne KWR • Inwestycje proekologiczne i zamykanie szkodliwych dla środowiska działów przemysłu powodujące poprawianie się stanu środowiska • Wysoka świadomość ekologiczna społeczeństwa • Malejąca emisja CO 2 i SO 2 w związku z coraz częstszym używaniem gazu ziemnego, energii jądrowej lub odnawialnych źródeł energii

Cechy rolnictwa KWR • Wysoka kultura rolna • Wysoka towarowość rolnictwa • Wysoki udział roślin przemysłowych, warzyw i owoców w produkcji rolnej • Wysoki udział hodowli w produkcji rolnej • Niski odsetek osób czynnych zawodowo zatrudnionych w rolnictwie • Duża powierzchnia gospodarstw rolnych • Specjalizacja produkcji rolnej • Wysoki stopień mechanizacji i chemizacji • Dostosowywanie się rolnictwa do potrzeb rynkowych • Dobrze rozwinięte zaplecze obsługi rolnictwa • Duży dostęp do środków produkcji rolnej

Cechy KSR

Cechy demograficzne KSR • Wysoki przyrost naturalny • Urbanizacja w początkowym stadium lub nadurbanizacja (kraje Ameryki Łacińskiej) • Niska średnia długość życia • Dominacja zatrudnienia w I sektorze gospodarki • Wysoka śmiertelność niemowląt • Wysoki poziom analfabetyzmu • Niski poziom skolaryzacji • Niska dostępność do wody pitnej

Cechy ekonomiczne KSR • Niski poziom PKB na 1 mieszkańca • Niska kumulacja kapitału pozwalająca produkować artykuły typu: odzież i żywność • Niska wydajność pracy • Niski udział handlu zagranicznego w tworzeniu PNB • Brak specjalizacji produkcji przemysłowej • Brak nadwyżek eksportowych • Rosnące bezrobocie • Surowce i płody rolna są głównym produktem eksportowym • Zadłużenie zagraniczne ze względu na niskie ceny towarów wymienionych powyżej • Niedorozwój infrastruktury technicznej • Nisko wykwalifikowana siła robocza

Cechy ekologiczne KSR • Brak pieniędzy na inwestycje ekologiczne • Rozwój tradycyjnych gałęzi przemysłu sprzyjających degradacji środowiska • Udostępnianie swoich terytoriów za środki finansowe na składowanie szkodliwych odpadów i śmieci • Degradacja środowiska np. wycinanie lasów pierwotnych, w związku z rozwojem cywilizacyjnym (na pola uprawne, drzewo na opał, drzewo na sprzedaż, rozwój miast, szlaki komunikacyjne)

Cechy rolnictwa KSR • Niski poziom mechanizacji i chemizacji • Monokulturowa uprawa roślin eksportowych prowadząca do degradacji najlepszych gleb • Niski udział hodowli w produkcji rolnej • Dominacja upraw roślin alimentacyjnych związana ze wzrostem zapotrzebowania na żywność • Niedorozwój przetwórstwa rolno – spożywczego • Brak płodozmianu prowadzący do wyjałowienia gleb • Nieumiejętne nawodnianie prowadzące do zasolenia gleb • Rozdrobnienie gospodarstw rolnych • Wysokie zatrudnienie w rolnictwie • Niska kultura rolna • Stosowanie prymitywnych typów rolnictwa (żarowo – odłogowe, pasterstwo koczownicze) w najbiedniejszych krajach

Przyczyny i konsekwencje podziału świata na biedne Południe i bogatą Północ

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Przyczyny dysproporcji • Dominacja I sektora w KSR • Coraz niższe ceny surowców i płodów rolnych na rynkach światowych a tym samym coraz niższe wpływy z eksportu w krajach Południa • Konieczność sprowadzania przez KSR żywności oraz produktów przemysłu przetwórczego szczególnie maszyn i urządzeń • Powyższe punkty skutkują coraz wyższym zadłużeniem krajów Południa (ceny surowców i płodów rolnych są o wiele niższe niż ceny maszyn i urządzeń) • Coraz niższy poziom życia krajów Południa związany z coraz gorszą sytuacja ekonomiczną przejawiający się większą śmiertelnością niemowląt, wysokim poziomem analfabetyzmu i niskim poziomem skolaryzacji

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Konsekwencje dysproporcji • Pogłębianie się napięć w krajach biednego Południa • Pojawianie się napięć pomiędzy Północą i Południem spowodowanych poczuciem niesprawiedliwości z jednej strony i nielegalną imigracją z drugiej • Niebezpieczeństwo rozwoju terroryzmu przede wszystkim fundamentalistów islamskich • Niebezpieczeństwo załamania się światowego systemu finansowego wskutek kryzysów gospodarczych w krajach biednego Południa

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Bibliografia 1. 2. 3. 4. 5. 6. Skrzypczak W. : Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004, s. 320 Starzomski J. : Paszport Maturzysty. Geografia. Wydawnictwo eremis. Warszawa 2005. s. 279 Kądziołka J. , Kocimowski K. , Wołonciej E. : Świat w liczbach 2006/2007. Książka wraz z płytą CD. Wyd. Wsi. P, s. 184 Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006 Kop J. , Kucharska M. , Szkurłat E. : Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003; s. 326 Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005