ROZWIZANIA ORGANIZACYJNOMETODYCZNE ZWIZANE Z WDRAANIEM NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ

ROZWIĄZANIA ORGANIZACYJNO-METODYCZNE ZWIĄZANE Z WDRAŻANIEM NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ W SZKOŁACH PONADPODSTAWOWYCH GRANT - ZADANIE NR 2 Anna Kondracka-Zielińska nauczycielka konsultantka ds. nauczania języka polskiego (szkoły ponadpodstawowe) 1

MODUŁ I ZMIANY W OŚWIACIE. I CO DALEJ? 2 GODZINY Zakres: Zmiany w oświacie, rozwiązania organizacyjne, stan faktyczny, założenia nowej podstawy kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotów humanistycznych (LO, T, szkoła branżowa) 2

Zmiany w prawie oświatowym USTAWY: • Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz. U. z dnia 11 stycznia 2017 r. , poz. 60) • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z dnia 11 stycznia 2017 r. , poz. 59) • Ustawa Karta Nauczyciela z dnia 26 stycznia 1982 r. (Dz. U. z 2017 r. , poz. 1189) • Ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1927, ze zm. w 2017 r. , poz. 60 i 949). • Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2018, poz. 1000) 3

Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych – Rozdział 11, Art. 76 - zmiany w przepisach obowiązujących KN Zmiany dotyczące nauczycieli • W ustawie zostały zawarte rozwiązania dotyczące powiązania ścieżki awansu zawodowego z oceną pracy nauczycieli oraz uzależnienie jej długości od jakości pracy nauczyciela. Zmiana ta pozwoli na premiowanie nauczycieli wyróżniających się jakością swojej pracy. 4

Awans zawodowy i ocena pracy 1. Zastąpienie oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu oceną pracy uwzględniającą m. in. dorobek zawodowy za okres stażu. 2. Obligatoryjne terminy dokonywania oceny pracy: • po zakończeniu stażu na stopień nauczyciela kontraktowego, nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego oraz po zakończeniu dodatkowego stażu; • co 3 lata pracy w szkole od dnia uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego, nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego, a jeżeli w tym okresie nauczyciel kontraktowy lub nauczyciel mianowany rozpocznie staż na kolejny stopień awansu zawodowego, oceny pracy dokonuje się po zakończeniu stażu. 5

Awans zawodowy i ocena pracy 3. Rozszerzenie skali oceny pracy: • ocena wyróżniająca • ocena bardzo dobra • ocena negatywna 4. Rozszerzenie zakresu obowiązków nauczyciela ocenianych w ramach oceny pracy o obowiązek doskonalenia się zawodowo zgodnie z potrzebami szkoły. 5. Określenie w rozporządzeniu m. in. szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli oraz upoważnienie dyrektorów szkół do ustalania regulaminu określającego wskaźniki oceny pracy nauczycieli, odnoszące się do poziomu spełniania poszczególnych kryteriów oceny pracy nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego oraz uwzględniające specyfikę pracy w danej szkole. 6

Awans zawodowy i ocena pracy 6. Powiązanie oceny pracy ze ścieżką awansu zawodowego (ocena ma wpływ na skrócenie ścieżki awansu). 7. Wprowadzenie dodatku za wyróżniającą pracę dla nauczycieli dyplomowanych legitymujących się co najmniej 3 -letnim okresem pracy od dnia nadania tego stopnia oraz wyróżniającą oceną pracy – 16% kwoty bazowej. 8. Wydłużenie okresów pracy w szkole niezbędnych do rozpoczęcia stażu na kolejny stopień awansu zawodowego: • z 2 do 3 lat pracy przed rozpoczęciem stażu na stopień nauczyciela mianowanego, • z 1 roku do 4 lat pracy przed rozpoczęciem stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego. 7

Awans zawodowy i ocena pracy 9. Wydłużenie stażu na stopień nauczyciela kontraktowego z 9 miesięcy do roku i 9 miesięcy. 10. Egzamin przed komisją egzaminacyjną na stopień nauczyciela kontraktowego zamiast rozmowy przeprowadzanej przez komisję kwalifikacyjną. 11. Nauczyciele akademiccy posiadający stopień naukowy oraz legitymujący się co najmniej 5 -letnim okresem pracy w szkole wyższej, z dniem nawiązania stosunku pracy w szkole będą uzyskiwali stopień nauczyciela mianowanego. 12. Doprecyzowanie, że w przypadku przywrócenia nauczyciela do pracy, do stażu na kolejny stopień awansu zawodowego zalicza się okres stażu odbytego przed rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy. 8

Czas pracy nauczycieli 1. Określenie w Karcie Nauczyciela maksymalnego tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć: pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych, doradców zawodowych - pensum w wymiarze 22 godziny oraz określenie, w drodze rozporządzenia, wykazu zajęć prowadzonych z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz (wymiar pensum tak jak dotychczas określa organ prowadzący szkołę, w granicach określonych w Karcie Nauczyciela). 2. Określenie w Karcie Nauczyciela tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć tzw. nauczyciela wspomagającego - pensum w wymiarze 20 godzin. 9

Czas pracy nauczycieli 4. Wprowadzenie zakazu przydzielania dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły oraz innym nauczycielom pełniącym stanowiska kierownicze w szkole godzin ponadwymiarowych, chyba że jest to konieczne dla zapewnienia realizacji ramowego planu nauczania w jednym oddziale, a za zgodą organu prowadzącego szkołę – także, gdy jest to konieczne dla zapewnienia realizacji ramowego planu nauczania w więcej niż jednym oddziale. 5. Obniżenie wymiaru pensum nauczyciela niepełnosprawnego korzystającego z obniżonego wymiaru. acy. 10

Urlop wypoczynkowy nauczycieli 1. Odrębne uregulowanie urlopu wypoczynkowego dyrektora szkoły, jego zastępcy oraz innych nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze w szkole – 35 dni roboczych w czasie ustalonym w planie urlopów. 2. Odrębne uregulowanie urlopu wypoczynkowego nauczyciela, który w ramach jednego stosunku pracy prowadzi zajęcia zarówno w szkole feryjnej, jak i nieferyjnej. 3. Przyznanie prawa do urlopu wypoczynkowego po urlopie dla poratowania zdrowia. 11

Urlop dla poratowania zdrowia 1. Doprecyzowanie celu urlopu dla poratowania zdrowia – leczenie: choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej, choroby, w której powstaniu istotną rolę odgrywają czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy. 2. Zmiana podmiotu orzekającego o potrzebie udzielenia urlopu (lekarz medycyny pracy). 3. Rozszerzenie możliwości udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia - urlop także na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową, na podstawie skierowania. 12

Nawiązanie, zmiana i rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem 1. Zniesienie wymogu przedstawienia informacji z Krajowego Rejestru Karnego w przypadku nawiązania kolejnego stosunku pracy w tej samej szkole w ciągu 3 miesięcy od dnia ustania poprzedniego stosunku pracy. 2. Zniesienie możliwości przeniesienia nauczyciela do innej szkoły bez jego zgody. 3. Wprowadzenie obowiązku zwiększenia wymiaru zatrudnienia nauczyciela, któremu uprzednio ograniczono ten wymiar, w razie powstania możliwości podjęcia przez tego nauczyciela pracy w wymiarze wyższym niż wynikający z tego ograniczenia. 13

Nawiązanie, zmiana i rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem 4. Ujednolicenie zasad rozwiązywania stosunków pracy z nauczycielami w razie czasowej niezdolności do pracy spowodowanej chorobą. 5. Wprowadzenie wymogu zatrudnienia nauczycieli na podstawie umowy o pracę w: • publicznych innych formach wychowania przedszkolnego, przedszkolach, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne, niebędące jednostkami samorządu terytorialnego, • niepublicznych innych formach wychowania przedszkolnego, przedszkolach, placówkach oraz szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych. 14

Uprawnienia socjalne nauczycieli 1. Likwidacja nieadekwatnych do obecnych warunków uprawnień nauczycieli, takich jak: • prawo do działki gruntu szkolnego • zajmowania mieszkań w budynkach szkolnych 2. Przesunięcie środków z dodatku mieszkaniowego i zasiłku na zagospodarowanie do środków na wynagrodzenia nauczycieli. 3. Uregulowanie kwestii ZFŚS dla nauczycieli emerytów przekazywanych szkół. 15

Inne zmiany 1. Odrębne uregulowanie w Karcie Nauczyciela uprawnień związanych z rodzicielstwem, dotyczących: • zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem do lat 14 • obniżenia wymiaru zatrudnienia nauczyciela posiadającego prawo do urlopu wychowawczego 2. Usunięcie stanowiska asystenta nauczyciela z systemu oświaty 16

Obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej • Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2018 r. , poz. 1457) • Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 maja 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. , poz. 996) • Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 kwietnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. , poz. 967) 17

Rozporządzenia • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 kwietnia 2018 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz. U. z 2018 r. , poz. 939) WAŻNE • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 4 kwietnia 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz. U. z 2018 r. , poz. 691) 18

Ciąg dalszy • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 7 czerwca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz. U. z 2017 r. , poz. 1147) Organizuje się naukę religii na życzenie rodziców. Religia ma być uwzględniona w ramowym rozkładzie dnia. Nauczyciel religii wchodzi w skład rady pedagogicznej i uczestniczy w posiedzeniach. 19

Ciąg dalszy • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. poz. 1575) • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 marca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. z 2018 r. , poz. 638) 20

Ciąg dalszy • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. poz. 1578) • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2018 r. , poz. 1485) 21

Ciąg dalszy • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. z 2017 r. , poz. 1743) • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji i pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 1591) 22

Ciąg dalszy • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25. 08. 2017 r. (Dz. U. poz. 1646) w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 stycznia 2018 r. (Dz. U. z 2018 r. , poz. 190) w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia 23

Ciąg dalszy • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. z 2018 r. , poz. 1055) (określone zostało, kto może być opiekunem i kierownikiem, nowe wzory dokumentów są określone przez MEN) • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. z 2018 r. , poz. 1533) 24

Ciąg dalszy • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25. 08. 2017 r. (Dz. U. poz. 1646) w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 stycznia 2018 r. (Dz. U. z 2018 r. , poz. 190) w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia 25

Ciąg dalszy Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 maja 2018 r. (Dz. U. z 2018 r. , poz. 910) w sprawie szczegółowych warunków, form i trybu wspierania przedsięwzięć w zakresie edukacji patriotycznej i obywatelskiej dzieci i młodzieży, realizowanych w 2018 r. w ramach programu wieloletniego „Niepodległa” 26

Ocena pracy nauczyciela • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego (Dz. U. z 2018 r. , poz. 1133) Oceny pracy nauczycieli po raz pierwszy na nowych zasadach należy dokonać: • w przypadku nauczyciela kontraktowego i nauczyciela mianowanego – do dnia 31 sierpnia 2021 r. , a jeżeli nauczyciel w tym okresie rozpocznie staż na kolejny stopień awansu zawodowego – po zakończeniu tego stażu, • oceny pracy nauczyciela dyplomowanego, który w dniu 1 września 2018 r. legitymuje się co najmniej trzyletnim okresem pracy w szkole od dnia uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego – do dnia 30 czerwca 2020 r. 27

Ocena pracy nauczyciela • Ocenę pracy nauczyciela stażysty obejmuje 9 kryteriów • Ocenę pracy nauczyciela kontraktowego obejmuje 5 kryteriów • Ocenę pracy nauczyciela mianowanego obejmuje 5 kryteriów • Ocenę pracy nauczyciela dyplomowanego obejmują 2 kryteria i 2 do wyboru z 3 kryteriów. Maksymalna liczba punktów (0 -3) do uzyskania przez nauczyciela np. 9 x 3=27 +3=30 – nauczyciel stażysta 28

Ustalenia poziomu spełniania kryteriów oceny pracy • 95% i powyżej – nauczyciel otrzymuje ocenę wyróżniającą; • 80% i powyżej – nauczyciel otrzymuje ocenę bardzo dobrą; • 55% i powyżej – nauczyciel otrzymuje ocenę dobrą; • poniżej 55% – nauczyciel otrzymuje ocenę negatywną. 29

Dodatek dla nauczyciela dyplomowanego Nauczyciel dyplomowany nabywa prawo do dodatku za wyróżniającą pracę: • z dniem 1 stycznia – w przypadku uzyskania ostatecznej wyróżniającej oceny pracy w okresie od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego dany rok kalendarzowy • z dniem 1 września – w przypadku uzyskania ostatecznej wyróżniającej oceny pracy w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca danego roku kalendarzowego • Prawo do dodatku za wyróżniającą pracę wygasa z ostatnim dniem miesiąca kalendarzowego, w którym uzyskana przez nauczyciela ocena pracy niższa niż ocena wyróżniająca stała się ostateczna 30

Dodatek dla nauczyciela dyplomowanego Szacuje się, że w okresie od 1 września 2020 r. do 31 sierpnia 2022 r. dodatkowe kwoty za wyróżniającą pracę wypłacane mają być w wysokości: • około 95 zł, tj. 3 proc. kwoty bazowej – od 1 września 2020 r. do 31 sierpnia 2021 r. • około 190 zł, tj. 6 proc. kwoty bazowej – od 1 września 2021 r. dnia 31 sierpnia 2022 r. • około 500 zł, tj. 16 proc. kwoty bazowej – od 1 września 2022 r. 31

Awans zawodowy Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2018 r. , poz. 1574) Nakłada ono dodatkowe obowiązki na opiekunów stażu: • współpraca ze stażystą przy tworzeniu planu rozwoju – dobór form doskonalenia • umożliwienie nauczycielowi uczestniczenia w prowadzonych przez siebie zajęciach, w wymiarze co najmniej jednej godziny w miesiącu • wspieranie go w realizacji jego obowiązków zawodowych 32

Obowiązki opiekuna stażu • sprawdzanie, jak jego stażysta radzi sobie z prowadzeniem lekcji – przynajmniej raz w miesiącu będzie musiał wziąć udział w zajęciach z podopiecznym • rozporządzenie nakłada również na opiekuna stażu obowiązek doskonalenia • omawianie zajęć prowadzonych przez siebie oraz przez stażystę • inspirowanie i zachęcanie nauczyciela odbywającego staż do podejmowania wyzwań zawodowych • zapoznanie w dokumentacją w przedszkolu • w terminie 7 dni od zakończenia stażu napisanie opinii o dorobku zawodowym nauczyciela (zajęcia, stopień zaangażowania) 33

Nauczyciel stażysta 20 dni od rozpoczęcia pracy przedkłada dyrektorowi plan dyrektor ma 30 dni na zatwierdzenie planu pisemne zalecenia poprawy planu 3 dni na poprawienie planu 7 dni na zatwierdzenie planu wg zaleceń w trakcie trwania stażu zmiana planu 5 dni wg zaleceń dyrektora • dyrektor obserwuje i omawia co najmniej jedno zajęcie w trakcie stażu • sprawozdanie z realizacji planu uwzględniać ma efekty realizacji dla nauczyciela i przedszkola w terminie 7 dni od zakończenia stażu (nauczyciel stażysta, kontraktowy i mianowany) • • • 34

Inne zmiany • § 6 Stażysta ma uczestniczyć w doskonaleniu metod i form pracy • Wymagania wobec nauczyciela stażysty również się zmieniły (znajomość prawa, rozpoznawanie potrzeb, wykorzystanie technologii komputerowej itp. ) § 7 Nauczyciel kontraktowy powinien: • prowadzić zajęcia 4 godzin w ciągu roku i 1 godziny w obecności dyrektora • przeprowadzić co najmniej 2 zajęcia otwarte i dokonać ewaluacji zajęć w obecności doradcy metodycznego 35

Wybrane wymagania na nauczyciela mianowanego Np. • umiejętność rozpoznawania potrzeb dzieci • umiejętność wykorzystania metod aktywizujących • umiejętność dokonywania ewaluacji • umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem • umiejętność korzystania w trakcie zajęć z narzędzi multimedialnych i informatycznych 36

§ 8 Nauczyciel mianowany powinien • Przeprowadzić co najmniej 3 godziny zajęć otwartych dla nauczycieli i dokonać ewaluacji w obecności nauczyciela doradcy albo konsultanta lub przedstawiciela organu sprawującego nadzór pedagogiczny Wymagania dla nauczyciela dyplomowanego (wybór 2): • opracowanie programu, innowacji; • wykonanie zadań opiekuna stażu, praktyk, nauczyciela doradcy metodycznego itp. • posługiwanie się językiem • opracowanie autorskiej pracy z zakresu pracy oświaty 37

Dokumentacja zmiany Podjęcie postępowania egzaminującego: • kopia sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego poświadczona przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem • kopia karty oceny pracy dokonanej po zakończeniu stażu, poświadczona przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem Podjęcie postępowania kwalifikacyjnego: • opis i analiza sposobu realizacji jednego wymagania wybranego spośród określonych w § 8 ust. 3 pkt 1– 3 i jednego wymagania wybranego spośród określonych w § 8 ust. 3 pkt 4, w szczególności ze wskazaniem uzyskanych efektów dla nauczyciela i szkoły Zmiany w zadaniach komisji egzaminacyjnej i kwalifikacyjnej § 12 38

Podstawa prawna - Program wychowawczoprofilaktyczny – Ustawa Prawo oświatowe Art. 26. 1. Szkoły oraz placówki, o których mowa w art. 2 pkt 3– 5, 7 i 8, realizują program wychowawczo-profilaktyczny obejmujący: 1) treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów oraz 2) treści i działania o charakterze profilaktycznym dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów, przygotowane w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb i problemów występujących w danej społeczności szkolnej, skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do przedszkoli i szkół dla dorosłych 39

Wyjścia i wycieczki szkolne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Dyrektor albo upoważniona przez niego osoba prowadzi rejestr wyjść grupowych uczniów, z wyłączeniem wycieczek, do których stosuje się kartę wycieczki. Wzór rejestru wyjść grupowych uczniów określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. 40

Nowe podstawy kształcenia ogólnego • Nowa podstawa kształcenia ogólnego dla 4 letniego LO i 5 -letniego T w zakresie przedmiotów humanistycznych • Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkoły branżowej I stopnia po 8 klasach szkoły podstawowej oraz po gimnazjum • Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkoły branżowej II stopnia 41

Nowy ustrój szkolny • Typy szkół określa art. 18 ustawy Prawo oświatowe, zgodnie z którym szkoły publiczne i niepubliczne dzielą się na następujące typy: 1) ośmioletnią szkołę podstawową; 2) szkoły ponadpodstawowe: a) czteroletnie liceum ogólnokształcące b) pięcioletnie technikum c) trzyletnią branżową szkołę I stopnia d) trzyletnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy e) dwuletnią branżową szkołę II stopnia f) szkołę policealną dla osób posiadających wykształcenie średnie lub wykształcenie średnie branżowe, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2, 5 roku 42

Harmonogram prac w związku z reformą • • • 2019/2020 – kl. 1 2020/2021 – kl. 2 2021/2022 – kl. 3 2022/2023 – kl. 4 (nowa matura LO) 2023/2024 – kl. 5 (nowa matura T i BSII) Egzamin maturalny: ─ określa poziom wykształcenia ogólnego absolwentów w zakresie przedmiotów, z których przystępowali do egzaminów ─ zastępuje egzamin wstępny do szkół wyższych ─ zachowuje próg zdania egzaminów w części obowiązkowej oraz wprowadza obowiązek zdania egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym (30%) ─ wprowadza możliwość wykorzystania w postępowaniu rekrutacyjnym do szkół wyższych wyników egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. 43

Ramowy plan nauczania 44

Cele kształcenia ogólnego LO i T – preambuła • Traktowanie uporządkowanej, systematycznej wiedzy jako podstawy kształtowania umiejętności. • Doskonalenie umiejętności myślowo-językowych, takich jak: czytanie ze zrozumieniem, pisanie twórcze, formułowanie pytań i problemów, posługiwanie się kryteriami, uzasadnianie, wyjaśnianie, klasyfikowanie, wnioskowanie, definiowanie, posługiwanie się przykładami itp. • Rozwijanie osobistych zainteresowań ucznia i integrowanie wiedzy przedmiotowej z różnych dyscyplin. • Zdobywanie umiejętności formułowania samodzielnych i przemyślanych sądów, uzasadniania własnych i cudzych sądów w procesie dialogu we wspólnocie dociekającej. • Łączenie zdolności krytycznego i logicznego myślenia z umiejętnościami wyobrażeniowotwórczymi. • Rozwijanie wrażliwości społecznej, moralnej i estetycznej. • Rozwijanie narzędzi myślowych umożliwiających uczniom obcowanie z kulturą i jej rozumienie. • Rozwijanie u uczniów szacunku dla wiedzy, wyrabianie pasji poznawania świata i zachęcanie do praktycznego zastosowania zdobytych wiadomości. 45

Najważniejsze założenia podstawy programowej • Powrót do uporządkowanej, systematycznej wiedzy jako podstawy kształtowania umiejętności. Funkcjonalne podejście do kształcenia językowego oraz integralne traktowanie zagadnień języka i komunikacji, literatury i kultury w wyniku postrzegania języka nie tylko jako narzędzia komunikacji, ale najważniejszego składnika kultury • Wybór tekstów literackich stanowiących punkt wyjścia do refleksji, prowadzących ucznia do zintegrowanego rozwoju oraz zakorzenienia w tradycji i kulturze narodowej, a także w wartościach. Wprowadzenie w sposób systemowy elementów retoryki do podstawy programowej z języka polskiego • Wyeksponowanie samokształcenia uczniów jako umiejętności m. in. samodzielnego organizowania sobie warsztatu pracy, docierania do informacji, dokonywania ich selekcji, syntezy oraz wartościowania 46

Założenia przedmiotu • Nowa podstawa programowa do szkoły ponadpodstawowej w swojej strukturze kontynuuje założenia opisane w podstawie programowej szkoły podstawowej. Wiadomości i umiejętności opisane zostały w czterech obszarach: I. Kształcenie literackie i kulturowe. II. Kształcenie językowe. III. Tworzenie wypowiedzi. IV. Samokształcenie. • Najważniejszym zadaniem szkolnej polonistyki jest wprowadzanie uczniów w tradycję kulturowo-literacką, która ma służyć zakorzenieniu w przeszłości, wykształceniu poczucia tożsamości i ciągłości kultury, budzenie szacunku wobec dziedzictwa intelektualnego przodków. • Podstawa programowa przywraca chronologiczny układ treści, który pozwala na uporządkowanie materiału, poznawanie utworów literackich w naturalnym porządku, tak jak one powstawały, z uwzględnieniem różnorodnych kontekstów, w tym kulturowych, historycznych, filozoficznych. 47

Założenia przedmiotu • Kluczowe jest rozwijanie kompetencji językowej jako podstawy rozumienia tekstów, wypowiadania się ustnie i pisemnie w różnych formach, umiejętnego argumentowania swoich sądów i przekonań • Konieczne jest prowadzenie integracji wewnątrzprzedmiotowej polegającej na łączeniu kształcenia literackiego i kulturowego, językowego, tworzenia wypowiedzi oraz samokształcenia • Podstawa programowa kładzie duży nacisk na zapoznawanie uczniów z literaturą współczesną, dlatego też materiał literacki, poczynając od dzieł literatury starożytnej aż do literatury wojny i okupacji oraz utworów tematycznie z nią związanych, musi zostać zrealizowany w klasach I–III. Klasa IV liceum oraz IV i V technikum w całości przeznaczone są na czytanie utworów literatury po 1945 r. oraz kształcenie i rozwijanie refleksji o ich związkach z tradycją literacką i kulturową 48

Struktura podstawy programowej I. Kształcenie literackie i kulturowe 1. Czytanie utworów literackich. 2. Odbiór tekstów kultury. II. Kształcenie językowe 1. Gramatyka języka polskiego. 2. Zróżnicowanie języka. 3. Komunikacja językowa i kultura języka. 4. Ortografia i interpunkcja. III. Tworzenie wypowiedzi 1. Elementy retoryki. 2. Mówienie i pisanie. IV. Samokształcenie 49

Podstawa programowa – PP – Kształcenie językowe • Szkoła podstawowa: Nauczyciel w organizowaniu procesu dydaktycznego jest zobowiązany do stosowania rozwiązań metodycznych, które zapewnią integrację kształcenia literackiego, językowego i kulturowego oraz rozwój intelektualny i emocjonalny uczniom o różnym typie inteligencji. • Szkoła ponadpodstawowa: Integracja kształcenia językowego i literackiego jest warunkiem koniecznym w realizacji podstawy programowej i stanowi w dydaktyce istotny element procesu edukacyjnego ucznia. 50

Warunki brzegowe Integracja wewnątrzprzedmiotowa Klasa IV LO – po 1945 r. bez tematyki wojennej 4 godziny tygodniowo (poziom podstawowy) Możliwość przenoszenia lektur w klasach I–III (np. Potop przy baroku) • W każdej klasie 2 lektury uzupełniające • Dialog z tradycją • • 51