Rosz Haszana ydowski Nowy Rok Rok ydowski Rok

ראש השנה Rosz Ha-szana Żydowski Nowy Rok

Rok żydowski • Rok żydowski liczy dwanaście miesięcy i może mieć 354, 355, 356, 383, 384 lub 385 dni. To dlatego, że judaizm posługuje się kalendarzem księżycowym, który oparty jest o zmiany faz księżyca. Żydzi używają go już od czasów prehistorycznych i do dziś przetrwał on we właściwie niezmienionej formie. Każdy miesiąc zaczyna się od nowiu księżyca i trwa 29 lub 30 dni.

• Rok otwiera miesiąc Tiszri i Rosz Haszana – 2. dniowe święto Nowego Roku • „Rosz Ha-szana” znaczy dosłownie „Głowa roku” • upamiętnia ono stworzenie świata i człowieka • przypomina o sądzie Bożym nad ludźmi • odnawia więź między Bogiem a Jego ludem

Według rachuby żydowskiej zaczyna się właśnie 5777 rok od ukształtowania duszy człowieka

• Izraelici wierzą, że w tym czasie Bóg otwiera księgi ludzkiego życia, by wydać na niego wyrok, a szatan przedstawia dowody win ludzi. Dlatego napotkanym osobom składa się życzenia: „Abyście byli zapisani na dobry rok”. • Rosz Haszana zwane jest też Świętem Trąbek bo najważniejszym obrzędem z nim związanym jest dęcie w specjalny róg zwany szofar. Przeważnie robi się go z rogu baraniego, ale można wykorzystać do tego celu również rogi innych zwierząt.

Trąbienie odbywa się w synagodze, towarzyszą mu czytania z Biblii. W trakcie trwania święta nie wolno pracować.

Szofar musi być zakrzywiony na znak, że człowiek ma się podporządkować woli Boga.

Dęcie w róg ogłasza Boga królem wszechświata i wzywa do pokuty. Trzy podstawowe dźwięki szofaru: tekija (ciągły), szewarim (trzy krótkie) i terua (dziewięć krótkich dźwięków) są odzwierciedleniem trojakiego znaczenia tego święta – jako rocznicy stworzenia świata, sądu nad ludźmi i odnowienia więzi między Bogiem a Izraelem. W tym czasie odwiedza się też groby zmarłych, aby prosić ich o wstawiennictwo u Boga.

Po południu pierwszego dnia Nowego Roku nad brzegami wód odbywa się ceremonia wyrzucania grzechów, tzw. taszlich. Deklamuje się wtedy fragment proroctwa Micheasza: „Ulituje się znowu nad nami, zetrze nasze nieprawości i wrzuci w głębokości morskie wszystkie nasze grzechy”. Żydzi odmawiający Taszlich w Rosz ha-Szana na obrazie Aleksandra Gierymskiego. 1884.

• To w czasie tego święta decyduje się przyszłość człowieka w nadchodzącym roku. • Tydzień po Rosz Haszana nazywany jest Sądnymi Dniami, czyli czasem pokuty. To czas, kiedy każdy Żyd powinien przeprosić swoich bliskich, przyjaciół, znajomych za krzywdy, które im wyrządził w minionym roku. Podczas nabożeństw z kolei prosi o unieważnienie pochopnie złożonych obietnic o charakterze duchowym, wyraża skruchę, deklaruje chęć naprawy błędów i prosi ludzi i Boga o przebaczenie. • Obraz Maurycego Gottlieba • „Żydzi modlący się w synagodze w Sądny Dzień”

• Charakterystycznymi, tradycyjnymi potrawami na Rosz Ha-Szana są dania symbolizujące nadzieję na udany, dostatni nowy rok: • jabłka w miodzie, przed spożyciem których wypowiada się słowa: "niech będzie Twoją wolą, aby obdarzyć nas dobrym, udanym rokiem„ • owoc granatu, przed jedzeniem którego trzeba powiedzieć : "Niech będzie Twoją wolą, aby nasze zasługi były tak liczne, jak pestki granatu"

Owoc granatu

Różne odmiany owoców granatu w naturze

Owoc granatu (hebr. Rimmon ) רימון ma bogatą symbolikę. Ze względu na wielość nasion - których niektórzy doliczyli się 613, jak przykazań w Torze - jest symbolem żyzności, płodności, licznego potomstwa i nieśmiertelności. Należy też do najważniejszych roślin biblijnych.

Istnieje przekonanie, że nadchodzący rok będzie taki, jakie dania pojawią się na świątecznym stole. Z tego powodu nie je się potraw gorzkich, kwaśnych i słonych, co zwiastowałoby rok pełen goryczy, kłótni i łez. Dlatego to święto jest jedynym dniem w roku, kiedy przy odmawianiu błogosławieństwa nad chlebem nie soli się chałki, ale zanurza ją w miodzie. Chałka na Rosz Haszana ma kształt okrągły. Na stole nie może zabraknąć jabłek z miodem, rodzynek i daktyli. Oprócz nich pojawiają się także winogrona i granaty, które poprzez swoją budowę (wielość w jedności) symbolizują duchowe jednoczenie się narodu żydowskiego z Bogiem.

Symbole Rosz ha-Szana: szofar, jabłka, miód, wino, granaty, srebrny kubek kiduszowy do wznoszenia toastów

Życzenia na Rosz Ha-Szana Leszana towa tikatewu wetehatemu! Obyście byli zapisani w Księdze Życia na dobry rok! Szana towa umetuka! שנה טובה ומתוקה Dobrego, słodkiego roku!