Ropa naftowa wok nas Ropa naftowa powstaa na

Ropa naftowa wokół nas

Ropa naftowa powstała na skutek powolnego procesu naturalnego, który rozpoczął się na początku istnienia Ziemi i trwał przez miliony lat. n Trzęsienia ziemi, wybuch wulkanów, lodowce i huragany zmieniły oblicze i klimat Ziemi, rośliny zaś i zwierzęta, które nie potrafiły przystosować się do tych zmian, ginęły i ustępowały miejsca bardziej rozwiniętym formom życia. n

n Z czasem ziemia przysypywała martwe zwierzęta i rośliny, które rozkładały się w głębokich warstwach gleby, przekształcając zawarte w nich substancje organiczne w rozległe złoża oleistego płynu, ropy naftowej, nad którą unosił się lżejszy gaz, metan.

n Ropa naftowa może znajdować się pod ziemią albo pod dnem morskim. W drugim przypadku wydobywa się ją za pomocą pływających konstrukcji zwanych platformami wiertniczymi.

n W rafinerii ropa naftowa zostaje oczyszczona w celu otrzymania z niej rozmaitych produktów: opały do ogrzewania i paliwa do samochodów, plastiku, z którego robić można mnóstwo rzeczy: od zabawek po płaszcze nieprzemakalne…

n Po wydobyciu ropę naftową transportuje się do rafinerii szerokimi rurami albo tankowcami. To wtedy właśnie mogą zdarzyć się różne katastrofy ekologiczne, czasami nawet bardzo poważne, ponieważ ropa rozlana na ziemi lub morzu powoduje zatrucie środowiska i śmierć.

Tankowiec

n Ropa naftowa była już znana w starożytności, smarowano nią kadłuby statków, aby nie przepuszczały wody, używano jej do balsamowania ciał, oświetlania, w celach leczniczych oraz w technice wojennej (m. in. płonące strzały, tzw. ogień grecki — mieszanina ropy naftowej, siarki i wapna zapalająca się w zetknięciu z wodą)

Dzięki nowoczesnej technologii stała się tak ważna. Dziś wpływa decydująco na nasze życie. n Jest w stanie polepszyć jakość naszego życia za sprawą energii i produktów, których nam dostarcza, ale jest też w stanie ją pogorszyć z powodu zatrucia środowiska. n

n n ROPA NAFTOWA to ciekła, naturalna mieszanina węglowodorów parafinowych (alkany), naftenowych (cykloalkany) i aromatycznych (areny). Zawiera także org. związki siarki, tlenu, azotu, związki metaloorg. oraz składniki miner. : związki żelaza, krzemu, wanadu, sodu, niklu i innych metali.

Skład ropy naftowej Ropa naftowa jest złożoną mieszaniną wielu związków: 1. głównie węglowodorów, 2. Zanieczyszczeń – piasek, ił, słona woda, 3. Związków chemicznych – siarki i azotu, 4. Kwasów tłuszczowych, 5. Asfaltów i żywic, 6. Śladowych ilości związków manganu, niklu, wanadu, żelaza, fosforu, magnezu i krzemu. n Zawartość pierwiastków w surowych ropach naftowych waha się w granicach: Węgiel 81 -87%, wodór 10 -14%, tlen 0 -7%, azot 0 -1, 2%, siarka 0 -6% n

Ma barwę żółtobrunatną, zielonkawą lub czarną, bardzo rzadko bywa bezbarwna lub czerwonawa. n Gęstość 0, 73– 0, 99 g/cm 3 n Wartość opałowa 38– 48 MJ/kg. n

n Ze względu na typ związków chemicznych przeważających w ropie naftowej rozróżnia się najczęściej ropę bezparafinową, naftenową, aromatyczną.

n Ropa naftowa jest jednym z najcenniejszych bogactw na Ziemi. Państwa posiadające dostęp do ich bogatych złóż są dzięki niej dobrze usytuowane. Ropa jest używana w przemyśle, motoryzacji, chemii i medycynie. Jest niezwykle potrzebna i staje się coraz droższa.

n Ropa naftowa, czyli olej skalny, jest najważniejszym surowcem węglowodorowym do otrzymywania cennych produktów przemysłowych, np. benzyny, nafty, olejów smarowych, parafiny.

Najbardziej lotną frakcją ropy naftowej jest benzyna (temperatura wrzenia 0 -140°C). Ø Następna frakcja to nafta o temperaturze wrzenia do 250°C. Ø Powyżej temperatury uzyskuje się oleje ( np. olej napędowy). Ø Pozostałość nosi nazwę mazutu. Służy on do celów opałowych lub dalszej przeróbki. Ø Substancją stałą pozostającą po destylacji ropy naftowej jest asfalt. Ø

Podczas destylacji frakcyjnej z surowej ropy naftowej otrzymuje się następujące produkty: ü Eter naftowy, zbierany do temperatury 70 ºC, o gęstości poniżej 0, 7 g/ml, składa się głównie z najlżejszych węglowodorów zawierających nie więcej niż sześć atomów węgla w cząsteczce. Zastosowanie: jako benzyna apteczna albo rozpuszczalnik do ekstrakcji.

ü ü Benzyna lekka, zbierana od 60 do 100 ºC i o gęstości 0, 75 g/ml, stosowana głównie jako benzyna lotnicza. Benzyna ciężka, wrząca w granicach 100 - 150 ºC o gęstości 0, 75 g/ml, używana jako benzyna samochodowa. Stosuje się ją głównie jako paliwo do silników, jako środek piorący i odtłuszczający, jako rozpuszczalnik tłuszczów farb i lakierów.

ü Ligroina, zwana inaczej benzyną lakową, wrze w granicach 100 - 180 ºC. Podane powyżej granice temperatur wrzenia poszczególnych frakcji oraz ich gęstość nie charakteryzują dokładnie danego rodzaju benzyny. Zależnie od pochodzenia ropy i od przeznaczenia destylatu granice te mogą się wahać.

ü Nafta jest produktem destylacji ropy odbieranym w granicach temperatur wrzenia 215 - 325 ºC. Surową naftę otrzymaną z pierwszej destylacji i zawierającą sporo smolistych zanieczyszczeń poddaje się następnie rafinacji chemicznej. Oczyszczona nafta powinna być trudno zapalna, a więc nie może zawierać lotnych składników, charakterystycznych dla benzyny. Temperatura zapłonu nafty, zgodnie z przepisami, wynosi 39 ºC. A zatem nafta nie powinna zapalać się w zetknięciu ze stosunkowo zimnym płomieniem zapałki.

ü Oleje naftowe. Pozostałość po destylacji ropy naftowej pod zwykłym ciśnieniem, wrzącą powyżej 325 ºC, poddaje się następnie destylacji próżniowej (pod zmniejszonym ciśnieniem), otrzymując rozmaite produkty przemysłowe, a przede wszystkim różne oleje naftowe. Należą do nich: • oleje smarowe, stosowane jako smary • oleje silnikowe (używane do silników Diesla), • oleje gazowe (przerabiane za pomocą pirolizy na mieszaninę gazów, używaną do oświetlania), mogą być stosowne jako paliwo • oleje parafinowe, z których przez wymrażanie wykrystalizowuje się parafinę służącą do wyrobu świec. Z niskogatunkowych rop, nie nadających się do wytwarzania wyżej wymienionych olejów naftowych, otrzymuje się oleje opałowe stosowane na statkach lub w przemyśle.

ü Parafina stała topi się w temperaturze 15 - 60 ºC. Jest prawie bezbarwnym przezroczystym lub półprzezroczystym ciałem krystalicznym. Składnikami parafiny są węglowodory o zawartości węgla C 19 - C 39. Parafina służy do wyrobu świec oraz jako materiał izolacyjny w elektrotechnice.

ü Wazelina jest również produktem destylacji niektórych gatunków ropy naftowej i stanowi pozostałość po oddestylowaniu lżejszych składników. Wazelin surowa jest żółtoczerwoną lub ciemnozieloną półstała masą, używaną jako smar, nie ulegający zmianom na powietrzu ( w odróżnieniu od tłuszczów). Przez rafinację chemiczną za pomocą stężonego kwasu siarkowego, który następnie usuwa się za pomocą wody, otrzymuje się bezbarwną wazelinę farmaceutyczną, służącą do wyrobu maści.

ü Mazut czyli pozostałość jest surowcem do produkcji smaru, parafiny i asfaltu oraz surowcem w procesach krakowania stosowanych do otrzymywania benzyny.

ü Smoła ropna (inaczej asfalt naftowy) jest ostateczną pozostałością po przeróbce ropy naftowej, stosuje się ją np. po pokrywania nawierzchni dróg.

ü Benzyna jest substancją ciekłą, bardzo lotną i łatwopalną o charakterystycznym zapachu. Pary benzyny z powietrzem tworzą mieszanki wybuchowe. Nierozpuszczalna w wodzie, natomiast dobrze rozpuszczalna w bezwodnym alkoholu - eterze, chloroformie, itp. Stosuje się ją głównie jako paliwo do silników, jako środek piorący i odtłuszczający, jako rozpuszczalnik tłuszczów farb i lakierów. Ponieważ rozwój motoryzacji pociąga za sobą coraz większe zapotrzebowanie na benzynę, wyższe frakcje ropy naftowej takie jak oleje i mazut, przerabiane są na benzynę w procesie krakingu.

Po prostu ropa naftowa jest wszędzie. Nie wierzycie? No to sami zobaczcie …

n W dającej się przewidzieć przyszłości ropa naftowa i węgiel stracą swoje znaczenie jako główne źródła energii. Intensywne poszukiwania źródeł energii odnawialnej i ekologicznej muszą zakończyć się sukcesem, inaczej bowiem nasza energochłonna cywilizacja zniszczy sama siebie poprzez całkowitą degradację środowiska (efekt cieplarniany, CO 2, kwaśne deszcze, olbrzymie ilości tlenków siarki i azotu wyrzucane do atmosfery jako skutek spalanej ropy, węgla i gazu ziemnego). Natomiast trudno sobie obecnie wyobrazić inne źródła podstawowych surowców chemicznych - także niezbędnych w naszej cywilizacji - niż ropa naftowa, gaz ziemny i węgiel.

KONIEC Marcin Breza Marta Buchholc Dominik Cieslinski Marta Jurczyk