Rolniczy Handel Detaliczny bezpieczestwo ywnoci wymogi higieniczne i

Rolniczy Handel Detaliczny bezpieczeństwo żywności, wymogi higieniczne i aktualne uregulowania prawne w małym przetwórstwie produktów pochodzenia roślinnego Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kozienicach młodszy asystent Małgorzata Wójcik Kozienice, 22 listopada 2019 r.

Czym jest Rolniczy Handel Detaliczny (RHD)? RHD ułatwia rolnikom działalność związaną z produkcją i sprzedażą żywności, która uregulowana jest przez następujące akty prawne: § Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników (Dz. U. poz. 1961) § Rozporządzenie MRi. RW z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz zakresu i sposoby jej dokumentowania (Dz. U. poz. 2159) a od 1 stycznie 2019 roku także § Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników do sklepów i restauracji (Dz. U. poz. 2242)

RHD pochodzenia roślinnego RHD polega na produkcji żywności pochodzącej w całości lub części z własnej uprawy i sprzedaży tej żywności konsumentowi końcowemu lub do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego. Mogą to być produkty nieprzetworzone (owoce, warzywa) lub przetworzone (dżemy, soki, oleje). Niestety RHD nie obejmuje nalewek, miodów pitnych, cydru, win.

Rolniczy Handel Detaliczny - zasady Produkcja żywności pochodzenia roślinnego z produktów pochodzących z własnej uprawy, które stanowią co najmniej 50% tego produktu, z wyłączeniem wody; Sprzedaż żywności: • konsumentom finalnym • do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego (na danego województwa lub na obszarach powiatów lub miast sąsiadujących z tym województwem) Sprzedaż żywności jest dokumentowana w sposób umożliwiający określenie ilości zbywanej żywności

Rolniczy Handel Detaliczny - zasady Od 1 stycznia 2019 r. dopuszcza się wyjątek sprzedaży z udziałem pośrednika podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszy, organizowanych w celu promocji żywności, jeżeli pośrednik sprzedaje konsumentom finalnym wyprodukowaną przez siebie żywność w ramach RHD.

Rolniczy Handel Detaliczny - zasady Każdy kto bierze udział w Rolniczym Handlu Detalicznym musi posiadać orzeczenie lekarskie dla celów sanitarnoepidemiologicznych.

REJESTRACJA RHD Zgodnie z Ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2019 r. poz. 1252): Podmioty prowadzące rolniczy handel detaliczny żywnością pochodzenia niezwierzęcego podlegają rejestracji przez terenowo właściwy organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej Powiat Kozienicki: Państwowa Powiatowa Inspekcja Sanitarna w Kozienicach ul. Sławna 27 26 -900 Kozienice

Wzór wniosku o rejestrację znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2007 r. w sprawie wzorów dokumentów dotyczących rejestracji i zatwierdzania zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu żywności podlegających urzędowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2017 r. , poz. 730). Wniosek ten można pobrać również ze strony internetowej PSSE w Kozienicach: http: //kozienice. psse. waw. pl/

Rejestracja – ostatni krok Uzupełniony wniosek należy złożyć do terenowo właściwej powiatowej (lub granicznej) stacji sanitarnoepidemiologicznej – na minimum 14 dni przed rozpoczęciem działalności! Powiat Kozienicki: Państwowa Powiatowa Inspekcja Sanitarna w Kozienicach ul. Sławna 27 26 -900 Kozienice

RHD – wymagania higieniczne przy produkcji Wymagania higieniczne dla działalności prowadzonej w kuchni domowej określone są w : Załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych w szczególności w rozdziale III

Załącznik II Rozp. 852/2004 Rozdział III (1 z 2)

Załącznik II Rozp. 852/2004 Rozdział III (2 z 2)

Produkcja żywności w kuchni domowej rodzaj i ilość produktów dostosowane do wyprodukowania w warunkach domowych, z użyciem zwykłych sprzętów standardowo wykorzystywanych w domowej kuchni, może być prowadzona jeśli warunki sanitarne są odpowiednie dla tego rodzaju produkcji (bo nie każde warunki domowe na to pozwalają)

Poradnik Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej

https: //gis. gov. pl/wp-content/uploads/2018/04/Poradnik-Dobrej-Praktyki. Higienicznej-i-Produkcyjnej-przy-produkcji-%C 5%BCywno%C 5%9 Bciniezwierz%C 4%99 cego-pochodenia-w-warunkach-domowych-zwykorzystaniem-surowc%C 3%B 3 w-ro%C 5%9 Blinnych. pdf

Dekalog Rolnika 1. Przed rozpoczęciem produkcji żywności w kuchni domowej w ramach RHD zarejestruj się w Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 2. Produkuj żywność w warunkach higienicznych i zapewnij możliwość identyfikacji składników. 3. Stosuj czysty, sprawny, nieuszkodzony sprzęt do produkcji. 4. Do mycia i produkcji używaj wyłącznie pitnej wody. 5. Powierzchnie mające kontakt z żywnością myj roztworem środka chemicznego, a następnie spłucz pitną wodą. 6. Do kuchni w czasie produkcji żywności nie wpuszczaj osób postronnych, zwierząt domowych i szkodników. 7. Odpady przechowuj w koszu i usuwaj je codziennie. 8. Nie podejmuj pracy w zakresie produkcji jeśli masz gorączkę, biegunkę, wymioty, katar, zakażenie skóry i nie zezwalaj na pracę domownikom, jeśli mają takie objawy. 9. Urządzenia i powierzchnie produkcyjne myj i dezynfekuj po użyciu, przed ponownym zastosowaniem i w razie konieczności, a ściereczki do naczyń i zmywaki myj i dezynfekuj przynajmniej raz dziennie. 10. Dbaj o higienę osobistą – myj często ręce, stosuj odzież ochronną, wiąż długie włosy, zabezpieczaj skaleczenia wodoszczelnym opatrunkiem.

Pakowanie żywności Żywność można pakować w naczynia szklane, plastikowe i inne. W przypadku opakowań z materiałów innych niż szkło, opakowania muszą posiadać atest dopuszczający do kontaktu z żywnością.

RHD - limity Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz zakresu i sposobu jej dokumentowania

RHD - limity Załącznik nr 1 do rozporządzenia Maksymalna ilość żywności zbywana rocznie w ramach rolniczego handlu detalicznego dla surowców pochodzenia niezwierzęcego

RHD - limity Nazwa surowca (poch. niezwierzęcego) Max ilość na 1 ha uprawy jednostka Ziemniak 50 tona Brokuł 20 Tona Cebula 50 tona Kalafior 30 tona Marchew 70 tona Ogórek gruntowy 30 tona Pomidor gruntowy 80 tona Pomidor pod osłonami – tunel foliowy 40 kg/m 2 Borówka amerykańska 7 tona Czarny bez (owoce) 14 tona Jabłko 25 tona Malina 10 tona Śliwa domowa 10 tona Truskawka 14 tona Wiśnia 16 tona

RHD - limity Załącznik nr 2 do rozporządzenia Maksymalna ilość żywności pochodzenia niezwierzęcego innej niż surowce oraz żywności zawierającej jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego zbywana rocznie w ramach rolniczego handlu detalicznego

RHD - limity Nazwa żywności Max. ilość jednostka Soki owocowe 6700 litr Dżemy 3400 kilogram Owoce suszone 1600 kilogram Kiszonki warzywne 5000 kilogram Soki warzywne 10 000 litr Mąki 16 000 kilogram Kasze 7300 kilogram Otręby 5800 kilogram Przetwory z grzybów 200 kilogram Przyprawy 300 kilogram Oleje 1000 litr Pieczywo 15 400 kilogram

RHD – limity - podatki Od 1 stycznia 2019 r. przychody ze sprzedaży w ramach rolniczego handlu detalicznego do kwoty 40 000 zł rocznie są zwolnione z podatku dochodowego.

Produkcja żywności na większą skalę Na podstawie Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2019 r. poz. 1252), art. 61 – 64: Produkcja i sprzedaż żywności w ilościach większych niż pozwalają na to warunki kuchni domowej oraz limity dla RHD (np. mała przetwórnia owoców przy gospodarstwie) powinna być prowadzona w odrębnych pomieszczeniach spełniających wymagania rozporządzenia 852/2004. Podmioty te podlegają ZATWIERDZENIU I REJESTRACJI przez terenowo właściwy organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej!

Jaką dokumentację należy prowadzić? Dokumentacja (odrębnie za każdy rok kalendarzowy) powinna zawierać: Numer kolejnego wpisu, Datę zbycia żywności, Ilość i rodzaj zbytej żywności. Informacje te zamieszcza się niezwłocznie po każdorazowym zbyciu żywności i przechowuje przez 2 lata. Ewidencja musi być dostępna w miejscu sprzedaży.

Jaką dokumentację należy prowadzić? Pośrednik: 1. Prowadzi i przechowuje dokumentację dotyczącą własnej żywności zgodnie z zasadami jak dla podmiotów; 2. Prowadzi dokumentację dotyczącą podmiotów, których żywność zbywa podczas wystawy, festynu, targu lub kiermaszu odrębnie dla każdego takiego podmiotu, która zawiera: - numer kolejnego wpisu, - datę zbycia żywności, - ilość i rodzaj zabytek żywności, - miejsce zbycia żywności, - imię, nazwisko oraz adres albo nazwę, siedzibę oraz adres pośrednika. 3. Zamieszcza informację w dokumentacji, o której mowa w pkt 2 niezwłocznie po każdorazowym zbyciu żywności; 4. Przekazuje dokumentację, o której mowa w pkt 2 podmiotowi, którego żywność odbywał niezwłocznie po zakończeniu wystawy, festynu, targu lub kiermaszu.

Znakowanie żywności w rolniczym handlu detalicznym Żywność sprzedawana w ramach rolniczego handlu detalicznego musi spełniać wymagania w zakresie oznakowania, stosownie do przepisów określonych w: Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. W sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (. . . ), Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych.

Ogólne zasady znakowania Informacje na etykietach muszą być umieszczone w widocznym miejscu w sposób czytelny i nieusuwalny. Nie mogą być w żaden sposób ukryte, zasłonięte, pomniejszone czy przerwane innymi nadrukami. Podane informacje nie mogą wprowadzać w błąd co do właściwości i charakteru produktu, użytych składników, jego ilości w opakowaniu, trwałości, kraju lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania, itp. Nie można podawać informacji przypisujących produktom właściwości, których one nie posiadają, np. zapobiegania chorobom lub leczenia chorób.

Ogólne zasady znakowania czcionka Wysokość czcionki użyta na opakowaniach nie może być mniejsza niż 1, 2 mm. Wyjątkiem są bardzo małe opakowania, gdzie największa powierzchnia do umieszczenia informacji jest mniejsza niż 80 cm 2 – wtedy wysokość czcionki może wynosić 0, 9 mm.

Szczegółowe zasady znakowania Na etykietach produktów sprzedawanych w opakowaniach zamkniętych przed sprzedażą (słoiki, butelki, torebki, pudełka) powinny znaleźć się następujące informacje:

1. Nazwa żywności

2. Wykaz składników

Wykaz składników alergennych Wg II załącznika do Rozporządzenia 1169/2011 do składników alergennych wymagających wyróżnienia w oznakowaniu należą: 1. Zboża zawierające gluten, 2. Skorupiaki i produkty pochodne, 3. Jaja i produkty pochodne, 4. Ryby i produkty pochodne, 5. Orzeszki ziemne (arachidowe) i produkty pochodne, 6. Soja i produkty pochodne, 7. Mleko i produkty pochodne, 8. Orzechy, 9. Seler i produkty pochodne, 10. Gorczyca i produkty pochodne, 11. Nasiona sezamu i produkty pochodne, 12. Dwutlenek siarki, 13. Łubin i produkty pochodne, 14. Mięczaki i produkty pochodne.

3. Ilość netto

4. Data trwałości Załącznik X do rozporządzenia 1169/2011 Data minimalnej trwałości (należy spożyć do) Termin przydatności do spożycia (najlepiej spożyć przed)

5. Warunki przechowywania / warunki użycia

6. Imię, nazwisko oraz adres producenta

7. Alergeny „niezamierzone”

8. Numer partii produkcyjnej

Znakowanie wartością odżywczą Zgodnie z Rozporządzeniem 1169/2011 (zał. V): „żywność, w tym żywność wytwarzana ręcznie, dostarczana bezpośrednio przez wytwórcę małych ilości produktów konsumentowi finalnemu lub miejscowym placówkom handlu detalicznego bezpośrednio zaopatrującym konsumenta finalnego” może być zwolniona z obowiązku znakowania informacją o wartości odżywczej.

Produkty sprzedawane bez opakowań i pakowane na życzenie konsumenta W takim wypadku prezentacją informacji o danym środku spożywczym będzie wywieszka w miejscu jego sprzedaży lub inny nośnik dostępny dla konsumenta. Informacje, które muszą być podane do wiadomości konsumenta to: - nazwa środka spożywczego, - imię i nazwisko producenta, - wykaz składników.

Rolniczy Handel detaliczny - sprzedaż Sprzedaż może odbywać się wyłącznie w miejscach, w których produkty zostały wytworzone lub przeznaczonych do handlu. Od 1 stycznia 2019 r. możliwa jest sprzedaż do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego (np. sklepy detaliczne, stołówki, restauracje), pod warunkiem, że: Ø Zakłady te są zlokalizowane na obszarze województwa, w którym ma miejsce prowadzenia RHD lub na obszarach powiatów sąsiadujących z tym województwem, Ø Jest dokumentowane w sposób umożliwiający określenie zbywanej ilości.

Rolniczy Handel detaliczny - sprzedaż W miejscu sprzedaży żywności konsumentowi finalnemu umieszcza się w sposób czytelny i widoczny dla konsumenta: - napis „rolniczy handel detaliczny” - imię i nazwisko albo nazwę i siedzibę podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny, adres miejsca produkcji żywności Nie dotyczy miejsc zbywania żywności zlokalizowanych w zakładach prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego.

Dziękuję za uwagę