Rola i zadania pielgniarki w opiece nad dzieckiem

Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad dzieckiem z pourazowym krwawieniem wewnątrzczaszkowym Elżbieta Janiszewska Praca licencjacka UM w Łodzi

URAZ GŁOWY q Najczęstsza przyczyna pourazowej śmierci i kalectwa u dzieci q Stanowi 50 % wszystkich urazów q Jest przyczyną 25% zgonów urazowych q Wynikiem urazu jest: - uszkodzenie - niedokrwienie - niedotlenienie mózgu q Ciężkość urazu zależy od: - wieku pacjenta - siły urazu - czasu działania siły - obecności innych urazów

PRZYCZYNY URAZÓW GŁOWY U DZIECI Ø Wypadki komunikacyjne Ø Upadki - w poziomie lub z wysokości Ø Urazy na rowerze Ø Urazy sportowe Ø Pobicia Ø Zespół dziecka maltretowanego , , shaken baby syndrom”

URAZ PIERWOTNY OUN BEZPOŚREDNI URAZ TKANKI NERWOWEJ Urazy przenikające Urazy tępe: siła zewnętrzna działająca na powierzchnię czaszki zasada trzech zderzeń mechanizm „coup” „contre-coup” z odbicia

MECHANIZM „COUP” – „CONTRCOUP”

URAZ WTÓRNY OUN PRZYCZYNY POZACZASZKOWE Hipotensja Hipoksja Hiperkarbia Hiperglikemia Hipoglikemia PRZYCZYNY WEWNĄTRZCZASZKOWE Nadciśnienie wewnątrzczaszkowe Niskie ciśnienia przepływu mózgowego Wgłobienie mózgu Pourazowy skurcz naczyniowy

PODZIAŁ URAZÓW CZASZKOWOMÓZGOWYCH Uszkodzenie powłok czaszki Złamania linijne kości sklepienia czaszki (nie wymagają leczenia operacyjnego, towarzyszą ciężkim urazom głowy) Wstrząśnienie mózgu Stłuczenie mózgu Pourazowy obrzęk mózgu i obrzmienie mózgu Pourazowe krwawienie podpajęczynówkowe Krwawienia wewnątrzczaszkowe (nad i podtwardówkowe, śródmózgowe)

DIAGNOSTYKA – BADANIA OBRAZOWE q TK – pilnie przed upływem 2 -4 godzin od przyjęcia pacjenta q MR q RTG – wykluczenie złamań kości czaszki q USG – przezciemiączkowe

METODY LECZENIA DZIECI PO CIĘŻKIM URAZIE GŁOWY Ciągłe Monitorowanie Stanu Pacjenta Celem Podjęcia Decyzji o Rodzaju Leczenia (Intensywna Terapia, Nadzór i Pielęgnacja) LECZENIE ZACHOWAWCZE (P/OBRZĘKOWE I NEUROPROTEKCYJNE) LECZENIE OPERACYJNE § Kraniotomia § Kraniektomia odbarczająca § Drenaż dokomorowy

KRWAWIENIA WEWNĄTRZCZASZKOWE

KRWIAK NADTWARDÓWKOWY § Zbiornik krwi między oponą twardą i kością § Źródło krwawienia – tętnica oponowa środkowa § W TK – kształt dwuwypukłej soczewki jednolicie hiperdensyjnej § Ostry (podostry i przewlekły rzadko u dzieci)

KRWIAK PODTWARDÓWKOWY OSTRY PRZEWLEKŁY Przystąpienie do operacji usunięcia krwiaka podtwardówkowego po czasie powyżej 4 godzin 3 -krotnie zwiększa śmiertelność.

Ewakuacja krwiaka podtwardówkowego

KRWIAK ŚRÓDMÓZGOWY § Wynaczynienie krwi do miąższu tkanki mózgowej § W TK – wygląd plamistego obszaru o podwyższonej gęstości § Leczenie – kraniotomia, czasami kraniektomia odbarczająca

DZIAŁANIA PRZEDSZPITALNE Utrzymanie drożności dróg oddechowych – ABCDE, wraz ze stabilizacją kręgosłupa szyjnego (kołnierz Schanza) Zapobieganie niedotlenieniu mózgu (hipoksemii) Zapobieganie hipotensji (późny objaw wstrząsu u dzieci) Unikanie profilaktycznej hiperwentylacji Zapobieganie aspiracji Ocena stanu świadomości i reakcji ruchowej, zanotowanie wg GCS (intubacja na ≤ 8 pkt ) Ocena reakcji źrenic na światło, ich szerokości, ustawienia oraz ruchomości gałek ocznych Sedacja i analgezja (leki uspokajające i p/bólowe) Kontrola temperatury (unikanie hipertermii) Utrzymanie prawidłowej glikemii Profilaktyka p/drgawkowa

ROLA PIELĘGNIARKI RATUNKOWEJ Wstępna ocena ciężkości urazów i organizacja bezpiecznego transportu chorego do szpitala Samodzielne podejmowanie i wszczęcie technik monitorowania funkcji życiowych pacjenta Aktywne wykonywanie zadań ratunkowych w trakcie resuscytacji u dzieci i dorosłych Samodzielne wykonywanie zaawansowanych czynności medycznych tj. intubacja dotchawicza, defibrylacja w stanach nagłych (po odbyciu przeszkolenia) Wykonywanie dostępów donaczyniowych, zestawów infuzyjnych i przetaczanie płynów Zaopatrzenie ran jałowymi opatrunkami i doraźne unieruchomienie złamań Zapobieganie utraty ciepła – ogrzanie dziecka Wykrywanie wczesnych objawów powikłań pourazowych mózgu

ODDZIAŁY RATUNKOWE – ZADANIA PIELĘGNIARKI Przygotowanie oddziału Skuteczne i szybkie dokonanie wstępnej oceny stanu dziecka przyjętego z wypadku Zapewnienie bezpieczeństwa Sprawna resuscytacja Znajomość aparatury, stałe monitorowanie i analiza parametrów życiowych co 3 minuty Pobieranie wstępnych próbek krwi do badań Rejestrowanie nadchodzących wyników badań i ich odpowiednie przekazanie zespołowi Ocena i monitorowanie bólu oraz innych objawów w stanach ciężkich, zagrażających życiu dziecka

Podejmowanie decyzji o zastosowaniu przymusu bezpośredniego w sytuacjach zagrożenia Upewnienie się telefoniczne o gotowości przyjęcia pacjenta przez oddział wskazany do podjęcia leczenia ostatecznego Nie opóźnianie i bezpieczne przekazanie dziecka do oddziału Opieka nad rodziną i najbliższymi dziecka Zastosowanie procedury medycznej w przypadku dawców i biorców organów Postępowanie zgodnie z etyką zawodową i obowiązującym prawem

SZCZEGÓŁOWE DZIAŁANIA PIELĘGNIARSKIE Działania opiekuńcze Działania terapeutyczne Działania rehabilitacyjne Działania profilaktyczne Działania edukacyjne

PODSUMOWANIE Szybkość wdrożenia właściwego postępowania w opiece nad chorym pourazowym Kierowanie się kompleksowymi i wielokierunkowymi standardami postępowania w poszczególnych etapach pomocy medycznej Ciągłość monitorowania poszczególnych parametrów życiowych oraz wnikliwa obserwacja stanu klinicznego pacjenta Wiedza, wysokie kwalifikacje i umiejętności pielęgniarek wpływające na jakość terapii oraz upoważniające do podejmowania decyzji leczniczych w sytuacjach nagłych lub powikłaniach

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.