Rok liturgiczny to wspomnienie zbawczego misterium Jezusa Chrystusa

Rok liturgiczny to wspomnienie zbawczego misterium Jezusa Chrystusa w ciągu jednego roku kalendarzowego, rozpoczyna się w pierwszą niedzielę Adwentu, która przypada między 27 listopada a 3 grudnia. W trakcie jednego roku przekazywana jest cała historia zbawienia, opisana na kartach Biblii. Kolejno odsłaniane jest całe Misterium Chrystusa: oczekiwanie, zwiastowanie, nadejście, działalność, śmierć, zmartwychwstanie.

Słowo adwent pochodzi od łacińskiego "adventus" i oznacza przyjście. Dla chrześcijan oznacza radosny czas przygotowania na przyjście Pana, a więc przygotowanie do Bożego Narodzenia, gdy wspomina się pierwsze przyjście Syna Bożego na ziemię i oznacza radosne oczekiwanie na ponowne Jego przyjścia na ziemię. Adwent rozpoczyna kolejny rok liturgiczny i obejmuje 4 kolejne tygodnie począwszy od pierwszej niedzieli po uroczystości Chrystusa Króla, do pierwszych nieszporów Bożego Narodzenia.

Okres Narodzenia Pańskiego Zaczyna się on od I Nieszporów uroczystości Narodzenia Pańskiego (wieczorem 24 grudnia) i trwa do niedzieli Chrztu Pańskiego (niedzieli po Objawieniu Pańskim).

Wielki Post Trwa 40 dni i rozpoczyna się zawsze w Środę Popielcową. Jej data zależy od daty uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego. W Środę Popielcową kapłani na znak pokuty i umartwienia posypują nasze głowy popiołem. Do dobrego przeżycia tego czasu pomagają nam modlitwa, post i jałmużna. W niedziele Wielkiego Postu odprawiane są Gorzkie Żale, a w piątki - nabożeństwa Drogi Krzyżowej. W tym okresie w liturgii nie odmawia się hymnu "Chwała na wysokości Bogu", "Ciebie, Boże, chwalimy" oraz aklamacji "Alleluja".

ŚWIĘTE TRIDUUM PASCHALNE Rozpoczyna się ono od Mszy Wieczerzy Pańskiej, sprawowanej wieczorem w Wielki Czwartek, ma swoje centrum w liturgii Wigilii Paschalnej w Wielką Noc, a kończy II Nieszporami uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego.

Wielki Czwartek

Wielki Piątek

Wielka Sobota

Okres Wielkanocny Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego jest obchodem ruchomym. Wyznacza się ją na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca (która przypada około 21 marca). Stanowi ona I Niedzielę Wielkanocną. Przez kolejnych 8 dni trwa oktawa uroczystości Zmartwychwstania. Jej ostatnim dniem jest II Niedziela Wielkanocna, czyli Miłosierdzia Bożego.

Okres Zwykły w ciągu roku Oprócz okresów mających własny charakter w roku liturgicznym pozostaje 33 lub 34 tygodnie. W tym czasie obchodzi się misterium Chrystusa w jego pełni, zwłaszcza w niedziele. Okres Zwykły składa się z dwóch części: pierwsza rozpoczyna się w poniedziałek po święcie Chrztu Pańskiego i trwa do wtorku przed Środą Popielcową (obejmuje około 4 6 tygodni). Powtórnie Okres Zwykły zaczyna się w poniedziałek po uroczystości Zesłania Ducha Świętego i kończy przed I Nieszporami I Niedzieli Adwentu. W ostatnią niedzielę roku liturgicznego obchodzi się uroczystość Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata.

Święta nakazane • wszystkie niedziele w ciągu roku • 1 stycznia - uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi • 6 stycznia - uroczystość Objawienia Pańskiego • czwartek po uroczystości Najświętszej Trójcy uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa • 15 sierpnia - uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny • 1 listopada - uroczystość Wszystkich Świętych • 25 grudnia - uroczystość Narodzenia Pańskiego

Szaty i kolory liturgiczne ALBA z łac. albus - biały. Alba jest długą, białą szatą, sięgającą do kostek, z długimi rękawami. KOMŻA jest skróconą albą o szerokich rękawach. ORNAT - z łac. ornare - przyodziany, przyozdobiony. STUŁA to element stroju liturgicznego w kształcie wstęgi czy szarfy, lekko rozszerzona na końcach, uszyta z tej samej tkaniny, co ornat. Symbolizuje władzę i godność urzędu kapłańskiego.

W zależności od okresu liturgicznego używa się określonego koloru ornatu. Kolor biały symbolizuje czystość, niewinność, radość i światło oraz nastrój świąteczny. Szat liturgicznych koloru białego używa się: • w Oficjach i Mszach Okresu Wielkanocnego i Narodzenia Pańskiego, • w święta i wspomnienia Chrystusa Pana z wyjątkiem tych, które dotyczą Jego Męki, • w święta i wspomnienia Najświętszej Maryi Panny, • Świętych Aniołów, • Świętych - którzy nie byli męczennikami, • w uroczystość Wszystkich Świętych (1 listopada), • św. Jana Chrzciciela (24 czerwca), • w święta św. Jana Ewangelisty (27 grudnia), • Katedry św. Piotra (22 lutego) • Nawrócenia św. Pawła (25 stycznia). Kolor biały może zastępować wszystkie inne kolory.

Kolor czerwony jest znakiem krwi i męczeństwa, jak również ognistych języków, w postaci których Duch Świętych zstąpił na apostołów w Wieczerniku. Szat liturgicznych koloru czerwonego używa się: • w niedzielę Męki Pańskiej (Palmową), • w Wielki Piątek, • w niedzielę Zesłania Ducha Świętego, • w Mszach ku czci Męki Pańskiej, • w główne święta Apostołów i Ewangelistów • w dni Świętych Męczenników.

Kolor zielony symbolizuje nadzieję, młodość, sprawiedliwość oraz odrodzenie. Szat liturgicznych koloru zielonego używa się w niedziele i dni powszednie Okresu Zwykłego Kolor fioletowy wskazuje na oczekiwanie na spotkanie z Jezusem i na ducha pokuty. Symbolizuje on również żałobę oraz godność (np. strój biskupa czy prałata). Używany jest podczas Adwentu, w Wielkim Poście i w liturgii za zmarłych. Można używać go zamiast czarnego.

Kolor różowy podkreśla radość z bliskości Pana i przerwę w dyscyplinie pokutnej. Używany jedynie w trzecią niedzielę Adwentu (niedziela Gaudete) i czwartą niedzielę Wielkiego Postu (niedziela Laetare). Kolor niebieski używany jest w święta Maryjne.

Kolor czarny oznacza żałobę i pokutę. Może być używany we wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych (2 listopada) i podczas Mszy pogrzebowych dorosłych. Kolor złoty oznacza on charakter uroczystej liturgii. Używany w ważniejsze uroczystości. Oprac. M. Zgodzińska