Robotlar ve Robotik Robot Robot otonom veya nceden
Robotlar ve Robotik
Robot • Robot, otonom veya önceden programlanmış görevleri yerine getirebilen elektro-mekanik bir cihazdır. Güncel tanımı ile robotlar, elektronik ve mekanik birimlerden oluşan, algılama yeteneğine sahip olan ve programlanabilen cihazlardır. Başka bir tanımla robotlar, canlıların işlevlerini ve davranışlarını taklit edebilen, fiziksel yeteneklere ve yapay zekâya sahip, disiplinler arası öğeler içeren mühendislik ürünleridir.
Robot • Robotlar doğrudan bir operatörün kontrolünde çalışabildikleri gibi bağımsız olarak bir bilgisayar programının kontrolünde de çalışabilir. Robot deyince insan benzeri makineler akla gelse de robotların çok azı insana benzer.
Robot • Robot kelimesi, ilk defa Karel Čapek'in 1920 yılında yazdığı R. U. R. Rossum's Universal Robots adlı (ve Türkçeye Halid Fahri tarafından R. U. R. lemşümul Suni Adamlar Fabrikası adıyla çevrilip, Osmanlıca olarak 1927 yılında Devlet Matbaası tarafından da yayınlanan) eserinde yer almış ve daha sonra tüm dünyada kullanılmaya başlanmıştır. Karel Čapek'in R. U. R. adlı oyununda mekanik ve otonom, ama insanca duygulardan yoksun yaratıklar olarak kullanılan robot, daha sonra birçok bilimkurgu romanına konu olmuştur.
Asimov'un 3 Robot Yasası • Yasa 0: Bir robot, insanlığa zarar veremez veya hareketsiz kalarak insanlığın zarar görmesine izin veremez. (Bu yasa, sonradan "Sıfırıncı Yasa" olarak eklenmiştir. ) • Yasa 1: Bir robot, 0. yasa ile çelişmediği sürece, hiçbir şekilde insan türüne zarar veremez veya pasif kalmak suretiyle zarar görmesine izin veremez. • Yasa 2: Bir robot, 0. ve 1. kurallarla çelişmediği sürece, kendisine insanlar tarafından verilen komutlara itaat etmek zorundadır. • Yasa 3: Bir robot, 0. , 1. ve 2. kurallarla çelişmediği sürece, kendi varlığını korumak zorundadır.
5 Robotik Yasası • 2011 yılında, Büyük Britanya'nın Mühendislik ve Fizik Bilimleri Araştırma Konseyi (EPSRC) ve Sanat ve Beşeri Bilimler Araştırma Konseyi (AHRC), gerçek dünyada ortak olarak beş etik "tasarımcı, üretici ve kullanıcı için" bir dizi yayınladı.
5 Robotik Yasası • Robotlar yalnızca veya öncelikle insanları öldürmek veya zarar vermek üzere tasarlanmamalıdır. • İnsanlar, robotlar değil, sorumlu ajanlardır. Robotlar insan hedeflerine ulaşmak için tasarlanmış araçlardır. • Robotlar güvenlik ve emniyetlerini sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır. • Robotlar eserdir; duygusal bir tepki veya bağımlılık uyandırarak savunmasız kullanıcıları istismar edecek şekilde tasarlanmamalıdır. Bir robota insandan söylemek her zaman mümkün olmalıdır. • Bir robottan kimin yasal olarak sorumlu olduğunu bulmak her zaman mümkün olmalıdır.
Robotik • Robotlar, insanların yapmayı tercih etmediği veya boyut sınırlamaları nedeniyle yapamayacağı veya uzay veya denizin dibi gibi aşırı ortamlarda gerçekleşen tekrarlayan ve tehlikeli görevleri yerine getirirken insanların yerini almıştır. Robotların artan kullanımı ve toplumdaki rolleri hakkında endişeler vardır. Robotlar, artan sayıda işlevde işçilerin yerini aldıkları için artan teknolojik işsizlik nedeniyle suçlanmaktadır. • Askeri savaşta robotların kullanılması etik kaygıları artırır. Robot özerkliği ve potansiyel yansıma olasılıkları kurguda ele alınmıştır ve gelecekte gerçekçi bir endişe kaynağı olabilir.
Robotik • Birçok eski mitoloji ve çoğu modern din, Yunan tanrısı Hephaestus (Vulcan to the Rommans) tarafından inşa edilen mekanik hizmetçiler, Yahudi efsanesinin kil golemleri ve İskandinav efsanesinin kil devleri gibi yapay insanlar ve hayat bulmuş efsanevi Pygmalion heykeli. MÖ 400 dolaylarından beri Girit mitleri, adayı korsanlardan koruyan bronz bir adam olan Talos'u içerir.
Robotik • Tanrılardan ateşi çaldığı için Kafkas dağlarındaki bir kayalığa zincirlenmiş Prometheus'a işkence etmesi amacıyla Hephaistos tarafından bronzdan dökülen "Kafkasya Kartalı", • Hephaistos'un Kabeiroi diye adlandırılan iki oğlunun savaş arabalarını çekmeleri için imal ettiği 4 tunç "Kabeiroi Atı", • Hephaistos'un Delphi'deki Apollon tapınağı için altından döktüğü, şarkı söyleyen, sihirli kız korosu ("Keledon"lar), Hephaistos'un ev işlerinde kendisine yardımcı olmaları için altından döktüğü, hareket edebilen, güzel birer kadın görünümündeki bir çift heykel ("Kourai Khryseai"), • Hephaistos'un Kolkhis kralı Aeetes'e hediye olarak imal ettiği, ateş püsküren bir çift boğa şeklindeki bronz otomat ("Khalkotauroi"),
Robotik Hephaistos'un Girit kraliçesi Europa'ya düğün hediyesi olarak sunduğu, Girit adasını koruyan bronz dev "Talos", • Hephaistos'un Olympos tanrılarının şölenlerinde kullanılsın diye altın madeninden ürettiği, gerektiği takdirde kendi tekerlerini kendileri takabilen, 20 adet üç ayaklı servis sehpası ("Tripodes Khryseoi"), • Hephaistos'un kral Alkinous'un sarayını korusunlar diye ürettiği, biri altından, diğeri gümüşten 2 bekçi köpeği otomatı ("Khryseos" ve "Argyreos"), • Daidalos'un Girit kraliçesi Pasiphae için ürettiği, ahşaptan oyma, üzeri inek derisiyle kaplanmış mekanik inek. •
El Cezeri • Dünya bilim tarihi açısından bugünkü sibernetik ve robot biliminde çalışmalar yapan ilk bilim insanı olan Cezeri'nin yaptığı otomatik makineler günümüz mekanik ve sibernetik bilimlerinin temel taşlarını oluşturmaktadır. "Mekanik Hareketlerden Mühendislikte Faydalanmayı İçeren Kitap" (El Câmi-u’l Beyn’el İlmî ve El-Amelî’en Nâfi fî Sınâ'ati'l Hiyel, Arapça: ( ﺍ ﻟ ﺍ ﻱ ﻧﺎ ﺍ adlı eserinde ortaya koydu. 50'den fazla cihazın kullanım esaslarını, yararlanma olanaklarını çizimlerle gösterdiği bu kitapta Cezeri, tatbikata çevrilmeyen her teknik ilmin, doğru ile yanlış arasında kalacağını söyler. Bu kitabın özgün kopyası günümüze kadar ulaşamadıysa da, bilinen 15 kopyasından 10'u Avrupa'nın farklı müzelerinde, 5 tanesi Topkapı ve Süleymaniye kütüphanelerinde yer almaktadır.
El Cezeri • 13. yüzyıl Müslüman Bilim İnsanı İsmail el-Cizari birkaç otomatik cihaz yarattı. Hidroenerji ile tahrik edilen otomatik hareketli tavus kuşu inşa etti.
El Cezeri El-Jazari’nin suyla çalışan saati
El Cezeri Mark E. Rosheim, Müslüman mühendisler, özellikle el-Cezariler tarafından yapılan robot bilimindeki ilerlemeleri şöyle özetliyor: «Yunan tasarımlarından farklı olarak, bu Arap örnekleri sadece dramatik yanılsamaya değil, aynı zamanda insanın rahatı için çevreyi manipüle etmeye de ilgi duymuştur. Böylece, Arapların Yunanlıların çalışmalarını koruma, yayma ve inşa etmenin yanı sıra en büyük katkısı pratik uygulama kavramıydı. Yunan robot biliminde eksik olan anahtar unsur buydu. »
Da Vinci Rönesans İtalya'sında Leonardo da Vinci (1452– 1519), 1495 civarında bir insansı robot için planlar çizdi. 1950'lerde yeniden keşfedilen Da Vinci'nin defterleri, şimdi Leonardo'nun robotu olarak bilinen, oturabilen, sallayabilen mekanik bir şövalyenin detaylı çizimlerini içeriyordu. kollar ve başını ve çenesini hareket ettirin. Tasarım muhtemelen Vitruvius Adamında kaydedilen anatomik araştırmaya dayanıyordu. Onu inşa etmeye çalışıp çalışmadığı bilinmemektedir. Encyclopædia Britannica'ya göre Leonardo da Vinci, el. Jazari'nin klasik otomatlarından etkilenmiş olabilir.
De Vaucanson Fransa'da, 1738 ve 1739 arasında, Jacques de Vaucanson birkaç gerçek boyutlu otomat sergiledi: flüt çalar, pipo çalar ve ördek. Mekanik ördek kanatlarını çırpabilir, boynunu kaldırabilir ve yiyecekleri katılımcının elinden yutabilir ve gizli bir bölmede depolanan maddeyi atarak yiyeceklerini sindirme yanılsamasını verebilir.
Mekanik Türk, bir masa ve bir insan modelinden oluşan sahte bir mekanik satranç oyuncusu (otomat). 1769 yılında 6 ay kadar bir sürede yapılıp 1770'te ilk kez İmparatoriçe Maria Theresa için sergilendiğinden beri bu konu tartışılmıştır. Otomat Viyana'da İmparatoriçe Maria Theresa'nın hizmetinde çalışan mekanikçi Wolfgang von Kempelen tarafından yapılmıştır.
Günümüzde Robotlar
Günümüzde Robotlar
Günümüzde Robotlar
Günümüzde Robotlar
Turizmde Robotlar Bkz. Makaleler
- Slides: 23