RKETLERDE KLME VE BYME HAZIRLAYANLAR Mehmet Salih OKTAY

ŞİRKETLERDE KÜÇÜLME VE BÜYÜME HAZIRLAYANLAR Mehmet Salih OKTAY (şirketlerde büyüme ) Yusuf B. AYMAZ (şirketlerde küçülme) İLETİŞİM yusufaymaz 34@gmail. com http: //yusufbaymaz. wordpress. com

KÜÇÜLME NEDİR? • Küçülme işletme yönetiminin bilinçli olarak aldığı karalar ve uyguladığı stratejiler ile personel sayısını, maliyetlerini ve iş süreçlerini azaltmasıdır. • Küçülme örgütün sadece örgüt yapısını değil, aynı zamanda işletme faaliyetlerini de gözden geçirerek, temel kabiliyetlerinin dışında kalan faaliyetleri yerine getiren bölüm ve/veya birimleri kapatması, tüm süreçleri gözden geçirerek yeniden şekillendirmesi demektir. • Küçülme, mevcut organize yapıdan olması gereken organizasyon yapısına geçiş olarak da tanımlanabilir.

ÖRGÜTSEL KÜÇÜLMENİN AMAÇLARI ØMaliyetleri düşürmek ØKarar sürecini hızlandırmak Øİletişimde etkinliği hızlandırmak ØRekabet gücünü artırmak ØVerimliliği arttırmak ØTemel yeteneğe erişmek ØÇalışanları güçlendirmek ØKüresel rekabete daha kolay uyum sağlama ØÖzelleştirmeye hazırlamak

Etkin Ölçekte Küçültme Süreci 1 - Planlama aşaması Küçülme planı tüm ilgililerin gereksinimleri göz önüne alınarak yapılmalıdır. Planın yalnızca hissedarları memnun edecek şekilde yapıldığının hissedilmesi çalışanların motivasyon ve sadakatlerini kötü yönde etkileyecektir.

Planlama çalışmaları bilinçli çalışanlar ve işi çok iyi tanıyan yöneticiler tarafından yapılmalıdır. Plansız bir küçülme, işletme yönetiminin, çalışanların müşterilerin ve medyanın gözünde kötü bir izlenim bırakmasına hatta beceriksiz duruma düşmesine neden olabilir.

2 - Örgüt içi iletişimin sağlanması işletme çalışanlarına açık ve dürüst bir dille küçülmenin nedenleri ve sonuçları aktarılmalıdır. Yeni işletme vizyonu açık bir dille çalışanlara iletilmeli ve onların gereksinimlerine cevap verilmeye çalışıldığı anlatılmalıdır.

3 -Uygulama aşaması Çalışanlar ile sık iletişim kurulmalı, çalışanlar ihtiyaç duyduklarında yönetime ulaşabilmelidirler. Çalışanların işletmenin değişecek süreç ve yapılanmalarının planlanmasında fikirlerinin alınması, hem çalışanların işletmeye bağlılıklarını güçlendirmek hem de yönetimin göremeyeceği noktaları görebilmesinde faydalı olacaktır.

Küçülmenin şirketlere olumlu etkileri Ø İşçilik maliyetlerini düşürür. Ø Gereksiz yönetim kademelerini yok eder. ØMüşteri beklentilerine karşı daha duyarlı olunur. Ø İletişim etkinleşir. Ø Karar alma sürecinde kolaylaşma sağlanır. Ø Çalışanların daha fazla katılımı gerçekleşir. Ø Ürün geliştirme süreci hızlanır. Ø Şirket faaliyetlerinde akışkanlığı sağlar. Ø Örgütte etkinliği artırır.

Küçülmenin şirketlere olumsuz etkileri ØKalite de ve verimlilikte düşüş görülür. Øİşletmenin finansal problemi olduğu kanaatinin yayılması, hisse senedi değerlerinde düşüşe yol açar. ØÇalışanların iş yükü artar. Øİşletmeye bağlılık ve sadakat azaldığından işletme aleyhine açılan davalarda artış olur. ØTazminat giderleri artar ve bağlı oldukları sendikalarla ilişkiler bozulur.

Toyota 2001 krizinde işçi çıkarmadı Toyota otomotiv, Adapazarı fabrikasında Yılda 100. 000 kapasite ile kurduğu fabrikasını 2001 krizi döneminde yılda toplam 7000 araba üretmesine rağmen işçi çıkarmadı. Sürekli iyileştirme ve tasarrufa gitti. Yeni personel almadı. Haftanın belirli günleri üretim yaptı diğer günleri üretim hatlarını çalıştırmadı. Toyota yönetimi, çalışanları fabrikanın en önemli değeri olarak gördü. Bugün Toyota da çalışanlar, şirketi tüm otomotiv sektörü içerisinde liderliğe taşımak için sürekli iyileştirme yaklaşımı ile durmadan çalışıyor.

Bu çalışmalar sonucunda; Toyota otomotiv kapasitesini 160. 000 araç / yıl ‘ a çıkardı ve hedef 240. 000 araç. . . Bunu başarır mı bilinmez ama … Türkiye’deki Toyota otomotiv fabrikası, dünyadaki tüm Toyota fabrikaları içerisinde yıllardır yapılan denetimlerde, hemen, sıfır hata ile birinci oluyor. Bunda çalışanları ile birlikte hareket eden karşılıklı güvene dayalı insana değer veren yönetim anlayışının etkisi çok büyüktür.

Şirketlerin büyümesi Ø Zaman içerisinde işletmelerin dış çevrelerinde oluşabilecek değişimler, işletme yönetimlerinin bunlara uygun çözümler geliştirmesine neden olur. Øİşletmeler bu açıdan, mevcut sistemleriyle ilgili olarak ‘büyüme’ , ‘küçülme’ , ‘sona erdirme’ kararları verebilirler. ØBunların içerisinde önemli olanı büyüme şeklinde olanıdır.

Şirketlerin büyümesi İşletmeler statik değil dinamik yapılardır. Statik yapılar çevreye uyum sağlayamazken dinamik yapılar çevreye uyum sağlarlar.

Şirketlerde büyüme nedenleri ØEtkinliğini arttırarak kar elde etmesi ØOptimum büyüklüğe ulaşma ØYeni teknoloji ve bilgileri elde etme ØDeğişen Pazar koşullarına daha iyi uyum sağlama ØBüyüklüğün sağlayacağı ekonomik olanak ve tasarruflardan yararlanma

Ø Rekabet gücünü arttırma ve üstün duruma geçme Ø Aranan, tercih edilen ve güvenilen bir işletme olma Ø Bölgesel plandan ulusal, ulusal plandan da uluslar arası plana faaliyetlerini yayma

Şirketlerin büyüme şekilleri İşletmelerin büyümesinde dış çevre koşulları önemlidir. Çevrede olup bitenleri de iyi değerlendirmek gerekir. Çevredeki olumlu gelişmeler mevsimlik mi, yoksa uzun dönemli mi, buna göre karar vermek gerekir. Örneğin mevsimsel ise uzun dönemli yatırım ve büyüme adımları atılarak işbirliğine gitmek doğru olmayacaktır. İşletmelerin çevre koşulları ve dönemsellik özellikleri dikkate alınarak iki tür büyümeden söz edilebilir. İç büyüme ve dış büyüme olarak inceleyeceğiz.

İç Büyüme Bu tür büyüme, mevcut faaliyetlerin genişletilmesi yoluyla gerçekleştirilir. İşletmeler kendi kaynaklarına dayanarak iç büyümeye giderler. Yeni finansman kaynaklarına ihtiyaç duyulur. Büyümede borçlanma, oto finansman veya yeni sermaye bulma yöntemlerinden biri veya birkaçı uygulanır. Yeterli kaynak bulunduğunda işletme, üretim kapasitesini arttırarak pazar faaliyetlerini genişletir veya yeni pazar arayışına girer.

Dış büyüme Bir işletmeye başka bir işletmenin alınması veya işletmenin başka işletme ile birleşmesi şeklinde olan büyümedir. Bu durumda ani bir büyüme söz konusudur. 2004 yılından itibaren Aria ile Aycell birleşerek Avea olarak faaliyetlerini sürdürmesi ve giderek müşteri potansiyelini arttırması örneği verilebilir.

Bizi sabırla dinlediğiniz için teşekkürler.