Richtlijn Diagnostiek en Behandeling van Sucidaal Gedrag Prof

Richtlijn Diagnostiek en Behandeling van Suïcidaal Gedrag Prof dr Bert van Hemert Leids Universitair Medisch Centrum Voorzitter werkgroep MDR DBSG

Kerngroep Focusgroep verpleegkundigen § § § 11 verpleegkundigen Bert van Hemert Geurt vd Glind Ad Kerkhof Jos de Keijzer Bas Verwey Werkgroep § § § § Kees van Boven Ko Hummelen Marieke de Groot Peter Lucassen Jan Meerdink Veldboom Martin Steendam Barbara Stringer Lia Verlinde Patiëntvertegenwoordiging § Yvonne vd Venstichting § Stichting Ex 6 § Stichting 113 online Klankbordgroep § 45 vertegenwoordigers § 16 beroepsverenigingen Handouts - www. psychiatrieweb. nl/presentaties. html

Suïcidaal gedrag in de praktijk Crisisdienst Haagstreek 2003 -2011 • 5. 000 meldingen per jaar • 1. 400 (30%) suïcidegedachten • 450 (9%) suïcidepogingen • 1 suïcides (2 per 10. 000 contacten) 725. 000 inwoners Den Haag, Rijswijk, Leidschendam. Voorburg – Wassenaar – Zoetermeer

Evidence based of practice based? • Lage incidentie van suïcide • Suïcide ≠ pogingen ≠ gedachten • Onderzoek in handelende omgeving 3. 000 gedachten 1. 000 pogingen(1) 100 pogingen(2) 10 suïcides Per 100. 000 inwoners

The population attributable fraction for mental disorder ranged from 47– 74%

Waarom is de richtlijn belangrijk? Ø Praktische handreiking voor zorgprofessionals Ø Goede zorg voor mensen op kwetsbare momenten Ø Zorgvuldig handelen Ø Preventie van suïcide

Preventie van suïcide Kwaliteit van de samenleving Werkgelegenheid; gezondheidszorg Veiligheid in de bevolking Toegang tot middelen; OGGZ Organisatie van de zorg Kwaliteitsdocument ketenzorg Inhoud van de zorg Richtlijn diagnostiek en behandeling

www. suiciderichtlijn. nl

Doelstelling Op basis van de best beschikbare evidentie opstellen van een toegankelijke richtlijn met concrete aanbevelingen voor het hanteren van suïcidaal gedrag door zorgprofessionals “Suicidal behaviour” - Gedachten - Gedragingen - Uitspraken - Pogingen Zorgprofessionals - Artsen - Psychologen - Verpleegkundigen - Psychotherapeuten

Inhoud DELEN (pp 254) 1. 2. 3. 4. Algemeen Diagnostiek Behandeling Na een overlijden BIJLAGEN (pp 171) B 4. B 5. B 6. Onderzoek en indicatiestelling Gezondheidszorgwetgeving Implementatie SAMENVATTING (pp 29) http: //www. ggzrichtlijnen. nl

Algemeen • • Contact Veiligheid Betrek naasten Continuïteit van zorg

Diagnostiek en behandeling A) Onderzoek Risicotaxatie Prognose!? B) Diagnose C) Indicatiestelling Behandeling

A) Onderzoek van suïcidaal gedrag Contact maken Suïcidale toestand Stress en kwetsbaarheid * Structuurdiagnose * Prognose Indicatiestelling & Behandelplan Betrek de naasten

Suïcidale toestand • Het draait om het verhaal CASE-interview (Shea, 1998)

Stressoren en kwetsbaarheid Kwetsbaar Stressoren Entrapment Kwetsbaarheid • Geslacht • Familiair/genetisch • Biochemisch • Persoonlijkheid • Maatschappelijk • Steunsysteem • Levensovertuiging Suïcidaal gedrag Stressoren • Psychiatrische aandoeningen • Psychologische factoren • Levensgebeurtenissen

B) Structuur diagnose • Het draait om het verhaal • Suïcidale toestand • Stress- en kwetsbaarheidsfactoren • Etiologisch overwegingen

C) Indicatiestelling en behandeling Eerste interventies • Directe veiligheid Behandeling • Gericht op suïcidaal gedrag • Gericht op stress- en kwetsbaarheidsfactoren • Verpleegkundige interventies

Indicatiestelling Na een suïcidepoging … • en psychose • en hoog letaal / weloverwogen • en voorzorgsmaatregelen • en gepland, intentioneel • en distress / spijt nog te leven • en man > 45 jr • en weinig sociale steun • en impulsief, geagiteerd, wil niets • en acute organische stoornis Overweeg opname Bij voorkeur opname

Indicatiestelling Suicidale ideatie … • • • Overweeg naar huis en hoog letaal plan Bij voorkeur opname en sterke intentie en psychose Overweeg opname en ernstige psychiatrische stoornis en ernstige pogingen in voorgeschiedenis en somatische ziekte die bijdraagt en ambulant niet coöperatief en toezicht, onderzoek of diagnostiek en zwak steunsysteem

Indicatiestelling Suicidale ideatie … Overweeg naar huis • • • Bij voorkeur naar huis en reactie op een gebeurtenis en weinig letaal plan en stabiel steunsysteem en coöperatief in behandeling en geen voorgeschiedenis, coöperatief in behandeling en stabiel steunsysteem Geen poging of ideatie … • maar uit onderzoek, voorgeschiedenis, of van anderen zijn er aanwijzingen voor een verhoogd risico Overweeg opname

Take home A) Onderzoek I. Suïcidale toestand II. Kwetsbaarheidsfactoren III. Stressoren B) Diagnose Structuurdiagnose Betrek de naasten C) Indicatiestelling Behandeling • Eerste interventies • Verdere behandeling

Handouts - www. psychiatrieweb. nl/presentaties. html

Gestandaardiseerde incidentie van zelfdodingen per 100. 000 in de periode 1970 - 2011 20. 0 18. 0 16. 0 14. 0 12. 0 10. 0 8. 0 6. 0 4. 0 2. 0 Mannen Totaal Vrouwen 09 20 06 20 03 20 00 20 97 19 94 19 91 19 88 19 85 19 82 19 79 19 76 19 73 19 19 70 0. 0

Gestandaardiseerde incidentie van zelfdodingen per 100. 000 in de periode 2001 - 2011 20. 0 18. 0 16. 0 14. 0 12. 0 10. 0 8. 0 6. 0 4. 0 2. 0 Mannen Linear(Mannen) Totaal Linear(Totaal) 10 20 07 20 04 20 20 01 0. 0 Vrouwen Linear(Vrouwen)