rgtsel Etik rgtsel etik i etiinin rgtsel boyutta
• • • Örgütsel Etik Örgütsel etik, iş etiğinin örgütsel boyutta uygulanmasıdır. Örgütlerde orta karar alma sürecine ve faaliyetlerin yerine getirilmesi sürecine temel etik ilkeleri yansıtılması olarak da tanımlanabilir. Başka bir tanımda, örgütün içinden ve dışından kaynaklanan sorunların çözümünde belirli kurallar getiren örgütsel davranış kültürünün toplamı olarak ifade edilmektedir. Ayrıca, örgütsel etiğl ekonomik faaliyetleri yürütürken, dürüstlük, güven, saygı, adaletli davranma ilke edinmek ve topluma destek olacak şekilde hareket etmek şeklinde davranı kuramı ile ilişkilendiren tanımlar da bulunmaktadır.
• Örgütsel etiğin günümüzde önemli bir konu haline gelmesinin altında yata nedenler şöyle sıralanabilir: • işletmelerin uzun yıllar kar ve rasyonelliği ön planda tutarak, temel etik ilkelerini ihmal etmeleri, • iyi bir işin iyi bir ahlak ile özdeş olduğunun farkına varılması, • Mükemmellik ve kaliteye ulaşma ile ilişkili olduğunun anlaşılması, • Rekabetin şiddetinin artması ve niteliğinin değişmesine bağlı olarak toplumsal güvenin zedelenmesi, • Güven ve iş yaşamındaki değerlerdeki bozulmanın, sonuçlarının ortay çıkmaya başlaması.
• Örgütleme faaliyeti, "Kısıtlı maddi ve insan kaynaklarını, en iyi şekilde nasıl birleştirir ve kullanırsak örgütsel hedeflerimize ulaşabiliriz? " sorusunun cevabını verir. Örgütleme, örgütsel yetki ve iletişim ağının kurulmasıyla ilgilidir. • Örgüt belirlenen amaçları başarmak için iki ya da daha fazla kişinin eşgüdümleşmiş biçimde çalıştıkları yapıdır. Örgütlerin etkili olabilmesi için ellerinde bulundurdukları insan kaynakları, fiziksel etmenler ve işlevlerini eşgüdümlenmiş bir biçimde bir araya getirmeleri gerekir. Bu bir araya getirme sürecine örgütlenme denir.
• Örgütlerde etik dışı davranışları tanımlayan etik normlar olduğu gibi, bireylerin de birtakım kişisel etik değerlere sahip olması, etik davranışın kaynağı konusunda farklı görüşlere temel olmuştur. Bununla birlikte örgütsel etikle ilgili teorik ve ampi rik çalışmalar, bireysel ve çevresel faktörlerin her ikisinin de, etiksel davranışa etkisini kabul eder.
• Örgütsel etik (organizational ethics), yasal bir çerçevede işgörenlerde aynı tür davranışların yerleştirilmesini sağlayan, örgütün topluma' karşı yerine ge tirmeyi üstlendiği hizmetleri gerçekleştirirken, bazı toplumsal sorumluluklarını da üstlenmesini ve yanlış yollara sapmamasını sağlayan ilkeler dizisidir. Örgütlerde, özellikle iletişim sorunlarından kaynaklanan çeşitli etik dışı davranışlar ortaya çıkabilir. Gerek örgüt içi, gerekse de örgüt dışı etik davranışların temelinde çıkar sağlama öne çıkmakta, bu durum ise, örgütlere toplumsal açıdan önemli zararlar verdiği gibi, işletme içinde çatışma lara ve strese sebep olabilmektedir. Örgütlerde etik dışı davra nış biçimleri, dört başlık şeklinde incelenebilir: İşgörenler, yöneticilerin denetimi dışında kalarak çeşitli sahtekarlıklar yapabilirler. Zimmet, ve hırsızlık, bu duruma örnek oluşturur.
• İkinci davranış biçimi, bilinçli olabileceği gibi bilinçsiz de gerçekleşebi lir. işine gereken ölçüde kendini vermeme, başkalarının yanlışlarına, istismarlarına göz yumma gibi. • Üçüncü davranış biçimi, yöneticilerin işletme çıkarları doğrultusunda başvurdukları çeşitli faaliyetleri, girişimleri içerir. İş yaptırtmak için rüşvet verilmesi, rakiplerle anlaşılarak fiyat belirlenmesi, arz kısıtlamalarına gidilmesi gibi. • Dördüncü davranış biçimi, işletme çıkarları için sürekli ve bilinçli olarak etik sınırların (kimi zaman yasal) dışına çıkmaktır. Sağlığa ve güvenliğe aykırı üretim ve pazarlama, örgüte fayda sağlama için dedikodu çıkarma, spekülasyon yapma vb. gibi.
Kaynak • Meryem Kozak Hatice Nergis Turizmde Etik Detay Yayıncılık • Çeşitli makaleler
- Slides: 7