rgtn tasarm ve yaps rgt tasarm Yneticilerin rgtn

Örgütün tasarımı ve yapısı • Örgüt tasarımı • Yöneticilerin örgütün yapısını oluşturma ve değiştirme sürecidir. • İşte uzmanlaşma • Birbirinden ayrı ve kendine özgü özellikleri olan her işin başka bir kişi tarafından yapılmasıdır. Bütün işi bir kişinin yapmasının tam tersidir. 5– 1

Uzmanlaşma ne ölçüde yararlıdır? 5– 2

Örgütsel yapıda kontrol • Emir-komuta zinciri • Her kişinin sadece bir üstüne rapor verdiği ve sadece bir kişiden emir aldığı ilişkisel ağ. • Denetim alanı • Bir yöneticinin etkin bir şekilde yönetebileceği ast sayısı. 5– 3

Örgütsel Yapı • Yetki • Yönetim pozisyonundaki kişinin emir verme ve yerine getirilmesini talep etme hakkı • Güç • Bir bireyin alınan kararları etkileyebilmesi • Sorumluluk • Faaliyetlerle ilgili yerine getirilmesi gereken yükümlülük. 5– 4

Hat – kurmay yetkisi • Hat Yetkisi • Operasyon birimlerindeki kişileri yönetme, direktif verme ve kontrol etme yetkisidir. • Kurmay yetki • Örgüt politikalarıyla ilgili olarak belli ölçüde yetkiye sahiptir ama operasyon konusunda söz söyleme yetkileri yoktur. Sadece kendi birimlerindeki faaliyetlerle ilgili yetkileri vardır. Bütün destek birimlerinin yetkisi kurmay yetkidir. 5– 5

Emir-Komuta Zinciri Copyright © 2004 Prentice Hall, Inc. All rights reserved. 5– 6

Hat yetkisi – Kurmay Yetkisi 5– 7

Yetki ve Güç

Yetki ve güç

Merkezileşme - Merkezkaç Yönetim • Merkezileşme • Kararların yukarıda mı alındığı yoksa ilgili birimlere dağıtıldığı konusuyla ilgilidir. Bütün kararlar üst yönetimde alınıyorsa merkizeleşme yüksektir. • Merkezkaç yönetim • Alt birimleri ve grupları ilgilendiren kararların ilgili ortamlarda alınmasıdır. Üst yönetim bu konuda karar alma yetkisini kendilerine bırakmıştır.

Bölümleştirme Türleri Fonksiyonel Ürün Temelli Müşteri Temelli Coğrafik Süreç

Bölümleştirme • Fonksiyonel • Temel işletme fonksiyonları çerçevesinde • Ürün temelli • Faaliyet ve üretim grupları temelinde • Müşteri temelli • Müşteri grupları temelinde genç, yaşlı, yetişken • Coğrafi temelli • Coğrafi bölgeler temelinde örgütlenme • Süreç temelli • İş veya müşteri akışına göre örgütlenme yapılması

Mekanik ve Organik Örgütler • Mekanik örgütler • Bürokratiktir; yüksek derecede uzmanlaşma vardır, resmiyet vardır, kararlar merkezileşmiştir • Organik örgütler • Esnek ve informel yönetim (adhocracy); düşük uzmanlaşma, düşük hiyerarşi, • Düşük resmileşme ve merkezileşme 5– 13

Mekanik ve Organik Örgütler • • • Katı hiyerarşik kurallar Sabit görevler Pek çok kural Resmi haberleşme Merkezi karar verme Uzun ve dik yapılar • • • İşbirliği ve dayanışma Görevlerin dağıtımında esneklik Çok az kural Informal haberleşme Kararların ilgili yetkililere dağıtılması Yatay örgüt yapıları

Teknoloji ve Yapı • Birim üretim • Üretim birim ve küçük partiler halindedir. • Kitle halinde üretim • Yoğun ve büyük partiler halinde üretim yapılıyor • Süreç yönetimi • Üretim sürekli süreç halinde gelişiyor.

Örgüt Yapısı Uygulamaları • Basit yapılar • Uzmanlaşma ve formelleşme düşüktür ama merkezileşme yüksektir. • Fonksiyonel yapılar • Meslek temelinde faaliyetler gruplanır ve fonksiyonel yapılar oluşturulur. • Bölümsel yapılar • Kendi içinde kendine yeterli olan birimlerin oluşturulması

Fonksiyonel Yapı

Bölümsel Yapılar 5– 18

Diğer örgütsel yapılar • Matris yapılar • Ürün temelli örgüt yapıları ile fonksiyonel yapıların birbiriyle ilişkilendirilmesi. • Takım temelli yapılar • Çalışma grupları ve takımlarından oluşan örgütler • Sınırları olmayan örgütler • Geleneksel yapılarda olmayan sınırları belirlenmemiş örgütler

Matris Yapı