rgt Yaps Nedir Bir rgt yaps i grevlerinin
Örgüt Yapısı Nedir? Bir örgüt yapısı iş görevlerinin biçimsel olarak nasıl bölüneceğini, sınıflanacağını ve koordine edileceğini tanımlar. Yöneticiler kendi örgütlerinin yapısını tasarlarken altı temel unsuru dikkate almalıdırlar. . .
İşin Özelliği Biçimselleşme Bölümlendirme ÖRGÜT YAPISI UNSURLARI Emir Komuta Zinciri Merkezileşme ve Merkezileşmeme Denetim Alanı
Örgüt Yapısı: Görevlerinin biçimsel olarak bölünmesi, gruplandırılması ve koordine edilmesi için bir yoldur. İşte Uzmanlaşma: Bir örgütteki görevlerin farklı işlerde alt birimlerine ayrılma derecesidir.
Bölümlendirme: Bir örgütteki işlerin birlikte gruplandırılmasının temelidir. Emir Komuta Zinciri: Yetkinin kesintisiz bir hattıdır, örgütün en düşük kademesinden en tepesine kadar, kimin kime rapor vereceğini açıklar. Yetki: Bir yönetsel pozisyonda emir vermek ve emirlerine itaat edilmesini beklemekten oluşan doğal haklardır. Komuta Birliği: Bir astın doğrudan sorumlu olduğu bir yöneticiye bağlı olması gerektiği fikridir.
Yaygın Örgüt Biçimleri Şimdi daha yaygın olan örgüt biçimlerinin üç tanesine yöneliyoruz: Basit Yapı Bürokrasi Matriks
Basit Yapı: Bölümlendirme düzeyi düşük, denetim alanı geniş, yetki tek bir kişide merkezileşmiş ve biçimselleşme düzeyi düşük bir örgüt olarak karakterize edilir. Bürokrasi: Görevlerin fonksiyonel departmanlarda gruplanması, kural ve düzenlemelerde yüksek düzeyde biçimsellik olması, merkezi yetki, sıkı denetim alanı, karar vermenin emir komuta zincirini izlemesi özellikleriyle yüksek düzeyde rutin operasyonel görevlere ulaşılan bir örgüttür. Matriks Yapı: Fonksiyonel ve ürün bölümlendirmelerini bir arada bulunduran ve ikili yetki hattı oluşturan bir örgüt yapısı yaratılmasıdır.
Yeni Örgüt Biçimleri Birçok kuruluştaki üst düzey yönetici, firmalarının daha etkin rekabet edebilmesine yardımcı olabilecek yeni yapısal alternatifler geliştirmek için çalışıyorlar. Bu çabaların birçoğu hiyerarşi katmanının azalması ve örgüt sınırlarının daha fazla açılması ile sonuçlanmıştır. Bu bölümde, iki yapısal dizaynı açıklayacağız: sanal örgüt ve sınırsız örgüt.
Sanal Örgüt • Temel işletme fonksiyonlarını dış kaynaklı alımla gerçekleştiren bir küçük çekirdek örgüt yapısıdır. Sınırsız Örgüt • Denetim alanı sınırsız, kumanda birliği yok olmuş, yetkilendirilmiş ekiplerle departmanlar yer değiştirmiş bir örgüt yapısıdır.
KÜÇÜLME İletişim: Çalışanlar küçülmeyi eski çalışanlarla tartışmak için çaba sarfederken, şirketin onları dikkate aldıklarını hissederek, gelirleri konusunda daha az üzülürler. Katılım: Çalışanlar süreçlere ne kadar çok katılırlarsa o kadar az şikâyet edeceklerdir. Bazı şirketlerde yapılan gönüllü erken emeklilik programları ya da ilişik kesme programları gerilim yaratmaksızın yalınlaşma sürecinin başarılmasına katkı sağlayabilir. Yardım: Genişletilmiş sağlık hizmetlerinden yararlanma, iş aramaya yardımcı olma, çalışanları dikkate alma ve katkılarını ödüllendirme yapılabilir. Şirketler çalışanları bu sürece dâhil ederlerse ve işten ayrılmaları daha dikkatli yaparlarsa, daha hızlı, etkili ve verimli olarak, kendileri yalınlaşabilirler.
Örgüt Yapıları Neden Farklıdır? Şimdiye kadar yüksek düzeyde bürokratikleşmiş örgütlerden, şekilsiz, sınırsız örgütlere kadar olan örgüt tasarımlarını tanımladık. Aynı zamanda bu ikisinin arasında yer alan diğer örgüt tasarımları tartışıldı. Tablo 15 -7 tartıştığımız her iki uçta yer alan örgütlenme modellerini özetlemektedir. Bu modellerden biri mekanik model olarak adlandırılmaktadır. Bu model genel anlamda yüksek düzeyde standartlaştırılmış iş süreçleri, yüksek düzeyde biçimselleşme ve yüksek düzeyde yönetsel hiyerarşi ile genel anlamda bürokrasi ile benzerlik gösterir. Diğer bir uçta ise sınırsız örgütlere benzeyen organik model yer almaktadır. Bu model basık, karar almada düşük düzeyde formel süreçler, çoklu karar alıcı ve esnek uygulamaları içermektedir.
MEKANİK MODEL Bu yapı, geniş bölümlendirme, yüksek düzeyde biçimselleşme, sınırlı bilgi ağı ve merkezileşme ile karakterize edilir. Ör: üretim hattı kullanan fabrikalar; devlet bankaları ORGANİK MODEL Katılımcı karar almaya güvenen, kapsamlı bir bilgi ağına sahip, düşük biçimselleşme düzeyine sahip, çapraz hiyerarşik ve çapraz fonksiyonlu takımları kullanan düz bir yapıdır. Ör: terzi dükkanları; akademik araştırma grupları
Yenilik Stratejisi: Yeni ürün ve hizmetlerin tanıtımını vurgulayan bir stratejidir. Maliyet Minimizasyon Stratejisi: Gereksiz yenilikler ve pazarlama harcamalarından kaçınan, sıkı maliyet kontrolünü vurgulayan bir stratejidir. Teknoloji: Bir örgütte girdileri çıktıya dönüştürmede kullanılan yoldur. Çevre: Bir örgütün dışındaki, örgütün performansını etkileme potansiyeline sahip kurumlar veya güçlerdir.
Örgüt Tasarımı ve Çalışan Davranışları Bu bölümde örgüt yapısının örgütün üyeleri üzerindeki etkilerini açıklamaya çalışacağız. Bu etkiler ne olabilir? Ör: bürokrasi ya da matriks yapılarda? . .
- Slides: 23