RGT VE EVRES RAQF QASIMOV EVRENN TANIMLANMASI BR
ÖRGÜT VE ÇEVRESİ RAQİF QASIMOV
ÇEVRENİN TANIMLANMASI BİR ÖRGÜTÜN ÇEVRESİ, ÖRGÜTÜN PERFORMANSIN ETKİLEYEN İÇ VE DIŞ FAKTÖRLERİN TOPLAMINDAN OLUŞUR.
İşletmenin Dış Çevresi Genel/Makro çevre Politik çevre Yasal çevre Ekonomik çevre Teknolojik çevre Sosyokültürel çevre Demografik çevre Uluslararası çevre Sektör/İş çevresi Rakipler Tedarikçiler İkame ürünler Müşteriler Tüketiciler İşletmenin İç Çevresi Çalışanlar Kurum Kültürü Yönetim yapı ve sistemleri Davranış, ilişkiler ve dinamikler © 2004 S. K. Mirze
Politik Tüketiciler Rakipler Uluslararası Yasal Çalışanlar Kurum Kültürü Yönetim Yapısı Sistemler Davranış, İlişkiler, Dinamikler Demografik İşletme İçi Çevre Tedarikçiler Ekonomik Müşteriler Sektörel çevre Sosyokültürel Genel Çevre Teknolojik
Dış Çevre: Genel/Makro Çevre ve Endüstri/İş Çevresi Genel/Makro Çevre Ekonomi ji Te Hu k lo o kn Tedarikçiler uk İkameler İşletme Rakipler So sy al Alıcılar Muhtemel Rakipler Ya pı si Sektör/İş Çevresi a Siy
Çevresel Belirsizlik • Değişen faktörlerin sayısı • Faktörlerin değişme hızı Yüksek Belirsizlik Y Değişme Hızı D Düşük Belirsizlik D Faktör Sayısı Y
Genel Çevresel Unsurların Konumlandırılması Y Ekonomik Teknolojik Politik Değişim Hızı Uluslararası Yasal Sosyokültürel Demografik D D Faktör Sayısı Y
Genel Çevre Analizi Örgütün dış çevresinde yer alan faktörlerin incelenmesinde geliştirilen analiz yöntemlerinden bir tanesi PEST (Politik, Ekonomik, Sosyal, Teknolojik) analizidir. POLİTİK ÇEVRE YASAL ÇEVRE EKONOMİK ÇEVRE SOSYO KÜLTÜREL ÇEVRE DEMOGRAFİK ÇEVRE TEKNOLOJİK ÇEVRE ULUSLAR ARASI ÇEVRE
POLİTİK ÇEVRE “ İŞLETMENİN FAALİYETTE BULUNDUĞU ÜLKEDE, MERKEZİ VE YEREL RESMİ MAKAMLARIN VE BUNLARIN BAĞLI KURULUŞLARININ SİYASİ OTORİTESİNİ SAĞLADIĞI VE KULLANDIĞI ORTAM”
REJİMLER İKTİDAR-MUHALEFET İLİŞKİLERİ GÜÇ DENGELERİ POLİTİK İSTİKRAR POLİTİK SAYGINLIK İŞ HAYATINA MÜDAHALE ÖZELLİŞTİRME EĞİLİMLERİ …. vb.
YASAL ÇEVRE “POLİTİK ÇEVRE UNSURLARININ SOMUT KURALLAR HALİNE DÖNÜŞMÜŞ ŞEKLİ” KAMU HUKUKU CEZA HUKUKU İDARE HUKUK VB. ÖZEL HUKUK MEDENİ HUKUK TİCARET HUKUKU BORÇLAR HUKUKU VB.
EKONOMİK ÇEVRE MAL ve HİZMETLERİN sınırlı kaynaklarla üretildiği, tüketildiği Kaynakların, Mal ve hizmetlerin, Gelirin bölüşüldüğü ortam.
Ekonomik çevre unsurları: GSMH enflasyon verimlilik oranları işsizlik ödemeler dengesi faiz oranları vergi oranları müşterilerin gelir, borçlanma, harcama göstergeleri Ekonomik konjoktör devreleri Kriz dönemi Canlanma dönemi Refah dönemi Gerileme dönemi
SOSYO KÜLTÜREL ÇEVRE İnsanların değer yargılarını, Tutum ve davranışlarını, Kültürel alışkanlıklarını, Yaşam biçimlerini oluşturan ve etkileyen unsurların bulunduğu çevre.
DEMOGRAFİK ÇEVRE Nüfusun yapısı Özellikleri, Trendleri
TEKNOLOJİK ÇEVRE Yeni ürünler Süreçler Yeni yaşam biçimleri. . Bankacılık. . İletişim Gen teknolojisi. . fırsat / tehdit ? İş hayatı. . rekabet avantajı Teknolojik gelişme. . Diğer çevresel unsurlarda değişim …
ULUSLAR ARASI ÇEVRE Ülke dışındaki fırsat ve tehditleri barındıran politik, yasal, ekonomik ve sektörel olaylar ve oyuncuları kapsar. Savaş olasılıkları Ülkeler arası birleşme / ayrılmalar Serbest ticaret bölgeleri Gümrük birliği antlaşmaları Ortak Pazar antlaşmaları Globalleşme eğilimleri Ambargolar ve kotalar
SEKTÖR/İŞ ÇEVRESİ ANALİZİ “işletmenin girdilerini temin ettiği, üretim faaliyetinde bulunarak ürettiği mal ve hizmetleri müşterilerine sattığı ve benzer mal üreten rakipleri ile mücadele ettiği çevredir”
Sektör/İş çevre analizi 1. Ana Pazar İncelemesi Pazarın yapısı; firma sayısı, rekabet durumu, pazara giriş zorluk derecesi Pazarın sınırları; ürün yapısının özelliği, coğrafi konum … misyonda yer alır. Pazarın gelişme hızı ve Pazar hayat evresi;
2. Rekabet Analizi (5 Güç Faktörü) a. b. c. d. e. Olası rakiplerin tehdidi İkame ürünlerin tehdidi Tedarikçilerin gücü Müşterilerin gücü Rakipler arası rekabetin şiddeti
3. Rakip Firma Analizi Esas rakip (rakipler). . Coca cola – Pepsi , Kodak-Fuji , Nike – Adidas, Ülker– Eti, İçim Süt – Pınar Süt … Misyonları, amaçları Vizyonları Stratejileri Yetenekleri
5 güç faktörüne göre cazip sektör Sektöre yeni firma girişlerinin zor olduğu İkame sektörlerin önemli alternatif olmadığı Tedarikçilerin ve Müşterilerin pazarlık gücünün düşük olduğu Rakipler arası rekabetin şiddetli olmadığı sektörlerdir.
Örnek: Freşa’nın Yakın Çevresi İkame Ürünler ·Kolalar ·Ayran ·Su ·Sodalar ·Meyve suları Rakipler Akmina Anatolia Potansiyel Rakipler Sabancı Ülker Coca Cola Pepsi Sodacılar İç Çevre Endüstri Çevresi Freşa Alıcılar Bireyler Toptancılar Zincir mağazalar Bayiler Tedarikçiler Meyve aroması Şişe cam Metal kapak Etiket Ambalaj
İŞLETME ……… DIŞ ÇEVRE REAKTİF / UYUMCUL YAKLAŞIM (İŞLETME ……… DIŞ ÇEVREYE UYUM) PROAKTİF / DÜZENLEYİCİ YAKLAŞIM GERÇEK DIŞ ÇEVRE ALGILANAN DIŞ ÇEVRE
İÇ ÇEVRE Örgütün iç çevresinin analizi ile üstünlüklerin ve zayıflıkların belirlenmesi mümkün olur. Etkin strateji oluşturmak için yönetici örgütü tanımak zorundadır. İç çevre faktörleri örgütün bünyesinde yer alan ve örgütün performansını yakından etkileyen güçlerdir. İç çevre analizinin yapılması ile örgütün hem güçlendirilmesi gereken yönleri, hem de öz yetkinlikleri (rakiplerine karşı üstün olduğu alanlar) belirlenir.
Örnek İç Çevre Faktörleri Örgütsel Faktörler İK Faktörleri Pazarla ma Faktörle ri Üretim Faktörleri Finansal Faktörler İletişim ağı Çalışma Pazar Fabrika Finansal Örgütsel ilişkileri segmenti faaliyet durum yapı İnsan Üretim şeması AR Karlılık Hedefler Kaynakları str. -GE Faaliyetler Başarılar temini Eğitim Fiyatlama Teknoloji Yatırım Politika, programları str. Hammadd fırsatları kurallar Teşvik Tutundur e alımı Yönetim sistemi ma str. Stok yeteneği İşgücü devri Dağıtım kontrolü ve str. Taşeron devamsızlık kullanımı
DIŞ ÇEVRE ANALİZİNDE YARARLANILAN TEKNİKLER Varsayım / tahmin Sayısal olmayan – kalitatif Sayısal Yaratıcı tahmin teknikleri Senaryo Planlaması FÜTZ (SWOT) ANALİZİ
SWOT ANALİZİ S : Strength Organizasyonun güçlü/üstün olduğu yönlerinin tespit edilmesi demektir. W : Weakness Organizasyonun güçsüz/zayıf olduğu yönlerinin tespit edilmesi demektir. O : Opportunity Organizasyonun sahip olduğu fırsatları ifade etmektedir. T : Threat Organizasyonun karşıya bulunduğu tehdit ve tehlikeleri ifade etmektedir.
Rekabet Üstünlüğü FIRSATLAR ÜSTÜNLÜKLER TEHDİTLER ZAYIFLIKLAR Faaliyetlerin Terki…
DIŞ ÇEVRE VE PAZAR DIŞ ÇEVRE FI RS AT LA R STRATEJİK KARARLAR R E TL TE İ D H
DIŞ ÇEVRE ÜS TÜ NL ÜK LE R İŞLETMENİN KAYNAKLARI STRATEJİK KARARLAR ZA YI FL IK LA R
YARARLI OLMASI DİLEĞİYLE…. .
- Slides: 32