RETMN BREYSELLETRLMES Snf leyiinin Dzenlenmesi Snf leyiinin Dzenlenmesi
ÖĞRETİMİN BİREYSELLEŞTİRİLMESİ (Sınıf İşleyişinin Düzenlenmesi)
Sınıf İşleyişinin Düzenlenmesi Bir okul gününde sınıfınızdaki tüm çocuklar için neler yapacağınızı, hangi etkinlikleri, nerede gerçekleştireceğinizi, bu etkinlikler sırasında çocuklardan neler bekleyeceğinizi belirlemeniz ve bunları günün başında çocuklara açıklamanız, onların etkinliklere katılımını kolaylaştıracaktır,
Günlük etkinlikler içinde özel gereksinimli çocuklar için geliştirebileceğimiz ve yapabileceğimiz gereken uyarlamalar nelerdir? Bir okul günü içinde yer alan etkinlikler; o o o Okula geliş ve okuldan ayrılış, Serbest oyun etkinlikleri, Grup etkinlikleri, Masa başı ve sanat etkinlikleri, Beslenme saati, Müzik ve ritim etkinlikleri şeklinde sıralanabilir.
Okula Geliş ve Okuldan Ayrılış Okula yeni başlayan çocuklar için öğretmenlerin; qÇocuğu sınıfın/okulun kapısında karşılaması q. Aile selamlaşması, qÇocuk ile selamlaşmanız, qÇocuğun anne-babasından vedalaşarak ayrılması q. Tüm bu davranışlarda tu tarlı davranması gerekir.
Aileden ayrılma ve sınıfa katılmaya uyum sağlama sürecini tamamlayan özel gereksinimli çocuklar için bu süreç, öğrenme fırsatı olarak düşünülmeli ve öğrenme için aşağıdaki fırsatları değerlendirebilirsiniz.
Okula/Sınıfa Gelişte Sağlayacağınız Öğrenme Fırsatları Ø Aile selamlaşma Ø Çocuk ile selamlasın Ø Çocuğa giyinme-soyunma becerileri için yardım edin ve eşyalarını koyması gereken askı ve dolap gösterin Ø Çocuğu serbest oyun alanına geçmesi için teşvik edin
Okuldan/Sınıftan Ayrılırken Sağlayacağınız öğrenme Fırsatları Eğer çocuk sınıftan diğer çocuklarla birlikte ayrılmıyorsa, anne ya da babası ta rafından alınıyorsa; v Çocuğa anne-babasının geliş saati olduğunu hatırlatın. v Materyalleri toplaması için yardım edin. v Eve götüreceği etkinlikleri hatırlatın. v Arkadaşları ile vedalaşması için teşvik edin. Bir sonraki gün yapacağı etkinlikle ilgili ipucu verin. Ya da bir sonraki gün sevdiği bir yiyecek yenilecekse hatırlatın. "Yarın çikolatalı puding yiyeceğiz. " gibi.
Eğer çocuklar sınıftan hep birlikte ayrılıyorlarsa; Ø İçinde özel gereksinimli çocuğun da bulunduğu vedalaşma grubu düzenleyin. O gün yapılan çalışmaları özetleyin ve ço cuklara yaptıkları olumlu davranışları hatırlatın. Ø Çocuklara çalışmalarını tamamlamalarını, materyalleri toplama larını ve eve götürecekleri etkinlikleri hatırlatın. Ø Çocuklardan birbirleriyle vedalaşmalarını isteyin. Ø Bütün bunları yaparken özel gereksinimli çocuğun daha çok zamana gereksi nimi olacağını göz önünde bulundurun ve acele etmeyin.
Serbest Oyun Etkinlikleri Özel gereksinimli öğrencilerin serbest oyun etkinliklerinde güçlük ya şamalarının nedenlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: o o o Sınırlı oyun becerilerine sahip olmama, Oyuncaklarla nasıl oynayacağını bilememe, Kısa dikkat süresine sahip olma, Oyunu başlatmada güçlüğe sahip olma, Serbest etkinlik saatindeki gürültüye karşı aşırı duyarlılık gösterme, Arkadaş edinememe, Arkadaşlarla ilişkiyi sürdürememe.
Serbest oyun etkinliklerinde öğretmenlerin dikkate alması gereken noktalar; o Çocuğa oyuncaklarla nasıl oynayacağı öğretilmeli o Başlangıçta çocukla bire-bir oyun oynanabilir. o Gürültüye duyarlılık ile baş etmesi için aşamalı bir yol izlenebilir. o Materyal seçimine özen gösterilmeli. o Oyun ve oyuncakların çocuğun gelişim düzeyine uygun olmasına özen göste rilmeli. o Serbest oyun etkinlikleri, BEP‘ te yer alan hedefleri gerçekleştirmek için değerli eğitsel fırsatlar olarak görülmeli
Grup Etkinlikleri Grup etkinlikleri başlan gıçta özel gereksinimli çocukların grup kurallarını izlemelerinde, dikkatlerini grup etkinliği süresince sürdürmelerinde, öğretmen tarafından verilen yönergeleri akranlarıyla birlikte anlama ve izlemelerinde güçlükle karşılaştıkları etkinliklerdir. Bu nedenle bu etkinlikler, çocukların bu güçlüklerinin üstesinden gelip, kazanım elde etmeleri yönünde desenlenmelidir
Masa Başı ve Sanat Etkinlikleri Masa başı etkinlikleri ince motor, bir işe başlama-sürdürme-sonlandırma, nedensonuç ilişkisi kurma, dil ve kavram becerileri gibi becerilerin desteklenmesinde oldukça etkili olan etkinliklerdir.
Özel gereksinimli çocuğun eğitiminde masa başı etkinliklerini etkili bir biçimde kul lanabilmeniz için; , * Öncelikle çocuğun BEP hedefleri doğrultusunda gereksinimlerinin neler oldu ğunu belirlemelisiniz. * Ardından bu hedefleri gerçekleştirebilmek için çocuğun ne tür materyal ve fi ziksel çevre uyarlamalarına gereksinim duyduğunu belirlemelisiniz. * Ele aldığınız becerinin çocuk tarafından nasıl gerçekleştirileceğini gösteren be ceri basamaklarını oluşturmalısınız.
Etkinlikleri çocuğu bir sonraki aşamaya geçirecek biçimde seçmeli ve etkinlik seçiminde belli bir sıra izlemelisiniz,
Beslenme Saati Beslenme özellikle yemekten hoşlanan çocukları olumlu yönde güdüleyen bir etkinliktir. Beslenme saatini farklı becerileri geliştirmek için değerlendirebilirsiniz.
Kendi başına yemek yeme becerisi: Beslenme saati sınıfınızdaki özel gereksinimli ço cuğun çatal-kaşık-bıçak kullanarak yeme becerisini kazanmasında kullanacağı nız doğal öğrenme ortamıdır.
Günlük yaşam becerileri: Beslenme saati, çatal-kaşık-bıçak-bardak kullanma becerileri ile birlikte; * Masa hazırlama, * Sürahi, şişe ya da karton kutudan su/meyve suyu doldurma, * Şişe yada karton kutu açma, * Peçete kullanma, * Masa toplama ve temizleme, * Tabakları ve diğer çöpleri temizleme gibi günlük yaşam becerilerinin geliştiril mesinde kullanılabilir.
Öğretmenler, beslenme saatinde kaynaştırma öğrencilerine; * Yemek sırasını bekleme, * Teşekkür etme, * Tuz, su, peçete gibi masada bulunan nesneleri isteme, * Yemek yeme kurallarını öğrenme gibi sosyal becerilerinin öğretimini gerçekleştirebilir.
İletişim becerileri: Çocukları yemek seçimi, çatal-kaşık-tuz isteme, ekmek-peçete gibi diğer yemeğe ilişkin nesneleri isimlendirme, yediği yemeğin lezzeti/özellik leri (sıcak-soğuk-tatlıekşi-tuzlu gibi) hakkında konuşma için teşvik etmek iletişim becerilerini destekleyici etkinlikleridir.
Müzik Etkinlikleri Müzik etkinlikleri öğrenme için doğal fırsatlar sağlayan etkinlikleridir. Bu öğrenme fırsatları; o Akranları ile birlikte oyun oynama becerisini geliştirme, o Çok hareketli çocukların hareketlerini kabul edilir yollarla ifade etme, o Çok yavaş hareket eden çocukları daha aktif hale getirme, o Dikkatini belli hareketler ve ritimle sürdürme, o Müzik eşliğinde dil gelişimini destekleme, o Müzik ve ritimle beden farkındalığını geliştirme.
Öğrenci Gruplarının Oluşturulması Gruplar, çocukların öğrenme yeteneklerine, öğrenme hızlarına, öğrenme biçimlerine göre benzer ya da farklı özellikteki çocukları bir araya getirerek (homojen ya da heterojen grup) oluşturulacağı gibi, sınıf içinde kullanılan öğrenme yöntemine (işbirliğine dayalı öğrenme grubu gibi) göre de oluşturulabilir. Ayrıca öğretim yaparken sınıftaki çocukları büyük grup ve küçük grup şeklinde ayırarak öğretim yaparak öğretim sürecini çocukların özelliklerine göre uyarlayabilirsiniz.
Büyük Grup Öğretimi, sınıftaki çocukların hepsinin, aynı hedefleri gerçekleştirmesi için yapılan öğretimdir. Tüm grubun sınıf öğretmeni ile çalışmaya devam etmesi ve sınıfın daha kolay kontrol edilmesi mümkündür. Özel gereksinimli çocuğu, sınıftaki çocuklardan ayırmadan öğretiminin gerçekleştirilmesidir.
Küçük grup öğretimi, Küçük gruplar aynı beceri düzeyinde olan çocuklardan oluşacağı gibi farklı beceri düzeyinde olan çocuklardan da oluşabilir. Küçük grup öğretiminde çocuk sayısı iki ile altı arasındadır.
Aynı beceri düzeyinde olan çocuklardan oluşan küçük grup öğretimi Daha fazla desteğe ve tekrara gereksinim duyan çocuklar belirlenir. Bu çocuklar her zaman özel gereksinimli çocuklardan oluşmaz. Çeşitli nedenlerle (hastalık, devamsızlık gibi) sınıfın geneliyle aynı hızda öğrenemeyen çocuklarla da küçük grup oluşturulabilir. Öğretmen, güçlüğü olan bu çocuklarla gereksinim duydukları alana ilişkin çalışmalar yaparken, diğer çocuklar öğretmen tarafından verilen görevi yaparlar.
Farklı beceri düzeylerinden oluşan küçük grup öğretimi Bir beceriyi ya da bilgiyi kavramada daha fazla desteğe gereksinim duyan çocuk ile o konuda değişik düzeylerde başarılı olan 5 -6 çocukla bir grup oluşturmanız aracılığıyla gerçekleştirilir. Farklı beceri düzeylerindeki çocuklardan oluşan küçük grup yönteminin üstünlüğü. bir becerinin daha ileri basamaklarında olan çocukların, özel gereksinimli öğrencilere model olmalarıdır. Ayrıca bu tür bir gruplama ile çocuklar birbirlerini desteleyecek ve böylece siz de zamanı daha etkili kullanma fırsatı yakalamış olacaksınız.
Bireysel öğretim, özel gereksinimli çocukla bireysel olarak gerçekleştirilen öğretimdir. Bireysel öğretim gerçekleştirilirken dikkat edilmesi gereken nokta, bu eğitimin düzenli ve sistemli bir biçimde uygulanması, etkilerinin gözden geçirilmesi, öğrenciye bireysel etkinlikler verilmesi ve bu çalışmaların evde de desteklenmes gerekmektedir.
Kaynakça KARGIN, T. , (2013) «Okul Öncesinde Kaynaştırma: Okul Öncesinde Öğretimin Bireyselleştirilmesi ve Öğretimsel Uyarlamalar» (Editör: SUCUOĞLU, B. , BAKKALOĞLU, H. ) Ankara, KÖK Yayıncılık
- Slides: 27