RETM MATERYALLER TASARIM LKELER 24 1 2022 1

ÖĞRETİM MATERYALLERİ TASARIM İLKELERİ 24. 1. 2022 1

TASARIM Anlamlı sıralama için bilinçli şekilde harcanan çabadır. Herhangi bir öğretim materyalinde kullanılan her türlü yazı, resim, grafik, hareket ve renk öğrenme üzerinde etkilidir. 24. 1. 2022 2

Materyallerin Özellikleri Tasarım ilkeleri kurallar dizini değildir. Bir şey DOĞRU tasarlanmazsa sadece yenilik olarak ilgi çeker, zaman içinde etkisi ve çekiciliği azalır. Zaman ve emek kaybına neden olur. 24. 1. 2022 3

Öğretim süreci • Öğrencilerin geçmiş bilgi ve deneyimlerinin belirlenmesiyle başlar. • Yeni bilgilerle bağlantı kurularak sürer. • Soyut kavramlardan somut davranış değişikliğine dönüşerek sona erer. 24. 1. 2022 4

Doğru tasarlanmış öğretim materyali • Öğrenmeye yön verici, kolaylaştırıcı, araştırmaya yönlendirici, öğrenme süresini kısaltıcı olmalıdır. • Öğrencilerde estetik duygusunu geliştirmelidir. • Materyalde kullanılan her türlü unsur ne çok büyük, ne de çok küçük olmamalıdır. 24. 1. 2022 5

Doğru tasarlanmış öğretim materyali • Bir bütünlük içinde olmalı, ne bir şey eklenebilmeli, ne de çıkartılabilmelidir. • Objelerin yerleşiminden renklere kadar en küçük detay dikkate alınarak hazırlanmalıdır 24. 1. 2022 6

TASARIM İLKELERİ 1 - YAPISAL / BİÇİMSEL elemanların kullanım ilkeleri 2 -YERLEŞİM elemanlarının kullanım ilkeleri 24. 1. 2022 7

1 -Yapısal/Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri: BOŞLUK ÇİZGİ ŞEKİL/FORM DOKU RENK 24. 1. 2022 8

Boşluk Sağ alt köşeye yerleştirmeliyiz. İlk olarak görülen boşluk ve dokulardır. Belirlenmiş bir çerçeve içinde kullanım alanı dışında kalan yerlerdir. 24. 1. 2022 9

Araştırmalar sabit bir resim üzerinde gözün en fazla algıladığı bölümün Vurgulamak istediğimiz yazı , resim gibi unsurları sol üst köşeye, %41 ile sol köşe, En az algıladığı Ayrıntıları, detaylarıda sağ alt köşeye yerleştirmeliyiz. 24. 1. 2022 bölümün %14 ile sağ alt köşe olduğunu göstermiştir. 10

Çizgi Doğru , dairesel veya bunların karışımı şeklindedir. Algılama üzerinde etkilidir. Hareketi ve yönü belirleyici etki yaratırlar. 24. 1. 2022 11

• Yatay çizgiler objelerin genişliğini, • Dikey çizgiler objelerin yüksekliğini , • Eğik çigiler ise dengesizlik etkisi yaratırlar. 24. 1. 2022 12

Arka planda yatay çizgilerin kullanıldığı bir çizimin ön planına dikey çizgiler yerleştirilirse dikkat çeker. Fotoğraf, grafik. şekil vb. Unsurların yerleşiminde bu özelliklerden yararlanmak gerekir. 24. 1. 2022 13

Kontras/ Zıtlık Çevresindekilerle zıtlık oluşturan bir tasarım elemanı da dikkat çeker. Konunun can alıcı bölümünü zıtlık yaratarak vermeliyiz. 24. 1. 2022 14

Şekil- form Şekil: Bir yüzey üzerinde yaratılan iki boyutlu biçimlerdir. Form: Bu biçimlerin birbirine göre yerleşimidir. Öğretim materyallerinin etkili olabilmesi için gözün bir şekilden diğerine rahatlıkla kayabildiği formda hazırlanması gerekir. Arasında büyük boşluk bırakılırsa göz zorluk çekeceğinden görsel etki azalır. 24. 1. 2022 15

Doku: Malzemelerin özelliğine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Düz, pürüzlü, mat, parlak, saydam ve renkli malzemeler olabilir. ÖRN: Asetat , renkli karton ve kağıtları verebiliriz. doku 24. 1. 2022 doku 16

Renk Materyalde anahtar rol oynar 1 - Doğal renkler görüntünün gerçekliğini arttırır. 2 - Benzerlik ve farklılıkların ortaya konmasını sağlar. 24. 1. 2022 17

3 -Önemli noktalar ve bilgiler üzerine dikkati toplar. 4 -Coşku, durgunluk, tek düzelik ve canlılık gibi duyguların algılanmasını sağlar. Psikoloji üzerinde etkilidir. 24. 1. 2022 18

MATERYAL ÜZERİNDE RENKLERİN KULLANIMI En kısa dalga boyu mor, En uzun dalga boyu kırmızı renktir. Diğer renklerin dalga boyu bu iki renk arasında değişkenlik gösterir. Göz en fazla kırmızı, en az mor rengi algılar. 24. 1. 2022 19

Dikkat çekilecek noktalar: KIRMIZI, TURUNCU gibi SICAK renklerle gösterilmelidir. GÖKYÜZÜ ve DENi. Z renkleri soğuktur. Dikkat çekmeseler de RAHATLATIP dinlendiren etki YARATIRLAR. Derinlik etkisi için arka plan rengi olarak KULLANILMALIDIR. 24. 1. 2022 20

Cinsiyetlerde farklılık gösterir. Erkekler üzerinde mavi, yeşil, bordo ve canlı tonları, 24. 1. 2022 21

Bayanlar üzerinde pembe, sarı, mavi ve pastel tonları kullanılması etkili olur. 24. 1. 2022 22

Etnik özellikler Mesela Bozkır bölgesinde yaşayanlarda yeşil ve mavi gibi renkler, ormanlık bölgelerde yaşayanlarda sıcak renkler etkilidir. istenilmeyen etki yaratacağından bir arada kullanılmamalıdır. 24. 1. 2022 23

Renklerle objeler olduğundan daha büyük veya daha küçük görülebilir. Dikkat çekici renk daha büyük, kontrast yaratıldığında ise daha küçük görülür. 24. 1. 2022 24

Ön plandaki renklerin arka plan ile kontrast oluşturması gerekir. Dikkati çeker. 24. 1. 2022 25

Aynı materyal üzerinde üçten fazla renk kullanılmamalıdır. Gözün renk seçimini zorlaştırır. Algılamayı etkiler. 24. 1. 2022 26

Monotonluktan kaçınılmalıdır. Bir ünitede farklı konulara geçişte veya bölümlerin anlaşılmasında renk değişikliği algılamaya yardımcı olur. 24. 1. 2022 27

MATERYAL TASARIMINDA HARFLER • Dekoratif amaçlı süslü yazı yerine düz yazı biçimleri daha kolay algılanır. • Küçük harflerle yazılan yazılar kolay okunur. ÜÇ KELİMEYİ GEÇMEYEN kısa başlık yazılarında BÜYÜK HARF kullanılabilir. 24. 1. 2022 28

• Harflerin rengi arka plan ile kontras oluşturmalı hatta altı çizilerek vurgulanabilmelidir. • Büyüklüğüde okunabilirliği için önemlidir. • Genel kural • Her bir 3, 5 m’ lik görüş mesafesi için harflerin yüksekliği görüntüde 3, 7 cm artmalıdır. 24. 1. 2022 29

• Harflerin arası, göz kararı ile, sıkışık görülmeyecek şekilde kullanılmalı, • Düz harflerin aralığı daha fazla, • Yuvarlak harflerin ki daha az olmalıdır. 24. 1. 2022 30

• Satırlarda aynı şekilde ayarlanmalı. Çok yakın satırlar bulanıklık Çok uzak satırlar kopukluk yaratır. Satır araları küçük harf yüksekliğinin yarısı kadar alınabilir. 24. 1. 2022 31

BİR TASARIMDA YERLEŞİM ELEMANLARININ KULLANIM İLKELERİ 24. 1. 2022 32

Oran-Ölçek Objelerin büyüklüğünün doğru algılaması için tanıdık bir başka obje ile ölçeklendirilmesi gerekir. Özellikle slayt çekimlerindeki dağ, göl, vadi gibi şekillerin büyüklüğü bilinen ağaç, araba, insan gibi objelerle birlikte materyale yerleştirilmesi gerekir. 24. 1. 2022 33

Denge Objenin göz tarafından algılanan ağırlığıdır. Materyal üzerinde denge, yatay ve dikey eksenin her iki tarafına objeler eşit dağıtılarak oluşturulur. 24. 1. 2022 34

Bütünlük Her görsel unsur bir mesaj iletmek için yerleştirilmelidir. Yararı olmayan hiçbir yazı, şekil, resim vb. unsur bulunmamalıdır. Şekillerin çok kalabalık olması istenen etkiyi engeller. Algılamayı zorlaştırır. 24. 1. 2022 35

RİTİM Gözün bir objeden diğerine rahatlıkla kayabilmesidir. Birb irinden kop uk ye rleştirilmiş ta sarım elaman ları a rasında bağl antı zor kurulur. Algılama istenen şekilde olmaz. 24. 1. 2022 36

VURGU Öğretim materyalinin can alıcı noktasıdır. Dikkat çekilecek nokta en ilgi çekici nokta olarak tasarlanıp en önemli unsurlar oraya yerleştirilebilir. 24. 1. 2022 37

AHENK Kompozisyonun bütünüyle bağlantılıdır. Parçalar bir araya gelince ortaya çıkan bütünlük duygusudur. Bütünü oluşturan parçaların birbirine olan ilişkisiyle ortaya çıkan uyumdur. 24. 1. 2022 38

Öğretim materyalleri iyi tasarlandığı ve istenen şekilde kullanıldığında öğrenmeyi yönlendirici , kolaylaştırıcı etki yaratırlar. 24. 1. 2022 39