Republika Srbija Ministarstvo ivotne sredine i prostornog planiranja

Republika Srbija Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja Harmonizacija nacionalnih propisa u oblasti životne sredine i obaveze Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja u procesu evropskih integracija – stanje i perspektive Prof Ivica Radović, državni sekretar Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja RS

Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) USKLAĐIVANJE PROPISA, PRIMENA PRAVA I PRAVILA KONKURENCIJE Član 77. Standardizacija, metrologija, akreditacija i ocena usaglašenosti “Srbija će preduzeti neophodne mere kako bi postepeno postigla usklađenost sa tehničkim propisima Zajednice i evropskom standardizacijom, metrologijom, akreditacijom i procedurama ocene usaglašenosti”.

Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) POLITIKE SARADNJE Član 111. Životna sredinа “Strane će razvijati i jačati saradnju u oblasti životne sredine sa ključnim zadatkom zaustаvljanja dalje degradacije i poboljšаnjа postojećeg stanjа u oblasti životne sredine u cilju ostvarivanja održivog razvoja. Strane će naročito uspostaviti sarаdnju u cilju jačanja administrativnih struktura i postupaka rаdi obezbeđenja strаteškog planiranja u oblasti životne sredine, a saradnju između relevantnih aktera usredićе na usklađivanje propisa Republike Srbije sa pravnim tekovinama Zajednice. Saradnja bi se tаkođe mogla usrediti na razvoj strategija za znаčajno smanjenje lokalnog, regionalnog i prekograničnog zagađenja voda i vazduha, zа uspostavljаnje sistema zа efikаsnu, čistu, održivu i obnovljivu proizvodnju i upotrebu energije i za procenu uticaja i stratešku procenu uticaja na životnu sredinu. Posebna pažnja biće posvećena implementaciji Kjoto protokola. “

POLITIKE SARADNJE Član 98. Ribarstvo “Strane će ispitati mogućnost određivanja područja od zajedničkog interesa u oblasti ribarstva. U okviru saradnje uzeće se u obzir prioritetne oblasti u vezi sa pravnim tekovinama Zajednice u oblasti ribarstva, uključujući poštovanje međunarodnih obaveza koje se tiču pravila međunarodnih i regionalnih organizacija za ribarstvo o upravljanju i očuvanju ribljih resursa”.

Politika zaštite životne sredine i investicije u sektor zaštite životne sredine Proces EU integracija – 3 ključna elementa Ø Harmonizacija propisa Ø Izgradnja administrativnih kapaciteta institucija u oblasti zaštite životne sredine Ø Finansijski resursi / ekonomski instrumenti

Nacionalni program za integraciju Republike Srbije u EU (NPI) Cilj je strateško planiranje procesa pristupanja Srbije EU koje je zasnovano na tri principa: • Efikasnost – NPI je sveobuhvatni dokument koji objedinjuje sva dokumenta i akcione planove neophodne za proces evropskih integracija (AP za Evropsko partnerstvo, AP za jačanje administrativnih kapaciteta, AP za implementaciju SSP) • Evolutivnost – izrada NPI je provera, ali i osnova za pripremu sledeće faze - sticanje statusa kandidata (on je osnova za izradu upitnika) a kasnije i za pregovore o članstvu (koji se odvijaju u istim okvirima kao i NPI) • Odgovornost – NPI jasno definiše obaveze svih aktera u procesu pristupanja EU

Nacionalni program za integraciju Republike Srbije u EU (NPI) - Dokument sadrži prikaz obaveza, po poglavljima pregovora (35), koje je potrebno realizovati u kratkoročnom (2007 -2009), odnosno u srednjoročnom periodu (2010 -2012). - Obaveze se odnose na zakonodavne aktivnosti (implementacija i prenošenje propisa EU u domaće zakonodavstvo), jačanje institucionalnih i administrativnih kapaciteta i iskazivanje finansijskih potreba (zapošljavanje, aktivnosti, jačanje institucionalnih i administrativnih kapaciteta).

Nacionalni program za integraciju Republike Srbije u EU (NPI) - Nadležnost Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja: v Poglavlje 3. 1. Sloboda kretanja roba (građevinski proizvodi) v Poglavlje 3. 27. Životna sredina (vodeća institucija podgrupe 27. za izradu poglavlja Životna sredina) v Poglavlje 3. 13. Ribarstvo v Poglavlje 3. 15. Energetika (jonizujuća zračenja) v Poglavlje 3. 28. Zdravstvena zaštita i zaštita potrošača (nejonizujuća zračenja)

Nacionalni program za integraciju Republike Srbije u EU (NPI) Poglavlje 3. 1. Sloboda kretanja roba - Nadležnost Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja: Građevinski proizvodi: - Uputstvo 89/106/EEZ o usklađivanju zakona, uredbi i administrativnih odredbi država članica koje se odnose na građevinske proizvode (59 Odluka -amandmani) - Zakon o građevinskim proizvodima - Tehnički propisi

Nacionalni program za integraciju Republike Srbije u EU (NPI) Poglavlje 3. 27. Životna sredina Ø Ø Ø Horizontalno zakonodavstvo Kvalitet vazduha i klimatske promene Upravljanje otpadom Zaštita i upravljanje vodama Zaštita prirode Kontrola industrijskog zagađenja i upravljanje rizikom GMO Hemikalije Zaštita od buke Šumarstvo Civilna zaštita

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Strateška dokumenta Kratkoročni prioriteti: - Strategija održivog razvoja Republike Srbije; - Nacionalni program zaštite životne sredine - usklađen sa osnovnim principima Šestog akcionog programa EZ za životnu sredinu (The Sixth Community Environment Action Programme); Srednjoročni prioriteti: - Strategija održivog korišćenja prirodnih resursa i dobara u skladu sa Okvirnom strategijom održivog korišćenja prirodnih resursa EU.

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Horizontalno zakonodavstvo - Uputstvo 2003/4/EZ (Environmental Information Directive) o pristupu informacijama iz oblasti zaštite životne sredine; - Uputstvo 91/692/EEZ o standardizovanju i racionalizaciji izveštaja o implementaciji određenih uputstava (Reporting Directive); - Uredba 1210/90/EEZ o osnivanju Evropske agencije za životnu sredinu i Evropske mreže za informacije i osmatranje (EIONET); - Uputstvo 2001/42/EZ (SEA Directive); - Uputstvo 2004/35/CE (Environmental liability); - Uputstvo 2003/35/EC (Public Participation Directive)

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Horizontalno zakonodavstvo - Ratifikacija Arhuske konvencije (u skupštinskoj proceduri) - Ratifikacija protokola o registru ispuštanja i prenosu zagađujućih materija (PRTR protokola) i prihvatanje GMO amandmana - Podzakonski akti (8) - Jačanje kapaciteta - Informacioni sistem

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Kvalitet vazduha i klimatske promene Kvalitet vazduha - Uputstvo 2008/50/EZ, Uputstvo 2004/107/EZ, Uputstvo 2001/80/EZ, Uputstvo 2001/81/EZ Odluka Komisije 2001/839/EZ Odluka 2004/224/EZ Uputstvo 94/63/EZ, Uputstvo 1999/13/EZ, Odluka Saveta 99/296/EZ, Uredba 842/2006/EZ, Uputstvo 2006/40/EZ, Uredba 1493/2007/EZ; Uredba 304/2008/EZ, Uredba 305/2008/EZ, Uredba 306/2008/EZ, Uredba 307/2008/EZ, Uredba 308/2008/EZ; Uredba 1494/2007/EZ i Uredba 1516/2007/EZ, Odluka 2004/461/EZ, Odluka 2004/224/EZ i Odluka 97/101/EZ.

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Kvalitet vazduha i klimatske promene Kvalitet vazduha - Zakon o zaštiti vazduha (u skupštinskoj proceduri) - Podzakonska akta - Ratifikacija (preostalih) protokola uz Konvenciju o prenosu zagađenja vazduha na velike udaljenosti - Baze podataka - Automatski monitoring - Jačanje kapaciteta

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Kvalitet vazduha i klimatske promene Klimatske promene - Uredba 1497/2007/EZ Uredba 303/2008/EZ Uputstvo 87/2003/EZ Odluka 2007/589/EZ Uputstvo 280/2004/EZ Uputstvo 2005/166/EZ

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Kvalitet vazduha i klimatske promene Klimatske promene Ø Usvojiti podzakonska akta (15); Ø Implementacija Nacionalnog plana isključivanja iz upotrebe CFC iz 2005. kao i plana isključivanja iz upotrebe HCFC, koji je u pripremi; Ø Nacionalna strategija za uključivanje Republike Srbije u Mehanizam čistog razvoja u okviru Kjoto protokola (koja uključuje i Strategiju primene mehanizma čistog razvoja Kjoto Protokоla u sektоru energetike) Ø Izrada inicijalne nacionalne komunikacije Republike Srbije, odnosno izrada inventara gasova sa efektom staklene bašte, programa mera za obezbeđivanje adekvatne adaptacije na izmenjene klimatske uslove i programa mera za smanjenje emisije gasova sa efektom staklene bašte; Ø Nacionalni program za klimatske promene; Ø Jačanje kapaciteta

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Upravljanje otpadom Uputstvo 2006/12/EZ, Uputstvo 91/689/EEZ, Odluka Komisije 2000/532/EZ, Uputstvo 67/548/EEZ, Uputstvo 99/31/EZ, Uputstva iz tehničkih smernica Bazelske konvencije o deponijama, o spaljivanju, o upravljanju posebnim tokovima otpada, za identifikaciju i upravljanje otpadnim gumama, o upravljanju baterijama i akumulatorima; za identifikaciju i upravljanje otpadnim gumama; Uputstvo 2000/76/EZ, Uputstvo 91/157, Uputstvo 75/439/EEZ, Uputstvo 2002/95/EZ, Uputstvo 2002/96/EZ Uputstvo 2000/53/EZ, Uputstvo 91/692/EEZ Uredba 2006/1013/EZ; Uputstvo 2006/12/EZ, Odluka Komisije 2001/171/EZ, Odluka Komisije 1999/177/EZ, Odluka Komisije 97/129/EZ; Uputstvo 94/62/EZ (2004/12/EZ);

Uputstvo 94/62/EZ, Odluka Komisije 2005/270/EZ, Odluka Komisije 97/622/EZ, Uputstvo 2006/12/EZ, Uputstvo 99/31/EZ, Uputstvo 96/59/EZ, Uputstvo tehničke smernice Bazelske konvencije o PCB i PCT, Uputstvo 87/217/EEZ, Uputstvo 2002/95/EZ, Uputstvo 2002/96/EZ, Uputstvo 78/176/EEZ, Uputstvo 82/883/EEZ, Uputstvo 92/112/EEZ, Uputstvo 86/278/EEZ (Uputstvo 91/692/EEZ, Uredba 807/2003/EZ), Uredba 850/2004/EZ i odredbe Stokholmske konvencije.

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Upravljanje otpadom - Zakon o upravljanju otpadom (u skupštinskoj proceduri) - Zakon o ambalaži i ambalažnom otpadu (u skupštinskoj proceduri) - Podzakonska akta (38) - Revidirati Nacionalnu strategiju upravljanja otpadom - Nacionalni plan smanjenja biodegradabilnog otpаdа - Plаn smаnjenjа аmbаlаžnog otpada - Izraditi planove za implementaciju određenih uputstava iz oblasti upravljanja otpadom čije sprovođenje zahteva velike investicije (uputstvo o deponijama, uputstvo o elektronskom otpadu, uputstvo o ambalažnom otpadu, uputstvo o spaljivanju otpada. . . ). - Jačanje kapaciteta - Baze podataka

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Zaštita i upravljanje vodama Uputstvo 2000/60/EZ; Uputstvo 91/271/EEZ; Uputstvo 2007/60/EZ; Uputstvo 98/83/EZ; Uputstvo 2006/7/EZ; Uputstvo 91/676/EEZ; Uputstvo 80/68/EEZ; Uputstvo 2006/118/EEZ); Uputstvo 91/676/EEZ; Uputstvo 2000/60/EZ; Uputstvo 91/271/EEZ, Uputstvo 2007/60/EZ, Uputstvo 2001/25/EZ, Uputstvo 2005/45/EZ, Odluka 2007/431/EZ, Uputstvo 94/57/EZ Uputstvo 2002/84/EZ, Uputstvo 96/98/EZ, Uputstvo 2002/84/EZ

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Zaštita i upravljanje vodama - Zakon o vodama - Plan zaštite voda od zagađivanja, Vodni plan, Program mera, Planovi upravljanja vodama za vodna područja. . . - Podzakonska akta - Jačanje kapaciteta

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Zaštita prirode - Uputstvo 92/43/EEZ, Uputstvo 79/409/EEZ, Uputstvo 1999/22/EZ, Uputstvo 83/129/EEZ, Uredba 3254/91/EEZ, Uredba 348/81/EEZ, Uredba 338/97/EZ, Uredba 865/2006/EZ, Uredba 1037/2007/EZ, Uputstvo Saveta 92/43/EEZ, Uputstvo Saveta 79/409/EEZ

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Zaštita prirode - Zakon o zaštiti prirode (u skupštinskoj proceduri) Zakon o nacionalnim parkovima Podzakonska akta (3) Uspostaviti mrežu NATURA 2000 Nacionalna strategija očuvanja biodiverziteta i Akcioni plan - Akcioni planovi za zaštitu ekosistema, za zaštitu zaštićenih prirodnih dobara i za zaštitu zemljišta - Baze podataka - Jačanje kapaciteta

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Kontrola industrijskog zagađenja i upravljanje rizikom -Uputstvo 96/82/EEZ -Uputstvo 2001/80 -Uputstvo 2001/81 -Uredba 761/2001 -Uredba 1980/2000

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Kontrola industrijskog zagađenja i upravljanje rizikom - Zakon o izmenama i dopunama Zakona o zaštiti životne sredine (u skupštinskoj proceduri) - Podzakonska akta (11) - Zakon о pоtvrđivаnju Konvencije o prekograničnim efektima industrijskih udesa - Popis IPPC postrojenja - Program prilagođavanja - BAT / BREF -Izraditi bazu podataka o Seveso II postrojenjima, Nacionalni plan postupanjа u slučаju hemijskog udesа, opštinske planove postupanja u slučaju hemijskog udesa i Plan zaštite od udesa sa prekograničnim efektimа; -Nacionalni program za sprovođenje EMAS-a i akcioni plan; -EMAS Savet i EMAS Sekretarijat

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Hemikalije • • • Uredba REACH Uputstvo 67/548/EEZ Uputstvo 99/45/EZ Uputstvo 2004/42 /EZ Uredba EZ 304/2003 Uredba EZ 648/2004 Uputstvo 98/8/EZ Uredba EZ 1896/2000 Uredba EZ 1687/2002 Uredba EZ 2032/2003 Uredba EZ 1048/2005

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Hemikalije • • • Zakon o hemikalijama (u skupštinskoj proceduri) Zakon o biocidnim proizvodima (u skupštinskoj proceduri) Podzakonski akti (25) Ratifikacija Stokholmske konvencije Ratifikacija Roterdamske konvencije (u skupštinskoj proceduri) Izrada Nacionalnog implementacionog plana Stokholmske konvencije Osnivanje Agencije za hemikalije Inventar hemikalija Jačanje kapaciteta

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Zaštita od buke • Uputstvo 2002/49/EZ

Poglavlje 3. 27. Životna sredina Zaštita od buke • Zakon o zaštiti od buke u životnoj sredini • Podzakonski akti (5) • Izrada strateških karata buke i Akcionog plana zaštite životne sredine od buke za drumski, vazdušni i železnički saobraćaj, naseljena područja, industrijska postrojenja i aktivnosti za koje ministarstvo izdaje integrisanu dozvolu, kao i za područja uz državnu granicu • Jačanje kapaciteta • Baza podataka • Monitoring

Poglavlje 3. 13. Ribarstvo • • Uredba 2371/2002/EZ Uputstvo 2006/44/EZ Uputstvo 2000/60/EZ Zakon o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda (u skupštinskoj proceduri) • Podzakonski akti (13)

Poglavlje 3. 15. Energetika Zaštita od jonizujućih zračenja Uputstvo 96/29/Euratom, Uputstvo 97/43/Euratom, Uputstvo 2003/122/Euratom, Uputstvo 2006/117/Euratom, Uputstvo 90/641/Euratom, Uputstvo 89/618/Euratom Uredba 3954/87/Euratom, Uredba 770/90/Euratom, Uredba 2219/89/EEZ, Uredba 944/89/Euratom, Uredba 737/90/EEZ, Uredba 1493/93/Euratom, Uredba 302/2005/Euratom Preporuka 2000/473/Euratom, Preporuka 928/2001/Euratom Preporuka 90/143/Euratom Odluka 87/600/Euratom

Poglavlje 3. 15. Energetika v Nadležnost Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja Zaštita od jonizujućih zračenja - Zakon o zaštiti od jonizujućih zračenja i o nuklearnoj sigurnosti (u skupštinskoj proceduri) - Podzakonska akta (50) - Osnivanje Agencije za zaštitu od jonizujućih zračenja i nuklearnu sigurnost Srbije - Monitoring - Jačanje kapaciteta

Poglavlje 3. 28. Zdravstvena zaštita i zaštita potrošača - Nadležnost Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja: Zaštita od nejonizujućih zračenja - Preporuka Saveta 199/519/EZ (limitation on exposure of the general public to electromagnetic fields)

Poglavlje 3. 28. Zdravstvena zaštita i zaštita potrošača Zaštita od nejonizujućih zračenja - Zakon o zaštiti od nejonizujućih zračenja (u skupštinskoj proceduri) - Podzakonska akta (6) - Jačanje kapaciteta

Projekat EAS Technical assistance for Development of an Environmental Approximation Strategy Ø EAS će obezbediti plan harmonizacije sa acquis communautaire, procenu troškova prilagođavanja i plan za implementaciju direktiva Evropske unije Ø Osnovni cilj EAS-a je da odredi detaljan plan o načinu na koji će Republika Srbija da ispuni zahteve Evropske unije u oblasti zaštite životne sredine

Projekat EAS Technical assistance for Development of an Environmental Approximation Strategy U vezi sa specifičnim direktivama Evropske unije u oblasti zaštite životne sredine predviđeno je da se uradi: Ø Analiza troškova i investicija, analiza uticaja implementacije zakonske regulative i predlog odgovarajućih aktivnosti koje Republika Srbija treba da preduzme Ø Priprema planova za usklađivanje zakonske regulative, institucionalnih i administrativnih kapaciteta, planiranje budžeta, potrebe za investiranje i procena troškova

Zaštita životne sredine acquis communautaire – prelazni period Nije dozvoljen prelazni period za: Ø Transpoziciju Ø Osnovno zakonodavstvo ( vazduh, voda, procena uticaja, pristup informacijama) Ø Zaštita prirode Ø Osnove unutrašnjeg tržišta (sve zakonodavstvo koje se odnosi na proizvode) Ø Nove instalacije

Zaštita životne sredine acquis communautaire – prelazni period Dozvoljen prelazni period: Ø značajna adaptacija infrastrukture (investicije) (WWTP, deponije, industrijsko zagađenje)

Unapređeni proces stabilizacije i pridruživanja Samit u Solunu 2003. godine Strategija pretpristupanja: Ø Evropsko partnerstvo Ø Unapređena finansijska pomoć Finansijski instrumenti pomoći: Ø CARDS - 2000 -2006. Ø IPA - 2007 -2013.

IPA (Instrument for Pre-Accession Assistance) Podrška tranziciji i izgradnja institucija Ø Prekogranična saradnja Ø Regionalni razvoj Ø Razvoj ljudskih resursa Ø Ruralni razvoj