RENME STLLER VE ST DZEY RENME BECERLER YUSUF
ÖĞRENME STİLLERİ VE ÜST DÜZEY ÖĞRENME BECERİLERİ YUSUF UYSAL PSİKOLOJİK DANIŞMAN
Konu Başlıkları Strateji Nedir? Öğrenme Stratejileri Nelerdir? Öğrenme Stilleri Nelerdir? Üst Düzey Düşünme Becerileri Nelerdir?
Strateji Nedir? - ‘‘ Önceden belirlenen bir amaca ulaşmak için tutulan yolların ve uygulanan yöntemlerin tümüdür. ’’ - - - Öğrenci Stratejisi öğrencilerin öğrenmelerini yönlendirmelerine bağlıdır, Bunlar; Bilgiyi belleğe yerleştirme ve geri getirme gibi bilişsel stratejileri kapsayan yürütücü biliş süreçlerini kapsar. Her bireyin öğrenmesini etkileyen, izlediği farklı bir yol ve kullandığı farklı bir araç vardır. Bunlar öğrenme stratejisidir.
Öğrenme Stratejileri Nelerdir? a) Dikkat Stratejileri: - Metindeki sözcüklerin altını çizme, - Metin kenarına not alma, - Metindeki ana alt başlıkları sınıflandırma, - Şekil, şema ve grafikleri iyi analiz etme b) Tekrar Stratejileri: - Konunun sesli veya sessiz tekrar edilmesi, - Bir metnin ezberlenmesi, - Önemli sözcüklerin tekrarı c) Anlamlandırmayı Artırma - Önceki bilgilerle yeni bilgiler arasında bağ kurma, - İki bileşeni vardır; Eklemleme: Karşılaştırmalar ve benzetimler yapma. (Akdeniz iklimi ile maki bitki örtüsünü karşılaştırma) Örgütleme: Bilgileri gruplama, bir araya getirme, küçük alt başlıklar oluşturma, not alma, özetleme d) Yürütücü Biliş Stratejileri: Kişilerin nasıl daha iyi öğrendiklerini fark ederek buna göre hareket etmeleridir. Bir nevi üst bilişi kullanmaktır. e) Duyuşsal Stratejiler: Güdülenme, Olumlu çalışma ortamı yaratma, özgüven geliştirme
Öğrenme Stili Nedir? Her öğrencinin kendine özgü öğrenme tarzına denir. Bireyin yetenek ve yaşantısının sentezidir. Öğrenme Stili ile Öğrenme Stratejisi Arasındaki Fark Nedir? Stil, bireyin algılamadaki, düzenlemedeki ve anlamlandırmadaki tutarlı yaklaşımı iken; strateji ise çeşitli durumlarla baş edebilmek için geliştirilen yoldur.
Öğrenme Stilleri Nelerdir? 1) 2) 3) Görsel: Örneğin bilgilerin bir şemaya aktarılarak öğrenilmesi İşitsel: Kişilerin sese ve ritme duyarlı olması. Örneğin sesli okuyarak öğrenme Kinestetik: Öğrenmeyi yaparak, yaşayarak, dokunarak gerçekleştirme Bu öğrenme stilleri 3 model üzerinde ifade edilmektedir. Bu modeller ayrıca Üst Düze Düşünme Becerileri’nden 3 tanesini oluşturmaktadır: 1) Yaşantı Temelli Öğrenme Modeli (Kolb) Somut Yaşantı (Olayı Hissedebilme) Yaşantıyı Gözlemleme (İzleme) Soyut Kavramsallaştırma (Düşünme) Aktif Yaşantı (Yapmak, Uygulamak) 2) Dunn ve Dunn Öğrenme Modeli Bu modele göre öğrenmeyi etkileyen faktörler şunlardır; Çevresel: Isı, ışık vs. Duyuşsal: Motivasyon ve sorumluluk Sosyolojik: Bireysel mi ya da kollektif mi daha iyi çalışıyorsun? Fizyolojik: Yemek ihtiyacı, ders çalışıyorken ki saatlerin tutarlılığı Psikolojik: Beynin iki yarım küresini de kullanabilme, bilgiyi işeyebilme vs. 3)Gregorc’un Öğrenme Stilleri Modeli Kişilerin algılama yetenekleri somut ve soyuttur. -Somut Ardışık: Yaparak yaşayarak öğrenirler, -Soyut Ardışık: Görsellerden öğrenirler, Algıladıkları verileri düzenleme yetenekleri de ikiye ayrılır; -Somut Random: Denemelerle öğrenirler, Soyut Random: Karışık ve düzensiz bilgileri organize ederler
ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ 4) Eleştirel Düşünme (Kritik veya Reflektif Düşünme): - Elde edilen bilginin gözlem ve veriye dayanması, - Tutarlı olanı ve olmayanı ayırt etme, - Eksik, fazla ve farklı olanları görebilme, - Sürekli soru soran ve sorgulayan olabilme - Nedensel ve kanıtlara dayalı olma - Kanıtlanmış gerçekler ile öne sürülen iddialar arasındaki farkı görebilme
5) Yaratıcı Düşünme - Yeni özgün ürünler ortaya çıkarmak amacıyla akılcı, esnek ve zengin süreçleri kapsar. - Yaratıcı düşünmenin önündeki en büyük engel önyargılar ve ezberdir. Yaratıcı Düşünme Aşamaları a. Hazırlık Aşaması: Bu adım eleştirel düşünülerek ihtiyacın saptandığı bir aşamadır. b. Kuluçka Aşaması: Özgün çözümler için koşulların oluştuğu aşamadır. c. Aydınlanma Aşaması: Çözümün birden bire ortaya çıktığı anlık bir aşamadır. d. Değerlendirme Aşaması: Eksiklerin giderildiği ve çözümlerin giderildiği aşamadır. Yaratıcı Düşünmen’nin Önündeki Engeller Bilişsel Engeller: Sorunun farkına varamama, nedensel düşünememe vb. Duyuşsal Engeller: Güven eksikliği, yeterli düzeyde güdülenememe ve eleştirilmekten korkma vb. Kültürel Engeller: Çevre baskısı vb.
6)Yansıtıcı Düşünme: - Elde edilen bilgilerin karşılan problem durumlarında kullanılması, - Bilgi ve becerilerin işlevsel olarak pratiğe dökülmesi - Önceki yaşantıların, yeni yaşantılarda kullanılması Ör: Ünitelerdeki konularla gerçek hayat arasında bağ kurma. Öz düzenleme ve öz değerlendirme yapabilmek
7) Metabilişsel Düşünme: Bu kavramın Türkçe karşılığı ‘‘Üst Biliş’’ tir. Biliş: Bir şeyin farkında olma ve onu anlamaktır. Üstbiliş: Onu nasıl öğrendiğinin farkında olmaktır. Kısaca düşünme hakkında düşünmektir. Üst Biliş İki Başlıkta İncelenir; a)Üst Bilişsel Bilgi: Kişinin ne öğrenmesi gerektiğinin farkında olma b)Üst Bilişsel Kontrol: Öğrenmek için neler yapması gerektiğini düşünmesidir. Ör: Bir kişinin Çince bilmediğini fark etmesi üst bilişsel bilgidir. Çince öğrenmek için plan yapması, kursa gitmesi vs. üst bilişsel kontroldür.
8) Yakınsak ve ıraksak Düşünme: Yakınsak Düşünme: Farklı düşüncelerin dayandığı ortak doğruları bulmaya dayalı düşünme biçimidir. Hayal gücü ve yaratıcılık geri plandadır. Iraksak Düşünme: Yaratıcı düşünmenin öncülüdür. Diğerinin aksine farklı düşüncelere ulaşmayı önemser. Mevcut duruma yönelik yeni cevapların üretilmesidir. Genellikle akla ilk gelen yanıt yakınsak düşünmedir. Tek bir yanıtı bulma çabası vardır. Iraksak düşünme de ise benzeri bulunmayan, yeni çözümler içinde barındıran, hayal gücü yüksek, yeni perspektif ortaya koyan ve risk alabilen bir duruş mevcut.
9) Yanal Düşünme: Türkçe’de lateral düşünme olarak bilinir. Bir sorunun çözümüne tek bir çözüm üzerinden değil de farlı çözüm yollarıyla bakabilmeyi kapsar. 10)Analitik Düşünme: Bir problemi oluşturan tüm parçaların mantıksal ve sistematik olarak ayrı parçalara ayrılmasıdır. Tümevarımsal (Özelden genele) bakış açısı vardır.
- Slides: 12