RENME IKTILARININ YAZILMASI VE LLMES SAKARYA NVERSTES ETM

ÖĞRENME ÇIKTILARININ YAZILMASI VE ÖLÇÜLMESİ SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ

Öğrenme Çıktılarının Yazılması 1. Öğrenme çıktısı nedir? 2. Öğrenme çıktıları nasıl yazılırifade edilir? 3. Öğrenme çıktıları ile öğretim ve değerlendirme arasındaki ilişki nasıl kurulur? 4. Öğrenme çıktılarının faydaları ve olası problemleri nelerdir?

Öğrenme çıktıları; • Öğrenme etkinlikleri sonucunda öğrencilerden YAPABİLMELERİ beklenilen durumları ifade ederler. • Her bir dersin sonunda öğrencilerden anlamasını, bilmesini ya da yapabilmesini beklediğimiz belirli durumları gösterirler.

Öğrenme çıktıları; • Açık ve basit olarak ifade edilmelidir. • Geçerli değerlendirmelerin yapılabileceği biçimde gözlenebilir olarak tanımlanmalıdır. • Öğreneni (öğrenciyi) ve öğrenenin yapabileceklerini vurgulamalıdır. • Aktif fiiller içeren ifadeler olmalıdır. Konu başlıkları olmamalıdır.

Öğrenme çıktıları • Karmaşık ifadeler kullanılmamalı, gerekirse açıklamak için birden fazla cümle kullanılmalıdır. • Öğrenme çıktıları, “öğrencilerin başardığını nasıl anlayacağımız” göz önüne alarak yazılmalıdır. • Çok kapsamlı ya da çok dar olmamalıdır. Çok kapsamlı olursa, değerlendirmek sorun olabilir. Çok dar olursa da değerlendirilemeyecek kadar çok çıktı oluşur. • Öğrenme çıktıları sadece bilişsel alanın alt basamaklarından seçilmemelidir. Bu öğrencileri ezberciliğe iter.

Öğrenme Çıktıları Nasıl Yazılmalıdır? • Literatürde geçerli olan, Bloom’un taksonomisine (1956) uygun yazım şeklidir. • Bu taksonomi, öğrencilerin ulaşması istenilen süreci basitten karmaşığa hiyerarşik bir yapıda ifade eder. • Bloom’un taksonomisi, öğretmenlerin öğrenme çıktılarını yazması için eylemler listesinden oluşan hazır bir yapı sunar.

Bilişsel Alanda Bloom Taksonomisinin Hiyerarşik Yapısı 6. DEĞERLENDİRME 5. SENTEZ 4. ANALİZ 3. UYGULAMA 2. KAVRAMA 1. BİLGİ

1. BİLGİ Bilgi düzeyindeki bir davranış, ezber öğrenmeyi içerir ve olgular, ilkeler ve terimlerin hatırlanmasını gerektirir. • Tanımlar • Tekrarlar • Kaydeder • Listeleler/ Sıralar • Hatırlar • Adlandırır • Anlatır

Örnekler • Ö. Ç. Genetik terminolojisine ilişkin kavramları • tanımlar ÖLÇ. Genetik terminolojide; fenotip, genotip, kromozom çifti kavramlarını tanımlayınız. • Ö. Ç. Verem Hastalığının belirtilerini bilir • ÖLÇ. Verem hastalığının gösterdiği belirtileri listeleyiniz. • Ö. Ç. Model oluşturma aşamalarını sıralar • ÖLÇ. Müşteriler için basit bir bina maketi oluştururken izlenecek adımlar nelerdir?

2. KAVRAMA Kavrama düzeyi bir öğrencinin öğrenilen bilgiyi kendi bilgisi haline getirmesidir. Kendi kelimeleriyle ifadesi, açıklaması, farklı şekilde ifade etmesini gerektirir. • • • Çevirir Bir başka şekilde / Kendi cümleleriyle ifade eder Betimler / Tasvir eder Farklı şekliyle tanır Açıklar İfade eder Örnek verir Yorumlar Saptar/ Belirler Yerini belirler Rapor eder Özetler

Örnekler; • Ö. Ç. Ölçme ve değerlendirme konusundaki temel kavramları • açıklar. ÖLÇME. Ölçme ve değerlendirme arasındaki farkı açıklayınız? • Ö. Ç. Mitoz ve mayoz bölünmeyi şekille açıklar • ÖLÇME. Mitoz ve mayoz bölünmeyi öğrendiklerinize dayanarak şekille açıklayınız. • Ö. Ç. I. Dünya Savaşının sonuçlarına dayanarak etkilerini açıklar. • ÖLÇME. I. Dünya Savaşı sonrası, savaşın sosyal, ekonomik ve politik etkileri nelerdir? Açıklayınız. • Ö. Ç. Reaksiyonları endotermik ve ekzotermik olarak • sınıflandırır. ÖLÇME. Aşağıda verilen reaksiyonları endotermik ve ekzotermik olarak sınıflandırınız.

3. UYGULAMA • • • Uygulama düzeyindeki davranışlar daha önce öğrenilen kavramların, ilkelerin, kuramların yeni durumlarda kullanılması ile ilgilidir. Uygular Kullanır Nasıl yapılacağını gösterir Dramatize eder Çalıştırır Takvimini hazırlar Taslak hazırlar Uyarlar Yönetir Gerçekleştirir Örnek problem çözer

Örnekler; • Ö. Ç. Aslına uygun köprü modelleri oluşturur. • ÖLÇME. Örneğine benzer bir köprü modeli oluşturunuz • Ö. Ç. Çoktan seçmeli madde yazma ilkelerini uygular. • ÖLÇME. Çoktan seçmeli madde yazma ilkelerini dikkate alarak logoritma konusunda bir soru hazırlayınız. • Ö. Ç. Ölçme değerlendirme ilgili istatistik • hesaplamaları yapar. ÖLÇME. Yandaki tablodaki verileri kullanarak, öğrenci puanlarının standart sapmasını hesaplayınız.

4. ANALİZ Bir bütün ya da sistemi öğelerine ayırmak, öğeler arasındaki ilişkileri belirlemek. Bütün ya da sistemle ilgili özellikleri, kuram ve ilkeleri bilmek. • • • Hipotez kurar Deney yapar Test eder/ Sınar Karşılaştıır İlişkilendirir Çözümler Öğelerini belirler Öğelerine ayırır Analiz eder Bağıntıları saptar İlkeleri bulur

Örnekler; • Ö. Ç. Bir kooperatifin birimleri arasındaki işlevsel ilişkileri • belirler. ÖLÇME. Kooperatifin üyeleri olmazsa hangi işlevinde ne tür aksamalar meydana gelir? • Ö. Ç. Bir cümleyi öğelerine ayırır. • ÖLÇME. “İnsan davranışlarını istenilen yönde değiştirmek için düzenlenen eğitim açık bir sistemdir. ” cümlesini öğelerine ayırınız? • Ö. Ç. Öğrenme öğretme süreci içerisinde zamana ve • deneyime göre öğretmen rolünün nasıl değiştiğini analiz eder. ÖLÇME. Yeni mezun bir öğretmen ile 20 yıllık deneyimi olan bir öğretmenin sınıf uygulamalarını karşılaştırınız.

5. SENTEZ Belirli fikir yada öğeleri bir takım ilişki ve kurallara göre bir araya getirip bir bütüne, bir genellemeye, bir kurama ulaşma şeklindeki davranışları kapsar. Sentezde yenilik, özgünlük olmalıdır. • • • Birleştirir (özgün şekilde) Plan oluşturur Önerir Tasarlar Formüle eder Yapılandırır / İnşa eder Oluşturur Organize eder Üretir Geliştirir Simule eder/ Benzetim kurar

Örnekler; • Ö. Ç. Enerji yönetimi problemlerine çözüm önerileri • getirir. ÖLÇME. Kompleks enerji yönetimi problemlerine uygun çözüm önerileri hazırlayınız. • Ö. Ç. Tarihsel olaylar arasında neden sonuç ilişkileri • düzeneği kurar. ÖLÇME. Neden 1917 Rus devriminde gelişen olaylar arasındaki neden ve sonuç ilişkilerini kurunuz. • Ö. Ç. Hasta eğitimine ilişkin yeni bir program tasarlar. • ÖLÇME. Hastaların eğitimine ilişkin bir program organize ediniz.

6. DEĞERLENDİRME Bu düzeydeki davranışlar daha çok bir olayın, bir durumun ya da bir ürünün niteliği hakkında belirli ölçütler kullanarak bir değer yargısına ulaşılması gibi davranışları içerir. • • • Yargıya varır /Hüküm verir İrdeler Karşılaştırıp eleştirir Değer biçer Uygunluğunu denetler Değerlendirir Tutarsızlıkları söyler Hataları Düzeltir/Yeniler Doğruluğu-yanlışlığını kanıtlar Ölçütlere göre eleştirir Kural ve ölçüte uygunluğu araştırır

Örnekler; • Ö. Ç. Bilimsel metinleri ölçütlere göre • değerlendirir. ÖLÇME. Bir araştırma raporunu, bilimsel araştırma kriterlerini göz önünde bulundurarak değerlendiriniz. • Ö. Ç. Binaların çevresini çevre düzenleme • ölçütlerine göre eleştirir. ÖLÇME. Bölümünüzün bahçesini, gerekli kriterleri göz önünde bulundurarak eksiklik ve hatalarını belirleyiniz.

ÖĞRENME ÇIKTILARININ ÖLÇÜLMESİNDE KULLANILABİLECEK ARAÇ VE YÖNTEMLER Ölçülecek öğrenme çıktısının yapısına göre, • Açık uçlu yazılı soruları (Essay) • Sözlü sınavlar (Mülakat) • Çoktan seçmeli testler • Kısa cevaplı sorular • Eşleştirme maddeleri • Doğru-yanlış maddeleri’nin yanında • Performans değerlendirme • Portfolio dosyaları • Ödevler • Projeler • Kavram haritaları vb. kullanılabilir.

Performans Değerlendirme • Performans değerlendirme, öğrencinin günlük yaşamındaki problemleri nasıl çözeceğini ve problem çözmek için sahip olduğu bilgi ve becerileri nasıl kullanacağını göstermesini ister. • Performans değerlendirme süreç içine yayılmıştır, zamana bağlı değildir. • Gözlenebilen bir performans veya somut bir ürünle sonuçlanmaktadır.

Performans Değerlendirme • Performans değerlendirmeyle öğrenciler, sınav saatleriyle sınırlandırılmaksızın geniş bir zaman diliminde çalışma ve tekrar yapma, oluşturulan ölçütlere göre yeterlik derecelerini ortaya koyma olanaklarına sahip olurlar. • Performans değerlendirme, öğrencinin yeni bilgiyi kendisinin yapılandırmasını gerektirir.

Performans Değerlendirme • Performans ödevlerinde, tek bir cevap yoktur. Ödevi tamamlamak için değişik yollar bulunmaktadır. Bu nedenle iyi tanımlanmış bir ölçütle değerlendirmelidir. • Başarılı bir değerlendirme yapmak için her bir performans ödevi bir dereceli puanlama anahtarı (rubric) ile eşleştirilmelidir. • Öğrenciler performans ödeviyle dereceli puanlama anahtarının bir örneğini alırlar. Böylece değerlendirme sürecinde, öğrenciler kendilerinden ne beklendiğini bilerek çalışmalarını ona göre yönlendirirler. • Dereceli puanlama anahtarı, öğrencinin başarısı için bir yol haritasına dönüşür.

Hangi Tür Etkinlikler Performansa Dayalı Değerlendirme Sürecinde Kullanılabilir? • Ürünler: Kompozisyon, makale yazma, grafik çizme, deney düzeneği oluşturma vb. • Üst düzey düşünme becerileri: Bilgiye ulaşma yolları, düzenleme, kullanma vb. • Gözlenebilir performanslar: Deney yapma, kroki, resim çizme, bir araç yapma, müzik, spor becerileri vb. • Alışkanlıklar ve sosyal beceriler: Grup çalışmasına yatkınlık, başkalarının fikirlerine önem verme, kendini ifade etme, sunum yapabilme vb.

RUBRİKLER (Dereceli Puanlama Ölçeği) • Dereceli puanlama ölçeği, performansı tanımlayan ölçütleri içeren puanlama rehberidir. • Herhangi bir çalışmanın puanlanması için geliştirilmiş ölçütleri içeren bir araçtır. • En faydalı dereceli puanlama ölçeği, kendi ölçütlerinize göre hazırlayacağımız için kendi yaptıklarınızdır.

Analitik Puanlama Ölçeği Örneği PUAN İÇERİK 4 Haritadaki bütün işaretler doğru ve dikkatli bir şekilde yerleştirilmiştir. Sınır çizgileri doğru ve özenle çizilmiştir. 3 Bütün işaretler haritada var. Bunların çoğu da haritaya doğru yerleştirilmiş. 2 İşaretlerden bir kaçı haritada yok. Haritada olanların da bir kaçı doğru yerleştirilmemiş. 1 İşaretlerin çoğu haritada yok. Haritada olanların da çoğu doğru yerleştirilmemiş. PUAN GÖRÜNÜMÜN YETERLİĞİ 4 Haritanın görüntüsü temiz ve çok renkli. Haritadaki işaretler çok kolay okunuyor. 3 Haritada birkaç renk var. Bazı işaretler kolay okunmuyor. 2 Sınırlı sayıda renk kullanılmıştır. İşaretlerin ne olduğu haritadan zor okunuyor. 1 Renkler ya hiç yok ya da çok az kullanılmış. İşaretler çok az kullanılmış. PUAN HARİTA ELEMANLARI 4 Haritanın başlığı, yön oku, ölçeği, anahtar bölümü (lejant), kaynağı, enlem ve boylamları haritada bulunmaktadır. 3 Standart bir haritada olması gerekenlerin çoğu var. Bunların çoğu da doğru ve kolay anlaşılmaktadır. 2 Standart bir haritada olması gerekenlerin yarısı yok. 1 Standart bir haritada olması gerekenlerin çoğu yok.

Bütüncül Puanlama Ölçeği Örneği Puan 5 4 Gerçekleştirilmesi Gereken Koşullar İlişkilendirilecek tüm kavramlar harita üzerinde doğru şekilde belirtilmiş. Yeryüzü şekillerine ait örneklerin bir kısmı, kavram haritası üzerinde doğru şekilde belirtilmiş 3 Bölümlere ait yeryüzü şekilleri, kavram haritası üzerinde doğru şekilde belirtilmiş. 2 Bölgeye ait bölümler, Kavram Haritası üzerinde doğru şekilde belirtilmiş. İlişkilendirilecek kavramlar Kavram Haritası üzerinde tam olarak belirtilmemiş. 1

BİLiŞSEL ALAN DIŞINDAKİ ÖĞRENME ÇIKTILARI

Duyuşsal Alan, • Hoşlanma, • İlgi duyma, • Zevk alma, • Nefret etme, • Kabullenme, • İstek duyma, vb. gibi duygularla ilgili öğrenme çıktılarını içeren öğrenme alanını ifade eder.

DUYUŞSAL ALANIN ALT BASAMAKLARI 5. Bir Değerler Bütünüyle Nitelenmişlik: Özümsenen değerlerle tutarlı bir yaşam felsefesi yada dünya görüşü geliştirme. 4. Örgütleme: Farklı değerleri tutarlı bir değerler sistemi oluşturacak şekilde örgütleme. 3. Değer Verme: Bir davranış, olay yada olguya değer verme, bir değeri diğerlerine tercih etme ve bir değere kendini adama. 2. Tepkide Bulunma: Belirli uyarıcılarla ilgilenme, onlara belli biçimlerde tepkilerde bulunma. 1. Alma: Belirli bir fikir, olay yada uyarıcıya dikkat çekme, bunlara karşı hoşgörülü olma ve belirli uyarıcıları diğerlerinden ayırarak seçme.

Psikomotor Alan, • Bedensel, • Fiziksel performansa dayalı, • Beceri gerektiren etkinlikler, vb. öğrenme çıktılarını içeren öğrenme alanıdır.

PSİKOMOTOR ALANIN ALT BASAMAKLARI 5. Yaratma: Yeni, orijinal bir ürün ortaya koyma. 4. Duruma Uydurma: Önceden kazanılan becerileri yeni durumlarda kullanma. 3. Beceri Haline Getirme: Bir beceriyi kendi başına hiç kimseden yardım almadan istenilen düzeyde yapma. 2. Kılavuzlanmış Faaliyet: Bir beceriyi, önce beceriyi yapan başka bir kişiyi taklit ederek ve daha sonra da kendisinin yapması. 1. Uyarılma: Bir becerinin nasıl yapıldığını izleme, hareketlerin farkına varma.

TEŞEKKÜR EDERİZ…