RAUNOVODSTVO Doc dr Mirjana Oraanin Bijeljina 18 05

RAČUNOVODSTVO Doc. dr Mirjana Orašanin Bijeljina, 18. 05. 2020.

Primjena Sistema dvojnog knjigovodstva – IV dio - Troškovi zarada i naknada zarada - Troškovi amortizacije - Metode - Troškovi rezervisanja - Nematerijalni troškovi

Troškovi zarada i naknada zarada Definisanje i priznavanje: - Vrijednosno izraženi utrošak radne snage (kao faktora procesa rada) u vezi stvaranja određenih učinaka – Trošak zarada Vrednovanje: - Količinska komponenta (broj bodova, radnih sati, norma čas. . ) - Cijenovna komponenta (vrijednost boda, radnog sata, norma časa i dr. . ) - Pored radnog sataradnik ima pravo na naknadu za vrijeme opravdanog osustva s posla (godišnji odmor, bolovanje, praznici i dr. . )

Troškovi zarada i naknada zarada Evidencije - Evidentiranje promjena na računima klasa 5 i 4 – vrši se: • U glavnoj knjizi finansijskog knjigovodstva • U dnevniku glavne knjige – neophodno obezbijediti analitičku evidenciju o svakom radniku posebno

Troškovi zarada i naknada zarada Računi - Evidencija troškova zarada i naknada zarada – vodi se u okviru klase 5, na računima grupe 52 – Troškovi zarada, naknada zarada i ostalih ličnih rashoda • • 5200 – Troškovi bruto zarada 5210 – Troškovi bruto naknada zarada 5220 – Troškovi bruto nakada članovima upravnog i nadzornog odbora 5230 – Troškovi bruto nakada članovima odbora za reviziju, komisija 5240 – Troškovi otpremnina, nagrada i pomoći 5250 – Troškovi zaposlenih na službenom putu 5290 – Troškovi bruto ostalih ličnih rashoda

Troškovi zarada i naknada zarada Računi Evidencija troškova zarada – primjer računa 5200 : • • • U pitanju je stvarno otvoreni račun (postoji u kontnom okviru); Radi se o računu uspjeha, i to u bilansu uspjeha; rashodi To je aktivni račun; Nije u pitanju simbolički račun, dakle na njemu se sprovode knjiženja; To je račun finansijskog knjigovodstva; Obično se dalje ne raščlanjuje u posebnoj analitičkoj – pomoćnoj evidenciji – osnovni (pojedinačni) račun To je račun glavne knjige Saldo na njemu je promijenjiv samo na više; kumulativni račun To je račun sa potpunim saldom – nema korektivni račun

Troškovi zarada i naknada zarada Računi Evidencija troškova zarada – primjer računa 5200 : • Dugovna strana ovog računa pokazuje iznos troškova nastao od početka poslovne godine do posmatranog perioda; • Sa obračunom zarada nastaju i obaveze za zarade, naknade zarada, poreze i doprinose; pri knjiženju obračuna zarada koriste se odgovarajući računi obaveza – • grupa 45 – Obaveze za zarade i naknade zarada: 4500 – Obaveze za neto zarade 4510 - Obaveze za porez na zarade 4520 - Obaveze za doprinose na zarade

Troškovi zarada i naknada zarada Računi Evidencija troškova zarada – primjer računa 4500 – Obaveze za neto zarade : • U pitanju je stvarno otvoreni račun (postoji u kontnom okviru); • Radi se o računu stanja, i to izvora sredstava • To je pasivni račun; • Nije u pitanju simbolički račun, dakle na njemu se sprovode knjiženja; • To je račun finansijskog knjigovodstva; • Obično se dalje ne raščlanjuje u posebnoj analitičkoj – pomoćnoj evidenciji – osnovni (pojedinačni) račun • To je račun glavne knjige • Saldo na njemu je promijenjiv i na više i na niže (nije kumulativni račun) • To je račun sa potpunim saldom – nema korektivni račun

Troškovi zarada i naknada zarada - promjene - Promjene u vezi sa zaradama mogu biti: - Obračun zarada i naknada zarada, kao i obraču poreza i doprinosa na zarade i naknade Isplata obaveza za poreze i doprinose Podizanje novca sa žiro-računa i prenos u blagajnu (uz korišćenje prelaznog računa) Isplata iz blagajne obaveza za neto zarade i naknade zarada, ukoliko je dozvoljena zakonskim propisima Isplata sa žiro računa obaveza za neto zarade nalogom za prenos sredstava sa računa preduzeća na račun zaposlenog radnika -

Promjene Grafički prikaz promjena – Obračun neto zarada 5200 Bruto zarade Ukapan iznos: neto plata + porez + doprinos 4500 Obaveze za neto zarade Iznos neto plata 4510 Obaveze za porez Iznos poreza 4520 Obaveze za doprinose Iznos doprinosa

Troškovi zarada i naknada zarada Dokumenta - Dokumenta u vezi sa promjenom obračuna zarada su: • Obračun zarade (rekapitulacija) • Blagajnički nalozi i dnevnik • Izvod sa žiro-računa

BRUTO - DOPRINOS - POREZ = NETO PLATA

Troškovi zarada i naknada zarada (NETO-50) / 0, 9 = Neto prije oporezivanja Neto prije opor / 0, 672 = BRUTO = - BRUTO 32, 80% doprinosa _______ Oporezivi prihod 10% porez _______ = NETO 32, 80% doprinosa = 18, 50% PIO 12, 00% ZO 1, 70% NZ 0. 60% DZ

Troškovi zarada i naknada zarada Primjer: 1) Neto plata je 600, 00 km. 2) Obračunati platu. 3) Proknjiziti platu. Rješenje: Neto prije oporezivanja = (Neto - 50) / 0, 9 = 550 / 0, 9 = 611, 11 Bruto plata = Neto prije oporezivanja/0, 672 = 611, 11/0, 672 = 909, 39 Obračun: Bruto x 32, 80% = doprinosi 909, 39 x 32, 80% = 298, 28 - doprinosi Bruto – doprinosi = Osnovica za porez 909, 39 – 298, 28 = 611, 11 Osnovica za porez – 500, 00 = Oporeziva osnovica 611, 11 – 500 = 111, 11 Oporeziva osnovica x 10% = porez 111, 11 x 10% = 11, 11 - porez

Troškovi zarada i naknada zarada Provjera: Bruto – doprinosi – porez = NETO 909, 39 – 298, 28 = 611, 11 -11, 11 = 600, 00 √

Dnevnik R. br. D P Opis promjene 1. 5200 Troškovi bruto plata 4500 Obaveze za neto zarade 4510 Obaveze za porez 4520 Obaveze za doprinose Obračun plate za mart D P 909, 39 600, 00 11, 11 298, 28

Rješenje 5200 Troškovi bruto plata 4500 Obaveze za neto zarade 1) 600, 00 1) 909, 39 4510 Obaveze za porez 1) 11, 11 4520 Obaveze za doprinose 1) 298, 28

Troškovi amortizacije Definisanje i priznavanje - - - Troškovi amortizacije – nastaju korišćenjem većine sredstava u obliku nematerijalnih ulaganja, nekretnina, postrojenja i opreme; Obračun troškova amortizacije dovodi do smanjenja knjigovodstvene vrijednosti sredstava (sadašnje vrijednosti) i do nastanka rashoda; Iznos amortizacije nekog sredstva priznaje se kao rashod; Amortizacija: Vrijednosno izraženi utrošak nematerijalnih ulaganja i osnovnih sredstava u vezi stvaranja određenih učinaka

Troškovi amortizacije Vrednovanje - Količinska komponenta troškova amortizacije (stepen trošenja osnovnih sredstava) Cijenovna komponenta troškova amortizacije (nabavna vrijednost osnovnih sredstava) Evidencije - Evidentiranje promjena na računima klase 5 – vrši se: • • • U glavnoj knjizi finansijskog knjigovodstva U dnevniku glavne knjige U analitičkoj evidenciji osnovnih sredstava

Troškovi amortizacije Računi - Evidencija troškova amortizacije – račun 5400 – Troškovi • Aktivni račun • Nema početno stanje • Kumulativni račun Promjene - Pri obračunu amortizacije potrebno je odrediti slijedeće: • Da li se sredstvo amortizuje ili ne • Tehniku za obračun amortizacije – pojedinačni ili grupni obr. • Kada započinje obračun amortizacije i kada se završava • Osnovicu za obračun amortizacije (NV, SV, ostatak vrijednosti) • Vijek upotrebe sredstva i preostali vijek upotrebe • Metodu za obračun amortizacije

Troškovi amortizacije Standardi: - MRS 16 – Nekretnine , postrojenja i oprema - MRS 38 – Nematerijalna ulaganja

Troškovi amortizacije Određivanje da li se sredstvo amortizuje ili ne - Amortizuju se sva sredstva koja se korišćenjem troše Sredstva koja se korišćenjem ne troše ne podliježu obračunu amortizacije (zemljište, umjetnička djela) - Izuzeci: a) Kamenolom (zemljište ima ograničen vijek trajanja) b) Ukoliko NV zemljišta sadrži i troškove uređivanja područja, obračunava se amortizacija ali samo na vrijednost izvršenih radova za period u kom se stiču koristi od navedenog ulaganja c) amortizuje dinamikom koja odražava koristi koje se od njega očekuju (npr. klasifikovanje zemljišta, ulaganja , amortizacija takvih ulaganja)

Troškovi amortizacije Određivanje tehnike za obračun amortizacije – pojedinačni ili grupni obračun - Amorizuju se sva sredstva pojedinačno Amortizacija se obračunava za svako sredstvo pojedinačno zavisno od vijeka upotrebe sredstva Alat i inventar se amortizuju grupno

Troškovi amortizacije Određivanje kada se započinje sa obračunom amortizacije i kada se završava - Amorizacija se obračunava od trenutka stavljanja u upotrebu sredstava: a) Može da se započne od prvog narednog dana b) Može da se započne od prvog dana narednog mjeseca - Obračun amortizacije sredstva prestaje: a) Kada je sadašnja vrijednost jednaka ili manja od procijenjene rezidualne vrijednosti b) Sredstvo je rashodovano c) Sredstvo je prodato d) Sredstvo se kvalifikuje kao stalno sredstvo raspoloživo za prodaju e) Sredstvo se ne koristi, a amortizacija se računa po funkcionalnom metodu

Troškovi amortizacije Određivanje osnovice za obračun amortizacije • • Nakon što je sredstvo nabavljeno: Nabavna vrijednost – rezidualna vrijednost Podatak o procijenjenom ostatku vrijednosti potreban je pri svakom obračunu amortizacije- neophodno na datum bilansa Ako rezidualna vrijednost nije značajna onda se ona zanemaruje i ne odbija od nabavne vrijednosti Zavisno od veličine preduzeća određuje se “prag” značajnosti rezidualne vrijednosti

Troškovi amortizacije Određivanje vijeka upotrebe sredstva • Trošenje sredstava nastaje: – Korišćenjem – Tehnološkim zastarijevanjem – Fizičkim starenjem - korozija, gubljenje elastičnosti • Određivanje vijeka upotrebe - procijenjeni vijek upotrebe se procjenjuje od 01. tekuće godine za koju se vrši amortizacija - Prema MRS 8 Računovodstvene politike, promjene računovodstvenih procjena i greške (promjena vijeka upotrebe smatra se promjenom računovodstvenih procjena i primjenjuje se za buduće periode)

Troškovi amortizacije Određivanje vijeka upotrebe sredstva Amortizaciona stopa (godišnja) = 100 __________________ Procijenji preostali vijek upotrebe sredstva

Troškovi amortizacije Određivanje metode amortizacije - Metoda proporcionalnog (linearnog) otpisivanja - Metoda degresivnog otpisivanja - Metoda funkcionalnog otpisivanja • Korišćena metoda treba da odgovara obimu ekonomskih koristi koje se dobijaju od sredstva • Preispitivanje u pravilnim vremenskim razmacima • Ako postoji znatna promjena očekivanog obima ekonomskih koristi od sredstava • Konzistentnost u primjeni određene metode amortizacije

Troškovi amortizacije Metoda proporcionalnog (linearnog) otpisivanja - Najjednostavniji metod - Sredstva se ravnomjerno troše tokom upotrebe - Iznosi obračunate amortizacije treba da budu isti u svim obračunskim periodima - Iznos amortizacije je isti iz perioda u period - Razlike se pojavljuju u početnom i krajnjem obračunu Godišnja amortizaciona stopa = 100/ procijenjeni preostali vijek upotrebe Godišnj iznos amortizacije = (Trošak nabavke – rezidualna vrijednost) / procijenjeni preostali vijek upotrebe

Troškovi amortizacije Primjer: 1. Kupljena je rashladna vitrina fakturne vrijednosti 70. 000 KM. 2. Za zavisne troškove nabavke primljena je faktura na iznos od 10. 000 KM. 3. Mašina je stavljena u upotrebu. 4. Rezidualna vrijednost je beznačajna. 5. Mašina je nabavljena u aprilu mjesecu i procijenjeni preostali vijek upotrebe je 8 godina.

Troškovi amortizacije Rješenje: • Stopa amortizacije = 100/8 = 12, 5% (godišnja) • Mjesečna stopa amortizacije = 12, 5% / 12 mjeseci = 1, 041% • Mjesečna stopa je bitna za prvu godinu u kojoj postoji 8 mjeseci korišćenja (od maja do decembra, april se ne uzima u obzir jer se polazi od toga da se sa obračunom amortizacije počinje od prvog dana narednog mjeseca, dakle od 1. maja) • Godišnja amortizaciona kvota = (80. 000 - 0) / 8 godina = 10. 000 KM (za godine od 2 -8)

Knjiženje za prvu godinu u vijeku upotrebe osnovnog sredstva • Mjesečna stopa amortizacije x Nabavna vrijednost = 1, 041% x 80. 000 = 832, 80 KM • Za 8 mjeseci korišćenja u prvoj godini amortizacija je 832, 80 x 8 mjeseci =6. 662, 40 KM 540 - Troškovi amortizacije 6. 662, 40 0239 - Ispravka vrijednosti postrojenja i opreme 6. 662, 40

Knjiženje za cijelokupan vijek upotrebe osnovnog sredstva I godina III godina IV godina 6. 656 10. 000 V godina 10. 000 VIII godina = ? • Mjesečna stopa amortizacije x Nabavna vrijednost = 1, 041% x 80. 000 = 832, 80 KM • Za 4 mjeseca korišćenja u poslednjoj godini amortizacija je 832, 80 x 4 mjeseci = 3. 337, 60 KM

Troškovi amortizacije Metoda aritmetičko - degresivnog otpisivanja • Polazi od pretpostavke da se sredstva ne troše ravnomjerno tokom svog vijeka upotrebe, nego da se u početnom periodu troše najviše (kada i stvaraju najviše ekonomskih koristi), da bi protekom vremena opadao njihov radni učinak • Iznosi amortizacije se ravnomjerno smanjuju iz perioda u period • Godišnja amortizaciona stopa se svake naredne godine smanjuje, a osnovica je uvijek ista – KV sredstva umanjena za ostatak vrijednosti, ako ga ima • n - vijek upotrebe Formula za izračunavanje iznosa degresije: 2 x (Nabavna vrijednost – rezidualna vrijednost) n (n+1)

Troškovi amortizacije Metoda aritmetičko - degresivnog otpisivanja • Iznos degresije se množi sa obrnutnim redoslijedom procijenjenog vijeka trajanja: Ø I godina - Iznos degresije x n Ø II godina - Iznos degresije x (n-1) Ø III godina - Iznos degresije x (n-2) itd.

Troškovi amortizacije Primjer: • Nabavna vrijednost 20. 000 KM • procijenjeni vijek upotrebe 4 godine • Iznos degresije = 2 x 20. 000 / 4 x (4+1) = 40. 000 / 20 = 2. 000 KM – – I godina: 2000 III godina: 2000 IV godina: 2000 x 4 = 8. 000 KM x (4 -1) = 6. 000 KM x (4 -2) = 4. 000 KM x (4 -3) = 2. 000 KM

Troškovi amortizacije Metoda geometrijsko - degresivnog otpisivanja • Iznosi obračunate amortizacije se ne smanjuju ravnomjerno iz jednog obračunskog perioda u drugi, odnosno iznos degresije nije isti za svaki period • Stopa otpisa je ista iz perioda u period, ali • Osnovica na koju se ona primjenjuje se smanjuje. • Osnovica je, dakle sadašnja vrijednost umanjena za ostatak vrijednosti • Godišnja amortizaciona stopa se određuje tako što se godišnja amortizaciona stopa utvrđena po linearnom metodu povećava za 2 do 2, 5 puta

Troškovi amortizacije Metoda geometrijsko - degresivnog otpisivanja • Osnovica – sadašnja vrijednost osnovnog sredstva Linearna stopa amortizacije = 100 / procijenjeni vijek upotrebe Linearna (proporcionalna) stopa se množi sa 2 ili 2. 5 puta o čemu privredni subjekt samostalno odlučuje PRAVILO: - Na polovini vijeka trajanja kada obračunata amortizacija po geometrijskoj degresiji je ispod linearne (proporcionalne) amortizacije preostali iznos sadašnje vrijednosti otpisuje se proporcionalnom metodom (dijeli se sa preostalim vijekom trajanja i tako se prelazi na proporcionalnu metodu)

Troškovi amortizacije Primjer: Nabavna vrijednost 150. 000 KM Vijek upotrebe 10 godina Linearna (proporcionalna) stopa = 100 /10 godina = 10% x 2 = 20%

Rješenje Proporcionalna amz = 150. 000 /10 godina = 15. 000 Godine Sadašnja vrijednost na početku godine Stopa amz Godišnja amortizacija Sadašnja vrijednost na kraju godine 1 150. 000 20% 30. 000 120. 000 20% 24. 000 96. 000 3 96. 000 20% 19. 200 76. 800 4 76. 800 20% 15. 360 61. 440 5 61. 440 20% 12. 288 49. 152 6 49. 152 - 12. 288 49152: 5=9. 830, 4 7 - - 9. 830, 4 - 8 - - 9. 830, 4 - 9 - - 9. 830, 4 - 10 - - 9. 830, 4 Proporcionalna amz Poslije polovine vijeka upotrebe

Troškovi amortizacije Funkcionalni metod otpisivanja • Iznos amortizacije odgovara količini upotrebe sredstva • Primjenjuje se samo kod sredstava kod kojih se može izmjeriti učinak (broj komada, sati rada) - Sa svaki obračunski period se posebno računa amortizaciona stopa • Raspologanje sa dvije bitne informacije za obračun funkcionalne amortizacije: – Očekivani ukupan učinak sredstva tokom njegovog ukupnog vijeka trajanja – Količina učinaka koje je sredstvo ostvarilo u obračunskom periodu

Troškovi amortizacije Funkcionalni metod otpisivanja Način izračunavanja Godišnja amortizaciona stopa = Ostvareni učinak x 100 / ukupan očekivani učinak Godišnji iznos amortizacije = godišnja amortizaciona stopa x (NV – RV) – NV – nabavna vrijednost – RV – rezidualna vrijednost

Troškovi amortizacije Primjer: • • Nabavna vrijednost je 100. 000 KM Ukupan učinak 30. 000 komada Učinak u obračunskom periodu 5. 000 komada Amortizaciona stopa = 5. 000 x 100 / 30. 000 =16. 67% • Godišnji iznos amortizacije = 100. 000 x 16. 67% = 16. 670 KM

Zastupljenost metoda amortizacije u privrednoj praksi (SAD) 4% Degresivne metode 5% Funkcionalne m. 9% Ostale 82% Linearni metod

Rezervisanja i troškovi rezervisanja Definisanje i priznavanje - Rezervisanja – obaveza neizvesnog ili roka dospjeća ili iznosa: Neizvjesnot roka dospjeća znači neivjesnost kada će obaveza morati da se izmiri; Radi se o obavezama tekućeg i prošlih obračunskih perioda prema budućim periodima; nema tačno određenog perioda;

Rezervisanja i troškovi rezervisanja Definisanje i priznavanje - Rezervisanja – ne podrazumijeva rezerve, ili formiranje rezervi novčanih sredstzava na nekom računu - Svrha formiranja rezervisanja jeste da se svakom obračunskom periodu dodijele rashodi koji se na njega odnose

Rezervisanja i troškovi rezervisanja Vrednovanje i priznavanje • Vrednovanje: Najbolja procjena izdataka koje bi bilo neophodno učiniti ako bi se na datum bilansa podmirile sadašnje obaveze proistekle iz prošlih događaja • Priznavanje pod slijedećim pretpostavkama: - Preduzeće ima sadašnju obavezu kao rezultat prošlog događaja Podmirenje obaveze zahtjeva odliv ekonomskih koristi Postoji velika vjerovatnoća da će do odliva resursa doći i Pouzdanom procjenom se može utvrditi iznos rezervisanja

Rezervisanja i troškovi rezervisanja Računi: Klasa 5, grupa 54 – Troškovi rezervisanja i Klasa 4, grupa 40 – Dugoročna rezervisanja i obaveze 541 – Troškovi rezervisanja 5410 – Rezervisanja za troškove u garantnom roku 5411 - Rezervisanja za obnavljanje prirodnog bogatstva 5412 – Troškovi rezervisanja za zadržane kaucije i depozite. . 400 – Rezervisanja za troškove u garantnom roku 401 - Rezervisanja za troškove obnavljanja prirodnog bogatstva 402 – Rezervisanja za zadržane kaucije i depozite

Rezervisanja i troškovi rezervisanja Evidencije - Evidentiranje promjena na računima klase 5, grupa 54 – Troškovi rezervisanja vrši se: • • • U glavnoj knjizi finansijskog knjigovodstva U dnevniku glavne knjige Ne otvara se posebna analitička evidencija

Rezervisanja i troškovi rezervisanja Promjene 1. Formiranje rezervisanja: (542 / 401) – obračun rezervisanja 2. Nastanak događaja koji je uzrokovao rezervisanje: radove izvodi drugo preduzeće (410, 270 / 4320) ili ako se troši materijal sa zalihe (401 / 101) ili radove izvodi preduzeće u sopstvenoj režiji (401 / 678) 3. Ukidanje rezervisanja u korist prihoda: (401 / 678) – ukoliko nije iskorišteno na kraju godine se evidentira na prihode Dokumenta - Ulazne fakture Obračuni rezervisanja Trebovanja

Rezervisanja i troškovi rezervisanja Primjer: 1. Preduzeće je na računu rezervisalo sredstva za ekološku zaštitu voda u iznosu od 800. 000 KM. 2. Primljena je faktura od dobavljača koji je izvršio ekološku zaštitu voda na iznos od 750. 000 KM (obračunati PDV od 17%). 3. Izvršiti ukidanje rezervisanja na kraju poslovne godine.

Dnevnik R. br D 1. 542 P 800. 000 401 Rezervisanje za troškove obnavljanja prirodnih bogatstava 750. 000 270 PDV u primljenim fakturama Dobavljači 127. 500 433 3. D Rezervisanja za troškove obnavljanja prirodnih bogatstava 401 2. Opis 401 Rezervisanje za troškove obnavljanja prirodnih bogatstava 678 Prihodi od ukidanja rezervisanja P 800. 000 877. 500 50. 000

Nematerijalni troškovi Definisanje i priznavanje - Nematerijalni troškovi – troškovi neproizvodnih usluga, reprezentacije, premije osiguranja, troškovi platnog prometa, članarina, poreza, taksi i ostala nematerijalni tr. . Vrednovanje - Vrednuju se u visini iskazanoj na fakturi dobavljača ili nekom drugom dokumentu po osnovu kog se vrši priznavanje ovih troškova

Nematerijalni troškovi Evidencije - Evidentiranje promjena na računima klase 5, grupa 55 – Nematerijalni troškovi vrši se: • • • U glavnoj knjizi finansijskog knjigovodstva U dnevniku glavne knjige Ne otvara se posebna analitička evidencija

Nematerijalni troškovi Računi: 550 – Troškovi neproizvodnih usluga 551 – Troškovi reprezentacije 552 – Troškovi premija osiguranja 553 – Troškovi platnog prometa 554 – Troškovi članarina 555 – Troškovi poreza 556 - Troškovi doprinosa 559 – Ostali nematerijalni troškovi (oglasi u štampi, takse, sudski troškovi, vještačenja, pretplate na časopise, stipendije i dr. )

Nematerijalni troškovi Promjene - u obliku povećanja; smanjenje eventualno u slučaju ispravke greške Dokumenta - Ulazne fakture Razni obračuni

Račun 550 Troškovi neproizvodnih usluga Vrste troškova: troškovi revizije, advokatske usluge, usluge konsaltinga, zdravstvene usluge, usluge obezbjeđenja, usluge stručnog usavršavanja kadrova, usluge čišćenja prostorija Karakteristike računa: ü Račun rashoda, ü Povećava se na dugovnoj strani ü Račun finansijskog knjigovodstva

551 Troškovi reprezentacije ü ugostiteljske usluge u užem smislu, ü troškovi obilježavanja manifestacija u preduzeću ü nabavka kafe i pića ü troškovi datih poklona za poslovne partnere

553 Troškovi platnog prometa provizije i druge naknade banaka, troškovi u vezi sa garancijama, troškovi korišćenja bankarskih kredita

Nematerijalni troškovi Primjer: 1. Za usluge obezbjeđenja dobijena je faktura od preduzeća XY na iznos od 20. 000 KM; U fakturi je iskazan PDV u iznosu od 3. 400 KM. 2. Preduzeće je dobilo fakturu za ugostiteljske usluge na iznos od 10. 000 KM. PDV je iskazan u fakturi u iznosu od 1. 700 KM. 3. Na izvodu sa tekućeg računa evidentirano je plaćanje provizije prema banci u iznosu od 500 KM.

Nematerijalni troškovi Primjer: 4. Preduzeće je platilo tromjesečnu obavezu poreza na imovinu u iznosu od 13. 000 KM. 5. Preduzeće je dobilo fakturu na iznos od 2. 000 KM za objavljeni oglas u novinama. PDV 17%.

Knjiženje R. br. D 1. 550 270 P 4320 Opis Troškovi neproizvodnih usluga PDV u primljenim fakturama Dobavljači troškovi obezbjeđenja D P 20. 000 3. 400 23. 400

Knjiženje R. br. D 2. 551 P Opis Troškovi reprezentacije 433 Dobavljači troškovi reprezentacije D P 11. 700

Knjiženje R. br. D P Opis 3. 553 Troškovi platnog prometa 2410 Tekući račun troškovi platnog prometa D P 500

Knjiženje R. br. D 4. 555 5. P Opis 2410 Troškovi poreza Tekući račun 559 270 D Ostali nematerijalni troškovi PDV u primljenim fakturama 433 Dobavljači P 13. 000 2. 000 340 2. 340