RASTVORI Rastvori Disperziona faza Disperziono sredstvo OPTA I

RASTVORI Rastvori Disperziona faza Disperziono sredstvo OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Prema veličini čestica rastvorene supstance Pravi rastvori (5 -25 nm) Koloidni rastvori ( do 100 nm) Suspenzije (> 100 nm) OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Pravi rastvori su homogene smješe dvije ili više čistih supstanci. OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Kako se rastvori formiraju? Rastvorena supstanca je ravnomjerno raspoređena u rastvaraču. Ø priroda komponenti Øvrste intermolekulskih interakcija OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Pri spontanom miješanju dva gasa: S>0 OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Međumolekulske sile između raznoimenih molekula moraju biti veće od međumolekulskih sila između istoimenih molekula. OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Raskidanje kovalentnih veza, rušenje kristalne rešetke u molekulu rastvorene supstance OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Čestice rastvorene supstance stupaju u interakciju sa rastvaračem i dolazi do njihove solvatacije. OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Jonske dipol interakcije su dovoljno jake da prevladaju energiju kristalne rešetke soli OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI • Na termodinamiku obrazovanja rastvora utiču tri procesa: – razdvajanje čestica rastvorene supstance, – razdvajanje čestica rastvarača – nove interakcije između rastvorene supstance i rastvarača OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI ∆Hrastvora=∆Hr. supst. +∆Hrastvarača +∆Hsmješe OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI razdvojene čestice rastvarača + razdvojene čestice rast. sups. rastvarač + razdvojene čestice rast. sups. rastvor Suma= rastvarač + rast. sup OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA endoterman proces BIOLOGIJA

RASTVORI razdvojene čestice rastvarača + razdvojene čestice rast. sups. rastvarač + rast. sup Suma= Egzoterman proces OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA rastvor BIOLOGIJA

RASTVORI To što supstanca u kontaktu sa rastvaračom promijeni oblik, ne znači da se rastvorila OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI rastvor OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI • Rastvaranje je fizička promjena-početni rastvor se uparavanjem može opet dobiti • Ako ne možemo opet dobiti početni rastvor u pitanju je hemijska reakcija OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Rastvorljivost Privučeni od strane rastvarača, joni napuštaju kristalnu rešetku i hidratišu se Svaki rastvoreni jon može da se sudari sa čvrstom supstancom i da izgubi hidratacionu vodu i vrati se u čvrsto stanje OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Rastvorljivost • Kada se na datoj temperaturi rastvor nalazi u ravnoteži sa rastvorenom supstancom onda se za takav rastvor kaže da je zasićen. OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Rastvorljivost • Zasićeni – Rastvarač je rastvorio max količinu rastvorene supstance na datoj temperaturi. – Rastvor je u dinamičkoj ravnoteži sa nerastvorenim česticama rastvorene supstance. OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Rastvorljivost • Nezasićeni – U rastvaraču se rastvara manja količina rastvorene supstance od one koja se može maksimalno rastvoriti na datoj temperaturi OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Rastvorljivost • Prezasićeni – Koncentracija rastvorene supstance je veća nego u zasićenom rastvoru – Oni su termodinamički nestabilni pa se sniženjem temp. , dodavanjem male količine rastv. supstance izaziva taloženje rastvorene supstance OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Rastvorljivost – Maksimalna količina rastvorene supstance koja se može rastvoriti u 100 g rastvarača na datoj temperaturi RASTVORLJIVOST OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Faktori koji utiču na rastvorljivost Slično se u sličnom rastvara OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Faktori koji utiču na rastvorljivost Slično se u sličnom rastvara OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Faktori koji utiču na rastvorljivost Slično se u sličnom rastvara OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Faktori koji utiču na rastvorljivost Zavisnost rastvorljivosti od temperature Kriva rastvorljivosti OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Rastvori gasova u tečnostima – Rastvorljivost tečnosti i čvrstih supstanci se značajno ne mijenja sa pritiskom – Rastvorljivost gasova u tečnostima je direktno proporcionalna sa parcijalnim pritiskom gasa OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Rastvori gasova u tečnostima – Henrijev zakon Sg = k. Pg OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Rastvori gasova u tečnostima – Henrijev zakon Sg = k. Pg OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Rastvori gasova u tečnostima – Karbonatna meka pića su „pjenušavija“ ako se čuvaju u frižideru – Toplo jezero ima manje rastvorenog kiseonika nego hladno jezero OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Načini izražavanja koncentracije rastvora Molarna koncentracija Masena koncentracija Zapreminska koncentracija Molalna koncentracija Maseni udio rastvorene supstance Molski udio ili molska frakcija OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Molarna koncentracija OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Masena koncentracija OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Zapreminska koncentracija Najčešće se koristi kod gasova OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Molalna koncentracija A-rastvarač mol/kg OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Maseni udio Ako se ovaj odnos pomnoži sa 100 dobije se procenat rastvorene supstance OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Molski udio ili molska frakcija Ukupan broj molova svih komponenti rastvora Za dvokomponentni sistem sastavljen od rast. supstance B i rastvarača A OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora Napon pare rastvora Sniženje tačke mržnjenja Povišenje tačke ključanja Osmotski pritisak OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora Napon pare - pritisak koji pokazuje zasićena para koja je u ravnoteži sa rastvorom -zavisi od temperature i sastava rastvora Čist rastvarač OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA Rastvarač+rast. supst BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora Napon pare - Ako se čistom rastvaraču doda čvrsta neisparljiva rast. supst. onda se napon pare rastvarača snižava. Čist rastvarač OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA Rastvarač+rast. supst BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora Raulov zakon Relativno sniženje napona pare Čist rastvarač OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA Rastvarač+rast. supst BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora Raulov zakon Napon pare rastvarača iznad čistog rastvora veći je od napona pare rastvarača iznad rastvora Čist rastvarač OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA Rastvarač+rast. supst BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora Raulov zakon Kada se radi o dvije tečne komponente, obje isparljive Čist rastvarač OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA Rastvarač+rast. supst BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora Raulov zakon Lakše isparljiva komponenta ima veći napon pare i nižu TK Čist rastvarač OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA Rastvarač+rast. supst BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora Raulov zakon Lakše isparljiva komponenta ima veći napon pare i nižu TK OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora povišenje TK i sniženje TM Fazni dijagram OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora povišenje TK i sniženje TM Tb>T OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora • Promjena tačke ključanja je proporcionalna molalnosti: Kb ebulioskopska konstanta rastvarača Tb>T OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora povišenje TK i sniženje TM Tf>T OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora • Promjena tačke mržnjenja je proporcionalna molalnosti: Kf krioskopska konstanta rastvarača Tf>T OPŠTA MEDICINSKA I NEORGANSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) BIOLOGIJA MEDICINA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora • OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA Pošto navedene osobine zavise od broja rastvorenih čestica, rastvori elektrolita (koji disosuju) pokazuju veće promjene ∆Tb i ∆Tf od neelektrolita BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora Ipak, 1 M rastvor Na. Cl ne pokazuje dvostruku promjenu ∆Tf u odnosu na 1 M rastvor metanola. OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora van’t Hoff Factor OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora osmoza OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora Osmotski pritisak =( n ) RT = MRT V Ako je osmotski pritisak isti na obe strane membrane (tj. , koncentracije su iste), rastvori su izotonični. OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora Ako je koncentracija rastvora izvan c elije vec a od one unutar c elije, rastvor je hipertoničan. OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koligativne osobine rastvora Ako je koncentracija rastvora izvan c elije vec a od one unutar c elije, rastvor je hipotoničan. Voda ulazi u ćeliju, što dovodi do hemolize. OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Prema veličini čestica rastvorene supstance Pravi rastvori (5 -25 nm) Koloidni rastvori (do 100 nm) Suspenzije (> 100 nm) OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koloidni rastvori krv, limfa, mlijeko…. . OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koloidni rastvori Koloidna čestica je obavijena molekulom vode, hidrofilni , nije obavijena molekulom vode, hidrofobni. . OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koloidni rastvori Najčešće je disperzna faza čvrsta, a rastvarač tečan=sol Ako je čvršće koegzistencije=gel OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA

RASTVORI Koloidni rastvori Tyndall Effect Koloidne čestice rasipaju zrake svetlosti u svim pravcima. OPŠTA I NEORGANSKA HEMIJA BIOLOGIJA