Rassenkeuze model voor een spanningsveld Arjan Veerman Klaas

Rassenkeuze: model voor een spanningsveld Arjan Veerman & Klaas Wijnholds Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Ketenomkering • Richten op wat de markt vraagt: – Klant - AVEBE - Teler • Vraag klant – kwaliteitszetmeel tegen zo laag mogelijke prijs • Teler – lage prijs - hoge opbrengst een noodzaak • Opbrengstverhoging is dus ook marktgericht

Spanning tussen markt en teelt • AVEBE (=markt) – voorkeur eigenschappen en kwaliteiten • Teler – teeltkundige eisen – voldoende hoge opbrengst op korte en lange termijn • Opbrengst – eerste zorg van de teler, niet van AVEBE

Rassenkeuze belangrijk punt • AVEBE-studie opbrengstbeperkende factoren: – Rassenkeuze – Kwaliteit pootgoed • Agrobiokon inventarisatie – 500 respondenten bevestigen: – rassenkeuze is een knelpunt • Rassenkeuze is krachtige teeltmaatregel

Rassenkeuze is krachtige teeltmaatregel (1)

Rassenkeuze is krachtige teeltmaatregel (2)

Ras: grote invloed op veel eigenschappen Opbrengst • Vroegrijpheid • Droogtegevoeligheid • Resistenties – Aardappelmoeheid • Resistentie • Tolerantie – Wratziekte – Phytophthora – Virus Kwaliteit • Zetmeel – Gehalte – Kwaliteit • Eiwitgehalte • Rooibeschadiging • Bewaarbaarheid – Rot – Kieming

Aardappelmoeheid (1) • Gemiddeld nog 8 % schade = € 200 per ha • Op 30 % van het areaal meer dan 10 % schade • Op 14 % van het areaal meer dan 20 % schade • AM verdient dus nog altijd prioriteit bij perceelsgerichte rassenkeuze

Aardappelmoeheid (2) • Goed resistentiemanagement – verbreedt de rassenkeuze – minder noodzaak voor tolerantie • Goed resistentiemanagement – minder inzet van granulaat en grondontsmetting: – verlaagt de kosten – verlaagt milieubelasting • AM mag geen probleem zijn!

Vrijlevende alen • Wortelknobbelalen Meloidogyne spp. – weinig opbrengstschade • Wortellesie-aaltjes Pratylenchus spp. – incidenteel schade • Vrijlevende wortelaaltjes Trichodoriden – nog onduidelijk • Beheersing van vrijlevende alen – is complexer dan van AM !!!!

Phytophthora • Optimeel AVEBE – hogere resistentie gemiddeld lagere inzet chemie – verlaagde dosering – minder “reparatie” bespuitingen • Hogere resistentie biedt dus enige ruimte voor kostenverlaging

Bewaarbaarheid • • Gevoeligheid voor rooibeschadiging Kiemlustigheid Gevoeligheid voor Erwinia Gevoeligheid voor knolphytophthora

Rot: grote incidentele verliezen

Rooibeschadiging = bewaarverlies

Kwaliteit Voor wie ? ? ? • OWG • Suikergehalte • Zetmeelspecialiteiten Teler AVEBE Teler – Samenstelling – eigenschappen • Eiwit

Kwaliteit = Puntenwaardering • Gebreken met vuilinsluiting lichte gebreken zware gebreken geen 10 10 iets 8 5 veel 3 2 10 10 10 9 9 9 5 5 5 zeer veel 1 0 • Overige gebreken groen blauw schurft • Tarrering in kg rot ziek vorst broei • Verontreiniging in kg veen/darg geen 10 10 wel 0 0 geen 10 wel 0 3 3 3 Een partij maximaal 100 punten. Iedere vracht > 90 punten is premie!

Is rassenkeuze dè oplossing voor markt en teelt? Ja • grote invloed op – opbrengst – kwaliteit • bedrijfszeker effect – relatief stabiel Nee • Meer factoren van invloed • Interacties/onvoorspelbaarheid • Lange lijst van eisen – zware wissel op kweekwerk • Andere teeltmaatregelen nodig – gebrek aan: HÈT RAS

Rassenkeuze is belangrijk en complex • Doel – maximale benutting van raseigenschappen – combinatie met bedrijfs- en perceelsspecifieke omstandigheden • Nieuw hulpmiddel: – rassenadviessysteem Agrobiokon OPTIRas