RASMUL QURAN Tajuktajuk perbincangan 1 Ilmu Rasmul Quran

RASMUL QURAN Tajuk-tajuk perbincangan: - 1. Ilmu Rasmul Quran 2. Sejarah Awal Rasmul Quran 3. Pembahagian Rasmul Quran 4. Kelebihan Rasm Utsmani 5. Tahap-tahap Rasmul Quran 6. Kaedah-Kaedah Rasmul Quran 1

ILMU RASMUL QURAN Sinopsis : Matlamat modul ini untuk mengenali dengan lebih dekat penulisan Al-Qur‘an mengikut Rasm Uthmani. Pelajar-pelajar akan didedahkan dengan topik-topik yang membincangkan cara-cara penulisan al-Qur‘an mengikut Rasm Uthmani yang melibatkan huruf-huruf tambah, buang dan sebagainya. 2

ILMU RASMUL QURAN Sinopsis : Rasmul Quran adalah satu Sunnah Rasulullah saw yang diikuti secara ijma` (sepakat) oleh seluruh ulama` kerana tulisan ini adalah berbentuk Taufiqiyyah dan ianya di bawah pengawasan Rasulullah saw sendiri sepertimana yang telah dipelajari dalam bab “Penulisan Al-Quran di zaman Rasulullah saw” diikuti dengan zama Abu Bakar ra dan seterusnya zaman Utsman ra. 3

SEJARAH AWAL RASMUL QURAN Nabi Muhammad saw telah diutuskan kepada satu umat yang kebanyakannya buta huruf, bahkan mereka hampir tidak boleh mengenali bentuk-bentuk tulisan. Diantara mereka yang boleh menulis ialah, 1. Amru Ibnu Sa`id 2. Ubai bin Ka`ab 3. Zaid bin Tsabit 4. Munzir bin Umar Mereka dari kalangan penduduk Madinah. 4

SEJARAH AWAL RASMUL QURAN Sedangkan dari kalangan penduduk Mekah pula, 1. Abu Bakar As-Siddiq 2. Umar Ibnul Khattab 3. Utsman bin Al-’Affan 4. Ali Bin Abi Thalib 5. Jabir Bin Abdullah 6. Ubai bin Sa`ad 7. Abu Suffian bin Harb 8. Mu`awiyah bin Abu Suffian 9. Al-`Alaq bin Al-Khudri 5

SEJARAH AWAL RASMUL QURAN Setelah Rasulullah saw berhijrah ke Madinah, beliau telah menggalakkan umat belajar menulis, mengira dan membaca. Bahkan baginda telah memberi syarat kepada setiap tawanan perang badar yang ingin membebaskan diri mereka, hendaklah terlebih dahulu mengajar sepuluh orang kanak-kanak Islam Madinah menulis, mengira dan membaca. 6

SEJARAH AWAL RASMUL QURAN Melalui usaha ini, baginda mengharapkan akan bertambah bilangan umat Islam yang ada kemahiran menulis, mengira dan membaca, kerana dengan bertambahnya jumlah penulis dari kalangan orang Islam adalah sangat penting dari sudut perkembangan da`awah dan tamaddun Islam. Sebelum Rasulullah saw wafat, kita dapati baginda telah mempunyai lebih 40 orang penulis kebanyakannya adalah penulis wahyu. 7

PEMBAHAGIAN RASMUL QURAN Rasmul Quran terbahagi kepada dua bahagian, 1. Rasm Qiasi / Rasm Imla’I : iaitu penulisan menurut kelaziman pengucapan. 2. Rasm Istilahi / Rasm Utsmani : iaitu penulisan menurut kaedah tertentu dimana ia tidak sama dengan penulisan biasa dari segi sebutan disebabkan ia menggunakan beberapa kaedah seperti membuang, menambah, mengganti, menyambung atau menceraikan huruf dan penulisan hamzah. 8

KELEBIHAN-KELEBIHAN RASM UTSMANI Al-Quran Rasm Utsmani mempunyai beberapa kelebihan diantaranya, 1. Mengikut Sunnah Rasulullah saw 2. Mengikut tulisan Al-Quran yang asal 3. Boleh difahami makna yang berlainan dan tidak pula terkeluar daripada maksud yang sebenar. 4. Memudahkan bacaan dengan wajah Qiraat 9

KELEBIHAN-KELEBIHAN RASM UTSMANI 5. Sebagai hujjah kepada bahasa Al-Quran yang fasih 6. Memudahkan bacaan dengan wajah Qiraat 7. Dipersetujui oleh 12, 000 sahabat 8. Salah satu dari mukjizat Al-Quran 9. Bertepatan dengan riwayat bacaan yang mutawatir 10

KELEBIHAN-KELEBIHAN RASM UTSMANI 9. Salah satu dari rukun bacaan Al-Quran 10. Berdasarkan kepada dalil-dalil yang kuat dan hujah yang jelas 11. Ditulis mengikut bacaan rawi 12. Mengandungi rahsia dari segi mengekal dan menggugurkan huruf 11

TAHAP-TAHAP RASMUL QURAN Penulisan Al-Quran Rasm Utsmani seperti yang terdapat sekarang ini telah melalui beberapa tahap, Tahap Pertama: - Ø Belum diletakkan sebarang tanda. Tahap Kedua: - Ø Mula ditandakan titik, dipelopori oleh Abu Al. Aswad Ad-Duali (69 H) di zaman Khalifah Marwan bin Al-Hakam. 12

TAHAP-TAHAP RASMUL QURAN Tahap Ketiga: - Ø Mula ditandakan baris, dipelopori oleh Yahya bin Ma`mur dan Nasyr bin `Asim Al-Laisy dengan perintah gabenor Hajjaz Yusuf As-Saqafi. Tahap Keempat: - Ø Mula diletakkan tanda waqaf dan lain-lain tanda 13

TAHAP-TAHAP RASMUL QURAN Menurut sejarah, pada zaman Rasulullah saw, Al-Quran telah ditulis dengan Khat Al-Anbari An-Nubti (Nabetean). Pada zaman Abu Bakar hingga zaman Utsman, Al. Quran telah ditulis dengan khat Al-Hijazi. Setelah itu Al-Quran ditulis pula dengan khat Kufi, Khat Raihan, Khat Tsuluts dan akhirnya Khat Nasakh. 14

TAHAP-TAHAP RASMUL QURAN 15

TAHAP-TAHAP RASMUL QURAN 16

TAHAP-TAHAP RASMUL QURAN 17

TAHAP-TAHAP RASMUL QURAN 18

TAHAP-TAHAP RASMUL QURAN 19

TAHAP-TAHAP RASMUL QURAN Tulisan Al-Quran dengan menggunakan Khat Nasakh ini mula dicetak buat pertama kalinya di Hamburg, Jerman pada tahun 1113 H (1694 Masihi) dan seterusnya dicetak di negara-negara Islam yang lainnya sehingga ke hari ini. 20

KAEDAH-KAEDAH RASMUL QURAN Kaedah Pertama: Al-Hazf 1. Definisi dan pembahagian 2. Hazf al-‘Alif 3. Hazf al-Wau 4. Hazf al-Ya’ 5. Hazf al-Lam 6. Hazf al-Nun 7. Hazf pada permulaan surah 21

KAEDAH-KAEDAH RASMUL QURAN Kaedah Kedua: Al-Ziyadah 1. Definisi 2. Ziyadah al-‘Alif 3. Ziyadah al-Wau 4. Ziyadah al-Ya’ 22

KAEDAH-KAEDAH RASMUL QURAN Kaedah Ketiga: Penulisan Hamzah 1. Definisi dan Pembahagian 2. Hamzah Wasal 3. Hamzah Qata’ 23

KAEDAH-KAEDAH RASMUL QURAN Kaedah Keempat: Al-Ibdal 1. Definisi dan Pembahagian 2. Ibdal Alif kepada Ya’ 3. Ibdal Nun kepada ‘Alif 4. Ibdal Ta’ Marbutah kepada Ta’ Maftuhah 5. Ibdal Thulathi Wau kepada ‘Alif 24

KAEDAH-KAEDAH RASMUL QURAN Kaedah Kelima: Al-Maqtu’ wa Al-Mausul 1. Definisi dan Pembahagian 2. Perbezaan Ulama’ Rasm antara Maqtu’ dan Mausul 3. Persepakatan Ulama’ Rasm pada Mausul 25

KAEDAH-KAEDAH RASMUL QURAN Kaedah Keenam: Rasm Kalimah yang mempunyai dua bacaan atau lebih 1. Pembahagian 2. Rasm Kalimah yang dibaca dengan ‘Alif atau tanpa ‘Alif. 26