RASATHANE ORTAOKULU Hazrlayan Glah SEVNEL Rehber retmenPsikolojik Danman

RASATHANE ORTAOKULU Hazırlayan Gülşah SEVİNÇEL Rehber Öğretmen/Psikolojik Danışman

MADDE BAĞIMLILIĞI

BAĞIMLILIK Bağımlılık kişinin kullandığı madde üstünde kontrolünü kaybetmesi ve onsuz bir yaşam sürememeye başlamasıdır.

Bağımlılığın Oluşumu İlk temas (Deneme) Kullanım ve hücresel düzeyde değişme (Zaman zaman kullanım) Psikolojik ve Biyolojik Bağımlılık (Sürekli kullanım)

Bağımlı Kimdir? Bu süreçleri yaşayan kişi bağımlıdır. Maddeyi Arttırıyorsa Yoksunluk Belirtisi (depresyon-kramp) Yaşıyorsa Madde Alınması ile Rahatlıyorsa Ruhsal Bedensel Sosyal Zarar Yaşıyorsa Sorumluluklarını İhmal Ediyorsa

Başlama Nedenleri Merak Arkadaş baskısı Sorunlarına çözüm aramak ve uzaklaşmak Farklı gözükmek Beğeni toplamak Bir gruba ait olmak Eğlenmek

Bağımlılık Riskini Arttıran Çevresel Etmenler Nelerdir? Ev ve aile : Ev ve aile, çocuğun gelişiminde çok önemli bir rol oynar. Çocukların aile içindeki ilk ilişkileri, daha sonra sağlıklı gelişmeleri ve madde kullanımı riskini belirleyen en önemli etmendir. Anne-babada madde kullanımı olması, suça karışmış olmaları çocuklarında madde kullanım riskini artırmaktadır. Çok çocukluluk, evde karmaşık bir aile yaşantısının olması, ev içi şiddet olması da gencin alkol ve madde kullanım ihtimalini artırmaktadır.

Akran ve okul: Ergenlik döneminde arkadaşlar çok önemlidir. Alkol ve madde kullanan arkadaşlar, kişinin ilk alkol ve madde kullanımında etkili olmaktadır. Okul başarısızlığı ve sosyal beceri yokluğu genci daha da fazla risk altına sokmaktadır. Okul başarısızlığı ve sosyal beceri yokluğu gencin başa çıkmakta zorlandığı akademik arenadan uzaklaşmasına yol açmakta; bu, öğretmenler ve idare tarafından pekiştirilebilmektedir. Bu öğrenciler önce arka sıralara oturtulmakta, hatta okulla sorunu olan, başarı oranı düşük öğrenciler ayrı bir sınıfta toplanabilmektedir. Böylece risk altındaki gençler, risk altındaki akranlar ile biraya getirilmektedir.

Ergenlik Döneminde Risk Neden Artmaktadır? Ergenlik döneminde yargılama ve karar verme becerileri hala gelişmekte olduğu için, riski doğru değerlendirme yetileri kısıtlı olmaktadır. Bunun sonucunda gençler alkol ve madde kullanımına yönelebilirler. gençler alkol ve madde kullanımının zarar verici etkilerini algıladıkları zaman madde kullanımı azalmaktadır. Bu nedenle, çocuklara ve gençlere alkol ve madde kullanımının etkileri ve sonuçları hakkında doğru bilgilerin verilmesi onları madde kullanımından korumak için gereklidir.

Madde kullananların söylediği “bunu herkes kullanıyor” lafı dikkatle gözden geçirilmelidir. Herkesin madde kullandığı miti doğru değildir. Hatta aslında gençler arasında madde kullanmayanlar, kull Çocuğun büyümesi sırasında bazı dönüm noktaları da riski artırmaktadır. Örneğin okul değişikliği, ortaöğretime geçmek gibi çeşitli dönüm noktaları gencin hayatında çok önemli bir yer tutmaktadır. ananlardan çok daha fazladır.

Adolesanlarda yani ergenlerde madde bağımlılığın görülme sıklığı ülkemizde giderek artmaktadır ve ilk kullanım 9 yaşa kadar inmiş ve ne yazık ki madde kullanımın en ağır sonucu olan uyuşturucu ve hapların kullanımı da ülkemizde çok küçük yaşlara düşmüştür. ‘Denesene’ diye uzatılan bir sigara ya da alkolü reddetmek için bu konuda çok farkındalıklı ve çok kararlı olmak gerekir. Çünkü sigarayı ya da alkolü reddeden ergen, alay konusu olmayı göze alıyor demektir.

UYUŞTURUCU Beyin ve akıl sağlığının en büyük düşmanıdır. Bağımlılarda beliren ilk olgu; akıl ve sinir hastalıklarıdır. Kullanan kişide fiziksel ve ruhsal bağımlılığa yol açar. Ayrıca bu maddeler kişisel ve toplumsal yönden ekonomik ve sosyal çöküntü oluştururlar.

VÜCUDA ETKİLERİ Beyin ve Merkezi Sinir sistemini, Sindirim Sistemini, Karaciğer ve Böbrekleri, Solunum Sistemini olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca AİDS, frengi, verem, kanser, kangren ve benzeri bir çok ölümcül hastalığa neden olmaktadır.

KULLANIMLA MÜCADELE Tedavi; Uyuşturucu madde kullanan kişiler tedavi olabilir. Özellikle tedavi ilkelerini yerine getiren kişilerde uyuşturucu maddeyi bırakma oranı çok yüksektir.

Maddeler ve Etkileri Esrar: Yasadışı maddeler arasında en sık kullanılan madde esrardır. İstanbul liselerinde yapılan bir araştırmada gençlerin %5. 2’sinin hayatlarında en az bir kez esrar kullandığı belirlenmiştir. Esrar hint kenevirinden elde edilir. Ot parçaları veya kahverengi, preslenmiş kalıplar halinde satılır. Sigara gibi sarılarak ve sigara tütüne karıştırılarak içilir. esrar da bağımlılık yapar. Esrar bir geçiş maddesidir. Esrar kullanan kişi ileride diğer maddelere alışabilir ve onları kullanmaya başlayabilir. Dünyada sadece Hollanda’da yasaldır ve kontrollü olarak satılır.

Bonzai: Sentetik cannabinoid (bonzai). Narkotik bonzai, bonzai bitkisinin yaprakları üzerine kimyasallar sıkılarak üretiliyor. Yapraklar üzerine eşit dağılmamış olan maddenin bazı yerlerde çok yoğun bulunması aşırı doz alınmasına sebep olmaktadır. Bunun sonucunda vücutta büyük tahribat olabildiği gibi ölümle de sonuçlanmaktadır. Bonzainin Türkiyedeki kullanım oranı : marmara %35 iç anadolu, ege %4 doğu anadolu, karadeniz %14 güneydoğu anadolu %19 , akdeniz %7

Bonzai kullanımına; Gençlerin %42 lisede Gençlerin %12 ortaokulda Gençlerin %39 ilkokulda Gençlerin %7 üniversitede başlıyor. Bağımlıların çoğunun iş bulamadığı, evlenemediği ve ailesine bağımlı kaldığı için, evlilerin deaile içi sıkıntılar nedeniyle içtiği öğrenildi.

Bonzainin etkileri ; İnsanların sinir sistemlerini, kalp ritimlerini, dolaşım sistemlerini ve daha bir çok beyin fonksiyonunu sona erdiren bir etkiye sahiptir. Bonzai içen kimsede kas ritmi bozukluğu(Felç), ağızda kuruma, kusma, akıl karışıklığı bilinç kaybı, varsanılar, sanırı görme, kan basıncında dengesizlik, kalp krizi gibi birçok ciddi sağlık problemine sebebiyet verir. İnsanlarda halüsinasyonlar gösteren bu madde bağımlılık yapar ve çok kısa sürede davranış bozuklukları boy gösterir.

İçerisinde tarım ilacı ve fare zehri bulunan bonzai, insan metabolizmasını öldüren bir etkiye sahiptir. Eroinden 100 kat daha tehlikeli olan bonzai geçici kalıcı felçlere sebep olur.

Nerelerde ve Ne Şekillerde Karşılaşabiliriz: Köşe başlarında, bir çiğ köftecide dürüm içersinde(olay İstanbul Fatih İlçesinde yaşanmıştır. ), mektup içersinde, internetten sipariş verilerek adrese teslim kullanıcıların eline kolayca geçebiliyor. Tütün içerisine karıştırılarak Başka bir yöntem de piyasa değeri yüksek narkotikler sıvılaştırılıp tekstil ürünlerine, ya da gözenekli kumaşlara emdirilip istenilen adrese gönderilir.

UÇUCU VE YAPIŞTIRICI MADDELER Boyalar ve boyalarda kullanılan Tiner Bali, UHU gibi yapıştırıcılar Çakmak gazı olarak kullanılan bütan gazı Kuru temizlemede kullanılan maddeler Benzin Yazı yazarken yapılan hataları silmekte kullanılan maddeler (Tipp-ex) Tiner genellikle bir kumaşa emdirilir ve oradan koklanır. Bali gibi yapıştırıcılar ise, torba içine konur ve oradan koklanarak kullanılır. Uçucu maddeler kullanıldığında neşe hali, sakinlik duygusu verebilir, bazı hayaller görülmesine yol açabilir.

EROİN Eroin açık kahverengi toz şeklinde satılan bir maddedir. Eroinin saflığı arttıkça rengi beyazlaşır. Bir iki hafta süre ile düzenli kullanıldığında bağımlılık oluşturur. Bazı duyarlı kişilerde ilk bir iki kullanımdan sonra bile bağımlılığa neden olabilir.

KOKAİN Kokain beyaz renkli, toz şeklinde bir maddedir. Çoğunlukla buruna çekilerek kullanılır. Buharının içe çekilmesi, sigara ya da enjeksiyon tarzında da kullanılabilir. Piyasa fiyatı oldukça yüksek olduğu için, genellikle ekonomik durumu iyi olanların kullandığı bir maddedir. Bağımlılık yapıcı etkisi çok fazladır. Tek bir kullanımdan sonra bile bağımlılık yapabilir.

ECSTASY Ecstasy genellikle tablet ve kapsül şeklinde satılır. Beyaz, kahverengi, pembe ya da sarı tabletler ya da kapsüllerdir. Bazılarının üstünde kuş, kalp gibi resimler vardır. “Beyaz kumrular, Mitsubishi, 007, pıt” gibi çeşitli adlarla anılır. Etkisi 20 dakika içinde başlar ve birkaç saat sürer. Kullanıldıktan sonra enerji artışı, canlılık, karşı cinse karşı yakınlık hissi, algılamada artma ortaya çıkar

Ne Kadar Zamanda Bağımlı Olunur? Bağımlılığın ne hızda gelişeceği birçok etmen tarafından belirlenmektedir. Genetik yatkınlık (yani ailede var olan bağımlılığın kalıtımsal olarak geçişi), kişinin kendi biyolojik özelliklerinin de dâhil olduğu birçok etmen bağımlılıkta rol oynar. Tüm uyuşturucu/uyarıcı maddeler potansiyel olarak zarar vericidir ve kullanımları ile ilişkili olarak yaşamı tehdit edici olabilirler. Bu maddelere karşı bireysel duyarlılıklar da söz konusudur. Bir kişi birkaç kullanımdan sonra bağımlılık belirtileri göstermezken, bir diğeri bağımlılık belirtileri gösterebilmektedir.

UNUTMAYIN !!! BAĞIMLILIK YAPAN MADDELER ÖZGÜRLÜĞÜ ÇALAR, SAĞLIĞI BOZAR ve ÖLÜME NEDEN OLABİLİR….

TEŞEKKÜRLER