Rachunkowo Zarzdcza 1 Czubakowska K Gabrusewicz W Nowak

Rachunkowość Zarządcza

1. Czubakowska K. , Gabrusewicz W. , Nowak E. , Podstawy rachunkowości zarządczej, PWE, Warszawa 2006; 2. Jarugowa A. , Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, SKw. P, Warszawa 2002; 3. Kiziukiewicz T. , Zarządcze aspekty rachunkowości, PWE, Warszawa 2003; 4. D. Dobija, M. Kucharczyk, Rachunkowość zarządcza, analiza i interpretacje, wydanie II rozszerzone i uzupełnione, Oficyna Wolters Kluwer.

Istota rachunkowości zarządczej • Rachunkowość zarządcza (RZ) jest integralną częścią procesu zarządzania. • RZ jest to proces identyfikacji, pomiaru, analizy, przygotowania i prezentowania informacji (finansowych i operacyjnych) wykorzystywanych przez kierownictwa do planowania, oceny i kontroli w ramach organizacji oraz do zapewnienia systemu rozliczenia zasobów i osiąganych wyników wg ośrodków odpowiedzialności.

Istota rachunkowości zarządczej • Rachunkowość menadżerska jest systemem metod i działań analityczno-rachunkowych, prowadzonych w krótkim i długim okresie, których celem jest sformułowanie podstaw do wewnętrznych decyzji zarządu przedsiębiorstwa. • Nadrzędną zasadą rachunkowości menadżerskiej, podobnie jak i koncepcją rachunkowości finansowej, jest zasada wiernego i rzetelnego obrazu. • Drugą jest zasada współmierności.

Rachunkowość zarządcza • RZ stosuje metody, techniki i procedury, które mają za zdanie ułatwić zarządzającym i wykonawcą, podejmowanie lepszych decyzji oraz koordynacje i współdziałanie, dzięki temu osiąganie celów organizacji w sposób efektywny. • Informacje generowane przez system RZ służą do sterowania organizacją jako całością, do kontroli efektywności i skuteczności działania jej wyodrębnionych części.

Rachunkowość zarządcza • Rachunkowość zarządcza wspomaga potrzeby informacyjne zarządu w jego funkcji: planowania, kontrolowania, organizowania, komunikowania, i motywowania.

Geneza i rozwój RZ • RZ rozwinęła się na bazie r-ku kosztów i r-ków operacyjnych, w kilku fazach. • I faza obejmowała badania kosztów jednostkowych i zachowania się kosztów pośrednich. Następnie opracowano system kosztów standardowych jako narzędzie sterownia. Służył on informacjami o odchyleniach od cen- zarządzanie przez wyjątki. • Kryzys przetrwały firmy o niższych kosztach jednostkowych. • Rachunkowość menadżerska rozważa zagadnienia nakładu i kosztu.

Geneza i rozwój RZ • W II-ej fazie rozwoju RZ (lata dwudzieste) akcent został położony na podmiotowy r-k kosztów i przychodów. W wielkich korporacjach wypracowane jednolite kryteria oceny menadżerów odpowiedzialnych za decyzje inwestycyjne- przed I wojną. Był to początek generowania informacji do zarządzania przez cele.

Geneza i rozwój RZ • III faza to wzbogacenie metod i technik do podejmowania decyzjipróg rentowności i próg płynności. • Do oceny opłacalności projektów inwestycyjnych wykorzystano wskaźnik wartości bieżącej netto, jak i wewnętrzna stopę zwrotu, a w latach 50 -tych pojmowano już RZ jako system informacyjny.

Geneza i rozwój RZ • Faza IV – modyfikacja metod i technik RZ ze względu na inflację. • Faza V lata 80 te metody w miarę współczesne.

Istota rachunkowości zarządczej • Rachunkowość zarządcza to wypracowanie podstaw do podejmowania przez menadżerów przedsiębiorstwa racjonalnych (z punktu widzenia przyjętego kryterium wyboru) decyzji ekonomicznych. • Rz to język biznesu, który wspiera proces komunikowania się ludzi i firm poprzez dostarczanie informacji niezbędnych do podejmowania decyzji.

Istota rachunkowości zarządczej • RZ, jako system działań zmierzających do zwiększenia majątku właścicieli oraz wartości przedsiębiorstwa jest narzędziem umożliwiającym menadżerom podejmowanie decyzji związanych z dążeniem do wypracowania wysokiej efektywności działania i rozwoju przedsiębiorstwa.

Zadania rachunkowości zarządczej Zrozumienie: 1. w jaki sposób strumień finansowy „dopływa” i „odpływa” z przedsiębiorstwa; 2. Jaka informacja powstaje w skutek przypływu lub braku przypływu strumienia finansowego; 3. Jaką racjonalnie ekonomicznie decyzję powinni podjąć menadżerowie przedsiębiorstwa, wykorzystując dysponowaną informacją.

Rachunkowość Z a Rach F • W rachunkowości menadżerskiej/zarządczej, w odmienny sposób od rachunkowości finansowej, zarządzania finansami, czy też analizy ekonomiczno-finansowe, rozważane są wzajemne proporcje kapitałów własnych i obcych. • Proporcja kapitału wykorzystywanego z tych dwóch źródeł nazywana jest mechanizmem napędowym.

• Więcej niż 50% ogółu kapitału pochodzącego od właścicieli przedsiębiorstwa określana jest jako słaby mechanizm napędowy, a więcej niż 50% pochodzącego od pożyczkobiorców jako silny mechanizm napędowy. • Wiąże się to z tym, że silny mechanizm wymusza zwiększenie wysiłku finansowego.

Porównanie rachunkowości finansowej i zarządczej Rachunkowość finansowa 1. Informacje prezentowane i przeznaczone są przede wszystkim na zew. przedsiębiorstwa 2. Jest normowane przez Ustawę i inne akty praw Rachunkowość menadżerska 1. Informacje prezentowane i przeznaczone są przede wszystkim do wewnątrz przedsiębiorstwa 2, Wykorzystuje mierniki relacje, modele rach fin, o ich wyborze decydują menadżerowie przedsiębiorstwa.

Porównanie rachunkowości finansowej i zarządczej 3. Obowiązuje jednolita zasada wyceny wg wartości nabycia. 4. Zachowuje cechy dokładności, wiarygodności, rzetelności, ciągłości, istotności itp. 3. Wykorzystuje różne zasady wyceny. 4. Zachowując cechy dokładności, wiarygodności, rzetelności, ciągłości, istotności nastawiona jest głównie na cel.

Porównanie rachunkowości finansowej i zarządczej 5. przede wszystkim informuje ex- 5. przede wszystkim zorientowana post. jest na przyszłość, wykorzystując analizę ex-post i teraźniejszą. 6. Uwzględnia elastyczne cykle finansowe, stopień realizacji 6. Przedstawia periodyczne zadań, czas-okres do uznania. sprawozdania finansowe

Porównanie rachunkowości finansowej i zarządczej 7. Obejmuje głównie pomiarem dane finansowe 8. Zagadnienia kontroli obejmuję rewizję księgową i kontrolę finansową wewnętrzną i zewnętrzną. 7. Obejmuje pomiarem dane finansowe i nie finansowe. 8. Zagadnienia kontroli obejmuję kierowniczą kontrolę efektywności i skuteczności, wykorzystując różne mierniki i kryteria.

Porównanie rachunkowości finansowej i zarządczej 9. Sprawozdania finansowe mają jednolity format, są ujawnione i publikowane. 9. Sprawozdania wg środków odpowiedzialności za koszty, zyski, kontrolowane inwestycje dla potrzeb wewnętrznych.

Bilans księgowy –jakie zawiera informacje • Bilans to źródło informacji o sytuacji finansowej firmy. • AKTYWA- rodzaj, rozmiar i zakres zadań określają wielkość i rodzaje zasobów jakimi dysponują firmy.

Aktywa wykorzystywane w dział operacyjnej • • • Aktywa materialne: - rzeczowe aktywa trwałe; -zapasy (przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy); Wartości niematerialne i prawne; Rozliczenia międzyokresowe (polisa ubezpieczeniowa). Inwestycje; Należności, aktywa pieniężne.

O czym informuje struktura aktywów • Najczęściej grupuje się środki wg ich płynności, tzn możliwości zamiany na gotówkę bez straty. • Biorąc pod uwagę to kryterium, składniki majątku dzieli się na obrotowe i trwałe. - obrotowe: bardziej płynne (gotówka w kasie i na rachunku, należności krótkoterminowe, rynkowe papiery wartościowe, rzeczowe aktywa obrotowe (towary, wyroby) i krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.

O czym informuje struktura aktywów • • • Aktywa trwałe: rzeczowe aktywa trwałe; Wartości niematerialne i prawne; Inwestycje długoterminowe; Rozliczenia międzyokresowe długoterminowe; Inwestycje długoterminowe rozliczane międzyokresowo.

O czym informuje struktura aktywów • Struktura aktywów jest zależna od specyfiki działalności jednostki, rodzaju branży, technologii wytwarzania i asortymentu produktów. • Struktura aktywów –zmian jakie w niej wystąpiły na przestrzeni kilku lat oraz porównanie z innymi jednostkami tej samej branży, daje podstawę oceny sytuacji majątkowej jednostki. Wysoki udział środków trwałych w ogólnej sumie aktywów świadczy o małej możliwości dostosowania się jednostki do zmieniającego się otoczenia.

O czym informuje struktura aktywów • Aktywa trwałe- duże ich rozmiary i odniesienie do wielkości produkcji. Nie można się ich pozbyć w krótkim okresie, jak będzie reagował na zmniejszenie popytu, czy są alternatywy. • Należności – jak zmienia się ich wielkości, czy nie kredytujemy innych firm, okresy. • Zasoby pieniężne – czy jest płynność finansowa, ale czy nie zamrażamy ich bez znaczącego efektu ekonomicznego.

O czym informuje struktura aktywów -trudności • Gdy przedsiębiorstwo prowadzi zdywersyfikowaną działalność w kilku branżach, to z którą branżą należy porównać strukturę aktywów całego przedsiębiorstwa. • Jak ocenić i czy mają znaczenie dla RZ zasoby intelektualne: wysoko wykwalifikowani pracownicy, znana marka firmy- tego nie ma w bilansie.

Zasoby firmy-pasywa • Kapitały własne pochodzą z wkładów właścicieli oraz wygospodarowanego i zatrzymanego w firmie zysku. • Kapitał własny to: • - w spółce z o. o- kapitał udziałowy, zapasowy i rezerwowy, nie podzielony zysk z lat ubiegłych i zysku lub straty roku obrotowego.

Zasoby firmy-pasywa • Spółka akcyjna- kapitał akcyjny, zapasowy (na pokrycie strat w wysokości co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy) i rezerwowy; • Przedsiębiorstwo państwowe: fundusz założycielski, f. przedsiębiorstwa, nie podzielonego zysku lat ubiegłych i zysk lub strata roku obrotowego; • spółdzielnia: f. udziałowy i f. zasobowy.

Zasoby firmy-pasywa • Zobowiązania –rodzaje zobowiązań. Zobowiązania, przy których trzeba oszacować kwotę oraz terminy zapłaty nie są znane – to rozliczenia międzyokresowe bierne (inaczej rezerwy na zobowiązania). Szczególnym rodzajem zobowiązań są fundusze specjalne - są przeznaczone na określone cele dla załogi (pomoc mieszkaniowa socjalne i kulturalna)

O czym informują pasywa • Pasywa bilansu prezentują źródła finansowania zasobów firmy, a suma pasywów to kapitał całkowity. • Struktura kapitałów odzwierciedla pochodzenia aktywów, czyli źródła finansowania. • Zawarta w pasywach bilansu informacja o strukturze kapitału pozwala ocenić podstawę finansową, na której jest oparta działalność jednostki.

O czym informują pasywa • Punktem wyjścia jest ustosunkowanie się do relacji kapitał własny i obcy. Tu powinna występować właściwa proporcja: nadmierny udział kapitału obcego może spowodować niebezpieczeństwo niewypłacalności. • Przy ocenie pasywów należy zwrócić uwagę na: • - terminy wymagalności- spłaty zobowiązań; • -formy finansowania obcego-kredyty, pożyczki; • Wewnętrzną strukturę kapitału własnego.

Relacje pomiędzy strukturą aktywów i pasywów • Z punktu widzenia równowagi finansowej zasadnicze znaczenie ma relacja pomiędzy strukturą aktywów (trwałe i obrotowe) oraz kapitałami stałymi i krótkoterminowymi. • Przyjmuje się, że dla zachowania równowagi i harmonii finansowej firmy (złota reguła bilansowa) wymagane jest finansowanie majątku trwałego kapitałami stałymi. • Dodatni kap. Obrotowy oznacza, że część kapitału obrotowego jest finansowana kapitałami stałymi (własnymi i długoterminowymi). • Ujemny, oznacza finansowanie majątku trwałego za pomocą kredytu krótkoterminowego.

Interpretacja bilansu • Rozwiązywanie zadań, jeżeli będzie to możliwe to zdalnieobecnie. • Wskaźniki ekonomiczne w oparciu o dane bilansowe. • Zarządzanie aktywami obrotowymi przedsiębiorstwa. Pomiar kapitału obrotowego wiąże się z próbą wyznaczenia przez przedsiębiorstwo zapotrzebowania na środki związane z finansowaniem działalności eksploatacyjnej, a więc zarządzanie majątkiem obrotowym składającym się z: • Zapasów, środków pieniężnych i należności.

Analiza płynności • Podstawowym celem rozważań w rachunkowości zarządczej jest przedstawienie przeszłego, obecnego i przyszłego obrazu przedsiębiorstwa w najważniejszym aspekcie jego funkcjonowania, jakim są finanse. • Działania te dotyczą kilku obszarów, z których najważniejsze to: płynność finansowa, rentowność i zadłużenie. • Płynność rozważać należy w odniesieniu zarówno do krótkiego, jak i długiego okresu. • Krótkookresowa utrata może nie mieć znaczącego wpływu na sytuację finansową przedsiębiorstwa.

Analiza płynności • Płynność finansowa to zdolność podmiotu gospodarczego do wywiązywania się ze zobowiązań bieżących czyli takich, których termin wymagalności nie jest dłuższy niż rok. Do porównań przyjmuje się 3 -5 lat. • Ocena płynności polega na ustaleniu zdolności przedsiębiorstwa do wywiązywania się ze zobowiązań bieżących, których podstawowym źródłem pokrycia jest majątek obrotowy. • Pomiary płynności mogą dotyczyć długiego i krótkiego okresu.

Analiza płynności • Wskaźnik płynności bieżącej: W= aktywa obrotowe : zobowiązania krótkoter Ten wskaźnik informuje w jakim stopniu majątek obrotowy pokrywają bieżące pasywa. Przyjmuje się, że optymalny poziom tego wskaźnika dla przedsiębiorstw produkcyjnych waha się od 1, 8 do 2; dla handlowych 1; 1, 2.

Analiza płynności • Często zobowiązania krótkookresowe pokrywane są wpływami poza operacyjnymi-z pożyczek, emisji obligacji itp. Dlatego ten wskaźnik nie zawsze odzwierciedla stan płynności. • Zapasy są składnikiem majątku o najwyższej płynności i dlatego przy obliczaniu wskaźnika wysokiej płynności pomijamy zapasy .

Analiza płynności • Wskaźnik wysokiej płynności lub szybki: W= aktywa obrotowe –zapasy: zob krotkoter Generalnie wartość większą od 1 przyjmuje się za zadawalającą, choć są przypadki przedsiębiorstw, w których wskaźnik 1, 5 uznamy za zbyt niski, a 0, 7 nie będzie powodem do obaw. Stąd wprowadza się skorygowana stopę płynności.

Analiza zadłużenia • Na zadłużenie, które można rozumieć jako płynność długoterminową, składają się kapitały obce, których termin spłaty nie przypada w okresie danego roku obrotowego. Zaciągnięcie długu jest efektem decyzji menadżerów. Są dwa główne determinanty takich decyzji: • -niedobór własnych środków finansowych, • -dążenie do zwiększenia efektywności finansowej przedsiębiorstwa.

Wskaźnik zadłużenia aktywów W= zadłużenia ogółem: aktywa ogółem zadłużenia ogółem obejmuje zarówno długoterminowy jak i bieżące zobowiązania. Kredytodawcy preferują niski poziom tego wskaźnika, ponieważ oznacza wtedy mniejsze straty w przypadku upadłości lub likwidacji przedsiębiorstwa. Z drugiej strony wyższe ryzyko wiąże się z możliwością uzyskania wyższych dochodów.

Wskaźnik zadłużenia kapitałów wł. • W= zadłużenie ogółem: kapitał własny. Wskaźnik ten określa stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku do kapitału własnego, a także możliwości pokrycia zobowiązań kapitałem własnym. Tak jak w poprzednim przypadku wyższy poziom tego wskaźnika stymuluje ryzyko dla kredytobiorców i akcjonariuszy.

Rachunek wyników • Analiza pozycji kosztów i dochodów oraz strat i zysków nadzwyczajnych. • Omówienie poszczególnych rodzajów kosztów i dochodów, straty i zyski nadzwyczajne. Zysk netto, a wartość dodana.

Wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem W= zysk netto =amortyzacja: odsetki + roczna spłata kredytu. • Współczynnik ten mierzący zdolność do obsługi zadłużenia określa, jak dalece przedsiębiorstwo może zmniejszyć kwotę wygenerowanej gotówki, bez utraty zdolności do pokrycia rocznych wydatków związanych z obsługą zadłużenia.

Wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem • Marginesem bezpieczeństwa jest tu nadwyżka wartości wskaźnika ponad liczbę 1. • Relacja ta jest miarą długoterminowego ryzyka upadłości.

Wskaźniki rentowności • Rentowność zwana także zyskownością, można rozpatrywać w trzech aspektach: -sprzedaży – rentowność sprzedaży netto, - majątku zwana również ekonomiczną, - zaangażowania kapitału własnego-zwaną tez rentownością finansową. Zależy ona od wysokości wygospodarowanego zysku oraz źródeł finansowania majątku.

Wskaźniki rentowności • Wskaźniki rentowności są trudne do zinterpretowania, gdyż większość z nich nie ma wartości granicznych. Poziomy tych współczynników są zdeterminowane specyfiką branży oraz asortymentem wyrobów o różnej rentowności jednostkowej.

Rentowność majątku • Ten wskaźnik informuje o wielkości zysku netto przypadającego na jednostkę wartości zaangażowanego w przedsiębiorstwie majątku. R 4 (ROA)= zysk netto: wartość majątku ogółem x 100% Jest on miarą efektywności zarządzania przedsiębiorstwa swoimi aktywami.

Rentowność majątku zależy od rentowności sprzedaży netto, a także od rotacji zaangażowanych aktywów. Cechą charakterystyczną aktywów jest to, że sam poziom wskaźnika może być wynikiem zupełnie innej polityki sprzedaży wyrobów i usług, tzn polityki: - ilości-niska zyskowność i większa sprzedaż, lub jakości wysoka zyskowność przy niskiej rotacji aktywów.

Rentowność kapitału własnego • Wskaźnik rentowności kapitału określa stopę zysku, która przynosi inwestycja w dane przedsiębiorstwo. R 5=zysk netto : kapitał własnyx 100% Podobnie jak w przypadku poprzednich wskaźników –im wyższa wartość, tym korzystniejsza sytuacja finansowa przedsiębiorstwa. W dobrze funkcjonującym przedsiębiorstwie rentowność kapitału własnego powinna być wyższa od rentowności kapitału całkowitego.

Rentowność sprzedaży Może być liczona w ujęciu brutto lub netto bądź też jako rentowność operacyjna. 1. Wskaźnik operacyjnej rentowności sprzedaży: R 1=zysk operacyjny: sprzedaż nettox 100%. W polskim r-ku zysków i strat jest liczony jako przychody ze sprzedaży – koszty uzyskania przychodów – pozostałe koszty operacyjne + pozostałe przychody operacyjne. Ten wskaźnik jest miarą zysku osiągniętego z podstawowej działalności przedsiębiorstwa.

Rentowność sprzedaży • Ten wskaźnik jest najważniejszy zarówno dla menadżerów, jak i banków. 2. Wskaźnik rentowności sprzedaży brutto: R 2=zysk brutto: sprzedaż brutto Jego wysokość nie zależy od stopy opodatkowania zysku. 3. Wskaźnik rentowności sprzedaży netto: R 3=zysk netto: sprzedaż netto. Ten wskaźnik informuje, jaką marżę zysku przynosi dana wartość sprzedaży.

Ocena opłacalności projektu inwestycyjnego Kryteria podziału metod oceny efektywności inwestycji: 1. Ujęcie czasu; 2. Zakres badań; 3. Technika obliczeniowa. Metody proste stosowane są we wstępnych fazach procesu inwestycyjnego. Cechą tych metod jest nieuwzględnianie wartości pieniądza w czasie.

Ocena opłacalności projektu inwestycyjnego • Do stosowania tych metod skłania ich prostota, komunikatywność i jasność formuł. Najczęściej stosowane metody proste to: - Rachunek porównawczy kosztów; - Rachunek porównawczy zysku; - Rachunek stopy zysku lub średniego kapitału zainwestowanego; - Rachunek okresu zwrotu.

Metody proste • Rachunek porównawczy wymaga rozróżnienia rocznych kosztów inwestycyjnych, które wyznacza amortyzacja i zysk kalkulacyjny oraz rocznych kosztów operacyjnych. • Ryzyka związane z procesem inwestowania; WEWNĘTRZNE związane z sytuacją i uwarukowaniami w firmie i jej najbliższym otoczeniu (trudności z pozyskaniem zew, źródeł finansowania i ZEWNĘTRZNE ryzyko kursowe i operacyjne - finanse międzynarodowe ryzyko polityczne, społeczne, związane z popytem globalnym i polityką rządu i itp. .

Ocena opłacalności projektu inwestycyjnego Złożone metody to: -rachunek nadwyżki zdyskontowanej netto; - rachunek wewnętrznej stopy zwrotu.

Ryzyko czynne i bierne. • Ryzyko czynne związane z aktywami, a więc decyzjami polegającymi na gospodarowaniu aktywami związanymi z efektywną alokacją strumieni pieniężnych, • pasywami, czyli pozyskiwaniem i angażowaniem przez przedsiębiorstwo strumieni finansowych i rzeczowych. • Ryzyko bierne-menadżerowie nie mają wpływu na otoczenie działania przedsiębiorstwa.

Ryzyko inwestowania ma 4 poziomy: • 1. ryzyko zerowe, w przypadku inwestowania z gwarancją skarbu państwa; • Ryzyko ukryte to stan w którym prawdopodobieństwo poniesienia straty jest mniejsze niż prawdopodobieństwo jej wystąpienia;

Ryzyko • Ryzyko jawne to stan w którym prawdopodobieństwo poniesienia strat jest wyższe niż prawdopodobieństwo ich uniknięcia; • Stan niewypłacalności jest to trwała utrata zdolności przedsiębiorstwa do wywiązywania się ze swoich zobowiązań. Prawdopodobieństwo spłaty wszystkich zobowiązań jest równe 0.

• W polityce inwestycyjne przedsiębiorstwa określa się skalę: • - przyrostu inwestycji; • - zaangażowania w inwestycje środków własnych i obcych.

Analiza efektywności działania • efektywność działania to w większości przypadków ocena gospodarowania składnikami majątku obrotowego. Bada się np; . Okres windykacji należności, rotacji zapasów itp. . • Źródłem informacji jest przed wszystkim bilans. • Sytuacja na rynku wymusza wydłużenie okresu kredytowania odbiorów (cykl obrotu należnościami.

Analiza efektywności działania • Dążenie do obniżenia cen zakupu, co wiąże się z koniecznością zakupu większych partii (cykl obrotu zapasami); • Specyfikę branży –wielkość nakładów inwestycyjnych niezbędna do uruchomienia działalności ( cykle obrotu aktywami i środkami trwałymi).

Rachunek przepływów pieniężnych • Dla celów planistycznych wyróżniamy 3 typy strumieni pieniężnych wśród wpływów i wydatków, trzy typy działalności: • A. operacyjne; • B. Inwestycyjne; • C. Finansowe. • Dzięki takiemu podziałowi możemy odpowiedzieć na pytanie: jaki ma wpływ każda z wymienionych dziedzin „aktywności przedsiębiorstwa” na jego zasoby gotówkowe.

Rachunek przepływów pieniężnych • Łączne saldo trzech rodzajów działalności to ogólny efekt przepływów pieniężnych w przedsiębiorstwie. • Działalność operacyjna - ma najszerszy zakres i jest związana z bieżącymi zakupami czynników produkcji lub towarów oraz sprzedażą wyrobów, towarów i usług. • Przyjmuje się, że wszystkie przepływy nie będące przejawem działalności inwestycyjnej ani finansowej dotyczą działalności operacyjnej.

Rachunek przepływów pieniężnych • Działalność inwestycyjna-typowe operacje związane z zakupem i sprzedażą rzeczowych i finansowych składników majątku trwałego. • Działalność finansowa-ten rodzaj działalności sprowadza się do przedsięwzięć zmieniających wielkość kapitałów firmy, zarówno własnych, jak i obcych. • Niedobory pieniężne z jednej działalności mogą być rekompensowane nadwyżką pieniądza uzyskanego z innej działalności.

Rachunek przepływów pieniężnych • Jeżeli w całokształcie działalności powstanie ujemne saldo pieniężne , oznacza to, że zasoby pieniężne przedsiębiorstwa zmniejszyły się. Część wydatków związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa nie zostanie zatem zrealizowana, co spowoduje z kolei pojawienie się zobowiązań przeterminowanych i dodatkowych kosztów ich obsługi.

Rachunek przepływów pieniężnych • Jeżeli saldo przepływów jest + to ważne z którego rodzaju działalności zostało uzyskane. • Przepływy bezgotówkowe - przykładem takich przepływów, które w przyszłości mogą się okazać gotówkowymi są: - Zamiana zadłużenia na akcje lub obligacje przedsiębiorstwa;

Rachunek przepływów pieniężnych -zakup wartości niematerialnych i prawnych pokrytych wekslem, którego wykup nastąpi w przyszłym okresie obrachunkowym. Informacje o takich transakcjach powinny być podane w załączniku do rachunku przepływów pieniężnych.

Rachunek przepływów pieniężnych Przepływy Pieniężne (PP) dostarczają cennych informacji o gospodarce finansowej przedsiębiorstwa. • Czytanie sprawozdania pozwala określić segmenty działalności gospodarczej, w których został wygenerowany przyrost lub spadek zasobów środków pieniężnych. Warianty sald przepływów pieniężnych

Rachunek przepływów pieniężnych Przepływy pieniężne netto z działalności: Operacyjnej + + - - - Inwestycyjnej+ - + - + finansowej + - - + + + - Wariant 1; dotyczy przedsiębiorstw charakteryzujących się wysoką płynnością finansową, bardzo rzadki w praktyce.

Rachunek przepływów pieniężnych Wariant 2; występuje w przedsiębiorstwach dojrzałych i rentownych, przedsiębiorstwo pokrywa z wpływów z działalności operacyjnej wszystkie wydatki inwestycyjne oraz wydatki z tytułu spłaty zobowiązań długoterminowych; Wariant 3: działalność bieżąca lub zachodzące procesy restrukturyzacyjne przedsiębiorstwa wymagają zasilenia z zewnątrz;

Rachunek przepływów pieniężnych • Wariant 4: realizowane inwestycje zmuszają przedsiębiorstwo do korzystania z zewnętrznych źródeł finansowania, typowa sytuacja dla przedsiębiorstw rozwijających się; • Wariant 5: tak układ wpływów wskazuje na tymczasowe trudności finansowe przedsiębiorstwa, które korzysta z zewnętrznego zasilania w środki pieniężne (np. . Kredyty, sprzedaż składników majątku trwałego);

Rachunek przepływów pieniężnych • Wariant 6: dosyć typowy dla przedsiębiorstw „młodych” rozwijających się o dobrze zapowiadającej się przyszłości (kredytodawcy nie boją się angażować swoich środków w finansowanie przedsiębiorstwa); • Wariant 7: oznacza poważne trudności przedsiębiorstwa, które stara się ratować swoją płynność, sprzedając wartościowe składniki swojego majątku;

Rachunek przepływów pieniężnych • Wariant 8: przedsiębiorstwo ponosi straty, choć zgromadzone w poprzednich okresach zasoby starczają jeszcze na pokrycie niedoborów z działalności operacyjnej, nawet na prowadzenie inwestycji. Jeśli sytuacja będzie się przedłużać, przedsiębiorstwu grozi upadłość.

Rachunek przepływów pieniężnych Przy ocenie ryzyka i analizie przepływów należy zwrócić uwagę na następujące kwestie: 1. Jaka część zobowiązań długoterminowych wymaga spłaty w bieżącym okresie; 2. Czy przedsiębiorstwo będzie w stanie pokryć przyszłe zobowiązania odsetkowe;

Rachunek przepływów pieniężnych 3. Jakie istnieją zagrożenia dla przyszłych wpływów (np. . W zakresie ściągania należności); 4. Czy przedsiębiorstwo jest w stanie pozyskać nowy kapitał własnych (np. z emisji akcji lub udziałów), albo cała sfera środków kredytowych i możliwości ich pozyskania. 5. Czy przedsiębiorstwo posiada odpowiednio duże środki na r-ku bankowym lub w formie bardzo płynnych papierów wartościowych;

Rachunek przepływów pieniężnych 6. W jakim stadium znajduje się przedsiębiorstwo; 7. Jakie są konsekwencje wydłużenia okresu kredytowania odbiorców na osiągnięcie wyższych przychodów i wpływów; 8. Jakie są skutki obniżenia cen dla utrzymania przyszłych zysków i utrzymania płynności.

Rachunek przepływów pieniężnych 9. Czy przedsiębiorstwo ma możliwości poprawy swoich wyników operacyjnych. Analiza pozioma- polega na badaniu zmian poszczególnych pozycji sprawozdania zachodzących w czasie. Menadżerowie przedsiębiorstwa powinni zwrócić szczególną uwagę na te pozycje , w których zaszły wyjątkowo wysokie zmiany kwotowe.

Rachunek przepływów pieniężnych Analiza pozioma dostarcza istotnych wskazówek, co do kierunku rozwoju przedsiębiorstwa, np. . : -malejące wpływy od odbiorców przy rosnącej jednocześnie sprzedaży świadczą o trudnościach w odzyskiwaniu należności; -rosnące wydatki na zakup maszyn mogą świadczyć o planowanej ekspansji produkcyjnej; - Stały spadek wielkości wypłacanych dywidend, może wskazywać, że nadwyżka środków pieniężnych nie zaspokaja wszystkich potrzeb przedsiębiorstwa lub świadczy o polityce świadomego zwiększenia potrzeb gotówkowych przeznaczonych na samofinansowanie rozwoju przedsiębiorstwa.

Rachunek przepływów pieniężnych • Analiza pionowa- istota tej analizy jest ustalenie udziału % poszczególnych wpływów i wydatków odpowiednio we wpływach i wydatkach ogółem. Tj. typ analizy o małej wartości zarządczej. Równoległe badania kilku lub kilkunastu okresów sprawozdawczych dostarczają informacji n/t kształtowania się strumieni pieniężnych w przedsiębiorstwie.