RABKA ZDRJ 2014 Modu I Specyfika nauczania dorosych
RABKA ZDRÓJ 2014 Moduł I: Specyfika nauczania dorosłych Wprowadzenie do andragogiki Andrzej Peć
EDUKATOR KURSACH TRENER COACH WYKŁADOWCA NA „(…) Wykładowca na kursach (edukator, trener) może prowadzić działalność dydaktyczną na szkoleniach dla zróżnicowanych grup zawodowych i wiekowych w różnego rodzaju placówkach. Formy szkoleniowe mogą mieć charakter kwalifikacyjny, doskonalący zawodowo lub zaspokajający potrzeby ogólnoludzkie, aspiracje i ambicje uczestników szkoleń (trening psychoterapeutyczny, kursy na prawo jazdy, kursy z historii sztuki). ” Nazwa zawodu: wykładowca na kursach
EDUKATOR TRENER COACH WYKŁADOWCA NA KURSACH Zgodnie z definicją kształcenia ustawicznego Wszechnicy Uniwersytetu Jagiellońskiego, na rynku usług kształcenia ustawicznego można wyodrębnić następujące role zawodowe: trener; coach; asesor kompetencji; konsultant; menedżer projektów szkoleniowych; projektant procesów rozwojowych; mentor kształcenia ustawicznego.
KODEKS ETYCZNY TRENERA STOP KODEKS 1. Okazuje szacunek wobec poglądów, postaw, przekonań i wartości uczestników szkoleń oraz innych trenerów. Nie podejmuje się zadań, w których nie byłoby to możliwe. 2. Zna swoje możliwości, podejmuje się zadań nie przekraczających jego wiedzę, siły, umiejętności, możliwości psychofizyczne. 3. Posiada świadomość swego wpływu na grupę i wykorzystuje ten wpływ jedynie w celu tworzenia sytuacji edukacyjnych. 4. Jest odpowiedzialny za własny rozwój i wzrost kompetencji trenerskich. Regularnie sprawdza poziom swoich umiejętności oraz poziom prowadzonych przez siebie zajęć (np. stara się korzystać z konsultacji, superwizji, robi mini-ewaluację szkoleń). 5. Dzieli się własnym dorobkiem trenerskim z członkami STOP w sposób nie rodzący sprzeczności z jego poczuciem ochrony własnych praw autorskich. 6. Respektuje prawa autorskie i pokrewne. Zawsze powołuje się na źródła wykorzystywanych materiałów i metod. 7. Nie wykorzystuje uzyskanych w trakcie szkoleń informacji oraz nawiązanych relacji przeciwko uczestnikom i organizacjom. 8. Nie wykorzystuje warsztatu dla propagandy politycznej czy okazji do sprzedaży lub marketingu produktów nie związanych bezpośrednio z programem szkolenia. 9. Dba o swój autorytet - nie nadużywa alkoholu oraz innych substancji odurzających. 10. Dba o to, aby relacje osobiste i służbowe pomiędzy nim a uczestnikami szkoleń nie pogarszały jakości szkoleń. Żródło: http: //www. stop. engo. pl/strona/20755. html • Kodeks Dobrych Praktyk Polskiej Izby Firm Szkoleniowych
RÓŻNICE W UCZENIU DOROSŁYCH I DZIECI: • Większość dorosłych z własnej woli uczestniczy w kształceniu. To zupełnie inna sytuacja, niż uczenie dzieci, bo większość uczniów chodzi do szkoły pod mniejszym lub większym przymusem. • Dorośli są bardziej zmotywowani, niż młodzi uczniowie. Skoro sami zdecydowali się na udział w kursie – są zapewne mocno zainteresowani i przekonani o jego przydatności. • Dorośli chętniej wdrażają w życie wyuczone treści. Starają się uogólnić przekazaną im wiedzę i wykorzystać ją w sprawach zawodowych lub osobistych. ALE CZY TAK JEST? EDUKACJA PREFIGURATYWNA
KSZTAŁCENIE USTAWICZNE – proces stałego odnawiania, doskonalenia i rozwijania kwalifikacji ogólnych i zawodowych jednostki, trwającym w ciągu całego jej życia. Skierowana do osób dorosłych część uczenia się przez całe życie (ang. lifelong learning) rozumianego jako całość aktywności poznawczych podejmowanych w trakcie życia z myślą o pogłębieniu wiedzy, umiejętności lub kwalifikacji (z przyczyn osobistych, społecznych lub zawodowych).
KSZTAŁCENIE USTAWICZNE jest definiowane jako podstawowa potrzeba każdego obywatela Unii Europejskiej w kontekście pełnego uczestnictwa w życiu społecznym, aktywnego udziału w procesach zachodzących w miejscu pracy, mobilności itd. 8 KLUCZOWYCH KOMPETENCJI: komunikacja w języku narodowym, komunikacja w języku obcym, podstawowe umiejętności matematyczne, kompetencje w zakresie nauk ścisłych i technologii, kompetencje cyfrowe, umiejętność uczenia się, kompetencje społeczne i obywatelskie, przedsiębiorczość i ekspresja kulturowa.
Rezolucja Rady Unii Europejskiej z 2002 roku stwierdza, że uczenie się przez całe życie obejmuje trzy wymiary: (zgodnie z podziałem wg Roberta Kidda) • Kształcenie w pionie (edukacja formalna, szkolna) • Kształcenie w poziomie (edukacja pozaformalna, pozaszkolna) • Kształcenie w głąb (edukacja nieformalna, samokształcenie)
ANDRAGOGIKA • Andragogika (gr. ανηρ, ανδρος - mężczyzna + αγω - prowadzę) – subdyscyplina pedagogiki zajmująca się kształceniem dorosłych. Ojcem tego terminu był niemiecki pedagog – Aleksander Kapp, który użył go po raz pierwszy w 1833 r Do zadań andragogiki należą m. in. : • wykrywanie związków i zależności między zjawiskami wychowawczymi, • ustalania celów oraz zasad edukacji dorosłych w związku z rozwojem społeczno-ekonomicznym społeczeństwa, • formułowanie wniosków dotyczących prawidłowości przebiegu procesów wychowawczych, • dostarczanie wiedzy związanej z racjonalnym przekształcaniem rzeczywistości wychowawczej.
Andragogikę dzielimy na: • • Andragogikę ogólną – która bada i opisuje cele edukacji dorosłych, politykę oświatową, organizację instytucji edukacyjnych i kulturalnych, metody i techniki oraz narzędzia badań i procedury badawcze, Dydaktykę dorosłych (dydaktykę andragogiczną) – która bada i opisuje teorię nauczania ludzi dorosłych oraz właściwości procesu samokształcenia dorosłych, Teorię wychowania dorosłych – która bada i opisuje organizację, przebieg i wyniki procesu wychowania i samowychowania ludzi dorosłych, Historię oświaty dorosłych i myśli andragogicznej
Na edukację dorosłych (która jest integralna częścią edukacji ustawicznej) wg J. Kargula składają się: • Edukacja formalna – edukacja funkcjonujaca w sposób sciśle skonwencjonalizowany, zdefiniowany edukacyjnymi kanonami. • Edukacja pozaformalna – która oznacza każdą zorganizowaną działalność oświatową, odbywającą się poza ustanowionym systemem kształcenia formalnego. • Edukacja nieformalna – to proces odbywający się faktycznie w ciągu całego życia ludzkiego, dzięki któremu jednostka kształtuje swoje postawy, ustala wartości, nabywa wiedzę i umiejętności.
DZIAŁY ANDRAGOGIKI
Źródło: Z. Pietrasiński, Rozwój człowieka dorosłego,
Źródło: E. L. Thorndike, Uczenie się dorosłych
LITERATURA I ŹRÓDŁA: • Aleksander T. , Andragogika, Kraków-Radom 2009 • Aleksander T. , Andragogika, Ostrowiec Świętokrzyski 2002 • Jankowski D. , Przyszczypkowski K. , Skrzypczak J. , Podstawy edukacji dorosłych, Poznań 1996 • Wujek T. (red. ), Wprowadzenie do andragogiki, Warszawa 1996 • Wujek T. (red. ), Wprowadzenie do pedagogiki dorosłych, Warszawa 1992 • Aleksander T. , Barwińska D. (red. ), Stan i perspektywy rozwoju refleksji nad edukacją dorosłych, Kraków 2007 • Czerniawska O. , Szkice z andragogiki i gerontologii, Łódź 2007 • Fabiś A. (red. ), Wyzwania współczesnej edukacji dorosłych. Andragogika jako przedmiot akademicki, Mysłowice 2004 • Gałdowa A. , Powszechność i wyjątek. Rozwój osobowości człowieka dorosłego, Kraków 2000 • Malewski M. , Teorie andragogiczne, Wrocław 1998 • Marczuk M. (red. ), Problemy i dylematy andragogiki, Lublin-Radom 1994 • Matlakiewicz A. , Solarczyk-Szwec H. , Dorośli uczą się inaczej, Toruń 2005 • Poradnik edukatora. Red. M. Owczarz. Warszawa 2005. materiał wewnętrzny/szkoleniowy - kurs trenerski
- Slides: 16