R rhb Be Har op de berg Leviticus

R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 1

R Aarqyv Wajikra (Leviticus) En Hij riep Boodschap: heiliging JHWH roept! rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 De Roeach ha. Kodesj roept! 2

R 1 e ALIJA • Sjemittah- 7 e jaar – Sabbatsjaar - sabbatsrust voor het land. • Jowel - Jubeljaar – vrijlating - land terug naar oorspronkelijke eigenaar rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 3

R 2 e ALIJA • Je verhandeld geen grond, maar oogsten rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 4

R LAND FOR SALE 3 e ALIJA • 6 e jaar driedubbele oogst voor jaar 6, 7 en 8 • Land kan niet worden verkocht alleen verpand • Het land is van JHWH • Jullie zijn vreemdelingen en bijwoners rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 5

R 4 e ALIJA • De prijs van het land is afhankelijk van de tijd tot het jubeljaar. • Bij armoede kun je je land verpanden. rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 6

R 5 e ALIJA • Huizen in dorpen worden gerekend tot de grond te behoren • Uitzonderingen: • • De ommuurde stad, lossingsrecht van een jaar. Land van Levieten: onbeperkt lossingstrecht rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 7

6 e ALIJA • Joodse slaven respectvol behandelen R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 8

R 7 e ALIJA • Joods land verpand aan vreemdeling recht op lossing • Lossing joodse slaaf, tarief loonarbeider • De Israëlieten behoren Adonai toe • Geen afgodsbeelden • Eerbied voor het heiligdom • Ik ben Adonai rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 9

Lev. 25: 23 23 En het land zal niet voor altijd verkocht worden, want het land is van Mij, en gij zijt vreemdelingen en bijwoners Eretz Jisraël bij Mij. 24 In het gehele land, dat gij in is van Adonai! ! bezit hebt, zult gij lossing voor het land is niet van de Joden toestaan. Lev. 25: 23 23 En het land zal niet voor altijd verkocht worden, want het land is van Mij, en gij zijt vreemdelingen en bijwoners bij Mij. 24 In het gehele land, dat gij in bezit hebt, zult gij lossing voor het land toestaan. Ex. 19: 5 Als je mijn woorden ter harte neemt en je aan het Gen. 13: 15 want het gehele land, dat verbond met mij houdt, zul je een kostbaar bezit voor mij zijn, kostbaarder dan alle andere volken – want de hele gij ziet, zal Ik u en uw nageslacht aarde behoort mij toe. 6 Een koninkrijk van priesters zul voor altoos geven. je zijn, een heilig volk. ” R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 10

Zalman – ze lo atta (dat ben jij niet) vertaling v/d gezongen tekst in volgende dia R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 11

Zalman zwierf verward over de wereld Vroeg zich af: "Wie ben ik en waarvoor? Ik ben een boer, ik heb hectares grond En ik beheers het allemaal Ik verbouw groenten en fruit Ik bemest en bewater het Ik ben de heerser van dit stuk van de wereld. " En toen sprak een hemelse stem: Zalman bekeek zijn goede vrouw Als een beschermende eik spreidt ze haar schaduw "Al jaren met haar samen geweest, ik ben haar man En toch slapen we, lepels in bed We hebben een prachtig gezin met elkaar gebouwd En ze is een vrouw van waarde, echt sexy En ik, wie ben ik? Ik ben haar man. " En toen sprak een hemelse stem: Zalman dat ben jij niet Kijk, het is 't shmitta jaar (jaar waarin land braak blijft liggen) Het veld bloeit zonder je hulp Je bent niet je land Je bent slechts. . . Zalman dat ben jij niet De vrouw bij je is niet echt bij je Je vrouw is nu "niddah" aan het houden (ze is ongesteld) Dus je hebt het volledig verkeerd. Je bent niet haar man Je bent niet je status Je bent niet je land Je bent slechts. . . Zalman belde hier en daar Zei tegen zichzelf: "Ik ben de baas van mijn tijd Ik pleeg een telefoontje En meteen is alles geregeld Ik heb status, de klok rond Non stop carrière, aandelen en stocks Ik ben altijd klaar voor elke verrassing. " En hop! Een hemelse stem sprak: Zalman dat ben jij niet Hier komt de Sjabbat Bruid Nu ga je rusten Je mensen zijn degenen die bidden Je status is niet jij Je land is niet jij Je bent slechts Zalman lag achterover in zijn salon-fauteuil Keek naar de muren en keek uit het raam "Mijn huis is mijn kasteel, het is als een koninkrijk" En weer een hemelse stem die riep: Zalman dat ben jij niet Het is Soekot nu - ga naar buiten, naar je soeka Jij nouveau riche, wees niet bedroefd Kijk omhoog naar de sterren die knipogen door het bladerdak Je huis is niet jij Je vrouw is niet jij Je status is niet jij Noch is je land jij Je bent slechts… R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 12

Lev. 25: 23 En het land zal niet voor altijd verkocht worden, want het land is van Mij, en gij zijt vreemdelingen en bijwoners bij Mij. Ddme M[a Mybsv[v Myrg yk Jrah l yk [[mjl rkm[ al Jrahv We’haaretz lo tomakher litzmitoet kilihaaretz ki geriem we tosjavim atem imadi R rhb Hebr. 11: 13 In (dat) geloof zijn deze allen gestorven, zonder de beloften verkregen te hebben; slechts uit de verte hebben zij die gezien en begroet, en zij hebben beleden, dat zij vreemdelingen en bijwoners waren op aarde. Be Har op de berg Jac. 4: 4 Trouwelozen! Beseft u dan niet dat vriendschap met de wereld vijandschap jegens God betekent? Wie bevriend wil zijn met de wereld, maakt zich tot vijand van God. 1 Joh. 2: 15 10 -05 -14 Leviticus 25: 1 -26: 2 13

Lev. 25: 3 Zes jaar zult gij uw akker bezaaien en zes DIT STAAT HAAKS OP ONZE CULTUUR! jaar zult gij uw wijngaard snoeien, en de opbrengst daarvan inzamelen, 4 maar in het zevende jaar zal het land een volkomen sabbat hebben (Sjabbat sjabatton) , een sabbat voor de HERE: uw akker zult gij niet bezaaien en uw wijngaard niet snoeien. Deut. 15: 1 Na verloop van zeven jaar zult gij een kwijtschelding doen plaats hebben. 2 En dit is de wijze van kwijtschelding: iedere schuldeiser zal hetgeen hij aan zijn naaste leende, kwijtschelden; hij zal zijn naaste en zijn broeder niet tot betaling dwingen, omdat men een kwijtschelding voor de HERE heeft afgekondigd. R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 Hhtms Sjemittah: laten gaan, terugtrekken, vrij laten, los laten 14

Twee vrijstellingen – twee sjemittot R 1. Sjemittat karka’ot – vrijstelling van het land Lev. 25 2. Sjemittat kesafim – vrijstelling van betaling Deut. 15: 1 Na verloop van zeven jaar zult gij een kwijtschelding doen plaats hebben. 2 En dit is de wijze van kwijtschelding: iedere schuldeiser zal hetgeen hij aan zijn naaste leende, kwijtschelden; hij zal zijn naaste en zijn broeder niet tot betaling dwingen, omdat men een kwijtschelding voor de HERE heeft afgekondigd. 3 Een buitenlander moogt gij tot betaling dwingen, maar hetgeen gij van uw broeder te goed hebt, zult gij hem kwijtschelden. rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 15

• 7 Torah begint met 7 woorden (beresjiet bara elohim et hasjamajim v’et ha’aretz) • God rustte op de 7 e dag • God stelde de week in van 7 dagen • 7 vruchten van het land (sjivat ha minim) tarwe, gerst, druiven, vijgen, granaatappelen, olijven, dadels • De zevende maand is een heilige maand • Jom kippoer: 7 maal bloed sprenkelen in de tempel • 7 weken in de omer • 7 dagen pesach en 7 dagen soekot • Ieder 7 e jaar sjemittah/sabbatsjaar • Na 7 cycli van 7 jaren Jovel • De menorah heeft 7 armen • 7 maal rond de bruidegom, 7 zegeningen, 7 dagen van feest • 7 poorten in de tempel • • 7 dagen sjivve zitten • Jozua leidde het volk zeven maal rond Jericho R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 7 personen worden gevraagd om torah te lezen 16

3 4 5 6 7 dagen 7 jaren 7 x 7 7 Sjabbat 2 Jovel Sjemittah 1 R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 17

Welk jaar is een sjemittah-jaar? R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 Dit jaar 5774: 7=824, 86 Er blijft wat over dus is dit geen sjemittah-jaar Volgend jaar 5775: 7=825 is een sjemittah-jaar 18

a [ JHWH is de en de Jesaja 46: 8 Ik immers ben God, en er is geen ander, God, en niemand is Mij gelijk; 10 Ik, die van den beginne de afloop verkondig en vanouds wat nog niet geschied is. Openbaring 1: 8 Ik ben de alfa en de omega, zegt de Here God, die is en die was en die komt, de Almachtige. JHWH is de eigenaar van de tijd Vijf Bijbelplaatsen waar gesproken wordt over de Sjabbat van JHWH (Ex. 16: 25, Ex. 35: 2, Lev. 23: 3, Lev. 25: 2 en Lev. 25: 4)H Sjabbat la JHWH Sabbat voor JHWH 1. de wekelijkse Sjabbat 2. het Sjabbatsjaar R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 hvhyl [bs 19

Lev. 25: 23 En het land zal niet voor altijd verkocht worden, want het land is van Mij, en gij zijt vreemdelingen en bijwoners bij Mij. JHWH is de eigenaar van het land Vijf Bijbelplaatsen waar gesproken wordt over de Sjabbat van JHWH (Ex. 16: 25, Ex. 35: 2, Lev. 23: 3, Lev. 25: 2 en Lev. 25: 4)H Sjabbat la JHWH Sabbat voor JHWH 1. de wekelijkse Sjabbat 2. het Sjabbatsjaar R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 hvhyl [bs 20

R JHWH is de eigenaar van de hemel rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 Psalm 89: 12 Van u is de hemel, van u ook de aarde, de wereld met alles wat er leeft, hebt u gegrond, 21

R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 HEMEL + AARDE + TIJD zijn door JHWH geschapen en zijn van Hem. 22

R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 Gen. 17: 8 Ik zal aan u en uw nageslacht het land, waarin gij als vreemdeling vertoeft, het ganse land Kanaän, tot een altoosdurende bezitting geven, en Ik zal hun tot een God zijn. 23

Gevolg van het niet houden van de Sabbatsjaren R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 2 Kron. 36: 20 Ook voerde hij hen die aan het zwaard ontkomen waren, naar Babel, en zij werden hem en zijn zonen tot slaven, totdat het koninkrijk van Perzië de heerschappij verkreeg; – 21 om het woord des HEREN, door Jeremia verkondigd, in vervulling te doen gaan: totdat het land zijn sabbatsjaren vergoed gekregen heeft. Al de dagen die het woest lag, heeft het gerust, om zeventig jaar vol te maken. 10 -05 -14 24

Jesaja 61: 1 De Geest des Heren HEREN is op mij, Lucas 4: 14 Jezus keerde, gesterkt door de Geest, omdat de HERE mij gezalfd heeft; Hij heeft mij terug naar Galilea. Het nieuws over hem verspreidde zich in de hele streek. 15 Hij gaf onderricht in de gezonden om een blijde boodschap te brengen aan Sjenat ratson synagogen en werd door allen geprezen. 16 Hij kwam ootmoedigen, om te verbinden gebrokenen van hart, Jaar van welgevallen, welbehagen ook in Nazaret, waar hij was opgegroeid, en volgens om voor gevangenen vrijlating uit te roepen en voor zijn gewoonte ging hij op sabbat naar de synagoge. Genadejaar gebondenen opening der gevangenis; 2 om uit te Toen hij opstond om voor te lezen, 17 werd hem de roepen een jaar van het welbehagen des HEREN en boekrol van de profeet Jesaja overhandigd, en hij een dag der wrake van onze God; rolde hem af tot de plaats waar geschreven staat: 18 ‘De Geest van de Heer rust op mij, want hij heeft mij gezalfd. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun vrijheid te geven, 19 om een genadejaar van de Heer uit te roepen. ’ 20 Hij rolde de boekrol op, gaf hem terug aan de dienaar en ging weer zitten; de ogen van alle aanwezigen in de synagoge waren op hem gericht. 21 Hij zei tegen hen: ‘Vandaag hebben jullie deze schrifttekst in vervulling horen gaan. ’ 22 Allen betuigden hem hun bijval en verwonderden zich over de genaderijke woorden die uit zijn mond vloeiden, en ze zeiden: ‘Dat is toch de zoon van Jozef? Nvjr-[ns R rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 25

Sjabbat: rust (x. Vn), stoppen met werken, herstel R Sjabbatsjaar: rust, niet zaaien, niet oogsten, herstel Jubeljaar: rust, herstel bvt-yk Myhla aryv Wa jar Elohim ki tov En God zag, dat het goed was. rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 Matth. 11: 28 Komt tot Mij, allen, die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven; 26

R Aarqyv Wajikra (Leviticus) En Hij riep Boodschap: heiliging JHWH roept! rhb Be Har op de berg Leviticus 25: 1 -26: 2 10 -05 -14 De Roeach ha. Kodesj roept! 27