R GR NLGN MUTLU AKSOY CERRAH HASTALIKLARI ANABLM

ÖĞR. GÖR. NİLGÜN MUTLU AKSOY CERRAHİ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI ANTALYA SAĞLIK YÜKSEKOKULU

ŞOK NEDİR ? Tüm vücutta yeterli kan akımı sağlanamaması ile, hızla düzeltilmediği zaman giderek ilerleyen ve geri dönüşümü olmayan, organların hücresel düzeyde hasarına ve ölümüne neden olan akut dolaşım

Üç temel neden; IKalbin pompalama yetersizliği IKan volümünde azalma IDamarlarda vazodilatasyon bağlı, damar yatağının hacminin artmasıdır

n HİPOVOLEMİK ŞOK n KARDİYOJENİK ŞOK n DİSTRİBÜTİV ŞOK ANAFİLAKTİK ŞOK NÖROJENİK ŞOK n SEPTİK ŞOK n PSİKOJENİK ŞOK

E HİPOtansiyon E Taşikardi ve filiform nabız E Hızlı ve yüzeysel solunum E Beden ısısında düşme E Soğuk, soluk ve nemli cilt E Periferik siyanoz E Susuzluk hissi E Oligüri ve anüri E Metabolik asidoz E E belirtileri Hgb ve Htc düzeyinde değişim Bulantı- kusma Ölüm hissi Huzursuzluk ve endişe

İLKYARDIM B Olay yeri güvenliği sağlanır B ABC değerlendirilir B 112 aranır B Bilinç durumu, nabız, solunum , cilt ısısı ve rengi değerlendirilir B Belirgin dış kanama olup olmadığı değerlendirilir B Bilinci kapalı ise baş ve omurgalar kırık gibi düşünülür, hastanın boynu iki yandan desteklenir

B Hastayı sıkıntıya sokan giysiler çıkartılır, saklanır B Şoka neden olan durum tespit edilmeye çalışılır B Tüm dış kanamalar kontrol edilir B Kırık kemikler basit atelle sabitlenir B Mümkünse yaşam bulguları sık kontrol edilir B Hasta ve ailesine psikolojik sağlanır B Ağızdan hiçbir şey verilmez, dudakları

n Herhangi bir nedenden dolayı, beyne giden kanın geciçi olarak azalması ya da durmasıdır n Bayılmadaki bilinç kaybı birkaç sn

NEDENLERİ Etrafda alışık olmadığımız görüntü ya da koku n Kan görmek n Açlık n Uzun süre ayakta kalmak n İlaçlar n Uzun süre güneşte kalma n Üzüntü n

İLKYARDIM n n n n Yere düşen kişi hemen ayağa kaldırılmaz, uygun olmayan yere düşmüşse hemen uygun yere taşınır Giysileri gevşetilir, takma dişleri varsa çıkartılır Etraftaki kalabalık dağıtılır ve rahat soluk alması sağlanır Hasta sırt üstü yatırılır ve bacaklar 20 -30 cm kaldırılır Kusuyorsa veya ihtimali varsa yan yatırılır Ağızdan yiyecek-içecek verilmez Soğuk, nemli bir bezle yüzü silinir Kendine geldikten sonra ek yaralanma olup olmadığını değerlendirilir

HİSTERİK REAKSİYON n Bilinç altından gelen bir durumdur n Psikolojik stresi ile oluşur n Körlük, sağırlık, konuşamama gibi fiziksel yakınma ile ortaya çıkar n Bağırma, yerde yuvarlanma gibi dikkat çekici davranışlar genelde seyirci varlığında artar n Aşırı nefes alma, ellerde spazm, titreme

n Şuur kaybı olmaz, gözler sıkıca kapatılmış durumdadır n Üst göz kapağını açmak isterseniz direnç gösterir n Kasılma olabilir, ses kaybolabilir n Kol ve bacaklarda uyuşukluk, hissizlik görülebilir

n Daha önce böyle nöbetleri olduğu biliniyorsa, ikna edici sözlerle yatıştırılmalıdır n Hastanın sakin kalmasına ve kendi kontrolünü kazanmasına yardımcı olun n Hastayı seyredenlerden uzakta sakin bir ortama götürün n Sabırlı ve pozitif olunmalı, fazla sempati gösterilmemelidir n Hasta düzelene kadar onunla kalınmalı

n Sinir sisteminin konvulsiyonlarla veya konvulsiyon olmaksızın bilinç kaybı atakları ile karekterize bir hastalığıdır n SSS ileri derecede yaygın anormal nöron deşarjı sonucu ortaya çıkan klinik tablodur

n n n Kafa travması Tümör, kist, abse Uyuşturucu kullanımı n Zehirlenmeler n Serebral anoksi n SVO n Hepatik koma

BELİRTİLERİ n Ani bilinç kaybı ile yere düşer n Çene kasları kasılır, n Barsak ve mesane kontrolü kaybolur n Tonik kasılmalar 30 -40 sn sürer n Klonik kasılmalar 25 -40 sn sürer n Siyanoz

n Sakin olun, panik yaratmayın n Hastanın kendisine zarar vermesi engellenir n Rahat edeceği uygun bir yere yatırılır, yere düşmesi engellenir n Hastayı yan yatırınız, başını yana çeviriniz, n Dilini ısırmaması için yandan mendil sıkıştırılabilir ! ! !!!! n Başını vurmaması için desteklenir n Giysileri gevşetilir

Başını öne doğru bükülmesini engelleyiniz, başın altına yastık, palto vs koyunuz n Hasta yalnız bırakılmaz n Nöbet sonrası, hasta hareket ettirilmez n Ağızdan bir şey verilmez n Hasta zorla uyandırılmaya çalışılmaz n Nöbet sonrası dinlendiriniz n Nöbetler uzun sürerse acil servise götürülür n

n Bilinç kaybının en ileri olduğu durumdur. n Komadaki kişi hiç bir uyarana (ağrılı ve sözlü uyarılara) cevap veremez n Yutkunma ve öksürük gibi reflekslerin ve dışarıdan gelen uyarılara karşı tepkinin azalması yada yok olması ile ortaya çıkan uzun süreli bilinç kaybıdır.

Koma Nedenleri SAğır kafa darbeleri (kafada darbe izleri, nedensiz püskürür tarzda kusma, pupil eşitsizliği) SBeyin kanamaları ve inme (cebinden tansiyon ilacı çıkabilir, yüz ve vücut simetrisi bozuktur) SBeyin tümörleri (düzensiz, şiddetli baş ağrıları ve çeşitli belirtiler) SBeyin zarının iltihabi hastalıkları (yüksek ateş, ciltte döküntüler)

S İlaç zehirlenmesi (etrafta boş ilaç şişesi ya da enjektör, kusmukta ilaç) S Aşırı alkol alımı (nefesinde alkol kokusu) S Karaciğer yetmezliği (ince, bitkin bir vücut, bazen şişmiş bir karın) S Üre birikimi (cilt renginde değişiklik, zihinsel sorunlar, halsizlik) S Şeker hastalığı (nefesi meyva kokar, kalp hızlı, cilt kuru ve

n Havayolu tıkalı ve solunum bozulmuş olabilir n Yutkunma, öksürük gibi tepkilerin kaybolması n Bilinç kaybı n Sesli ve ağrılı dürtülere tepki olmaması n İdrar ve gaita kaçırma n Pupillalarda refleks kaybı

İLKYARDIM n ABC kontolü n Bilinç dizeyini kontrol etmek n Solunum ve dolaşım normal ise koma pozisyonunda yani yan yatış pozisyonunda tutulur n Sıkan giysiler gevşetilir n Olayın ne olduğu araştırılır n Tıbbi yardım (112) gelinceye kadar bu pozisyonda tutulur