Publiczne Prawo Gospodarcze Studia Prawo Semestr Zimowy Charakter

Publiczne Prawo Gospodarcze • • Studia: Prawo Semestr: Zimowy Charakter zajęć: Ćwiczenia Rok akademicki: 2018/2019

Prowadzący Mgr Adam Mika Mail: adam. mika@uwr. edu. pl Konsultacje: aktualne informacje na stronie Forma kolokwium: 3 pytania otwarte Nieobecność: 1 dozwolona Odrobienie nieobecności: konsultacje

Materiały dydaktyczne • Literatura: – A. Borkowski et al. , Administracyjne prawo gospodarcze, Wrocław 2009 (podręcznik mocno nieaktualny). – J. Grabowski, L. Kieres, A. Walaszek-Pyzioł (red. ), Publiczne prawo gospodarcze, „System Prawa Administracyjnego”, t. 8 A i 8 B, Warszawa 2018 (opracowanie aktualne, jednak jest bardzo rozbudowane i szczegółowe, więc może służyć jako źródło pomocnicze i uzupełniające).

Zajęcia nr 1 Tematyka: • Ogólne wprowadzenie. • Pojęcie publicznego prawa gospodarczego. • Publiczne prawo gospodarcze a prawo gospodarcze. • Źródła prawa. • Pojęcie i wyznaczniki działalności gospodarczej.

Prawo Gospodarcze • Prawo gospodarcze - ogół norm prawnych regulujących stosunki społeczne, jakie powstają na tle wykonywania działalność gospodarczej lub w związku z jej wykonywaniem. • Wykonywanie działalności gospodarczej, przez którą rozumie się: a) wytwarzanie (produkcję) różnych dóbr; b) świadczenie usług (zarówno o charakterze materialnym, jak i niematerialnym); c) sprzedaż i pośrednictwo w obrocie dobrami rynkowymi (działalność handlowa).

Prawo Gospodarcze • Przedmiotem regulacji prawa gospodarczego sensu largo będzie jedynie działalność wytwórcza, usługowa lub handlowa służąca zaspokajaniu cudzych potrzeb, wykonywana zawodowo, w celu zarobkowym (tj. odpłatnie) i na własny rachunek podmiotu prowadzącego taką działalność – nazywanego „przedsiębiorcą”. • Poza sferą regulacji prawa gospodarczego pozostaje: a) b) c) działalność wykonywana przez dany podmiot dla zaspokojenia potrzeb własnych; działalność służąca zaspokojeniu cudzych potrzeb, jednakże wykonywana nieodpłatnie, tj. jako działanie non profit; działalność wykonywana przez osobę fizyczną na podstawie stosunku pracy lub innego, podobnego typu stałego zatrudnienia (np. umowa zlecenia).

Prawo Gospodarcze cd. • Prawo gospodarcze dzielimy na: a) prawo gospodarcze publiczne; b) prawo gospodarcze prywatne (prawo handlowe). • Różnica: metoda regulacji • Publiczne prawo gospodarcze charakteryzuje się stosunkiem pionowym między państwem a podmiotem gospodarczym. • Podstawą regulacji w prawie prywatnym będą stosunki charakteryzujące się równorzędnością stron. W przypadku, gdy stroną takiego stosunku jest państwo, także jest ono równorzędne wobec innych stron. Jest to tzw. stosunek poziomy.

Publiczne Prawo Gospodarcze • Celem PGP jest ochrona podstawowych wartości gospodarki rynkowej oraz wyznaczenie dopuszczalnego zakresu ich ograniczenia w interesie publicznym. • Konsekwencja: ingerencja państwa w sferę stosunków gospodarczych. • Państwo nie może dopuścić, by działalność gospodarcza szkodziła, zagrażała obywatelom • Przykłady: – Likwidacja karteli – Wymogi norm żywnościowych – Ograniczenia w handlu broniom

Publiczne Prawo Gospodarcze Interwencjonizm publiczny – oddziaływanie Państwa na gospodarkę – Interwencjonizm negatywny – policja gospodarcza i reglamentacja gospodarcza (władztwo administracyjne) – Interwencjonizm pozytywny – pomoc publiczna dla przedsiębiorców, organizowanie określonych przedsięwzięć makroekonomicznych

PPG - definicja • Publiczne Prawo Gospodarcze to całokształt norm prawnych regulujących proces oddziaływania państwa i organów UE na gospodarkę z udziałem organów administracji publicznej oraz podmiotów prawa publicznego, a także prawa prywatnego.

PPG cd. – podstawowy podział 1. 2. 3. Konstytucyjne prawo gospodarcze – całokształt norm (zasad) konstytucyjnych o istotnym znaczeniu dla gospodarki. Administracyjne prawo gospodarcze – Wyróżnienie tegoż prawa uzasadnia przedmiot regulacji, ograniczony w stosunku do przedmiotu regulacji PGP, do zadań i kompetencji organów administracji publicznej, wykonujących zadania interwencji państwa w gospodarkę za pomocą określonych prawem środków i form prawnych działania administracji gospodarczej. Europejskie prawo gospodarcze – jest to prawo pochodzące od organów UE, regulujące procesy gospodarcze w ramach Unii, w tym także oddziaływanie organów Unii oraz organów państw członkowskich na gospodarkę Unii, a tym samym – w odpowiednim zakresie – na gospodarkę państw członkowskich.

APG – podstawowy podział • Ustrojowe prawo administracyjne gospodarcze – prawo regulujące organizację i funkcjonowanie administracji gospodarczej. Przedmiotem regulacji są tutaj zadania i kompetencje, charakter prawny, czyli pozycja prawna i rodzaj podmiotów administracji gospodarczej, a także tryb ich powoływania, usytuowanie organizacyjne w aparacie administracyjnym państwa. • Materialne prawo administracyjne gospodarcze – Istotną cechą tego prawa jest bezpośrednie bądź pośrednie regulowanie sytuacji prawnej jednostek (osób fizycznych) i osób prawnych. • Procesowe prawo administracyjne gospodarcze – Podstawową funkcją norm proceduralnych jest ustanowienie jednostkowej (indywidualnej) normy określającej prawa i obowiązki indywidualnie oznaczonego adresata jako wyniku konkretyzacji abstrakcyjno-generalnej normy dla konkretnej indywidualnej

Źródła prawa

Źródła prawa Konstytucja RP jako źródło publicznego prawa gospodarczego. • determinuje porządek gospodarczy, wyznacza treść ustawodawstwa, • postanowienia konstytucji tworzą konstytucyjne podstawy dla określenia systemu/modelu gospodarczego, a co za tym idzie określają organy władzy związane z tym modelem. • publiczna administracja gospodarcza jest związana w swojej działalności przepisami prawa. Art. 7 Konstytucji RP jako przykład, stanowi bowiem, że administracja – także gospodarcza, powinna przestrzegać prawa, co oznacza podejmowanie działań wyłącznie na podstawie prawa i w granicach prawa. • Art. 20 Konstytucji RP stwierdza iż „społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej”.

Źródła prawa Prawo unijne • Prawo pierwotne – TFUE, TUE i Karta Praw Podstawowych – Np. 101 -102 TFUE – zakaz karteli i nadużywania pozycji dominującej • Prawo wtórne – rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie – Np. dyrektywy zamówienione (klasyczna, sektorowa, obronna)

Źródła prawa Umowy międzynarodowe jako źródło prawa publicznego gospodarczego. • Źródłem PGP są akty prawnomiędzynarodowe (umowy oraz orzecznictwo sądowe przyjmowane na tle rozwiązań tych aktów). Obowiązują one w wewnętrznym porządku prawnym, jeżeli mają charakter wiążący Polskę (art. 9 Konstytucji). • Przykład: tzw. Umowa GPA – Porozumienie w sprawie Zamówień Rządowych jest międzynarodową umową plurilateralną, mocą której strony tej umowy zobowiązały się do stosowania podstawowych reguł w dziedzinie zamówień publicznych, zapewniających przejrzystość, konkurencyjność i dobre zarządzanie. Jego zakresem objęte są zamówienia na towary, usługi i główne inwestycje budowlane w zakresie wskazywanym przez każde z państw członkowskich. Celem GPA jest zapewnienie możliwie szerokiego otwarcia rynków zamówień publicznych na międzynarodową konkurencję

Źródła prawa Ustawy jako źródło prawa publicznego gospodarczego. • Ustawa akt o charakterze ogólnym, moc obowiązywania zaraz po konstytucji, akt prawa powszechnie obowiązującego • Ustawa rozwija rozwiązania konstytucyjne, charakterystyka ustaw powinna być rozwinięciem przepisów konstytucyjnych i powinna charakteryzować właściwe przepisy konstytucji.

Konstytucja Biznesu • pakiet 5 ustaw – ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, – ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, – ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, – ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, – ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej.

Źródła prawa Rozporządzenia – charakter wykonawczy do ustaw • Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28. 12. 2015 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1880)

Źródła prawa Akty prawa miejscowego jako źródło prawa publicznego gospodarczego. • Akty prawa miejscowego - akty terenowych organów administracji rządowej oraz akty jednostek samorządu terytorialnego, przyjmowane przez ich odpowiednie organy. • W aktach tych przesądzono o granicach wolności gospodarczej w pewnych (ustawowo wskazanych) rodzajach działalności gosp. (np. zasady wykonywania zarobkowego przewozu osób w komunikacji publicznej czy taksówkami). • Charakterystyczne dla tych aktów jest obowiązywanie miejscowe – ograniczone do terytorium wyznaczonego obszarem działania danego organu (JST).

Społeczna gospodarka rynkowa

Społeczna gospodarka rynkowa • Podstawa ustroju gospodarczego RP. • Art. 20 Konstytucji RP • Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.

Społeczna gospodarka rynkowa Fundamenty społecznej gospodarki rynkowej. • Ustrój gospodarczy społecznej gospodarki rynkowej opiera się na czterech fundamentach: – wolności gospodarczej; – własności prywatnej; – solidarności; – dialogu i współpracy partnerów.

Społeczna gospodarka rynkowa Zasada wolności gospodarczej • Art. 22 Konstytucji RP Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.

Społeczna gospodarka rynkowa Ochrona własności prywatnej Art. 21 Konstytucji RP 1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. 2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.

Społeczna gospodarka rynkowa Solidarność, dialog, wspólpraca partnerów • • • Zasada społecznej gospodarki rynkowej wiąże się z realizacją koncepcji solidaryzmu społecznego, zgodnie z którą "życie społeczne opiera się na współzależności i współodpowiedzialności wszystkich jego uczestników. Uwzględnienie w komentowanym przepisie zasad "dialogu" i "współpracy partnerów" daje zainteresowanym podmiotom (organizacjom) możliwość aktywnego uczestniczenia w kształtowaniu procesów gospodarczych Społeczna gospodarka rynkowa zakłada – z jednej strony – istnienie równowagi interesów uczestników rynku (podmiotów prywatnych, w tym konsumentów, pracodawców oraz pracowników), a z drugiej – poszanowania ich autonomii Społeczna solidarność "oznacza konieczność obciążania wszystkich warstw społecznych skutkami kryzysu gospodarczego", nie może zasadniczo dotykać w sposób szczególny tylko niektórych z nich (zob. np. orzecz. TK z 11. 2. 1992 r. , K 14/91, OTK 1992, Nr 1, poz. W praktyce: Rada Dialogu Społecznego (dawniej Komisja Trójstronna) podczas ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku kalendarzowym

Pojęcie działalności gospodarczej

Pojęcie działalności gospodarczej Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2018 poz. 646) Art. 3. Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Pojęcie działalności gospodarczej Działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa, poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie kopalin ze złóż, • zawodowa (wykonywana przez przedstawicieli „wolnych zawodów”). • • •

Pojęcie działalności gospodarczej • Działalność wytwórcza – o zakwalifikowaniu działalności gospodarczej do działalności wytwórczej decyduje m. in. końcowy efekt tej działalności, tj. powstanie z zakupionych czy wytworzonych materiałów nowego wyrobu. • Działalność wytwórcza (przykłady): – produkowanie urządzeń pomiarowych, – produkowanie książek drukowanych, – produkowanie samochodów.

Pojęcie działalności gospodarczej • Działalność budowlana – M. in. Wykonywanie robót budowlanych – prace polegające na budowie, przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego

Pojęcie działalności gospodarczej • Działalność handlowa • Przykłady: – Sprzedaż warzyw na targu – Sklep obuwniczy – Sklep komputerowy w galerii handlowej – Market

Pojęcie działalności gospodarczej • Działalność usługowa • Też charakter niematerialny • Przykłady: – Ścięcie włosów u fryzjera – Porada prawna u radcy prawnego/ adwokata – Naprawa kranu przez hydraulika

Pojęcie działalności gospodarczej • Poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie kopalin ze złóż • Przykłady: – Kopalnia węgla kamiennego, – Wykonywanie odwiertów w poszukiwaniu gazu łupkowego.

Pojęcie działalności gospodarczej • Działalność zawodowa – Wolne zawody (zawody zaufania publicznego) – Konieczność potwierdzenia kwalifikacji (egzamin) – Samorządów zawodowy – Kodeksy etyczne • Przykłady: – Adwokaci, radcowie prawni, notariusze, tłumacze przysięgli, architekci, pielęgniarki, lekarze, biegli rewidenci, rzeczoznawcy majątkowi itp. – art. 88 k. s. h.

Pojęcie działalności gospodarczej • Zorganizowany charakter- jest związane z dokonaniem i wyborem przez podmiot takich elementów jak np. : – Forma organizacji przedsiębiorcy (np. sp. prawa handlowego) – Siedziba przedsiębiorcy – Zgromadzenie środków finansowych – Zakup rzeczy potrzebnych do prowadzenia działalności (samochodów, mebli, komputerów) – Stworzenie strony internetowej – Zatrudnienie pracowników – Ustanowienie struktury wewnętrznej

Pojęcie działalności gospodarczej • Zarobkowy charakter- wykonywana działalność ma przynosić podmiotowi korzyść majątkową (nadwyżkę przychodów na wydatkami), – nie chodzi tutaj o rzeczywisty wynik, ale o motyw działania podmiotu (podmiot może być stratny, ale jego celem jest uzyskanie zysku)

Pojęcie działalności gospodarczej • Ciągłość- działalność gospodarcza nie powinna być wykonywana incydentalnie, jednostkowo lub okazjonalnie (nie wyklucza jednak prowadzenia sezonowego), chodzi o działalność powtarzalną. • Wyróżniamy 3 aspekty ciągłości: 1. 2. 3. Czasowy- trwanie działalności w czasie Celowy- posiadanie przez podmiot określonego planu gospodarczego Podstawy utrzymania się przedsiębiorcy • W myśl ustawy, jednorazowe czynność zarobkowe nie będą kwalifikowane do dz. gosp (naprawa sąsiadowi drzwi w ramach pomocy sąsiedzkiej lub okazjonalne udzielanie korepetycji).

Pojęcie działalności gospodarczej • Wykonywanie działalności we własnym imieniu • Działalność gospodarcza powinna być prowadzona samodzielnie • Konkretny podmiot (przedsiębiorca) wszelkie prawa i obowiązki nabywa bezpośrednio. • Podmiot w rezultacie dokonywanych przez siebie transakcji staje się uprawnionym bądź zobowiązanym i jest w pełni za nie odpowiedzialna. • Nie oznacza to jednak, że musi działać osobiście (pełnomocnicy). • Przedstawiciele tzw. wolnych zawodów - zawsze osobiście.

Pojęcie działalności gospodarczej • Wykonywanie działalności na własny rachunek (w zdecydowanej większości przypadków) – Oznacza to, że działalność jest prowadzona na własne ryzyko i że podmiot jest narażony na straty. – Prowadzenie działalności na cudzy rachunek oznacza, że prawa i obowiązki związane z prowadzeniem działalności muszą zostać ostatecznie przekazane tam, na czyj rachunek dana działalność jest prowadzona (działalność agenta, komisanta). • Art. 765 [Pojęcie] Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym.

Zasady PPG

Zasady PPG Zasady – normy o szczególnej doniosłości, wpływają m. in. na wykładnię norm reguł W PPG możemy wyróżnić zasady ogólne i zasady swoiste.

Zasady PPG • • Zasady ogólne (przykłady) prawo jednostki do sądu (wyraz w art. 7, 77 ust. 2 i 184 Konstytucji RP); zasada wolności gospodarczej (art. 20 Konstytucji RP oraz art. 5 SDGU); zasada ochrony własności (art. 21 oraz 64 ust. 3 Konstytucji RP); zasada ochrony wolności i praw nabytych (art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji RP, art. 155 i 161 KPA);

Zasady PPG • • • Zasady swoiste Zasada ochrony bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego. Zasada ochrony prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej. Zasada ochrony zasobów narodowych: zasobów naturalnych i dóbr kultury. Zasada ochrony interesów politycznych i gospodarczych państwa w stosunkach z zagranicą. Zasada prawidłowego gospodarowania mieniem publicznym

Zasady PPG Zasada ochrony bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego. Ochrona bezpieczeństwa publicznego w prawie gospodarczym oznacza realizowaną za pomocą pewnego typowego zespołu środków prawnych i administracyjnych zwanego policją administracyjną ochronę życia, zdrowia, mienia, a także ochronę środowiska przed zagrożeniami wynikającymi z wykonywania działalności gospodarczej.

Zasady PPG Zasada ochrony prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej. • Realizację tej zasady zapewnia reglamentacja gospodarcza (zróżnicowana działalność) • Przykłady: – Ochrona konkurencji – Zamówienia publiczne

Zasady PPG Zasada ochrony zasobów narodowych: zasobów naturalnych i dóbr kultury. Poszukiwanie i wydobywanie kopalin oraz obrót dobrami kultury jest z reguły przedmiotem działalności gospodarczej – uznać można, że, przynajmniej w części, bogate w swoiste instytucje prawo geologiczne, prawo górnicze, prawo o ochronie dóbr kultury, ograniczając wolność gospodarczą i wykonywanie własności, stanowi realizację tej zasady jako zasady PPG.

Zasady PPG Zasada ochrony interesów politycznych i gospodarczych państwa w stosunkach z zagranicą. Zasada ta wyraża się w stworzeniu całego systemu nakazów, zakazów i pozwoleń w zagranicznym obrocie towarowym. Są w tym liczne ograniczenia o charakterze policyjny, a więc mające na celu ochronę bezpieczeństwa publicznego, ochronę rynku krajowego, a także (w szczególnych przypadkach) interesów politycznych państwa (embargo).

Zasady PPG Zasada prawidłowego gospodarowania mieniem publicznym Cały obszar wykonywania praw majątkowych państwa i innych podmiotów publicznoprawnych przez organy władzy publicznej podlega ocenie według ustalonych w PPG kryteriów legalności, celowości, gospodarności i rzetelności. Kryteria te są dla organu władzy publicznej dyrektywami działania, którymi powinien się kierować, gospodarując mieniem publicznym, mając na uwadze dobro publiczne i majątkowe interesy podmiotu, który reprezentuje.