Publiczne Prawo Gospodarcze Studia Ekonomia tryb zaoczny Semestr

Publiczne Prawo Gospodarcze • • Studia: Ekonomia (tryb zaoczny) Semestr: Letni Charakter zajęć: Ćwiczenia Rok akademicki: 2017/2018

Informacje ogólne

Prowadzący Mgr Adam Mika Mail: adam. mika@uwr. edu. pl Konsultacje: w każdej sesji Ilość zajęć: 10 godzin Nieobecność: 1 dozwolona (pojedyncza – 1 na zajęciach blokowych) Odrobienie nieobecności: konsultacje

Kolokwium • • Na zajęciach ostatnich (czerwiec 2018 r. ) Forma kolokwium: pisemna 2 lub 3 pytania otwarte Pytania: notatki z zajęć, podręcznik

Materiały dydaktyczne • Notatki z zajęć • Akty prawne (omawiane ustawy) • Podręczniki – A. Borkowski, A. Chełmoński, M. Guziński, K. Kiczka, L. Kieres, T. Kocowski, M. Szydło, Administracyjne prawo gospodarcze, Wrocław 2009. – H. Gronkiewicz-Waltz, M. Wierzbowski (red. ) Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyjnoprawne, Warszawa 2013. – K. Strzyczkowski, Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2011. – System Prawa Administracyjnego. Tom 8 A. i Tom 8 B. Publiczne prawo gospodarcze, Jan Grabowski, Leon Kieres, Anna Walaszek -Pyzioł

Plan Zajęć

Plan Zajęć (Zajęcia nr 1) • Prawo Gospodarcze – informacje podstawowe • Publiczne Prawo Gospodarcze - wprowadzenie – Zródła PPG – Zasady PPG – Społeczna gospodarka rynkowa • Prywatne Prawo Gospodarcze - wprowadzenie

Plan Zajęć (zajęcia nr 2, 3) Działalność Gospodarcza Pojęcie Przedsiębiorcy Przedsiębiorca a przedsiębiorstwo Rodzaje Przedsiębiorców (szczególne uwzględnienie spółek handlowych) • Podstawowe obowiązki przedsiębiorców • •

Plan Zajęć (zajęcia nr 4, 5) • Ograniczenia podmiotowe i przedmiotowe w prowadzeniu działalności gospodarczej • Rejestracja przedsiębiorców • Omówienie wybranych przykładów nazwanych umów zobowiązaniowych zawieranych w ramach działalności godpodarczej

Zajęcia nr 1

Prawo Gospodarcze • Prawo gospodarcze - ogół norm prawnych regulujących stosunki społeczne, jakie powstają na tle wykonywania działalność gospodarczej lub w związku z jej wykonywaniem. • Wykonywanie działalności gospodarczej, przez którą rozumie się: a) wytwarzanie (produkcję) różnych dóbr; b) świadczenie usług (zarówno o charakterze materialnym, jak i niematerialnym); c) sprzedaż i pośrednictwo w obrocie dobrami rynkowymi (działalność handlowa).

Prawo gospodarcze cd. • Przedmiotem regulacji prawa gospodarczego sensu largo będzie jedynie działalność wytwórcza, usługowa lub handlowa służąca zaspokajaniu cudzych potrzeb, wykonywana zawodowo, w celu zarobkowym (tj. odpłatnie) i na własny rachunek podmiotu prowadzącego taką działalność – nazywanego „przedsiębiorcą”. • Wynika stąd, że poza sferą regulacji prawa gospodarczego pozostaje: a) b) c) działalność wykonywana przez dany podmiot dla zaspokojenia potrzeb własnych; działalność służąca zaspokojeniu cudzych potrzeb, jednakże wykonywana nieodpłatnie, tj. jako działanie non profit; działalność wykonywana przez osobę fizyczną na podstawie stosunku pracy lub innego, podobnego typu stałego zatrudnienia (np. umowa zlecenia).

Prawo Gospodarcze cd. • Prawo gospodarcze dzielimy na: a) prawo gospodarcze publiczne; b) prawo gospodarcze prywatne (prawo handlowe). • Różnica: metoda regulacji • Publiczne prawo gospodarcze charakteryzuje się stosunkiem pionowym między państwem a podmiotem gospodarczym. • Podstawą regulacji w prawie prywatnym będą stosunki charakteryzujące się równorzędnością stron. W przypadku, gdy stroną takiego stosunku jest państwo, także jest ono równorzędne wobec innych stron. Jest to tzw. stosunek poziomy.

Publiczne prawo gospodarcze

Publiczne Prawo Gospodarcze • Celem PGP jest ochrona podstawowych wartości gospodarki rynkowej oraz wyznaczenie dopuszczalnego zakresu ich ograniczenia w interesie publicznym. • Konsekwencja: ingerencja państwa w sferę stosunków gospodarczych. • Rzeczpospolita Polska – dobro wspólne wszystkich obywateli – art. 1 Konstytucji RP – Państwo nie może dopuścić, by działalność gospodarcza szkodziła, zagrażała obywatelom • Przykłady: – Likwidacja karteli – Wymogi norm żywnościowych – Ograniczenia w handlu broniom

Publiczne Prawo Gospodarcze Interwencjonizm publiczny – oddziaływanie Państwa na gospodarkę – Interwencjonizm negatywny – policja gospodarcza i reglamentacja gospodarcza (władztwo administracyjne) – Interwencjonizm pozytywny – pomoc publiczna dla przedsiębiorców, organizowanie określonych przedsięwzięć makroekonomicznych

PPG cd. - definicja • Publiczne Prawo Gospodarcze to całokształt norm prawnych regulujących proces oddziaływania państwa i organów UE na gospodarkę z udziałem organów administracji publicznej oraz podmiotów prawa publicznego, a także prawa prywatnego.

PPG cd. – podstawowy podział 1. 2. 3. Konstytucyjne prawo gospodarcze – całokształt norm (zasad) konstytucyjnych o istotnym znaczeniu dla gospodarki. Administracyjne prawo gospodarcze – Wyróżnienie tegoż prawa uzasadnia przedmiot regulacji, ograniczony w stosunku do przedmiotu regulacji PGP, do zadań i kompetencji organów administracji publicznej, wykonujących zadania interwencji państwa w gospodarkę za pomocą określonych prawem środków i form prawnych działania administracji gospodarczej. Europejskie prawo gospodarcze – jest to prawo pochodzące od organów UE, regulujące procesy gospodarcze w ramach Unii, w tym także oddziaływanie organów Unii oraz organów państw członkowskich na gospodarkę Unii, a tym samym – w odpowiednim zakresie – na gospodarkę państw członkowskich.

APG – podstawowy podział • Ustrojowe prawo administracyjne gospodarcze – prawo regulujące organizację i funkcjonowanie administracji gospodarczej. Przedmiotem regulacji są tutaj zadania i kompetencje, charakter prawny, czyli pozycja prawna i rodzaj podmiotów administracji gospodarczej, a także tryb ich powoływania, usytuowanie organizacyjne w aparacie administracyjnym państwa. • Materialne prawo administracyjne gospodarcze – Istotną cechą tego prawa jest bezpośrednie bądź pośrednie regulowanie sytuacji prawnej jednostek (osób fizycznych) i osób prawnych. • Procesowe prawo administracyjne gospodarcze – Podstawową funkcją norm proceduralnych jest ustanowienie jednostkowej (indywidualnej) normy określającej prawa i obowiązki indywidualnie oznaczonego adresata jako wyniku konkretyzacji abstrakcyjno-generalnej normy dla konkretnej indywidualnej

Źródła prawa

Źródła prawa Konstytucja RP jako źródło publicznego prawa gospodarczego. • determinuje porządek gospodarczy, wyznacza treść ustawodawstwa, • postanowienia konstytucji tworzą konstytucyjne podstawy dla określenia systemu/modelu gospodarczego, a co za tym idzie określają organy władzy związane z tym modelem. • publiczna administracja gospodarcza jest związana w swojej działalności przepisami prawa. Art. 7 Konstytucji RP jako przykład, stanowi bowiem, że administracja – także gospodarcza, powinna przestrzegać prawa, co oznacza podejmowanie działań wyłącznie na podstawie prawa i w granicach prawa. • Art. 20 Konstytucji RP stwierdza iż „społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej”.

Źródła prawa Prawo unijne • Prawo pierwotne – TFUE, TUE i Karta Praw Podstawowych – Np. 101 -102 TFUE – zakaz karteli i nadużywania pozycji dominującej • Prawo wtórne – rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie – Np. dyrektywy zamówienione (klasyczna, sektorowa, obronna)

Źródła prawa Umowy międzynarodowe jako źródło prawa publicznego gospodarczego. • Źródłem PGP są akty prawnomiędzynarodowe (umowy oraz orzecznictwo sądowe przyjmowane na tle rozwiązań tych aktów). Obowiązują one w wewnętrznym porządku prawnym, jeżeli mają charakter wiążący Polskę (art. 9 Konstytucji). • Przykład: tzw. Umowa GPA – Porozumienie w sprawie Zamówień Rządowych jest międzynarodową umową plurilateralną, mocą której strony tej umowy zobowiązały się do stosowania podstawowych reguł w dziedzinie zamówień publicznych, zapewniających przejrzystość, konkurencyjność i dobre zarządzanie. Jego zakresem objęte są zamówienia na towary, usługi i główne inwestycje budowlane w zakresie wskazywanym przez każde z państw członkowskich. Celem GPA jest zapewnienie możliwie szerokiego otwarcia rynków zamówień publicznych na międzynarodową konkurencję

Źródła prawa Ustawy i rozporządzenia jako źródło prawa publicznego gospodarczego. • • • Ustawa akt o charakterze ogólnym, moc obowiązywania zaraz po konstytucji, akt prawa powszechnie obowiązującego Ustawa rozwija rozwiązania konstytucyjne, charakterystyka ustaw powinna być rozwinięciem przepisów konstytucyjnych i powinna charakteryzować właściwe przepisy konstytucji. Przykłady: – Ustawa 02. 07. 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829) – Ustawa z dnia 29. 01. 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1579) – Ustawa z dnia 30. 08. 1996 r. o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników (Dz. U. z 2017 r. poz. 1055) • Rozporządzenia – charakter wykonawczy – Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28. 12. 2015 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1880)

Źródła prawa Akty prawa miejscowego jako źródło prawa publicznego gospodarczego. • Akty prawa miejscowego - akty terenowych organów administracji rządowej oraz akty jednostek samorządu terytorialnego, przyjmowane przez ich odpowiednie organy. • W aktach tych przesądzono o granicach wolności gospodarczej w pewnych (ustawowo wskazanych) rodzajach działalności gosp. (np. zasady wykonywania zarobkowego przewozu osób w komunikacji publicznej czy taksówkami). • Charakterystyczne dla tych aktów jest obowiązywanie miejscowe – ograniczone do terytorium wyznaczonego obszarem działania danego organu (JST).

Zasady PPG

Zasady PPG Zasady – normy o szczególnej doniosłości, wpływają m. in. na wykładnię norm reguł W PPG możemy wyróżnić zasady ogólne i zasady swoiste.

Zasady PPG • • Zasady ogólne (przykłady) prawo jednostki do sądu (wyraz w art. 7, 77 ust. 2 i 184 Konstytucji RP); zasada wolności gospodarczej (art. 20 Konstytucji RP oraz art. 5 SDGU); zasada ochrony własności (art. 21 oraz 64 ust. 3 Konstytucji RP); zasada ochrony wolności i praw nabytych (art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji RP, art. 155 i 161 KPA);

Zasady PPG • • • Zasady swoiste Zasada ochrony bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego. Zasada ochrony prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej. Zasada ochrony zasobów narodowych: zasobów naturalnych i dóbr kultury. Zasada ochrony interesów politycznych i gospodarczych państwa w stosunkach z zagranicą. Zasada prawidłowego gospodarowania mieniem publicznym

Zasady PPG Zasada ochrony bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego. Ochrona bezpieczeństwa publicznego w prawie gospodarczym oznacza realizowaną za pomocą pewnego typowego zespołu środków prawnych i administracyjnych zwanego policją administracyjną ochronę życia, zdrowia, mienia, a także ochronę środowiska przed zagrożeniami wynikającymi z wykonywania działalności gospodarczej.

Zasady PPG Zasada ochrony prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej. • Realizację tej zasady zapewnia reglamentacja gospodarcza (zróżnicowana działalność) • Przykład: – Ochrona konkurencji

Zasady PPG Zasada ochrony zasobów narodowych: zasobów naturalnych i dóbr kultury. Poszukiwanie i wydobywanie kopalin oraz obrót dobrami kultury jest z reguły przedmiotem działalności gospodarczej – uznać można, że, przynajmniej w części, bogate w swoiste instytucje prawo geologiczne, prawo górnicze, prawo o ochronie dóbr kultury, ograniczając wolność gospodarczą i wykonywanie własności, stanowi realizację tej zasady jako zasady PPG.

Zasady PPG Zasada ochrony interesów politycznych i gospodarczych państwa w stosunkach z zagranicą. Zasada ta wyraża się w stworzeniu całego systemu nakazów, zakazów i pozwoleń w zagranicznym obrocie towarowym. Są w tym liczne ograniczenia o charakterze policyjny, a więc mające na celu ochronę bezpieczeństwa publicznego, ochronę rynku krajowego, a także (w szczególnych przypadkach) interesów politycznych państwa (embargo).

Zasady PPG Zasada prawidłowego gospodarowania mieniem publicznym Cały obszar wykonywania praw majątkowych państwa i innych podmiotów publicznoprawnych przez organy władzy publicznej podlega ocenie według ustalonych w PPG kryteriów legalności, celowości, gospodarności i rzetelności. Kryteria te są dla organu władzy publicznej dyrektywami działania, którymi powinien się kierować, gospodarując mieniem publicznym, mając na uwadze dobro publiczne i majątkowe interesy podmiotu, który reprezentuje.

Społeczna gospodarka rynkowa

Społeczna gospodarka rynkowa Fundamenty społecznej gospodarki rynkowej. • Ustrój gospodarczy społecznej gospodarki rynkowej opiera się na czterech fundamentach: – wolności gospodarczej; – własności prywatnej; – Solidarności, dialogu i współpracy partnerów.

Społeczna gospodarka rynkowa Zasada wolności gospodarczej • Art. 22 Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.

Społeczna gospodarka rynkowa Ochrona własności prywatnej Art. 21 1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. 2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.

Społeczna gospodarka rynkowa • Podstawa ustroju gospodarczego RP. • Art. 20 Konstytucji RP - Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.

Społeczna gospodarka rynkowa Solidarność, dialog, wspólpraca partnerów • • • Zasada społecznej gospodarki rynkowej wiąże się z realizacją koncepcji solidaryzmu społecznego, zgodnie z którą "życie społeczne opiera się na współzależności i współodpowiedzialności wszystkich jego uczestników. Uwzględnienie w komentowanym przepisie zasad "dialogu" i "współpracy partnerów" daje zainteresowanym podmiotom (organizacjom) możliwość aktywnego uczestniczenia w kształtowaniu procesów gospodarczych Społeczna gospodarka rynkowa zakłada – z jednej strony – istnienie równowagi interesów uczestników rynku (podmiotów prywatnych, w tym konsumentów, pracodawców oraz pracowników), a z drugiej – poszanowania ich autonomii Społeczna solidarność "oznacza konieczność obciążania wszystkich warstw społecznych skutkami kryzysu gospodarczego", nie może zasadniczo dotykać w sposób szczególny tylko niektórych z nich (zob. np. orzecz. TK z 11. 2. 1992 r. , K 14/91, OTK 1992, Nr 1, poz. W praktyce: Rada Dialogu Społecznego (dawniej Komisja Trójstronna) podczas ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku kalendarzowym

Prywatne prawo gospodarcze

Prywatne prawo gospodarcze • Najważniejsze źródła prawa • Konstytycja – art. 20 (społeczna gospodarka rynkowa)

Prywatne prawo gospodarcze • Przykład regulacji unijnych: • Rozporządzenie Rady (WE) nr 2157/2001 z dnia 8 października 2001 r. w sprawie statutu spółki europejskiej (SE)

Prywatne prawo gospodarcze • Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) i Protokół podpisania, sporządzone w Genewie 19 maja 1956 r. (Dz. U. 1962 Nr 49, poz. 238) – (sprost. : Dz. U. z 1995 r. Nr 69, poz. 352) – Rozdział I. Zakres stosowania – Artykuł 1. – 1. Niniejszą Konwencję stosuje się do wszelkiej umowy o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsca przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się.

Prywatne prawo gospodarcze • Ustawy: – Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1577) – Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 459) – Inne: • Np. ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1983)