Publiczna Szkoa Podstawowa w Gsawach Rzdowych Dzieci z
Publiczna Szkoła Podstawowa w Gąsawach Rządowych Dzieci z zespołem FAS-trudności i perspektywy wychowawcze oraz edukacyjne.
Co to jest FAS? FAS (Fetal Alcohol Syndrome), czyli Alkoholowy Zespół Płodowy, to jednostka chorobowa obejmująca nieprawidłowości neurobehawioralne oraz zmiany w budowie ciała i organach wewnętrznych. Nieprawidłowości te występują u dzieci matek, które spożywały alkohol w czasie ciąży.
Objawy Fas • • • Prawidłowe rozpoznanie FAS opiera się na badaniach diagnostycznych, prowadzonych w oparciu o następujące kryteria: potwierdzenie picia alkoholu przez matkę alkoholu w czasie ciąży, spowolnienie rozwoju fizycznego, opóźniony wzrost zarówno przed urodzeniem, jak i po urodzeniu, zespół ściśle określonych fizycznych anomalii, wyrażających się mniej lub bardziej widocznymi deformacjami w obrębie budowy twarzy, kończyn i narządów wewnętrznych, uszkodzenie mózgu, którego skutkiem są trudności intelektualne.
Charakterystyka dzieci Fizyczne właściwości FAS Wady wzrostu: • • • niska waga urodzeniowa; mała waga w stosunku do wieku; mała głowa; niedobór wzrostu; zaburzenia rozwojowe.
Fizyczne właściwości FAS Deformacje twarzy: • • • małe, szeroko rozstawione oczy; skrócone szpary powiekowe; opadające powieki; krótkowzroczność; zez; krótki zadarty nos; brak rynienki podnosowej; brak czerwieni wargowej; spłaszczony środek twarzy; słabo rozwinięta szczęka; duże lub źle ukształtowane uszy; wąskie czoło.
Fizyczne właściwości FAS Inne pojawiające się zaburzenia: • • • niepowodzenia w prosperowaniu; nierozwinięte paznokcie u rąk i nóg; krótka szyja; słaba koordynacja wzrokowo- ruchowa; problemy ze słuchem; anormalności stawów i kości. Dzieci z FAS bardzo często wykazują problemy z zachowaniem a większość z nich nie będzie w stanie normalnie funkcjonować w społeczeństwie.
Wąskie czoło Mało szeroko rozstawione oczy Brak rynienki podnosowej Zez, krótkowzroczność Krótki, zadarty nos Spłaszczony środek twarzy Wąska górna warga Duże, źle ukształtowane uszy
SPECYFIKA PROBLEMÓW DZIECI Z FAS
Przykładowe porównanie możliwości dzieci i nastolatków z FAS Typowy 5 -latek Rozwój 5 -latka z FAS odpowiada rozwojowi 2 -latka • chodzi do przedszkola, • współpracuje z rówieśnikami w zabawie, • potrafi wykonywać trzy polecenia na raz, potrafi się dzielić z innymi, • potrafi czekać na swoją kolej. • używa jeszcze pieluch, • potrafi wykonać jedno z trzech poleceń wydanych na raz, • naśladuje mamę/opiekunkę, • siedzi spokojnie przez 5 -10 minut, • bawi się sam, • działa jak uparty dwulatek. Typowy 10 - latek Rozwój 10 -latka z FAS odpowiada rozwojowi 6 -latka. • odpowiada na abstrakcyjne pytania, • współpracuje z innymi, rozwiązuje problemy, • uczy się wyciągać wnioski, • chłonie wiedzę, • rozwija kontakty społeczne, • potrafi generalizować informacje zdobyte w szkole. • uczy się eksperymentując, • powtarza słowa, naśladuje zachowania, • uznaje tylko zabawy z jasnymi zasadami i pod kierownictwem, • uczy się na podstawie wzorcowego rozwiązywania problemu, • szybko męczy go wysiłek umysłowy
Typowy 18 -latek Rozwój 18 -latka z FAS odpowiada rozwojowi 10 -latka • dąży do osobistej niezależności, • kończy szkołę i rozpoczyna pracę zawodową lub studia, • ma swoje plany życiowe, • potrafi oszczędzać pieniądze. • potrzebuje narzucenia zasad i kierownictwa, • ma ubogi zasób zainteresowań, • żyje , , tu i teraz” , nie potrafi przewidywać, • cechuje go niefrasobliwość, nadmierna ciekawość, • organizuje sobie życie z pomocą dorosłych.
Trudności szkolne dzieci z FAS • • JĘZYK POLSKI, JĘZYKI OBCE problemy z czytaniem spowodowane zaburzeniami widzenia, problemy z pisaniem wynikające ze słabej sprawności motorycznej oraz ograniczonej umiejętności planowania motorycznego, trudności z rozumieniem tekstu, mylenie słów o podobnym brzmieniu.
Matematyka i inne przedmioty ścisłe • problemy z wnioskowaniem i myśleniem przyczynowo-skutkowym, • problemy z liczeniem przekładające się na brak umiejętności sprawnego posługiwania się pieniędzmi, kalendarzem, zegarkiem, • problemy z rozumieniem pojęć abstrakcyjnych.
Przedmioty artystyczne problemy z zadaniami abstrakcyjnymi wymagającymi własnej aktywności twórczej.
Wychowanie fizyczne problemy z zadaniami wymagającymi dobrego planowania motorycznego, koordynacji ruchowej, równowagi i oceny relacji przestrzennych.
Propozycje działań wobec ucznia z FAS ZASADA KONKRETU • konstruując wypowiedzi i polecenia używać krótkich zdań, • jasno, konkretnie opisując polecenia i oczekiwany wynik działania, • często powtarzając instrukcje, podpowiadając i prowadząc dziecko , , od-do”, a jeśli to możliwe, umieszczając polecenia w formie graficznej w polu działania uczniów, • dzieląc na etapy zadania i ćwiczenia wymagające większego nakładu pracy, • stałe nadzorowanie czynności ucznia.
ZASADA STAŁOŚCI • stałość oczekiwań- czyli stały plan dnia, w tym stałe pory posiłków oraz stałe rozkłady lekcji i zajęć dodatkowych, • ograniczenie sytuacji w których zmieniają się nauczyciele prowadzący zajęcia lub uczeń jest zaskakiwany nowymi pomysłami czy rosnącymi wymaganiami.
ZASADA POWTARZANIA • podpowiadanie i powtarzanie częstych komunikatów oraz szkolnych instrukcji.
ZASADA RUTYNY • oddziaływania nauczyciela prowadzące do codziennych rutyn powinny obejmować porządek dnia, a więc: posiłki, naukę w szkole, w domu, obowiązki i zainteresowania.
ZASADA PROSTOTY • krótkie i zwięzłe komunikaty
ZASADA SZCZEGÓŁOWOŚCI • mówienie dokładnie, czego oczekuje, co ma być zrobione, nie odwoływanie się do analogii, • stosowanie poleceń typu: , , dokładnie zrób to i to”, , , krok po kroku”.
ZASADY DLA UCZNIA • • • po pracy, czyli nauce przychodzi nagroda, odrabiam lekcje po zjedzeniu obiadu, w poniedziałki mam zajęcia z pedagogiem, w dni parzyste czytam lektury, w nieparzyste gram na komputerze.
POSTĘPOWANIE Z UCZNIEM Z FAS
Sposoby redukujące nadmiar bodźców przeszkadzających uczniowi • w sali uczeń siedzi blisko nauczyciela, • mobilizowanie do dbałości o porządek na stoliku, • wytłumienie dźwięków przez dywan, • zakrywanie elementów wyposażenia sali, które rozpraszają.
Sposoby pozwalające utrzymać rutynę • • • niezmienny rozkład zajęć, wywieszenie planu tygodnia, bezpieczne otoczenie, unikanie niespodzianek, odpowiednia motywacja.
Sposoby pozwalające ograniczyć nadaktywność ucznia • umożliwienie korzystania z piłeczki do ściskania, • wprowadzenie ćwiczeń ruchowych, • opracowanie niewerbalnego sygnału dyscyplinującego.
Sposoby na poprawę interakcji społecznych • chronienie ucznia przed napastowaniem ze strony innych dzieci, • wprowadzenie systemu , , dobrych kolegów”, • zachęcanie do aktywnej socjalizacji, udziału w zajęciach pozalekcyjnych, szkolnych imprezach.
, , Starają się zrozumieć mnie od zewnątrz. Ale ja mogę być jedynie pojęty od wewnątrz”. Jan Paweł II
LITERATURA • , , Czy FAS można leczyć? ”- Katarzyna Kałamajska-Liszcz, Teresa Jadczak-Szumiło, Warszawa, 2008. • , , Ciąża i alkohol. W trosce o Twoje dziecko”-Małgorzata Klecka, Warszawa 2006. • Kobiety i alkohol, Magdalena Ślósarska , Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 1997. • , , Dziecko z FAS w szkole i w domu” - Liszcz Krzysztof, Rubikon. • www. http: //fas. edu. pl/ • , , Dziecko, które nigdy nie dorośnie. Co to jest FAS? ” Danuta Hryniewicz, Warszawa 2007. • , , Specyfika pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom z FAS” Danuta Hryniewicz. – Warszawa.
Dziękuję za uwagę
- Slides: 30