Psychologia Wykady EMOCJE Jolanta Babiak Semestr zimowy 20182019

Psychologia Wykłady EMOCJE Jolanta Babiak Semestr zimowy 2018/2019

EMOCJE - zjawisko, które angażuje ciało i umysł • Złożony zespół zmian obejmujących: – – Pobudzenie fizjologiczne Odczucia Procesy poznawcze Reakcje behawioralne Pojawiające się w odpowiedzi na sytacje postrzegane jako ważne dla jednostki

EMOCJE A NASTROJE • Emocje – specyficzne reakcje na specyficzne wydarzenia np. uczucie radości z powodu obrony pracy dyplomowej; są zwykle krótkotrwałe i raczej intensywne • Nastroje – są mniej intensywne i mogą trwać dłużej np. kilka dni; związek między nastrojem a wyzwalającymi je wydarzeniami jest słabszy

EMOCJE A UWARUNKOWANIA KULTUROWE • Czy doświadczanie i reakcje emocjonalne są wspólne dla różnych kultur? Badania Silvana Tomkinsa • Czy sposoby wyrażania emocji są uniwersalne? Badania Paula Ekmana • Siedem uniwersalnych typów wyrażanych emocji 1. Strach, 2. wstręt, 3. pogarda, 4. złość, 5. smutek, 6. zdziwienie, 7. szczęście

TEORIA NEUROKULTUROWA EMOCJI PAULA EKMANA • Odzwierciedla łączny wkład mózgu (produkt ewolucji) i kultury w ekspresję emocji – Mózg określa które mięśnie twarzy uruchomić by miała określony wyraz w odpowiedzi na wzbudzoną emocję – Różne kultury nakładają własne ograniczenia poza zasadami biologii (plemię Fore i studenci amerykańscy: zdziwienie i starch; Japończycy radzą sobie gorzej z ropoznawaniem złości niż Amerykanie, Wietnamczycy słabiej niż inne kultury rozpoznają wstręt)

KULTURA A WYRAŻANIE EMOCJI • Kultura ustanawia zasady społeczne – Kiedy można wyrażać emocje – Jakie emocje można wyrażać publicznie – W jakich miejscach dozwolone jest wyrażanie specyficznych emocji • Lud Wolof z Senegalu – przedstawiciele wysokich kast muszą wykazywać opanowanie w wyrażaniu emocji • Środkowy Wschód – “profesjonalnie” lamentujące kobiety na pogrzebach • Japonia – niska aprobata dla otwartości emocjonalnej w ekspresji bólu

FIZJOLOGIA EMOCJI • Jakie są reakcje organizmu w różnych sytuacjach wyzwalających emocje? • Autonomiczny układ nerwowy, AUN – Działanie części sympatycznej (współczulnej): wydzielanie hormonów adrenaliny i noradrenaliny – Działanie części parasympatycznej (przywspółczulnej): hamowanie wydzielania aktywujących hormonów – Silne emocje aktywują system reakcji alarmowej organizmu angażującej oba systemy

OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY • Podwzgórze (hypothalamus) i układ limbiczny: systemy kontroli emocji i wzorów ataku, obrony i ucieczki • Badania neuroanatomiczne skupiają się na części układu limbicznego ciałach migdałowatych (amygdala): przetwarzanie emocjonalnej informacji i nadawanie znaczenia informacjom z narządów zmysłów; istotna rola w nadawaniu znaczenia informacjom negatywnym

POWIĄZANIE MIĘDZY EMOCJAMI A REAKCJAMI FIZJOLOGICZNYMI • Czy emocje wyprzedzają reakcje? • Teoria Jamesa-Langego: teoria obwodowa – źródłem emocji są informacje zwrotne z organizmu (przykro mi, ponieważ płaczę; boję się, ponieważ drżę) • Teoria Cannona-Barda: bodziec emocjonalny jest źródłem dwóch równoczesnych reakcji – pobudzenia oraz doświadczania emocji; ani umysł ani ciało nie wydają sobie nawzajem rozkazów (niezależność reakcji fizjologicznych i psychicznych)

POZNAWCZA OCENA EMOCJI • Dwuczynnikowa teoria emocji Schachtera: doświadczanie emocji jest łącznym efektem pobudzenia fizjologicznego i oceny poznawczej; pobudzenie uznawane jest za niezróżnicowane i jest pierwszym etapemm procesów emocjonalnych; pobudzenie jest oceniane i odkrywane jest to, co jednostka odczuwa • Teoria oceny poznawczej emocji Lazarusa: doświadczenie emocjonalne wynika z zachodzących interakcji z otoczeniem, które podlegają ocenie; eksperyment niestabilny most • Robert Zajonc: istnieją okoliczności, w których ludzie preferują pewne bodźce i reagują na nie, nie wiedząc dlaczego tak się dzieje; konkluzja: ocena emocjonalna jest ważnym ale nie jedynym składnikiem doświadczenia emocjonalnego

Wpływ nastroju i emocji na funkcjonowanie społeczne • Emocje: spoiwo społeczne i środek dystansujący od ludzi • Nastroje pozytywne i negatywne wpływają na to, w jaki sposób ludzie przetwarzają informacje – Nn: informacje przetwarzane są w sposób bardziej szczegółowy i z większym wysiłkiem – Np: informacje przetwarzane są w sposób bardziej powierzchowny bez wkładania w to większego wysiłku; wydajniejsze i bardziej kreatywne myślenie, lepsze rozwiązywanie problemów niż pod wpływem nastroju neutralnego

DOBROSTAN • Badania potwierdzają duży wpływ genów na poczucie dobrostanu • Najbardziej negatywne wydarzenia, jak utrata pracy, rozwód mają destruktywny wpływ na poczucie dobrostanu • Jednym z niezwykle ważnych źródeł poczucia szczęścia sa dobre relacje społeczne • Po przekroczenia progu podstawowych potrzeb, istnieje niewysoka korelacja między bogactwem a subiektywnym dobrostanem