PSKOLOJK TESTLER KLNK DEERLENDRME SREC PSKOLOJK TESTLERN TANIMI

PSİKOLOJİK TESTLER KLİNİK DEĞERLENDİRME SÜRECİ PSİKOLOJİK TESTLERİN TANIMI ÇEŞİTLERİ VE ÖLÇÜTLERİ

PSİKOLOJİK DEĞERLENDİRME NEDİR? • DAVRANIŞLARI ANLAMAK (betimlemekaçıklamak) • GELECEKTEKİ PERFORMANSI VE DAVRANIŞLARI ÖNCEDEN TAHMİN ETMEK (yordamak) İÇİN • ÇEŞİTLİ NİTELİK VE BECERİLERİN ÖLÇÜLMESİNE YÖNELİK • PSİKOLOJİK TEST VE/VEYA TERAPÖTİK GÖRÜŞME GİBİ ÇEŞİTLİ ARAÇLARIN KULLANILMASIDIR.

KLİNİK DEĞERLENDİRME SÜRECİ 1 -HAZIRLIK AŞAMASI: HASTANIN PROBLEMİ TESPİTİ İÇİN NELER YAPILACAGI VE VAKA’NIN NASIL ÇALIŞILACAGI KONUSUNDA PLANLAMA YAPMA. a)HANGİ BİLGİ KAYNAKLARINDAN(test, aile üyeleri, eş, öğretmen, danışanın kendisi. . ) FAYDALANACAK? b)HANGİ İZLEME TEKNİKLERİ UYGUN? Psikometrik mi/izlenimci mi? Veya ikisi birden mi? ) 2 -BİLGİNİN ALINMASI AŞAMASI: BİLGİ ÇEŞİTLİ YOLLARLA (GÖZLEMGÖRÜŞME(terapötik süreç)-TESTLER-ÇEVRESEL KAYNAKLAR. . )ALINMAYA BAŞLANIR.

3 -BİLGİYE İŞLERLİK KAZANDIRILMASI AŞAMASI: TOPLANAN BİLGİLER ÖRGÜTLENİR VE ANLAMLI BİLGİ MODELİ OLUŞTURULUR. (danışan’ın sorunu formüle edilir, bilgi kaynaklarının güvenilirliği değerlendirilir) 4 -BİLGİNİN ÇIKIŞ AŞAMASI: BİR TAKIM KARAR VE YORUMLARA ULAŞMA SÜRECİ. A)BU KARARLARIN İLGİLİ ŞAHIS VEYA KURUMLARA İLETİLMESİ, B)KLİNİK AÇIDAN NE GİBİ KLİNİK FAALİYETLERE GİRİLECEĞİ, C)TEDAVİYE KARAR VERME, (uygulanacak tedavi yöntemi belirlenir. Bu tedavi yönteminin prognoz açısından etkisi yordanır) D)KLİNİK EKİP İLE KONSÜLTASYON (VAK’A TARTIŞMASI TOPLANTILARI GİBİ)

DEĞERLENDİRİLEN NEDİR? A/ TİPİK DAVRANIŞLARIMIZ. • BENZER DURUMLARDA GENEL OLARAK GÖSTERDİĞİMİZ DAVRANIŞ BİÇİMLERİNİN ORTALAMASI BİZİM “TİPİK DAVRANIŞIMIZDIR” • B/YETENEKLERBECERİLER-İLGİLER • BİREY HANGİ İŞİ NE KADAR İYİ YAPABİLİYOR? • BİREY HANGİ ALANLARA DAHA ÇOK İLGİ DUYUYOR?

TİPİK DAVRANIŞLARIMIZ NELER? (örnekleri sınıf versin) • YABANCI BİR ORTAMDA NASIL DAVRANIYORUZ? • OTORİTE KARŞISINDA • YENİ BİRİYLE TANIŞTIRILIRKEN • SEVDİĞİMİZ BİRİNDEN AYRILIRKEN • ÇOCUĞUNU DÖVEN BİR ANNE GÖRDÜĞÜMÜZDE • TRAFİK SIKIŞIKLIĞINDA • SULAR ANSIZIN KESİLDİĞİNDE • HAKSIZLIĞA UĞRADIĞIMIZDA

TİPİK DAVRANIŞLARI VE YETENEKLERİ NASIL DEĞERLENDİRİRİZ? • PSİKOMETRİK DEĞERLENDİRME • İZLENİMCİ DEĞERLENDİRME

PSİKOMETRİK DEĞERLENDİRME • DEĞERLENDİRME OBJEKTİFTİR. • BİREY , DİĞERLERİYLE KIYASLANIR (GÖRECELİLİK) • YAKLAŞIMIN ODAK NOKTASI ÖLÇME ARAÇLARIDIR. (OBJEKTİF VE PROJEKTİF ÖLÇÜM ARAÇLARI) • PSİKOLOG YORUM YAPAMAZ. GÖREVİ STANDART KOŞULLARDA VERİLEN YANITLARI YAZMAK VE PUANLAMAKTIR.

İZLENİMCİ /KLİNİK DEĞERLENDİRME • BİREYİN, TESTE VERDİĞİ YANITLAR KADAR TEST DIŞI DAVRANIŞLARI DA GÖZLEMLENEREK DEĞERLENDİRİLİR. • ODAK NOKTASI DEĞERLENDİRMEYİ YAPAN KİŞİNİN(PSİKOLOĞUN) YETKİNLİĞİ VE ANLAYIŞIDIR.

PSİKOMETRİK • KİŞİYİ BAŞKA KİŞİLERLE KARŞILAŞTIRIR. • ÖLÇEĞİN KENDİSİ DEĞERLENDİRMENİN ODAK NOKTASINDADIR. • OBEKTİF VE SİSTEMATİK DEĞERLENDİRME(psiko lojik testlerle) • BİREY HAKKINDA DAHA AZ BİLGİ İZLENİMCİ • KİŞİYİ ANLAMAYA VE PSİKODİNAMİK ÖRÜNTÜYÜ KEŞFETMEYE ODAKLANIR. • BİREYİN İÇ DÜNYASI DAHA İYİ ANLAŞILIR • DAHA SUBJEKTİFTİR. • DEĞERLENDİRMENİN ODAK NOKTASI KLİNİKÇİDİR.

ÖNEMLİ OLAN! • HANGİ DURUMDA • HANGİ YAKLAŞIMI SEÇECEGİZ!

CRONBACH ‘A GÖRE; TİPİK DAVRANIŞI DEĞERLENDİRİRKEN; (ÖRN: CEYHUN’UN TİPİK DAVRANIŞI; BABASIYLA KONUŞURKEN KEKELEMESİ) 1 - GÖZLEM YÖNTEMİ (DENEĞİN DAVRANIŞINI GÖZLEMLEME) 2 -KENDİ HAKKINDA BİLGİ VERME YÖNTEMİ (DENEĞİN YANITLAYACAĞI OBJEKTİF VE PROJEKTİF TESTLER VERME-ÖRN. KİŞİLİK PERFORMANS TESTLERİ/TAT. . )

1 -GÖZLEM YÖNTEMİ • NORMAL ORTAM VEYA TEST ORTAMINDA DAVRANIŞIN GÖZLENMESİ • TEST ORTAMINDA DENEK BELLİ DURUMLARA MARUZ BIRAKILARAK GÖZLENİR. (MANİPÜLASYON)

STANDART TEST KOŞULLARINDA DAVRANIŞIN GÖZLENMESİ • AYNI KOŞULLAR ALTINDAKİ DENEKLERİN * BELİRLİ BİR DURUMA/UYARIYA VERDİKLERİTEPKİLERİN GÖZLENMESİ ( BİR RESİM ÇİZ TESTİNDE DENEK RESMİ ÇİZERKEN NE GİBİ HAREKETLER YAPIYOR? HANGİ SORULARI SORUYOR? YÖNERGE ALMAYA DİRENÇ GÖSTERİYOR MU? ) • DENEK (MEHMET) BAŞKALARINDAN NASIL FARKLI? • GÜNLÜK YAŞAMDA RASTLANTI SONUCU İZLENEBİLECEK DAVRANIŞ TÜRLERİ BELİRLENEBİLİR. (MEHMET KOMUTA UYMAKTANSA KENDİ YENİBİR KOMUT OLUŞTURUYOR. )

STANDART OLMAYAN KOŞULLARDA DAVRANIŞIN GÖZLENMESİ • BİREYİN DOĞAL ORTAMINDA GÖSTERDİKLERİ DAVRANIŞLARI GÖZLEMLEME • TİPİK DAVRANIŞLA İLGİLİ ZENGİN VERİ TOPLANSA DA HEM ÖRNEKLEM HEM DE GÖZLEMCİ YANILGILARINA AÇIKTIR.

EKSİLERİ • TİPİK DAVRANIŞI YAKALAMA ZORDUR. • BİREYİN BELLİ DURUMDA NASIL DAVRANACAĞINI BİLMEK DURUMLARIN KARMAŞIKLIGI NEDENİYLE COGU ZAMAN MÜMKÜN OLMAYABİLİR. • ÇOGUNLUKLA SAKİN VE GÜLERYÜZLÜ OLAN CEYDA, 5 ‘ ÖNCE ALDIGI KÖTÜ BİR HABERLE AGRESİFLEŞEBİLİR. BU OLAY ONU TİPİK DAVRANIŞINDAN UZAKLAŞTIRMIŞTIR. (CEYDA’NIN TİPİK DAVRANIŞI NEDİR? ) • GÖZLEMCİ YANILGILARI DEĞERLENDİRMEYİ OLUMSUZ ETKİLER.

AYLA ETKİSİ • SEVDİĞİMİZ HOŞLANDIĞIMIZ BİREYLERİ DAHA OLUMLU DEĞERLENDİRME OLUMSUZ YANLARINI GÖRMEZDEN GELME EĞİLİMİ. • YANSIZLIĞI BOZAR. • AZ TANIDIĞIMIZ HAKKINDA GENEL BİR İZLENİM EDİNİR BAŞKA ÖZELLİKLERİNİ DE BU İZLENİME YAKIŞTIRMAYA YÖNELİRİZ

GÖZLEM YANILGILARINI DENETLEYEBİLMEK İÇİN • KATEGORİ SİSTEMİ • DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

KATEGORİ SİSTEMİ • GÖZLEMCİ GÖZLEDİĞİ DAVRANIŞI ÖNCEDEN BELİRLENMİŞ KATEGORİLERE AYIRIR. • ÖFKE BELİRTİLERİ KATEGORİSİ GİBİ. (SIKÇA ÖFKELENİR-ÖFKESİNİ GİZLER AMA SESİNİN TONUYLA BELLİ EDER-ÖFKELENMEZ)

ÖRNEK • “GRUP ETKİLEŞİMİNİ” İNCELEMEK İSTİYORSAK • ETKİLEŞİM SÜRECİNİ KATEGORİLERE AYIRIRIZ. • DUYGU ALIŞVERİŞİ-YÖNETİMKARAR VERME-SORUN ÇÖZMEYORUMLAMA VS.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ • KİŞİNİN DAVRANIŞLARINA BİR SAYI VERİR. • ÇOĞUNLUKLA AŞAMALI ÖLÇEK KULLANILIR.

ÖĞRENCİLER BİR GRUP ARKADAŞLARININ YARIŞMA GEREKSİNİMİNİ GÖZLEYECEKLER. • • • 1 –HER ZAMAN YARIŞIR 2 - ÇOĞUNLUKLA YARIŞIR 3. BAZEN YARIŞIR 4 -ÇOĞUNLUKLA YARIŞMAZ 5 - HİÇ YARIŞMAZ • • 1 - YARIŞTIĞI KİŞİLERİ GEÇMEK İÇİN ÇABA GÖSTERİR. KAZANMAK İÇİN DALEVERE BİLE YAPAR. YARIŞTIĞI KİŞİLERİ GEÇMEK İSTER, KAYBEDERSE ÜZÜLÜR, BELLİ EDER. YARIŞMADAN HOŞLANIR AMA KAYBEDİNCE KABULLENİR. YARIŞMA MERAKI YOKTUR, EĞLENMEK İÇİN OYNAR.

ÖNERİLER • GÖZLEM YOLUYLA KİŞİLER ARASINDAKİ FARKLARI DOĞRU SAPTAMAK İÇİN ZAMAN ÖRNEKLEMESİ YAPILABİLİR. (CRONBACH) • DAVRANIŞLARIN NE ZAMAN GÖZLENECEĞİ ÖNCEDEN SAPTANIR. • PROGRAM DÜZENLENMESİNDE SAATLER RASTGELE(RANDOM) SEÇİLİR. ZAMAN SÜRELERİ KISA TUTULUR. • YAŞIT DEĞERLENDİRMESİ YAPILABİLİR. (DEĞERLENDİRİLEN KİŞİNİN YAŞTILARINA O KİŞİYLE İLGİLİ SORULAR SORULABİLİR/SIFAT DEĞERLENDİRMESİ ÖLÇEKLERİ VERİLEBİLİR) • AYNI DAVRANIŞI FARKLI GÖZLEMCİLER DEĞERLENDİREBİLİR VE GÖZLEMCİ YANILGILARI AZALTILIR.

ELEŞTİRİSİ • İZLENİMCİ YAKLAŞIMCA BENİMSENEN BU YÖNTEM SUBJEKTİF OLDUĞU İÇİN ELEŞTİRİLİR. • ÖRNEKLEME VE GÖZLEMCİ YANILGISINA (AYLA ETKİSİ) AÇIKTIR.

2 -KENDİ HAKKINDA BİLGİ VERME YÖNTEMİ • “BİREYİ EN İYİ TANIYAN YİNE KENDİSİDİR” VARSAYIMI. • KİŞİLİK ÖZELLİKLERİYLE İLGİLİ BİLGİLER BU ÖZELLİKLERİ OLUŞTURAN DAVRANIŞLARI BETİMLEYEN ENVANTERLER ARACILIĞI İLE SORGULANIR. • GENELLİKLE BU YÖNTEMLE İLGİ- DEĞER VE TUTUMLAR ÖLÇÜLÜR. • DENEKLERE BİR DİZİ UYARICI VERİLMEKTE VE DENEKLERİN TEPKİLERİ BENZER BİR GRUBUN TEPKİLERİNE İLİŞKİN STANDART TEPKİLERLE KARŞILAŞITIRILARAK İNCELENMEKTEDİR. (GÖRECELİLİK)

ELEŞTİRİSİ! • KİŞİ KENDİNİ DEĞERLENDİRİRKEN YANLI OLACAKTIR. • DAHA İYİ OLAN SEÇENEĞİ SEÇME EĞİLİMİNDE OLACAKTIR. • İZLENİMCİ YAKLAŞIMA ÖRNEKTİR.

PSİKOLOJİK TEST NEDİR? • BİR PSİKOLOJİK TEST STANDART KOŞULLARDA YAPILAN GÖZLEM VE GÖRÜŞME ANLAMINI TAŞIR. • BİREYİN YETENEKLERİ, • BECERİLERİ • PERFORMANISI • GÜDÜLERİ • TUTUM VE SAVUNMALARI HAKKINDA BİLGİ VERECEK SORULARIN SORULMASINA ORTAM VE OLANAK SAĞLAYAN SİSTEMLİ BİR YAKLAŞIMDIR.

PSİKOLOJİK TEST TANIMLARI • “TEST SÖZCÜĞÜ BELLİ BİR DAVRANIŞIN NESNEL VE STANDART KOŞULLARDAKİ ÖLÇÜMÜDÜR” (ANASTASİ/1988) • “KİŞİNİN DAVRANIŞINI STANDART KOŞULLAR ALTINDA GÖZLEMLEMEK VE TANIMLAMAK İÇİN KULLANILAN SİSTEMATİK BİR YÖNTEMDİR”(CANSEVER/1988)

TESTLER MAKSİMUM PERFORMANS (WISC-R) BAŞARI TESTLERİ YETENEK TESTLERİ DAVRANIŞ TESTLERİ GELİŞİM ENVANTERLERİ (AGTE) KİŞİLİK TESTLERİ (HKE/MMPI) İLGİ TESTLERİ (KUDER İLGİ E. ) TUTUM TESTLERİ (SKE)

PSİKOLOJİK TESTLERİN İŞLEVLERİ 1 -PSİKOLOĞUN KARAR VERMESİNE OLANAK SAĞLAMAK 2 -TEŞHİS (MEVCUT DURUMU KATEGORİZE ETMEK) 3 -ÖN KESTİRİM (BU DİĞERİNDEN NASIL FARKLI? )

TESTLER YOLUYLA (CRONBACH /1970) 1 -BİREYİN SEÇİMİYERLEŞTİRİLMESİ (İŞE /DURUMA EN UYGUN/UYGUN OLMAYAN KİM? ) 2 -BİREYİN SINIFLANDIRILMAS I (HİSTERİK Mİ ŞİZOFREN Mİ) 3 -UYGULANAN YÖNTEMLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ (PSİKOTERAPİELEKTROŞOK- İLAÇ HANGİSİ DAHA ETKİN? ) 4 -BİLİMSEL VARSAYIMLARIN ARAŞTIRILMASI (CRONBACH 1970)(EVLİLİĞE HAZIRLIK PROGRAMI EVLİLİK ÖNCESİ İLİŞKİLERİ VE EVLİLİK DOYUMUNU NASIL ETKİLİYOR? )

TEST SONUÇLARI • SAYILARLA VE KATEGORİLERLE GÖSTERİLİR • PROFİLLER OLUŞTURULUR • PRPFİLLER PSİKOMETRİK VE KLİNİK YAKLAŞIMLA YORUMLANIR

SAYILARLA GÖSTERME • ZEKA TESTİNDEN DENEĞİN ALDIĞI TOPLAM PUAN BİR SAYIDIR. ( 157 GİBİ) • BU SAYI IQ YA ÇEVRİLİR. • IQ= 90 GİBİ • SAYI, BELİRLİ BİR DAĞILIMDA DENEĞİN BAŞKALARINA GÖRE BELİRLİ BİR YERDE OLDUĞUNU GÖSTERİR. • KATEGORİ SİSTEMİNDE İSE KİŞİ BİR GRUBUN, BİR SINIFIN İÇİNE KONMUŞTUR.

KATEGORİ SİSTEMİ • KATEGORİ SİSTEMİNDE İSE KİŞİ BİR GRUBUN, BİR SINIFIN İÇİNE KONMUŞTUR. • KİŞİLİK ANKETİ SONUCUNA GÖRE NORMAL-NÖROTİK YA DA PSİKOTİK GURUBA YERLEŞME GİBİ. • SCL-90 SONUCUNA GÖRE KİŞİNİN 10 KATEGORİDEN BİRİNE (depresyonpsikotizm-obsesif- kompulsif vs)YERLEŞTİRİLMESİ GİBİ

PSİKOLOJİK TESTLERİN SINIFLANDIRILMASI 1 -TESTİN TEMEL FELSEFESİ AÇISINDAN 2 -ÖLÇÜLEN DAVRANIŞIN NİTELİĞİ AÇISINDAN 3 -TESTİN İÇERİĞİ AÇISINDAN 4 -SORULARA VERİLEN YANIT TÜRÜ AÇISINDAN 5 -VERİ TOPLAMA TEKNİĞİ AÇISINDAN

ÖLÇMENİN TEMEL FELSEFESİ AÇISINDAN A)PSİKOMETRİK Mİ? (ZEKA TESTLERİ-YETENEK-BAŞARI TESTLERİ VE TÜM KİŞİLİK ENVANTERLERİ) B)İZLENİMCİ Mİ? ( TÜM PROJEKTİF TEKNİKLER –TAT-RORSCACH GİBİ VE ÖZNEL VAKA ANLATIMLARI )

ÖLÇÜLEN DAVRANIŞIN NİTELİĞİ AÇISINDAN A)GÜÇ TESTLERİ (BİREYİN GÜCÜNÜ ÖLÇER. ÖRNEĞİN: ZEKA –YETENEKBAŞARI TESTLERİ) B)TİPİK DAVRANIŞ TESTLERİ (KİŞİLİK TESTLERİ-İLGİ TUTUM ENVANTERLERİ)

TESTİN İÇERİĞİ AÇISINDAN • TEST HANGİ DAVRANIŞI ÖLÇÜYOR? 1 - ZEKA TESTLERİ 2 - YETENEK-BECERİ TESTLERİ 3 - KİŞİK TESTLERİ (ANASTASİ/1988)

SORULARA VERİLEN YANIT TÜRÜ AÇISINDAN A-SÖZEL TESTLER (TESTLERİN ÇOĞU SÖZELDİR) B-PERFORMANS (EDİMSEL) TESTLERİ (BENDER GESTALT GÖRSEL ALGI TESTİ-BENTON GÖRSEL ALGI TESTİ-WISC-R IN BAZI ALT ÖLÇEKLERİ GİBİ)

VERİ TOPLAMA TEKNİĞİ AÇISINDAN A-BİREYSEL TESTLER /GRUP TESTLERİ B-KAĞIT-KALEM TESTLERİ(SORU VE YANITLAR KAĞIT KALEM KULLANARAK MI YOKSA OKUYUP YAZARAK MI VERİLİYOR?

BAŞKA BİR SINIFLAMA • BİREYSEL TESTLER /GRUP TESTLERİ • SÜRELİ TESTLER/ SÜRESİZ TESTLER(DENEK SÜRESİNİ KENDİ AYARLAR) • HIZ TESTLERİ / GÜÇ TESTLERİ • • • KELİME TESTLERİ/PERFORMANS TESTLERİ/KAĞIT KALEM TESTLERİ YAPILANMIŞ TESTLER(OBJEKTİF)/YAPIL ANMAMIŞ (PROJEKTİF)TESTLER AÇIKÇA ÖLÇEN TESTLER/DOLAYLI ÖLÇEN TESTLER(DEĞERLENDİRİLE N ÖZELLİĞİN DENEK TARAFINDAN BİLİNMESİ İSTENMİYORSA)

WISC-R ÇOCUKLAR İÇİN ZEKA TESTİ • • • PSİKOMETRİK YAKLAŞIM ZİHİNSEL GÜÇ SÖZEL VE PERFORMANS BİREYSEL UYGULAMA SORULARI SÖZLÜ VERME

MMPI • • • PSİKOMETRİK YAKLAŞIM TİPİK DAVRANIŞLAR GRUP VE BİREYSEL SORULAR YAZILI VERİLİR. YANITLARIN KAĞIT ÜZERİNDE İŞLENDİĞİ KAĞIT-KALEM DÜZENEĞİ

RORSCHACH TESTİ • • • İZLENİMCİ TİPİK DAVRANIŞLAR BİREYSEL SÖZLÜ SORU-YANITLAR UYGULAYICI TARAFINDAN KAYDEDİLEN • UYGULANMASI VE PUANLANMASI ZAMAN ALAN • UYGULAMACININ COK İYİ EĞİTİLMİŞ OLMASI GEREKİR. • GEÇERLİLİK UYGULAYICININ TEKNİK BECERİLERİNE BAĞLI.

DENEĞİN KİŞİLİĞİNİ DEĞERLENDİRİRKEN • KLİNİK YAKLAŞIM(DİNAMİK PSİKOLOJİ) • PSİKOMETRİK YAKLAŞIM (PSİKOMETRİ)

KLİNİK YAKLAŞIM • SADECE ÖLÇÜM ARACINA VERİLEN YANITLAR DEĞİL TEST ALMA SÜRESİNCE DENEĞİN TÜM DAVRANIŞLARI BİRER İPUCUDUR. • AMAÇ İNCELENEN KİŞİNİN TAM VE GERÇEK RESMİNİ ORTAYA KOYMAKTIR. • KLİNİKÇİNİN YORUMU ÖNEMLİDİR. • SORULACAK SORULARI O BELİRLER. HANGİ YÖNTEMİN KULLANILACAĞINA O KARAR VERİR. • ÖNCÜLERİ FREUD VE STANFORD BİNET

PSİKOMETRİK YAKLAŞIM • DEĞERLENDİRME OBEKTİF OLMALIDIR. • ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARDAN OLUŞAN, FAKTÖR ANALİZİYLE GELİŞTİRİLMİŞ, GEÇERLİLİĞİ VE GÜVENİRLİĞİ SAPTANMIŞ ÖLÇEKLER TERCİH EDİLİR. • DENEK SEÇENEKLERDEN BİRİNİ İŞARETLER. • PSİKOLOĞUN YORUM YAPMASI ENGELLENİR. DENEK NEYİ İŞARETLEDİYSE O KABUL EDİLİR. • DENEKLE İNSANİ İLİŞKİ KURMAK YASAKLANMIŞTIR. ÇÜNKÜ TEST ALMA KOŞULLARINI DEĞİŞTİREBİLİR. • AMAÇ BİREYİ DİĞERLERİYLE KARŞILAŞTIRMAKTIR. • BÜYÜK SAYIDA KİŞİLER ARASINDAN SEÇİM YAPMAKTA KULLANILIR. (öSS)

SORU • 5 YAŞINDAKİ EMRE’NİN ÇEKİNGENLİĞİNİ N NEDENLERİNİ AÇIKLAMAK İÇİN HANGİ YÖNTEMİ SEÇERDİNİZ? • NEDEN?

SORU • EPİLEPTİK NÖBETLER GEÇİREN 2 YAŞINDAKİ AYŞEGÜL, NÖROLOG TARAFINDAN SİZE GÖNDERİLİYOR. HAN Gİ YAKLAŞIMLA AYŞEGÜL’Ü DEĞERLENDİRİRSİN İZ? NEDEN?

HANGİ YAKLAŞIM ÜSTÜN? • UYGULAYICILARIN GÖRÜŞ AÇILARI YAKLAŞIMLARI BELİRLİYOR. (ÇÜNKÜ İNANÇLARIMIZ DAVRANIŞLARIMIZI YÖNETİR!) • FREUD’U BENİMSEYEN RORSCHACH UYGULAR. • ROGERS’IN FENOMENOLOJİK KURAMINI BENİMSEYEN DANIŞMA YAPAR, TESTİ PEK KULLANMAZ VE BENLİK KAVRAMINI İNCELER. • CATTEL’İN FAKTÖR ANALİZ KURAMINI BENİMSEYEN PSİKOMETRİK TESTLERİ UYGULAR. • DENEYSEL PSİKOLOJİNİN ÖĞRENMEYLE İLGİLİ KURAMLARINI BENİMSEYEN OBJEKTİF TESTLERİ YÜCELTİR VE DAVRANIŞLARI KOŞULLAMALARLA DEĞİŞTİRMEYİ HEDEFLER.

İYİ YETİŞMİŞ BİR PSİKOLOG • İKİSİNDEN DE YARARLANMAYI BİLİR. • SADECE HASTANIN DAVRANIŞLARINI İZLEYEREK BİR KARARA VARMAK NE KADAR HATALIYSA • SADECE TEST SONUÇLARINA GÖRE BİRİNİN DAVRANIŞLARINA İLİŞKİN YORDAMA YAPMAK DA O KADAR HATALIDIR. • İNSANLAR FORMÜLLERE İNDİRGENEMEZ.

• ÖNEMLİ OLAN SADECE TANILAMAK DEĞİL • O KİŞİNİN ANLAŞILMASI İÇİN GEREKEN İLİŞKİYİ (RAPPORT) KURMAK VE GEREKLİ YARDIMI PLANLAYARAK SUNMAKTIR.

PSİKOMETRİK ÖLÇÜTLER • • STANDARDİZASYON NORMLAR GÜVENİRLİK GEÇERLİK

STANDARDİZASYON • TESTİN UYGULAMA VE PUANLAMA İŞLEMLERİNİN DEĞİŞMEZLİĞİ. • TEST UYGULAMANIN VE ORTAM KOŞULLARININ, PUANLAMA ÖLÇÜTLERİNİN VE STANDARTLARININ TIPATIP BENZER OLMASI DURUMU. • UYGULAMACI DEĞİŞİR, DENEKLER DEĞİŞİR ANCAK TEST İŞLEMLERİ DEĞİŞMEZ. • TEST YANITLARININ PUANLANMASI BİR YANIT ANAHTARINA YA DA ÖLÇÜTLERE GÖRE YAPILIR.

NORMLAR • STANDARDİZE EDİLMİŞ ÖRNEKLEMLERİN HAM PUAN DAĞILIMLARININ BELİRLENEREK BU PUANLARIN NASIL DEĞERLENDİRİLECEĞİ KONUSUNDA BİLGİ VERİR.

NASIL GÖSTERİLİR? • YÜZDELİK SIRA, ONDALİK SIRA, Z PUANLARI, T PUANLARI GİBİ STANDART PUANLARA DÖNÜŞTÜRÜLEREK TABLOLAR HALİNDE VERİLİR. • TESTTEN ELDE EDİLEN PUAN BİREYİN NORM GURUBUNUN PUAN DAĞILIMI İÇİNDEKİ GÖRECELİ YERİNİ GÖSTERİR.

Diğer bir deyişle • Ayşe’nin WISC-R ZEKA TESTİNDEN ALDIĞI PUAN • Kendi yaş grubu • Bulunduğu ülke ve SED içindeki • Çocuklar arasındaki göreceli yerini belirler.

VEYA • Bir kişilik testinde belli bir özellikte aldığımız çok düşük bir puan bizde o özelliğin olmadığını değil, • Diğer kişilere göre (norm grubuna göre)daha düşük düzeyde olduğunu söyler.

NORMLAR, ZAMAN VE MEKAN GÖRECELİLİĞİNE SAHİPTİR! • • • ULUSAL VEYA YEREL NORMLAR YAŞ VE SINIF NORMLARI ZEKA YAŞI NORMLARI YÜZDEKLİK NORMLAR STANDART PUANLAR

ULUSAL VE YEREL NORMLAR • BİR ÜLKEYİ TEMSİL EDEN (COĞRAFİ BÖLGELER, KENTLER, DEĞİŞİK KURUM VE KURULUŞLARDAN) TEMSİLEN SEÇİLMİŞ ÖRNEKLEMLERDEN ELDE EDİLİR.

YAŞ VE SINIF NORMLARI • BELİRLİ TAKVİM YAŞLARINDAKİ ÇOCUKLARIN TEST PUANLARINDAN ELDE EDİLEN ORTALAMA PUANLAR YAŞ NORMLARINI BELİRLER. (5 YAŞINDAKİ ÇOCUKTAN BEKLENİLEN KENDİ YAŞ GRUBUNDAKİ ORTALAMA DAVRANIŞTIR) • SINIF NORMLARI BELİRLİ SINIF DÜZEYLERİNDEKİ ÖĞRENCİ ÖRNEKLEM GURUPLARINDAN ELDE EDİLMİŞ ORTALAMA PUANLARDIR.

ZEKA YAŞI NORMLARI • STANDARDİZASYON GURUBUNDAKİ BİREYLER TAKVİM YAŞLARINA GÖRE AYRILARAK, HER YAŞ İÇİN HESAPLANAN ORTALAMA TEST PUANI, O TAKVİM YAŞINDAKİ NORMAL ZEKA YAŞINI BELİRLER. • 10 YAŞINDAKİ NORMAL BİR ÇOCUĞUN ZEKA YAŞI 10 OLUP, TESTTEN ALDIĞI PUAN 10 YAŞ GURUBUNUN ORTALAMASINA EŞİTTİR.

YÜZDELİK NORMLAR • BELİRLİ BİR PUANIN HAM PUAN DAĞILIMINDA, STANDARDİZASYON GRUBUNDAKİ BİREYLERİN YÜZDE KAÇININ O PUANIN ALTINA DÜŞTÜĞÜNÜ İFADE EDER. • NORM GRUBUNUN %59 U 43 DOĞRU YAPMIŞSA, HER SORUNUN PUAN DEĞERİ 1 KABUL EDİLMİŞSE 43 HAM PUAN ALANIN YÜZDELİK SIRA PUANI 59 DUR. NORM GURUBUN %58 İ ONDAN DÜŞÜK; % 41 İ YÜKSEK PUAN ALMIŞTIR.

• BİR BAŞKA TOPLUMDA GELİŞTİRİLEN BİR TESTİN BİZİM TOPLUMUMUZA UYARLANMASINDA STANDARDİZASYON VE NORM KAVRAMLARI ÖNEMLİDİR.

STANDART PUANLAR • DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞ PUANLARDIR. • Z VE T PUANLARI • Z PUANLARI ORTALAMANIN 0, STANDART SAPMANIN 1 OLARAK KABUL EDİLDİĞİ; • T PUANLARI ORTALAMANIN 50, STANDART SAPMANIN 10 OLARAK KABUL EDİLDİĞİ DAĞILIMLARA GÖRE DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞ HAM PUANLARDIR.

GÜVENİLİRLİK • YANITLARARASI TUTARLILIK • AYNI TESTİN DEĞİŞİK ZAMANLARDA YAPILAN UYGULAMALARINDA YANITLARININ TUTARLILIK YA DA DEĞİŞMEZLİK TAŞIMASI.

GÜVENİLİRLİĞİ OLUMSUZ ETKİLEYEN FAKTÖRLER • • • TEST MADDELERİNİN HATALI OLMASI ÇOK ZOR YA DA KOLAY OLMASI SAYISININ YETERSİZLİĞİ HOMOJEN OLMAMASI YANITLAYICI BİREYLERİN NİTELİKLERİ • TEST UYGULAMASINDAKİ HATALAR • TEST PUANLAMASINDAKİ HATALAR

YÜKSEK GÜVENİLİRLİK İÇİN • TEST MADDELERİ AÇIK İFADE EDİLMELİ • UYGULAMA VE PUANLAMA STANDART KOŞULLARDA OLMALI • TEST MADDELERİNİN SAYISI ARTTIRILMALI • MADDELERİN GÜÇLÜK DÜZEYİ ORTA OLMALI • İÇERİK HOMOJEN OLMALI

GÜVENİRLİK ÖLÇÜTLERİ • • TEST TEKRAR TEST GÜVENİRLİĞİ PARALEL FORM GÜVENİRLİĞİ İKİ YARIM TEST GÜVENİRLİĞİ KUDER RİCHARDSON 20 GÜVENİRLİĞİ VE ALFA KATSAYISI • MADDE TOPLAM PUAN KORELASYONLARI • ÖLÇMENİN STANDART HATASI

Test-tekrar test güvenilirliği • Bir ölçme aracını aynı gruba iki ayrı uygulamada verip sonra bu iki uygulamada elde edilen puanların korelasyonunu hesaplayarak bulunur. • Eğer puanlar arasındaki korelasyon yüksekse ölçme aracının güvenilir olduğu kabul edilir: • Diğer bir deyişle; • ilk uygulamada olumlu (veya olumsuz) puanları olan kişiler ikinci uygulamada da aynı şekilde olumlu (veya olumsuz) puanlara sahip görülmüşlerdir.

PARALEL FORM GÜVENİRLİĞİ • TESTİN EN AZ İKİ EŞDEĞER FORMU GELİŞTİRİLMELİDİR. • PARALEL FORMLARIN HER İKİSİ DE AYNI ÖĞRENCİ GURUBUNA UYGULANIR VE İKİ AYRI FORMDAN ALINAN PUANLAR ARASINDAKİ KORELASYON HESAPLANIR.

İKİ YARIM TEST GÜVENİRLİĞİ • Bir ölçme aracını oluşturan soruların iki ayrı gruba bölünüp bu iki ayrı soru grubu arasındaki korelasyonun tespit edilmesini içerir. • Bu yöntemle ölçme aracını oluşturan soruların hepsinin aynı niteliği ölçüp ölçmedikleri test edilmiş olur. • Eğer iki ayrı soru grubu arasındaki korelasyon yüksekse ölçme aracının bütününün birbiriyle yakından ilişkili sorulardan oluştuğu sonucuna varılır. • SORUN, TESTİN İKİ EŞDEĞER YARIYA BÖLÜNMESİDİR. • ÖRNEK; TEK NUMARALI VE ÇİFT NUMARALI MADDELER AYRI PUANLANABİLİR. HER İKİ TAKIMDAN ELDE EDİLEN PUANLAR AYRI TESTLERDEN ELDE EDİLMİŞ GİBİ İŞLEM GÖRÜR.

ÖLÇMENİN STANDART HATASI • GÜVENİRLİĞİN BAŞKA GÖSTERGESİ DE TESTİN HATA PAYIDIR. • BİREYSEL PUANLARIN DEĞERLENDİRİLMESİNDE KULLANILIR. • ÖZEL BİR FORMÜLLE HESAPLANIR(TESTİN GÜVENİRLİK KATSAYISI VE STANDART SAPMASI KULLANILIR) • STANDART HATA PUANI DÜŞÜKSE TEST GÜVENİLİRDİR.

GEÇERLİK • BİR TESTİN NEYİ, NE DENLİ DOĞRU OLARAK ÖLÇTÜĞÜYLE İLİŞKİLİ KAVRAMDIR. • “GELİŞTİRDİĞİM ÖLÇME ARACI HEDEFİMDEKİ DAVRANIŞLARI NE KADAR DOĞRUVE KAPSAMLI ÖLÇEBİLECEK? ”

GEÇERLİLİK ÖLÇÜTLERİ GEÇERLİLİK UYGUNLUK VEYA İLGİLİLİK GÜVENİRLİK

GEÇERLİK İÇİN • TEST GÜVENİLİR OLMALI • TESTİN TALEP ETTİĞİ İŞ İLE İŞE VURUK-TANIM ARASINDA UYUM OLMALI • TESTLE ELE ALINAN DAVRANIŞIN -KAVRAMIN İŞE VURUK TANIMININ MANTIĞA UYGUN OLMASI

GEÇERLİK ÖLÇÜTLERİ • • KAPSAM/İÇERİK GEÇERLİLİĞİ ÖLÇÜT GEÇERLİĞİ EŞ ZAMANLI GEÇERLİK YORDAM GEÇERLİĞİ YAPI GEÇERLİĞİ GÖRÜNÜM GEÇERLİĞİ SAĞLAMA GEÇERLİĞİ

KAPSAM GEÇERLİĞİ • BİR BÜTÜN OLARAK TESTİN VE TESTTEKİ HER BİR MADDENİN AMACA NE DERECE HİZMET ETTİĞİDİR. • ÖLÇME KONUSU EVRENİ NE DERECE TEMSİL EDİYOR? • MADDELER ÖÇLÜLMEK İSTENEN DAVRANIŞLA NE DENLİ İLİŞKİLİ?

ÖLÇÜT GEÇERLİĞİ • İKİ TÜRLÜ ÖLÇÜT GEÇERLİĞİ VARDIR, 1 - HER ZAMAN GEÇERLİĞİ (AHMET BAŞARILI BİR ÖĞRENCİ mi? ) 2 - YORDAM GEÇERLİĞİ ( AHMET!İN BAŞARI OLASILIĞI NEDİR? ) HER İKİSİNDE DE TEST PUANLARI BİR BAŞKA DIŞ ÖLÇÜTLE KARŞILAŞTIRILIR, VE İLİŞKİNİN DÜZEYİNE BAKILIR.

YORDAM GEÇERLİĞİ • ELDEKİ TEST PUANI GELECEKTE GÖZLENECEK, ÖLÇÜLECEK BİR DAVRANIŞLA KARŞILAŞTIRILARAK, TEST SONUCUNUN BEKLENEN DAVRANIŞI NE DÜZEYDE YORDADIĞINA BAKILIR. • ÖRN; MÜZİK YETENEĞİ TESTİNDEN ALINAN PUAN, BİREYİN GERÇEK MÜZİK PERFORMANSIYLA KARŞILAŞTIRILIR. TEST PUANI İLE BİR SÜRE SONRA GÖZLENEN PERFORMANS (BAŞARI PUANI) ARASINDAKİ İLİŞKİ YÜKSEKSE , TESTİN YORDAMA/ÖNKESTİRİM/TAHMİN GEÇERLİĞİ SINANMIŞ OLUR.

YAPI GEÇERLİĞİ • Ölçme aracının ölçtüğünü iddia ettiği teorik yapıyı ölçtüğünün ispatlanmasını içerir. • DİĞER BİR DEYİŞLE, BİR TESTİN YAPI GEÇERLİĞİNİ BELİRLEME SÜRECİ BİR ÖLÇÜDE, BİLİSMEL KURAM GELİŞTİRME SÜRECİYLE AYNIDIR.

ZEKA TESTİ ZEKANIN NE OLDUĞUNU ORTAYA ÇIKARMAZ. • O TESTİ GELİŞTİREN KİŞİNİN ZEKANIN NE OLDUĞUNA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİ YANSITIR • ALFRED BİNET: ”ZEKA BENİM TESTLERİMİN ÖLÇTÜĞÜ ŞEYDİR” DEMİŞ!!!

GÖRÜNÜŞ GEÇERLİĞİ • TESTİN ÖLÇMEK İSTEDİĞİ ŞEYİ ÖLÇÜYOR GÖRÜNMESİDİR. • KAPAĞINDA NE YAZIYORSA ONU ÖLÇÜYOR DEMEKTİR. • BİR TESTİN GÖRÜNÜŞ GEÇERLİĞİNİ BAZI DURUMLARDA YÜKSELTMEK BAZI DURUMLARDA İSE GİZLEMEK GEREKİR. • ÖRNEKLEYİNİZ?

EŞ ZAMANLI GEÇERLİLİK • O ölçme aracını başka bilinen ve kabul edilmiş ölçümlerle karşılaştırarak tespit edebiliriz. • Örneğin, yeni bir matematik tutum anketinin eş-zamanlı geçerliliğini, bu anketi ve bilinen ve geçerliliği ispatlanmış bir anketi aynı gruba uygulayıp iki anketten alınan sonuçların korelasyonuna bakarak ortaya koyabiliriz. • Yeni anket ile kriter ölçüt (bilinen anket) arasında yüksek bir korelasyon varsa yeni anketin eş-zamanlı geçerliliğe sahip olduğunu söyleriz. Burada en önemli olan nokta kriter ölçütün güvenilirliği ve geçerliliği ispatlanmış bir ölçüt olmasıdır. • YENİ GELİŞTİRİLECEK “EVLİLİK ÖNCESİ İLİŞKİ DOYUMU” ÖLÇEĞİ İÇİN , HALİHAZIRDA KULLANILAN “MUTLULUK ÖLÇEĞİ” İLE EŞ ZAMANLI GEÇERLİK İÇİN ÖRNEKLENMESİ GİBİ.

FAKTÖR ANALİZİ • TEST MADDELERİNİN ARASINDAKİ İLİŞKİLERDEN ÇIKARTILAN ORTAK BOYUTLARIN SAPTANMASI İŞLEMİ • ARALARINDA YÜKSEK İLİŞKİ GÖSTEREN, BİRBİRİNE BENZEYEN MADDELERİN ÖBEKLEŞMESİ İLE TOPLAM TEST PUANLARINI ETKİLEYEN TEMEL BOYUTLAR ORTAYA ÇIKAR.

KISA. . • GEÇERLİK TESTİN NEYİ ÖLÇTÜĞÜ, GÜVENİRLİK İSE ÖLÇMENİN TUTARLILIĞI İLE İLGİLİDİR. • BİR TEST GEÇERLİ OLABİLMEK İÇİN GÜVENİLİR OLMAK ZORUNDADIR. • TESTİN GEÇERLİĞİ BİR DERECE SORUNUDUR. YA HEP YA HİÇ SORUNU DEĞİLDİR.

• Yabancı kültürlerde geliştirilmiş testlerin Türkiye'de kullanımları öncesinde neler yapılmalıdır?

• İlgili kültürde, o testle ilgili birçok çalışma yapılmış olabilir ancak bu çalışmaların Türkiye'de Türk örneklemlerle tekrarlanması testin doğru bir şekilde kullanılabilmesi için bir ön şarttır. • STANDARDİZASYON VE NORM GRUP ÇALIŞMALARI YAPILMALIDIR.

ÜLKEMİZDE KULLANILAN PSİKOLOJİK TESTLERDEN BAZILARI İNSANLARIN FARKLI YÖNLERİYLE İLGİLİ BİLGİ TOPLAMADA KULLANILAN VE FARKLI BAŞLIKLARDA TOPLANAN ÇOK SAYIDA TEST VARDIR. 1 -ZEKA TESTLERİ 2 -KİŞİLİK TESTLERİ 3 -PROJEKTİF TESTLER 4 -GELİŞİMSEL TARAMA ENVANTERLERİ

ZEKA TESTLERİ • Zeka testleri bireyin zekasıyla ilgili olarak ancak dolaylı bilgi verebilir. Çünkü, zeka olarak adlandırılan zihinsel yetenek birçok özellik taŞır. • BİREYİN YAŞADIĞI RUHSAL-TOPLUMSALKÜLTÜREL ORTAM, BESLENME, ÇEVRESEL UYARAN YOĞUNLUĞU, TOPLUMSAL YAŞAM VE EĞİTİM GİBİ BİRÇOK ETKEN ZEKAYI ETKİLER • A) STANFORD-BİNET ZEKA TESTİ • B) WECHSLER ZEKA TESLERİ

Stanford-Binet Zeka Testi • İKİ YAŞINDAN ERİŞKİN DÖNEME DEK OLAN KİŞİLERİN ZEKA DÜZEYİNİ ÖLÇER. • YAŞLARA GÖRE DÜZENLENMİŞ ALT GRUPLARDAN OLUŞUR. • İLK STANDARDİZASYONUNDAN BU YANA ÜÇ KEZ GÖZDEN GEÇİRİLEREK YENİDEN STANDARDİZASYONU YAPILMIŞTIR. • SÖZEL YETENEKLERE AĞIRLIK VERİR, BU NEDENLE KONUŞMA ÖZÜRLÜ YA DA ÖĞRENİM GÖRMEMİŞ BİRİNİN ZEKA DÜZEYİNİ BELİRLEMEDE HATA PAYI

Wechsler Zeka tesleri • ERİŞKİNLER (WAİS), ÇOCUKLAR (WISC-R) VE OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLAR (Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence-WPPSI) OLMAK ÜZERE ÜÇ TÜRDÜR. • 11 ALT GRUBU VARDIR VE BU ALT GRUPLAR YAŞA GÖRE DEĞİL, ÖZEL YETENEKLERE GÖRE DÜZENLENMİŞTİR. • AYRICA SÖZEL VE PERFORMANS ALT GRUPLARI VARDIR. • BU TESTLER SÖZEL OLMAYAN MADDELERİ DAHA ÇOK KULLANIR, BU YÖNÜYLE KONUŞMA ÇOK ÖNEMLİ DEĞİLDİR. ANCAK ÖĞRENİM GÖRMEYENLERDE UYGULANMAMASI ÖNERİLİR.

KİŞİLİK TESTLERİ • BU TESTLERİN AMACI, BİREYİN NEYİ NE KADAR YAPTIĞINI, HANGİ ÖZELLİKLERE SAHİP OLDUĞUNU BELİRLEMEKTİR. • ANKET, GÖRÜŞME, İLGİ, DERECELENDİRME ÖLÇEKLERİ GİBİ ÇEŞİTLİ GRUPLARDA İNCELENİR. • MİNNESOTA ÇOK YÖNLÜ KİŞİLİK ÖLÇEĞİ (MMPI • DURUMLUK-SÜREKLİ ANKSİYETE ÖLÇEĞİ • BECK VE HAMİLTON DEPRESYON ÖLÇEKLERİ • BELİRTİ TARAMA LİSTESİ (SCL-90 -R):

MİNNESOTA ÇOK YÖNLÜ KİŞİLİK ÖLÇEĞİ (MMPI • • • 10 ALT TESTTEN OLUŞUR. BU ALT TESTLER PSİKİYATRİK TANILARA GÖRE OLUŞTURULMUŞTUR. DAHA ÇOK PSİKİYATRİK HASTALARIN TANILARINI BELİRLEMEDE VE PSİKİYATRİK HASTALARIN NORMALLERDEN AYIRIMINDA KULLANILIR. ÜLKEMİZDE DE GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI YAPILMIŞ OLAN BU TESTTE DOĞRU YA DA YANLIŞ YANIT YOKTUR. YER ALAN MADDELERİN O KİŞİ İÇİN UYGUN OLUP OLMADIĞINI ARAŞTIRIR. TÜM ALT TESTLERDEN ALINAN PUANLARLA BAZI İŞLEMLERDEN SONRA BİR PROFİL OLUŞTURULUR BİR ALT TEST DİĞERLERİYLE İLİŞKİSİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLİR.

BECK VE HAMİLTON DEPRESYON ÖLÇEKLERİ • BU İKİ ÖLÇEK DE DEPRESYON BELİRTİLERİ VE DEPRESİF TUTUMLARLA İLGİLİDİR. • ÜLKEMİZDE GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI YAPILMIŞ OLUP ARAŞTIRMALARDA VE UYGULANAN TEDAVİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE KULLANILIR.

DURUMLUK-SÜREKLİ ANKSİYETE ÖLÇEĞİ (STAI ) • Ülkemizde Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışmaları Yapılmış Olan Bu Test, Durumluk Ve Sürekli Olarak Yirmişer Maddeden Oluşan İki Alt Testten Oluşur. • İkisi Birlikte Uygulanır. Birinci Bölüm Bireyin Belirli Bir Anda Ve Belirli Koşullarda; İkinci Bölüm Genellikle Kendini Nasıl Duyumsadığını Araştırır.

BELİRTİ TARAMA LİSTESİ (SCL-90 -R): • PSİKİYATRİK BELİRTİLERİ İÇEREN 90 MADDEDEN OLUŞUR. • BUNLAR 9 ALT GRUP VE 1 EK ALT GRUPTA TOPLANMIŞTIR. • (somatizasyon-okb-kişilerarası duyarlılıkdepresyon-anksiyete-öfke-düşmanlık-fobik anksiyete-paranoid düşünceler-psikotizm-ek skalalar) • ÜLKEMİZDE GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI YAPILMIŞTIR.

PROJEKTi. F (YANSITMALI) TESTLER: • Bireyin iç dünyasıyla ilgili daha çok bilgi edinmeye yarayan araçlardır. • Bireye belirsiz, eksik, karmaşık uyaranlar vererek onlardan eksiklikleri tamamlaması, anlamlandırması, belli bir düzene koyması, duygu ve düşüncelerini yansıtması istenir. • Bu dolaylı bir yoldur ve birey verdiği yanıtların nasıl değerlendirileceğini bilmez. • Burada istenen, evet ya da hayır biçiminde yanıtlar değil, anlatımlardır. • Bu testlerin yorumu değişebildiği için nesnelliği kuşkuludur. • NASIL BİR YAKLAŞIM ÖNGÜRÜR?

CÜMLE TAMAMLAMA TESTİ • BİREYE BAŞINDAN YA DA SONUNDAN EKSİK, YARIM BIRAKILMIŞ CÜMLELER VERİLİR. • BUNLARI AKLINA İLK GELEN SÖZCÜKLERLE TAMAMLAMASI İSTENİR. • BÖYLECE BİREYLE İLGİLİ BİLİNÇLİ YA DA BİLİNÇDIŞI BİRTAKIM DUYGULAR VE DÜŞÜNCELER ELDE EDİLİR. • BU TEST GENELLİKLE YÜZEYSEL BİR TEST OLARAK DÜŞÜNÜLÜR

TEMATİK ALGI TESTİ (TAT): • Bu testin materyali, üzerinde siyah-beyaz resimlerin yer aldığı kartlardır. • Önceden Seçilen Kartlar Bireye Gösterilerek Bunlara Uygun Bir Öykü Anlatması İstenir. • Bireyin Öykü Anlatırken, Karakterlerden Biriyle Özdeşim Yapacağı Kabul Edilir. • Anlatılan Öykülerden Bireyin İstekleri, Tutumları, Davranışları, Değer Yargıları, Duyguları İle İlgili Açığa Vurulmamış Özellikleri Yorumlanır. • Tematik Algı Testinin Bir Puanlaması Yoktur, Bireyin Vurguladığı Konulara Ve Gereksinmelerine Dikkat Edilir.

RORSCHACH TESTİ • Bu testin materyali, üzerinde çeŞitli renklerden simetrik mürekkep lekesi olan 10 karttır. BUNLARDAN BEŞİ SİYAH, İKİSİ SİYAH-KIRMIZI, ÜÇÜ ÇEŞİTLİ RENKTEN MÜREKKEP LEKESİ TAŞIR. • Bunların herbiri bireye gösterilerek NE GÖRDÜĞÜ, GÖRDÜĞÜ • NEYİ NEYE BENZETTİĞİ, • LEKELERİN PARÇALARI VE • TÜMÜNÜN NEYİ ÇAĞRIŞTIRDIĞI SORULUR. • BİREYİN VERDİĞİ YANITLAR VE AÇIKLAMALAR ONUN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİ, GEÇMİŞ YAŞANTILARINI, İSTEKLERİNİ, GEREKSİNMELERİNİ, RUHSALTOPLUMSAL DURUMUNU YANSITIR.

GELİŞİMSEL TARAMA ENVANTERLERİ • KÜÇÜK ÇOCUKLARIN GELİŞMESİNDEKİ SAPMALARI RUTİN FİZİKSEL MUAYENE İLE SAPTAMAK GÜÇTÜR. • GENELDE OKUL BAŞARISIZLIĞI İLE KARŞILANA DEK ATLANMASI OLASIDIR. • BU TÜR ÇOCUKLAR GENELLİKLE NORMAL GÖRÜNÜMLÜ OLUP, GELİŞİMSEL GECİKMENİN BELİRTİSİ OLAN FİZİKSEL VEYA KALITIMSAL ÖZÜRLERİ YA ÇOK HAFİF YA HİÇ YOKTUR.

BU TESTLERİN AMAÇLARI • BELİRTİ GÖSTERMEYEN ÇOCUKLARI OLASI SORUNLAR AÇISINDAN TARAMAK • SEZGİSEL KUŞKULARI NESNEL BİR ÖLÇÜMLE BELİRLEMEK • YÜKSEK RİSKLİ ÇOCUKLARI İZLEMEK (DOGUM ÖNCESİ VEYA DOGUM ANI TRAVMASI-KRAZİSTİONİS VAKALARI GİBİ)

ANKARA GELİŞİM TARAMA ENVANTERİ (AGTE) • 0 -6 YAŞ BEBEK VE ÇOCUKLARIN ŞU ANDAKİ GELİŞİMİNİ(GENEL GELİŞİM-DİL/BİLİŞSEL GELİŞİM-İNCE MOTOR GELİŞİM-KABA MOTOR GELİŞİM-SOSYAL BECERİ/ÖZBAKIM) VE BECERİLERİNİ ANNELERDEN ALINAN BİLGİLER DOĞRULTUSUNDA DEĞERLENDİREN • KÜLTÜRÜMÜZE UYGUN GELİŞTİRİLMİŞ • 154 MADDELİK GELİŞİMSEL GERİLİK VEYA GECİKMELERİ ÖLÇEBİLEN BİR TESTTİR.

DENVER GELİŞİM TARAMA ENVANTERİ • 0 -6 YAŞ GURUBUNA • 105 İŞLEM YA DA MADDEDEN OLUŞAN 4 ALT ÖLÇEK • KİŞİSEL-SOSYAL-(ÇOCUGUNUN BAŞKALARIYLA GEÇİNEBİLME VE KENDİNE BAKABİLME YETİSİ) • İNCE DEVİNSEL-UYUMSAL (ÇOCUGUN NESNELERİ GÖRME, ELLERİYLE TUTMA VE ÇİZME YETİSİ) • DİL (ÇOCUGUN İŞİTME, SÖYLENENİ YAPMA VE KONUŞMA YETİSİ) • KABA DEVİNSEL ( OTURMA, YÜRÜME, ATLAMA YETİSİ) • STANDART TEST TAKIMINDA ; YÖNERGE KİTAPÇIĞI, KIRMIZI YÜN PON-PON, KURU ÜZÜMLER, KÜÇÜK SAPLI ÇINGIRAK, KÜÇÜK RENKSİZ CAM ŞİŞE, KÜÇÜK ZİL, TENİS TOPU, KURŞUN KALEM VE 8 ADET RENKİ KÜPLER BULUNUR.

NÖROPSİKOLOJİK TESTLER Amaç, bireyin yakınmalarının ruhsal nedenlere mi, beyindeki bir hasara mı bağlı olduğunu saptamaktır. İkinci amaç beyinde bir hasar varsa, bunun yaygın mı, bölgesel mi olduğunun saptanmasıdır. BU HASARIN MİKTARI, BİREYİN BU NEDENLE ÇALIŞIP ÇALIŞAMAYACAĞININ BELİRLENMESİ ÖNEMLİDİR. Benton görsel bellek testi: görsel bellek ve yakın bellekle ilgili bilgi verir. Bender görsel motor algı testi: algısal motor alanla ilgili bilgi verir.

Test örnekleri Benton görsel bellek testi: görsel bellek ve yakın bellekle ilgili bilgi verir. Bender görsel motor algı testi: algısal motor alanla ilgili bilgi verir. Görsel İşitsel Sayı Dizileri Testi B Formu (GİSD-B) frontal lobun fonksiyonu olan “kompleks” dikkati ve kısa-süreli bellek kapasitesini ölçer. Özgül Öğrenme Bozukluğunun değerlendirilmesi açısından çok önemlidir

BİLNOT TEST BATARYASI • Karakas ve Basar 1993 yilinda baslattiklari projenin bir bölümünde, genis çapli bir nöropsikolojik test standardizasyonu çalismasini ele almislardir. • Bu projede beynin frontal, temporal ve parietal bölgelerinin • islevleri olan dikkat, anlik ve gecikmeli bellegin degisik türleri, ögrenme, strateji kurma, planlama, davranisi ketleyebilme ve mekan algilamayi ölçen testlerden bir bütün olusturulmustur. • Bu birlesime 'Bilissel Potansiyeller için Nöropsikolojik Test Bataryasi' (BILNOT Bataryasi ) adi verilmistir. • KAPSAMINDAKİ TESTLER: Wechsler Bellek Ölçegi Gelistirilmis Formu, Sayi Dizileri Ögrenme Testi, Wisconsin Kart Esleme Testi, Stroop Testi, Çizgi Yönünü Belirleme Testi, Isaretleme Testi ve Raven Standart Progresif Matrisler

PSİKOLOJİK TESTLERİN GELİŞTİRİLMESİ

BASAMAKLAR • PLANIN YAPILMASI • MADDELERİN HAZIRLANMASI • MADDELERİN YETERLİLİĞİNİN SINANMASI • TESTİN PSİKOMETRİK ÖLÇÜTLERİNİN BELİRLENMESİ

PLANIN OLUŞTURULMASI • TEST NİÇİN GELİŞTİRİLİYOR? • SORUSUNU YANITLAYACAK BİR PLANIN OLUŞTURULMASI • TEMEL AMACI BELİRLİ OLGULARI ( DAVRANIŞ, KAVRAM VS) ÖLÇECEK YA DA YORDAYACAK TEST MADDELERİNİN GELİŞTİRİLMESİNDE YARDIMCI OLACAK TASLAĞIN ORTAYA ÇIKARILMASI SÜRECİ.

TEST MADDELERİNİN YAZILMASI • • • TESTİN ÖLÇMEYİ AMAÇLADIĞI BOYUTA YA DA DAVRANIŞA UYGUN MADDELER HAZIRLANIR. MADDE SAYISININ HEDEFLENEN TEST MADDELERİNİN İKİ YA DA ÜÇ MİSLİ OLACAK ŞEKİLDE HAZIRLANMALIDIR. ( 30 MADDELİK TEST İÇİN 60 -90 MADDE HAZIRLANMALI VE BUNLAR 150 -450 DENEĞE UYGULANMALIDIR) EN İYİ MADDELER SEÇİLMELİ. HER MADDENİN ZORLUK VE AYIREDİCİLİK NİTELİKLERİ SINANIR BİR MADDE HERKES TARAFINDAN DOĞRU (%100) YANITLANMASI YANİ ÇOK KOLAY OLMASI; YA DA HİÇ KİMSE TARAFINDAN YANITLANMAMASI, DOLAYISIYLA ÇOK ZOR OLMASI TESTİN BİREYLERİ AYIREDTME İŞLEVİNE KATKIDA BULUNMAZ. BU GİBİ MADDELER TEST KAPSAMINA ALINMAZLAR. ZORLUK YÜZDESİ. 50 ARASI MADDELER (YANİ DENEKLERİN YARISININ BAŞARIYLA YANITLADIKLARI, EN FAZLA BİLGİ VEREN VE AYIRDECİLİĞE EN KATKIDA BULUNAN MADDELERDİR. ZORLUK YÜZDESİ. 20/. 70 ARASI OLANLAR EN İYİ AYIRIMI YAPANLARDIR.

MADDELERİN YETERLİLİĞİNİN SINANMASI • ÖZNEL ( YARGISAL) DEĞERLENDİRME • NESNEL (İSTATİSTİKSEL) DEĞERLENDİRME

ÖZNEL DEĞERLENDİRME • KOLAYDIR. • MADDELER HAKEM OLARAK KABUL EDİLEN TEST UZMANLARINA YA DA İLGİLİ UZMANLARA VERİLEREK • “İFADELER AÇIK ANLAŞILIR MI? -KONUSUNA UYGUN MU? -ÖLÇÜLMEK İSTENEN DAVRANIŞA UYGUN MU? -DOĞRU YANITLARI ÇAĞRIŞTIRAN İPUÇLARI VAR MI? GİBİ SORULARIN YANITLARI ARANIR.

NESNEL DEĞERLENDİRME • • İSTATİSTİKSEL ANALİZLA YAPILIR. BU İŞLEME MADDE ANALİZİ DENİR. EN SIK BAŞVURULAN ÖLÇÜT TEST PUANIDIR. MADDE-PUAN KORELASYONLARI YOLUYLA MADDENİN ETKİNLİĞİ SAPTANIR. • YÜKSEK KORELASYON, MADDENİN AMAÇLANAN DAVRANIŞI ÖLÇMEDE ETKİN VE YETERLİ OLDUĞUNU GÖSTERİR.

PSİKOMETRİK ÖLÇÜTLERİ BELİRLEME • DOYURUCU GÜVENİRLİK VE GEÇERLİK DÜZEYİNE ULAŞAN BİR TESTİN • STANDARDİZASYON VE NORM ÇALIŞMALARI YAPILIR. • TÜM BUNLARDA SONRA TESTİN EL KİTABI HAZIRLANIR.