PSKOJENK HAREKET BOZUKLUKLARI NROLOJDE TEHLKEL SULAR Hareket Bozukluklar
PSİKOJENİK HAREKET BOZUKLUKLARI “NÖROLOJİDE TEHLİKELİ SULAR” Hareket Bozuklukları Birimi
Psikojenik hareket bozukluğu (PHB)’na ilişkin bazı rakamlar. . . Nöroloji kliniklerinde PHB %2. 6 -%25 (en sık distoni ve tremor ) n PHB’lu hastaların %28’inde eşlik eden nörolojik hastalık var (psikojenik diskinezili hastaların %10 -15’inde org. hareket bozukluğu var) n PHB tanılı hastaların %6 -30’u nörolojik (Tourette send, idiopatik distoni, yazıcı krampı. . . ) n
Psikolojik kökenli semptomları olan hastada tanı. . . n n n Somatoform bozukluklardan biri Veya başka psikolojik hastalık (depresyon, panik atak. . . ) Nörolojik hastalık (Parkinson, Huntington, Wilson, nöroakantositoz. . . ) Sistemik hastalık ( SLE. . . ) Konversiyon + Nörolojik hastalık (Temporal lob tutulumu, MS, kafa travması gibi) olabilir
PHB ile ilişkili psikiyatrik hastalıklar: Somatoform bozukluklar Somatizasyon 30 y altında başlayan, yineleyici ve kronik, patoloji düşündüren yakınmalar. n Yapay bozukluklar: Bilinçli olarak, hasta gözükmek için yaratılan fiziksel ve psikolojik semptomlar (Münchausen send, temaruz). n Konversiyon bozukluğu (histeri): : İstemsiz ve sosyal stres sonrası gelişen psödonörolojik defisitler. n Histriyonik kişilik bozukluğu
PHB için tanı kriterleri. . . Dokümante edilmiş Hareketler psikoterapi / telkin / plasebo ile veya yalnız kalınca kaybolur Klinik olarak kabul edilen Hareketin kendi içinde tutarsızlık / klasik hastalıkla uyumsuz, ek olarak psikolojik başka nörolojik semptom / psikiyatrik hastalık tanısı Kuvvetle muhtemel Hareketin kendi içinde tutarsızlık / klasik hastalıkla uyumsuz Muhtemel Aşikar bir duygusal rahatsızlık
PMD tanısı için ipuçları n n n n n Ani başlangıç, statik seyir, spontan iyileşme Hareket karakterinde tutarsızlık Uygun tedaviye yanıtsızlık, plaseboya veya psikoterapiye yanıt Hareketin dikkatle artıp, distraksiyonla azalması Psikiyatrik tanı, multipl somatizasyon, multipl tanılanmamış durum Gerçekdışı güçsüzlük, duysal yakınma Sağlık çalışanı olmak, mahkemesi sürüyor olmak, ikincil kazanımlar Tanık olunmayan paroksismal hareketler Negatif aile öyküsü
Psikojenik Distoni (21 olgu, Fahn ve ark, 1988) n n n Sıklıkla genç-orta yaş kadın (8 -58 yaş, F/M: 19/2) Başlangıç tanı süresi: 1 ay-15 yıl Ani başlangıç, alt ekstremite hakimiyeti, jeneralizasyon, istirahatte başlangıç Eşlik eden ağrı, güçsüzlük, yavaşlama, multipl somatizasyon Olguların yarısı başlangıçta organik hareket bozukluğu tanısı almış, 5 olguda cerrahi girişim yapılmış!
Psikojenik tremor 24 olgu, Koller ve ark, 1989 n n n Kadın hakimiyeti (15/9), 15 -78 yaş Ani başlangıç, erken dönemde maksimum şiddet, amplitüd ve frekansta tutarsızlık Kompleks tremor (istirahat, postür, aksiyonda eşit şiddet) Dikkatle artış, distraksiyonla azalma Seçici bozukluk (yazı normal, spiral bozuk)
Psikojenik miyoklonus 18 olgu, Monday ve ark, 1993 Kadın hakimiyeti (13/5), 22 -75 yaş n Ani başlangıç, presipite edici olay, stresle artış, istirahatte, hareketle artış, distraksiyonla azalma, çokluk segmental, plaseboya yanıt n Eşlik eden güçsüzlük, duyu kaybı n EMG: yanıtlar değişkendir, hazırlık potansiyeli (EEG’de istemli kasıdan 1. 5 sn önce kayıtlanır) görülür, stimulusa alışma olur, latans, istemli reaksiyon zamanı sınırlarındadır (100 -120 msn) n
Psikojenik parkinsonizm 14 olgu, Lang ve ark, 1994 n n n Kadın=erkek , 21 -63 yaş İki yanlı rijidite, başlangıçta maksimum şiddet, karşı ekstremite hareketi ile ipsilateral rijidite azalır Tremor genelde dominant elde, şiddeti istirahat, aksiyon ve postürde aynı, distraksiyonla azalır Atipik yürüyüş (tutulan kol vücuda yapışık) Aşırı instabilite, bradikinezide yorgunluk görülmez 11 olgu başlangıçta idiyopatik parkinsonizm tanısı almış!
Psikojenik yürüme bozukluğu 37 olgu, Lempert ve ark, 1991 n n § § § En sık yanlış tanı: Wilson ve Huntington Bunlardan birisi varsa tanı %90 doğru. Tereddüt Aşırı yavaşlık Yürüyüş sırasında ekonomik olmayan postür Buzda yürüme paterni Psikojenik Romberg pozitifliği veya düşme olmasızın dizde çözülme, makaslama, astazi, yüzde acı çeker ifade
PHB’lu hastaya yaklaşım. . . n n n PHB tanısını nörolog, hatta hareket bozukluğunda deneyimli nörolog koymalı PHB’nu tanımak: anamnez, gözlem, aile anamnezi PHB’lu hastaya empati ve anlayış ile yaklaşılmalı Tanı belirsizliğe yol açmayacak şekilde anlatılmalı Hareket bozukluğu tipi söylenmeli Organik bir bozukluk olmadığı vurgulanmalı Psikiyatriye yönlendirilmeli
25 yaşında, kadın hasta n 7 yaşında başlayan sağ kolda titreme n Yıllar içinde artış, baş ve boyuna, ardından tüm vücuda yayılma, hareket beraberinde hıçkırık tarzında ses çıkarma n Denenen ilaç tedavilerinden fayda görmemiş n 1991 yılında yatış, başlanan biperidene yanıtsız, haloperidole minimal yanıt
n n n n 1996 (30 y) polikl: İstemsiz hareketler aynı düzeyde ancak eklenen dalgınlık, zaman konuşamama (EEG normal) 1997 (31 y) har. polikl: Titremeler azalmış, yabancılaşma, zaman donma 2002 (36 y): İstemsiz hareketlerde artış (yere doğru eğilme), kötü düşünceler (kalabalıkta bağırma isteği) YATIŞ Ön tanılar: PHB, Wilson, kompleks parsiyel nöbetler, tik bozukluğu, OKB Psikiyatri kons: OKB + konversiyon Nörolojik tanı: PHB paroksetin 1 x 20 mg 3 x 20 mg, hareketlerde ve OKB’de belirgin azalma 2002 sonu: OKB’de artış, psikiyatriye yatış EKT ile çok iyi durumda (minimal titreme)
49 yaşında, kadın hasta 2002 polikl: Boyun ağrısı, sağ elde beceriksizlik, unutkanlık NM: solda hipoestezi (? ) NPT: Dikkat eksikliği MR: Normal EMG: Normal paroksetin 1 x 20 mg, allerji sitalopram 1 x 20 mg n Ekim 2003 polikl: Konuşma ve yürüme bozukluğu PHB Psikiyatriye yatış n Psikiyetri’de seyir: Konversiyon Psikoterapi, alprazolam 2 x 0. 25 mg, paroksetin 1 x 40 mg dalgalanarak, ancak büyük oranda düzelme n
- Slides: 15