Psikiyatrik Muayene Belirti ve Bulgular Psikiyatrik Muayenenin Basamaklar
Psikiyatrik Muayene, Belirti ve Bulgular
Psikiyatrik Muayenenin Basamakları • Genel görünüm • Temel Bilişsel Beceriler • • • Bilinç Yönelim Dikkat Bellek Zeka • Algılama • Düşünce • Yapısı • Akışı • İçeriği • Duygudurum ve duygulanım • Psikomotor aktivite
Genel görünüm • Muayene notunu okuyan kişinin hastayı gözünde canlandırabilmesi sağlanmaya çalışılır. • Hastanın fizik yapısı ve görünümü Giyimi, hijyeni, kendine bakımı
Bilinç • Bilinç: Kişinin uyanıkken kendisinin ve çevresinin farkında olmasıdır. • Muayene: Hastanın sözel ve/ veya ağrılı uyaranlara verdiği cevapların ayrıntılı olarak tarifi • Psikiyatrik hastalıklarda bilinç bozukluğu seyrektir.
Dikkat • Bir yaşantının belli kısımlarına odaklanma ve bunu sürdürebilme becerisi • Spontan dikkat • Herhangi bir uyarana dayanan dikkat. • İstemli dikkat • Dikkatin karar verilen, seçilen bir konuya yönlendirilmesi.
Yönelim • Kişinin nerede, hangi zaman diliminde ve kimlerle olduğunu bilmesi • Zaman • Yer • Kişi
Bellek • Kişinin hemen şimdiki anda, yakın geçmişte ve uzak geçmişte yaşadıklarını ve öğrendiklerini doğru olarak yeniden aklına getirme, anımsama becerisidir • Bilgilerin kaydedilmesini, saklanmasını ve tanınması ya da geri çağırılmasını içerir • Kayıt: Tesbit : Anlık bellek • Saklama: yakın bellek • Geri çağırma: uzak bellek
Amnezi • Geçmişteki yaşantılara ait anıların kısmen ya da tamamen kaybedilmesi • Anterograd • Retrograd • Laküner amnezi • Konfabulasyon
Zeka • Psikiyatrik muayenede kaba bir izlenim ile değerlendirilir • Gerçek değerlendirme IQ testleri ile yapılır • Normal zeka : IQ 90 -115 • Sınır zeka: IQ 70 -90 • Hafif derecede zeka geriliği: IQ 50 -69 • Orta derecede zeka geriliği: IQ 35 -49 • Ağır derecede zeka geriliği: IQ 20 -34 • Çok ağır derecede zeka geriliği: IQ 20’nin altı
Algılama • Algılama (perception): Beyne iletilen duyumların değerlendirilmesi, tanınması ve anlamlandırılmasıdır
Algılama • Niteliksel bozukluklar • • İllüzyon Hallüsinasyon Depersonalizasyon Derealizasyon
Algılama • • Deja vu: Jamais vu: Deja entendu: Deja pense: Zaman akışını algılamada bozukluk
Algılama / Hallüsinasyon • Dış uyaranlarla oluşturulmayan algılar • Modalite • • • İşitsel Görsel Koku Tat Dokunma • Elementer / Kompleks
Algılama / Hallüsinasyon Özel Terimler • Hipnogojik varsanı…. . • Hipnopompik varsanı. . • Sinestezi : • Kinestetik (Senestetik) varsanı: • Liliputiyen varsanı • Mikropsi • Makropsi
Düşünce / Yapısı • Gerçeği değerlendirme • İçgörü • Yargılama • Soyutlama • Düşünce yoksulluğu • Düşünce içeriği yoksulluğu
Düşünce / Akışı • Düşünce akışı: • Konuşmanın miktarı, hızı, ritmi, seyri, tonu • Düşünce akışı bozuklukları • Niceliksel Azalma- Artma • Niteliksel
Düşünce Akışının Niteliksel Bozuklukları • Hedefe yönelik işleyişin bozulduğu dağınık düşünce süreci ile karakterizedir • • Çağrışımlarda gevşeme (raydan çıkma) Yandan cevap (teğetsellik) Enkoherans Neolojizm Ekolali Klang çağrışım Perseverasyon Verbijerasyon
Düşünce / İçeriği / Preoküpasyon • Zihinsel aşırı uğraş • • • Sanrı taslakları Değersizlik, suçluluk fikirleri İntihar fikirleri Somatik uğraşlar Sorunlu alanlar ile ilgili düşünceler Günlük yaşamla ilişkili düşünceler
Düşünce / İçeriği / Sanrılar • Sanrı / Hezeyan / Delüzyon • Kişinin kültürel özellikleri ile açıklanamayan, içinde bulunduğu topluma ve çağa uymayan, mantıklı açıklamalar ile değiştirilemeyen, doğru olmadığına ikna edilemeyen yanlış inançlar • Sistematize / nonsistematize sanrılar • Tuhaf içerikli (bizar) sanrılar • Duygudurumla uyumlu / uyumsuz sanrılar
• Büyüklük (megalomani) Sanrıları • Şüphecilik / Kötülük Görme Sanrıları • Referans Sanrıları • Kıskançlık Sanrıları • Dini Sanrılar • Somatik Sanrılar • Suçluluk Düşünceleri • Bizar sanrılar
Düşünce / İçeriği Obsesyonlar • Israrlı, tekrarlayıcı, dalıcı, zihni işgal eden, anksiyete yaratan • Düşünceler • Dürtüler • İmgeler
Düşünce / İçeriği Obsesyonlar • Bulaşma / temizlik • Patolojik şüphe, emin olamama • Simetri / düzen • Biriktirme • Dini • Agresyon • Küfür • Cinsel • Somatik
Düşünce / İçeriği Fobiler • Bir uyarandan aşırı ve mantıksız bir biçimde korkma • Objeler • Yerler • Durumlar
Düşünce / İçeriği Fobiler • Agorafobi • Sosyal fobi • Özgül fobiler • • Hayvan tipi Kan, enjeksiyon, yaralanma tipi Doğa olayları tipi Durum tipi
Duygudurum ve Duygulanım • Duygudurum duygulanımla uyumlu olmayabilir
Duygudurum ve Duygulanım • Ötimi • Normal duygudurum • Belli sınırlar içinde kişinin bulunduğu duruma göre dalgalanmalar gösterir
Psikomotor aktivite Niteliksel bozukluklar • Kompulsiyonlar: Obsesyonların yarattığı anksiyeteyi yatıştırmak, korkulan bir durumu önlemek için yapılan • Davranışlar • Zihinsel aktiviteler • • Yıkama / temizleme Sayma Kontrol etme Tekrarlama Dua etme / tövbe etme Simetri / düzen Biriktirme / atamama Emin olmak için başkalarına sorma / güvence isteme
Psikomotor aktivite • Dışavuran davranışlar • Niceliksel bozukluklar • Niteliksel bozukluklar
Psikomotor aktivite / Niteliksel bozukluklar • Negativizm: Stereotipi: Amaçsız, yineleyici davranışlar • • • Manyerizm ve postür bozuklıkları Tik Akatizi Distoni: Kore / atetoz: Tremor: • Statik • Aksiyonel: Postural / İntansiyonel
Psikomotor aktivite / Niteliksel bozukluklar Katatoni (postüral ve motor belirtiler) • Katatonik eksitasyon • Katatonik stupor • Katalepsi • Postür alma • Balmumu esnekliği • Ekopraksi • Ekomimi:
- Slides: 30