Pse etika ne sektorin publik ndryshon nga ajo
Pse etika ne sektorin publik ndryshon nga ajo ne sektorin privat Petrit BUSHI, Ph. D Cand. Etika ne Administrate Publike 1
REFERENCA Dean Geuras, Charles Garofalo “Etika praktike ne Administrate Publike”, Tirane, Ribotim 2010, fq. 9 -23 Etika ne Administrate Publike 2
Ndermjet Rolit dhe Personit Teorite: 1. Weber -- Person Rol 2. Luhman-- Person Rol 3. Habermas-- Person Rol E perbashketa per tre teorite: Administratorin si nje rol ne kuader te administrates Etika ne Administrate Publike 3
Entitetet referenciale • Detyra: Arritja e qellimit duke perdor mjetet E drejta Eprori Administratori Profesioni Shoqeria Etika ne Administrate Publike 4
Dilema etike te Administratorit Zhvendosja e detyres prej rolit tek personi (rasti kur referencat nuk jane kompatibile) Dilema eshte kur referencat e kane humbur vleren e drejtperdrejte dhe pritet vetem vendimi nga personi. Dilema etike: 1. Relacion me nje referent 2. Raportet mes referenteve te ndryshem Etika ne Administrate Publike 5
Akti i Administratorit - Vendimi Norma Juridike Diskrecioni DILEMA - Norma Juridike e lehteson apo e kufizon Vendimarrjen? Etika ne Administrate Publike 6
Etika • • Ne Ne sektorin publik sektorin privat organizata bamirese jeten e perditshme te njerzve Faktoret ndikues: 1. Funksionet specifike te punes 2. Kultura e organizates 3. Kushte ne nje kohe te caktuar * Faktoret ndryshojne ne sektore te ndryshem Etika ne Administrate Publike 7
Kush e zoteron institucionin? Institucioni Interesi Qellimi Pergjegjes Produktiviteti PRIVAT Privat Fitimi Lidershipit Mjet per te arritur fitime PUBLIK Publik Sherbimi Publikut Qellim final Institucioni Konsideron PRIVAT Vlerat dhe Interesat e aksionereve PUBLIK Vlerat e shoqerise Etika ne Administrate Publike 8
Kush e drejton institucionin? Institucioni Motoja Udhehiqen PRIVAT “Fitimi mbi te gjitha” Rroga, kariera PUBLIK “Organizata ime dhe une egzistojme me qellim ti sherbejme individit dhe shoqerise” Siguria e vendit te punes Kontributi per shoqerine Etika ne Administrate Publike 9
Ç’fare ofron institucioni? Institucioni Ofron Reference PRIVAT Mallra “nuk japin llogari PUBLIK Sherbime Pikepamjet e individeve/shoqerise Etika ne Administrate Publike 10
Karakteristikat e perdorimit te kodeve etike 1. Mungesa e penaliteteve te specifikuara 2. Shprehja e parimeve te pergjithshme te nje kodi te caktuar etik 3. Perkushtim ndaj atyre qe sherebehen dhe jo ata qe e ushtrojne kete profesion. Etika ne Administrate Publike 11
Pohimet etike ne sektorin publik 1. T’i sherbeje interesit publik 2. Te respektoje kushtetuten dhe ligjin 3. Te shfaq integritet personal 4. Te promovoje nje administrate etike 5. Te promovoje performancen profesionale Etika ne Administrate Publike 12
Fjale kyçe (key words) Etika ne Administrate Publike 13
Pyetje per temen 4 Etika ne Administrate Publike 14
Faleminderit Etika ne Administrate Publike 15
- Slides: 15